Βόμβα έτοιμη να εκραγεί - Η αμερικανική οικονομική δύναμη περιέχει μέσα της και τους «σπόρους» της αυτοκαταστροφής

Οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να περιορίσουν τις επενδύσεις των αμερικανικών εταιρειών στην κινεζική τεχνητή νοημοσύνη και τους ημιαγωγούς.
Προφανώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ δεν έχουν λάβει υπόψη όλα τα πιθανά αποτελέσματα τέτοιων μέτρων.
Η πολιτική και οικονομική ισχύς των ΗΠΑ βρίσκονται κυρίως στα υπουργεία Οικονομικών και Εμπορίου, των οποίων η υποδομή, σύμφωνα με τον Justi Muzinich, Αμερικανό πρώην αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών (από το 2018 έως το 2021), απλώς δεν είναι κατάλληλη για την εποχή των εντάσεων των μεγάλων δυνάμεων - που προκλήθηκαν με τη διπλή πολιτική περιορισμού της Ουάσιγκτον που στοχεύει ταυτόχρονα τη Ρωσία και την Κίνα.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες από αυτή την άποψη στερούνται πληροφοριών και συντονισμού – αυτές έχουν διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό για να ανταποκρίνονται σε τρομοκρατικές απειλές κατά των ΗΠΑ από την εποχή της 11ης Σεπτεμβρίου.
Ο Muzinich γράφει ότι «ενώ η χρήση οικονομικών τακτικών για την απόκτηση γεωπολιτικού πλεονεκτήματος φτάνει πίσω στην ιστορία μέχρι την αρχαία Ελλάδα, η παγκοσμιοποίηση έχει ενισχύσει τις συνέπειες των πιθανών διαταραχών στο εμπόριο και τις ροές χρήματος, αφήνοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αχαρτογράφητα νερά».

Οι σπόροι της αυτοκαταστροφής

Επιπλέον, υποστηρίζει ο Muzinich, η αμερικανική πρόσδεση με την Κίνα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ήταν την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης.
Η Apple, η οποία είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, βασίζεται στην Κίνα για όχι λιγότερο από το ένα τρίτο της παραγωγής της και περίπου το ένα πέμπτο των πωλήσεών της.
Σύμφωνα με τον Muzinich, σήμερα «οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ταυτόχρονα πιο ευάλωτες οικονομικά και πιο ισχυρές από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία τους».
Είναι, επομένως, σαν η αμερικανική οικονομική δύναμη να περιέχει μέσα της τους σπόρους της καταστροφής της, εξηγεί ο Uriel Araujo, οικονομικός αναλυτής και ειδικός επί των γεωπολιτικών θεμάτων.
Για να αντιμετωπίσουν αυτή την ευπάθεια, ο Muzinich παρατηρεί ότι οι ΗΠΑ έχουν «αρκετές ευρείες εξουσίες που δεν έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την οικονομική ασφάλεια, αλλά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση του σκοπού της», όπως ο νόμος CHIPS του Αυγούστου 2022 του Joe Biden, μια δημοσιονομική πολιτική που έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει το εμπόριο με την Κίνα.
Αναφέρει επίσης άλλα τέτοια εργαλεία, όπως το CFIUS, μια επιτροπή υπό την προεδρία του υπουργείου Οικονομικών της οποίας ο ρόλος είναι να διασφαλίσει ότι « εταιρείες με στρατηγική τεχνολογία δεν μπορούν να αγοραστούν από ξένους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτήν την τεχνολογία εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών».
Οι κυρώσεις είναι ένα ακόμη όπλο σε αυτό το οπλοστάσιο – η «θεσμική υποδομή» για την εφαρμογή τους διαμορφώθηκε μετά το 2001, όταν το υπουργείο Οικονομικών δημιούργησε ένα τμήμα για να στοχεύσει τις τρομοκρατικές οργανώσεις.
Έφτασε να προσαρμοστεί στις «ευρύτερες ανάγκες» σήμερα, στοχεύοντας, σύμφωνα με τον Muzinich, όχι μόνο «τρομοκράτες και βαρόνους ναρκωτικών αλλά και χώρες».

Απροετοίμαστες οι ΗΠΑ για οικονομική σύγκρουση

Αναφερόμενος στην πραγματικότητα του οικονομικού πολέμου στον οποίο βρίσκονται οι ΗΠΑ, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, στο άρθρο του για το «Foreign Affairs», αναγνωρίζει ότι «η Ουάσιγκτον δεν έχει ομάδα που να προετοιμάζεται για οικονομική σύγκρουση με τον τρόπο που οι στρατιωτικοί ετοιμάζουν σχέδια για πόλεμο».
Στη συνέχεια ζητά τη σύσταση ενός ή περισσότερων υπηρεσιών που θα είναι επιφορτισμένες με την τακτική αξιολόγηση των αμερικανικών οικονομικών τρωτών σημείων και με την «ανάπτυξη διαίσθησης και κατανόησης του πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η διεθνής οικονομική σκακιέρα εάν κλιμακωθούν οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ».
«Περισσότερη φαντασία», ισχυρίζεται, χρειάζεται για να ξεπεραστεί η γραφειοκρατική απομόνωση των τμημάτων εντός του ιστού της αμερικανικής διακυβέρνησης και έτσι να προωθηθεί «στρατηγική σκέψη για το ρόλο του δολαρίου ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία».
Η ίδια η λογική του οικονομικού πολεμικού παιχνιδιού, ωστόσο, είναι μέρος του προβλήματος και μια ακόμη πιθανή ευπάθεια για τις ίδιες τις ΗΠΑ.
Το ότι είναι ολοένα και πιο δύσκολο, σήμερα, να απομονωθούν οι βιομηχανίες από τις γεωπολιτικές διαμάχες είναι δεδομένο.

Ο καθοριστικός ρόλος της γεωοικονομίας

Πάρτε, για παράδειγμα, τους προαναφερθέντες ημιαγωγούς, τον περίπλοκο παράγοντα στη διαμάχη Ουάσιγκτον-Πεκίνου – οι οικονομικές πολιτικές των ΗΠΑ από αυτή την άποψη (ο «πόλεμος των τσιπ») στην πραγματικότητα επιδείνωσαν περαιτέρω τη σημερινή κρίση εφοδιαστικής αλυσίδας.
Πρόσφατα, η Ουάσιγκτον απείλησε επίσης τη Μόσχα με έλεγχο των εξαγωγών όσον αφορά στους ημιαγωγούς - κάτι που είναι απλώς ένα άλλο ανησυχητικό σημάδι ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διαχωριστούν οι βιομηχανίες από τέτοιες γεωπολιτικές διαμάχες.
Με τα τσιπ, δεν είναι καν σαφές πώς οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να επιβάλουν αποκλεισμό των αλυσίδων εφοδιασμού που είναι γνωστό ότι είναι τόσο δύσκολο να εντοπιστούν εξαρχής.
Η Κίνα έχει όντως μετατρέψει τη γεωοικονομία στον πυρήνα των γεωστρατηγικών γραμμών δράσης της, αντλώντας έτσι πολιτική δύναμη από την οικονομική ισχύ με την Πρωτοβουλία Belt and Road, για παράδειγμα.
Η κλιμάκωση των εντάσεων, ωστόσο, θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω την κατάσταση και ως εκ τούτου να πλήξει την ίδια την Ουάσιγκτον.
Το ίδιο το σύστημα του δολαρίου και οι παγκόσμιες ενεργειακές πολιτικές εντάσσονται σε ένα σύνθετο γεωοικονομικό - γεωπολιτικό παιχνίδι, επειδή το πετροδολάριο ήταν εδώ και πολύ καιρό ένας από τους πυλώνες του δυτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.

www.bankingnews.gr