Η Fed δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να προκαλέσει μια ύφεση
Πριν από ένα μόλις χρόνο θεωρούνταν γενικά αδύνατο μεταξύ των επικρατούντων οικονομολόγων και των μικροεπενδυτών να δεσμευτεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ότι θα αυξήσει τα επιτόκια και θα τερματίσει την παροχή κινήτρων.
Μετά από 14 χρόνια προβλέψιμου QE και σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι θα αρνούνταν να αναγνωρίσουν την πιθανότητα η Fed να τα αναιρέσει όλα.
Αλλά όλα τα πράγματα αλλάζουν.
Στην αρχή η Fed αρνήθηκε να παραδεχτεί ότι ο πληθωρισμός ήταν πρόβλημα, τώρα όμως συζητούν ανοιχτά την ιδέα ότι η Fed θα πρέπει να "καθηλώσει την οικονομία" προκειμένου να σταματήσει την άνοδο των τιμών, με άλλη μια αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης να αναμένεται σήμερα.
Όπως σημείωσε πρόσφατα το CNN σε άρθρο με τίτλο «The Fed May May Have To Blow Up The Economy To Get Inflation Under Control», "δεν είναι σαφές τι θα κάνει όλη αυτή η σύσφιξη στην οικονομία.
Η αγορά ακινήτων έχει ήδη αρχίσει να παρουσιάζει κάποια σημάδια πίεσης.
Οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν εκτοξευθεί λόγω της Fed.
Και τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων, τα οποία τείνουν να κινούνται παράλληλα με το 10ετές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη φέτος.
Υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη χορωδία βουλευτών στο Καπιτώλιο που προειδοποιούν τον πρόεδρο της Fed και άλλα μέλη να επιβραδύνουν τις αυξήσεις των επιτοκίων, επειδή φοβούνται ότι η ακόμη πιο αυστηρή νομισματική πολιτική θα οδηγήσει σε ύφεση".
Στο παρελθόν, η άμεση αντίδραση των ειδημόνων θα ήταν να υποδηλώσουν ότι σύντομα θα ερχόταν μια "στροφή" της Fed.
Αυτό δεν συνάγεται πλέον και οι οικονομολόγοι αποδέχονται πλέον την πραγματικότητα ότι οι ελπίδες για στροφή εξασθενούν.
Ουδέν... Pivot στον ορίζοντα
Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο για τη Fed να είναι πολύ επιθετική αυτή τη στιγμή.
Αν οι αναλυτές πιστεύουν ότι η Fed θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να μειώσει τον πληθωρισμό -συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ανεργίας- αυτό θα μετατοπίσει τις προσδοκίες του κοινού με τρόπο που πραγματικά θα βοηθήσει να κρατηθεί ο πληθωρισμός χαμηλά.
Παραδόξως, αυτό θα μπορούσε να μειώσει το ποσό σύσφιξης που χρειάζεται τελικά να κάνει η Fed και να αποφύγει τον πρόσθετο οικονομικό πόνο.
Η μετατόπιση του αφηγήματος είναι δραματική και είναι σχεδόν σαν οι αναλυτές να προετοιμάζουν τώρα τις αγορές καθώς και το κοινό για τη συνέχιση της σύσφιξης για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αρχικά αναμενόταν.
Αλλά γιατί η ξαφνική αλλαγή στον τόνο;
Από το 1972 έως το 1980 οι ΗΠΑ έγιναν μάρτυρες μιας στασιμοπληθωριστικής χιονοστιβάδας που είχε ως αποτέλεσμα η Fed να αυξήσει τελικά τα επιτόκια στο 20%.
Αυτό οδήγησε στην ύφεση του 1981-1982 και σε ποσοστό ανεργίας γύρω στο 11%.
Οι επιπτώσεις της ύφεσης παρέμειναν και στο υπόλοιπο της δεκαετίας αυτής.
Εκείνη την εποχή, η κρίση στασιμοπληθωρισμού προκλήθηκε κυρίως από την πλήρη απομάκρυνση του δολαρίου από τον κανόνα χρυσού από τον Nixon και τη Fed.
Η Fed ισχυρίστηκε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπούσε στο να "σταματήσει τον πληθωρισμό", κάτι που δεν έχει νόημα, δεδομένου ότι η κατάργηση κάθε εμπορευματικής στήριξης του δολαρίου είχε ως αποτέλεσμα μια ιστορική κρίση στασιμοπληθωρισμού μόλις λίγα χρόνια αργότερα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στη δεκαετία του 1980 η χώρα δεν είχε μόλις δει δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια σε κίνητρα που δημιούργησε η κεντρική τράπεζα, ενώ παράλληλα διπλασιάστηκε το εθνικό χρέος μέσα σε οκτώ χρόνια.
Με άλλα λόγια, οι οικονομικές συνθήκες σήμερα είναι πολύ χειρότερες από ό,τι τότε.
Διαφωνίες και συμφωνίες αναλυτών
Ένα άλλο γεγονός κατά το οποίο η Fed αύξησε επιθετικά τα επιτόκια μέσα στην οικονομική αδυναμία ήταν τα πρώτα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης, η οποία, σύμφωνα με τον Milton Friedman, ήταν η πραγματική αιτία της μακροχρόνιας κρίσης.
Το 2002, ο Ben Bernanke συμφώνησε μαζί του.
Το θέμα είναι ότι η Fed τα έχει κάνει όλα αυτά στο παρελθόν και δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να προκαλέσει μια ύφεση.
Η μεγαλύτερη απειλή, όμως, είναι ότι κανένα από αυτά τα μέτρα δεν θα δημιουργήσει πραγματικά σταθερότητα.
Αντίθετα, μπορεί να οδηγήσουν μόνο σε μεγαλύτερη αστάθεια, δεδομένων των πρωτοφανών παραγόντων που εμπλέκονται.
Επιπλέον, οι αναλυτές είτε δεν καταλαβαίνουν είτε δεν θέλουν να μιλήσουν για την υπαιτιότητα της Fed για την υπάρχουσα κρίση.
Προς το παρόν, παρουσιάζουν τον πληθωρισμό ως ένα "ζήτημα ζήτησης" των καταναλωτών, το οποίο είναι μόνο μια δευτερεύουσα σημείωση στο μεγαλύτερο ζήτημα της δημιουργίας χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Fed πέταξε πάνω από 8 τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία μέσα σε δύο χρόνια μέσω άκρατων μέτρων τόνωσης της οικονομίας, και τότε είναι που οι τιμές πραγματικά εκτινάχθηκαν στα ύψη.
Αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Πόσες ακόμα αυξήσεις επιτοκίων θα χρειαστούν για να αντιμετωπιστεί αυτό το επίπεδο νομισματικού πληθωρισμού;
Δεν έχει ιδέα, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά στις ΗΠΑ.
Με την τελευταία ανακοίνωση του ΑΕΠ να διαμορφώνεται στο 2,6% και ο ΔΤΚ να παραμένει υψηλός, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η σύσφιξη θα σταματήσει σύντομα.
Το συμπέρασμα είναι ότι θα απαιτηθεί μια εκτεταμένη αποπληθωριστική προσπάθεια και η παγίδα είναι ότι αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να προκαλέσει το ίδιο χάος με τον πληθωρισμό.
www.bankingnews.gr
Μετά από 14 χρόνια προβλέψιμου QE και σχεδόν μηδενικών επιτοκίων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι θα αρνούνταν να αναγνωρίσουν την πιθανότητα η Fed να τα αναιρέσει όλα.
Αλλά όλα τα πράγματα αλλάζουν.
Στην αρχή η Fed αρνήθηκε να παραδεχτεί ότι ο πληθωρισμός ήταν πρόβλημα, τώρα όμως συζητούν ανοιχτά την ιδέα ότι η Fed θα πρέπει να "καθηλώσει την οικονομία" προκειμένου να σταματήσει την άνοδο των τιμών, με άλλη μια αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης να αναμένεται σήμερα.
Όπως σημείωσε πρόσφατα το CNN σε άρθρο με τίτλο «The Fed May May Have To Blow Up The Economy To Get Inflation Under Control», "δεν είναι σαφές τι θα κάνει όλη αυτή η σύσφιξη στην οικονομία.
Η αγορά ακινήτων έχει ήδη αρχίσει να παρουσιάζει κάποια σημάδια πίεσης.
Οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν εκτοξευθεί λόγω της Fed.
Και τα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων, τα οποία τείνουν να κινούνται παράλληλα με το 10ετές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη φέτος.
Υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη χορωδία βουλευτών στο Καπιτώλιο που προειδοποιούν τον πρόεδρο της Fed και άλλα μέλη να επιβραδύνουν τις αυξήσεις των επιτοκίων, επειδή φοβούνται ότι η ακόμη πιο αυστηρή νομισματική πολιτική θα οδηγήσει σε ύφεση".
Στο παρελθόν, η άμεση αντίδραση των ειδημόνων θα ήταν να υποδηλώσουν ότι σύντομα θα ερχόταν μια "στροφή" της Fed.
Αυτό δεν συνάγεται πλέον και οι οικονομολόγοι αποδέχονται πλέον την πραγματικότητα ότι οι ελπίδες για στροφή εξασθενούν.
Ουδέν... Pivot στον ορίζοντα
Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι είναι σχεδόν αδύνατο για τη Fed να είναι πολύ επιθετική αυτή τη στιγμή.
Αν οι αναλυτές πιστεύουν ότι η Fed θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να μειώσει τον πληθωρισμό -συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ανεργίας- αυτό θα μετατοπίσει τις προσδοκίες του κοινού με τρόπο που πραγματικά θα βοηθήσει να κρατηθεί ο πληθωρισμός χαμηλά.
Παραδόξως, αυτό θα μπορούσε να μειώσει το ποσό σύσφιξης που χρειάζεται τελικά να κάνει η Fed και να αποφύγει τον πρόσθετο οικονομικό πόνο.
Η μετατόπιση του αφηγήματος είναι δραματική και είναι σχεδόν σαν οι αναλυτές να προετοιμάζουν τώρα τις αγορές καθώς και το κοινό για τη συνέχιση της σύσφιξης για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αρχικά αναμενόταν.
Αλλά γιατί η ξαφνική αλλαγή στον τόνο;
Από το 1972 έως το 1980 οι ΗΠΑ έγιναν μάρτυρες μιας στασιμοπληθωριστικής χιονοστιβάδας που είχε ως αποτέλεσμα η Fed να αυξήσει τελικά τα επιτόκια στο 20%.
Αυτό οδήγησε στην ύφεση του 1981-1982 και σε ποσοστό ανεργίας γύρω στο 11%.
Οι επιπτώσεις της ύφεσης παρέμειναν και στο υπόλοιπο της δεκαετίας αυτής.
Εκείνη την εποχή, η κρίση στασιμοπληθωρισμού προκλήθηκε κυρίως από την πλήρη απομάκρυνση του δολαρίου από τον κανόνα χρυσού από τον Nixon και τη Fed.
Η Fed ισχυρίστηκε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπούσε στο να "σταματήσει τον πληθωρισμό", κάτι που δεν έχει νόημα, δεδομένου ότι η κατάργηση κάθε εμπορευματικής στήριξης του δολαρίου είχε ως αποτέλεσμα μια ιστορική κρίση στασιμοπληθωρισμού μόλις λίγα χρόνια αργότερα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στη δεκαετία του 1980 η χώρα δεν είχε μόλις δει δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια σε κίνητρα που δημιούργησε η κεντρική τράπεζα, ενώ παράλληλα διπλασιάστηκε το εθνικό χρέος μέσα σε οκτώ χρόνια.
Με άλλα λόγια, οι οικονομικές συνθήκες σήμερα είναι πολύ χειρότερες από ό,τι τότε.
Διαφωνίες και συμφωνίες αναλυτών
Ένα άλλο γεγονός κατά το οποίο η Fed αύξησε επιθετικά τα επιτόκια μέσα στην οικονομική αδυναμία ήταν τα πρώτα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης, η οποία, σύμφωνα με τον Milton Friedman, ήταν η πραγματική αιτία της μακροχρόνιας κρίσης.
Το 2002, ο Ben Bernanke συμφώνησε μαζί του.
Το θέμα είναι ότι η Fed τα έχει κάνει όλα αυτά στο παρελθόν και δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να προκαλέσει μια ύφεση.
Η μεγαλύτερη απειλή, όμως, είναι ότι κανένα από αυτά τα μέτρα δεν θα δημιουργήσει πραγματικά σταθερότητα.
Αντίθετα, μπορεί να οδηγήσουν μόνο σε μεγαλύτερη αστάθεια, δεδομένων των πρωτοφανών παραγόντων που εμπλέκονται.
Επιπλέον, οι αναλυτές είτε δεν καταλαβαίνουν είτε δεν θέλουν να μιλήσουν για την υπαιτιότητα της Fed για την υπάρχουσα κρίση.
Προς το παρόν, παρουσιάζουν τον πληθωρισμό ως ένα "ζήτημα ζήτησης" των καταναλωτών, το οποίο είναι μόνο μια δευτερεύουσα σημείωση στο μεγαλύτερο ζήτημα της δημιουργίας χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Fed πέταξε πάνω από 8 τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία μέσα σε δύο χρόνια μέσω άκρατων μέτρων τόνωσης της οικονομίας, και τότε είναι που οι τιμές πραγματικά εκτινάχθηκαν στα ύψη.
Αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Πόσες ακόμα αυξήσεις επιτοκίων θα χρειαστούν για να αντιμετωπιστεί αυτό το επίπεδο νομισματικού πληθωρισμού;
Δεν έχει ιδέα, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ ξανά στις ΗΠΑ.
Με την τελευταία ανακοίνωση του ΑΕΠ να διαμορφώνεται στο 2,6% και ο ΔΤΚ να παραμένει υψηλός, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η σύσφιξη θα σταματήσει σύντομα.
Το συμπέρασμα είναι ότι θα απαιτηθεί μια εκτεταμένη αποπληθωριστική προσπάθεια και η παγίδα είναι ότι αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να προκαλέσει το ίδιο χάος με τον πληθωρισμό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών