Η επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ επισημαίνεται την ανάγκη εφαρμογής δημοσιονομικών μέτρων για την τόνωση των οικονομιών
Την ανάγκη λήψης δημοσιονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού επισημαίνει η επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Gita Gopinath.
«Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της χειρότερης οικονομικής ύφεσης, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ανταποκρίθηκαν δυναμικά.
Η διακριτική δημοσιονομική υποστήριξη περίπου 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατέρριψε προηγούμενα ρεκόρ.
Οι κεντρικές τράπεζες με τη νομισματική χαλάρωση, τις ενέσεις ρευστότητας και τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, έχουν αποτρέψει την οικονομική καταστροφή.
Τώρα βρισκόμαστε σε διεθνή παγίδα ρευστότητας.
Η επιστροφή από αυτό που έχω ονομάσει "το μεγάλο lockdown" θα είναι μακρά και η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι το κύριο παιχνίδι στην πόλη» επισημαίνει η Gopinath σε άρθρο της στους Financial Times.
Σύμφωνα με την ίδια, οι κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια σε επίπεδα κάτω από το 1%, στο 60% της διεθνούς οικονομίας, όπου περιλαμβάνεται και το 97% των αναπτυγμένων οικονομιών.
Στο ένα πέμπτο των χωρών, τα επιτόκια είναι αρνητικά.
Τη στιγμή που δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για μειώσεις επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες έχουν προωθήσει αντισυμβατικά μέτρα.
Παρ' όλα αυτά, ο διαρκώς χαμηλός πληθωρισμός -και σε ορισμένες περιπτώσεις ο διαλείπουμενος αποπληθωρισμός- έχει διευρύνει το εύρος κινήσεων όσον αφορά τη νομισματική χαλάρωση για τα αρνητικά επιτόκια εάν προκύψει κι άλλο σοκ.
«Αυτό οδήγησε στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο κόσμος βρίσκεται σε διεθνή παγίδα ρευστότητας, όπου η νομισματική πολιτική έχει περιορισμένο αποτέλεσμα.
Πρέπει να συμφωνήσουμε σε κατάλληλες πολιτικές για να ξεφύγουμε» επισημαίνει η Gopinath.
Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ, τα μέτρα των κεντρικών τραπεζών ήταν απαραίτητα για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Ωστόσο, τέτοιες πολιτικές δεν είναι απολύτως ικανές να διεγείρουν τη ζήτηση.
«Οι κίνδυνοι φερεγγυότητας κυριαρχούν τώρα.
Οι ευάλωτες αλλά βιώσιμες επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη, ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται καλύτερα από τη δημοσιονομική πολιτική» επισημαίνει.
Πριν από την πανδημία, υπήρχε μια ανησυχητική συναίνεση ότι τα χαμηλά επιτόκια είχαν οδηγήσε στην υπερβολική ανάληψη κινδύνων που αύξησε τους κινδύνους χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
Η εντυπωσιακή αποσύνδεση των χρηματοπιστωτικών αγορών από την πραγματική δραστηριότητα στην ανάκαμψη από την κρίση Covid-19 ενισχύει αυτές τις εκτιμήσεις.
Υπάρχει επίσης μεγαλύτερος κίνδυνος νομισματικών πολέμων σε μια διεθνή παγίδα ρευστότητας.
Όταν τα επιτόκια είναι σχεδόν μηδενικά, η νομισματική πολιτική λειτουργεί σε σημαντικό βαθμό με την αποδυνάμωση των νομισμάτων προς όφελος των εγχώριων παραγωγών.
«Με την πανδημία να δοκιμάζει ήδη τα όρια της πολυμέρειας, ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά την κλιμάκωση των εντάσεων που είναι πιθανό να προκαλέσουν ανταγωνιστικές υποτιμήσεις» προειδοποιεί το στέλεχος του ΔΝΤ.
Ο ρόλος της δημοσιονομικής πολιτικής
Σύμφωνα με την Gopinath, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην ανάκαμψη.
«Οι πιστωτικές διευκολύνσεις που εφαρμόζουν από νομισματικές αρχές μπορούν να διασφαλίσουν μόνο τη δύναμη να δανείζουν αλλά να μην ξοδεύουν, όπως σημείωσε ο πρόεδρος της Fed, Jay Powell.
Οι δημοσιονομικές αρχές μπορούν να στηρίξουν ενεργά τη ζήτηση μέσω μεταφοράς μετρητών για να στηρίξουν την κατανάλωση και επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε ιατρικές εγκαταστάσεις, ψηφιακές υποδομές και προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτές οι δαπάνες δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενθαρρύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις και θέτουν τα θεμέλια για μια ισχυρότερη και πιο πράσινη ανάκαμψη.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναζητήσουν έργα υψηλής ποιότητας, ενισχύοντας παράλληλα τη διαχείριση των δημόσιων επενδύσεων για να διασφαλίσουν ότι τα έργα επιλέγονται ανταγωνιστικά και ότι οι πόροι δεν θα χαθούν λόγω αναποτελεσματικότητας» επισημαίνει η επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Παράλληλα, υποστηρίζει ότι πολλές οικονομίες μπορούν να κλειδώσουν ιστορικά χαμηλά επιτόκια τώρα και να διατηρήσουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σε χαμηλά επίπεδα.
Οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη θα αυξηθεί με ταχύτερο ρυθμό από το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σε πολλές χώρες - και κατά ένα ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο σε απόλυτους όρους από ό,τι πριν από την πανδημία.
Αυτό σημαίνει ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα μπορούσε να μειωθεί.
Αυτό θα παρέχει χώρο σε πολλές οικονομίες για επενδύσεις σε χωρίς αποκλεισμούς, ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς να διακυβεύεται η βιωσιμότητα του χρέους ή η πρόσβαση στην αγορά ομολόγων.
«Η σημασία της δημοσιονομικής τόνωσης πιθανώς δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη, διότι ο πολλαπλασιαστής δαπανών -η απόδοση στην οικονομική ανάπτυξη από την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων- είναι πολύ μεγαλύτερη σε μια παρατεταμένη παγίδα ρευστότητας.
Για πολλές χώρες που βρίσκονται στο αποτελεσματικό κατώτατο όριο των επιτοκίων, τα δημοσιονομικά μέτρα δεν είναι μόνο μια οικονομικά υγιής πολιτική, αλλά μια δημοσιονομικά υπεύθυνη κίνηση» τονίζει.
Ενώ όλες οι χώρες θα πρέπει να εφαρμόσουν μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, τα μεγέθη των πακέτων μέτρων διαφέρουν.
«Όσες εισήλθαν στην κρίση με αυξημένο χρέος και αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις δαπάνες και να αναζητήσουν χρηματοπιστωτική στήριξη.
Οι χώρες με μη βιώσιμο χρέος θα πρέπει να το αναδιαρθρώσουν το συντομότερο δυνατό για να ελευθερώσουν πόρους για την καταπολέμηση αυτής της κρίσης.
Όλες οι χώρες πρέπει να οικοδομήσουν μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά πλαίσια για να διασφαλίσουν ότι το χρέος θα παραμείνει βιώσιμο, μεταξύ άλλων μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, μέτρων αύξησης εσόδων και περικοπών στις σπατάλες δαπάνες» υποστηρίζει η Gopinath.
«Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της χειρότερης οικονομικής ύφεσης, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ανταποκρίθηκαν δυναμικά.
Η διακριτική δημοσιονομική υποστήριξη περίπου 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατέρριψε προηγούμενα ρεκόρ.
Οι κεντρικές τράπεζες με τη νομισματική χαλάρωση, τις ενέσεις ρευστότητας και τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, έχουν αποτρέψει την οικονομική καταστροφή.
Τώρα βρισκόμαστε σε διεθνή παγίδα ρευστότητας.
Η επιστροφή από αυτό που έχω ονομάσει "το μεγάλο lockdown" θα είναι μακρά και η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να είναι το κύριο παιχνίδι στην πόλη» επισημαίνει η Gopinath σε άρθρο της στους Financial Times.
Σύμφωνα με την ίδια, οι κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια σε επίπεδα κάτω από το 1%, στο 60% της διεθνούς οικονομίας, όπου περιλαμβάνεται και το 97% των αναπτυγμένων οικονομιών.
Στο ένα πέμπτο των χωρών, τα επιτόκια είναι αρνητικά.
Τη στιγμή που δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για μειώσεις επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες έχουν προωθήσει αντισυμβατικά μέτρα.
Παρ' όλα αυτά, ο διαρκώς χαμηλός πληθωρισμός -και σε ορισμένες περιπτώσεις ο διαλείπουμενος αποπληθωρισμός- έχει διευρύνει το εύρος κινήσεων όσον αφορά τη νομισματική χαλάρωση για τα αρνητικά επιτόκια εάν προκύψει κι άλλο σοκ.
«Αυτό οδήγησε στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο κόσμος βρίσκεται σε διεθνή παγίδα ρευστότητας, όπου η νομισματική πολιτική έχει περιορισμένο αποτέλεσμα.
Πρέπει να συμφωνήσουμε σε κατάλληλες πολιτικές για να ξεφύγουμε» επισημαίνει η Gopinath.
Σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ, τα μέτρα των κεντρικών τραπεζών ήταν απαραίτητα για την κάλυψη των αναγκών ρευστότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών και για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Ωστόσο, τέτοιες πολιτικές δεν είναι απολύτως ικανές να διεγείρουν τη ζήτηση.
«Οι κίνδυνοι φερεγγυότητας κυριαρχούν τώρα.
Οι ευάλωτες αλλά βιώσιμες επιχειρήσεις χρειάζονται στήριξη, ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται καλύτερα από τη δημοσιονομική πολιτική» επισημαίνει.
Πριν από την πανδημία, υπήρχε μια ανησυχητική συναίνεση ότι τα χαμηλά επιτόκια είχαν οδηγήσε στην υπερβολική ανάληψη κινδύνων που αύξησε τους κινδύνους χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
Η εντυπωσιακή αποσύνδεση των χρηματοπιστωτικών αγορών από την πραγματική δραστηριότητα στην ανάκαμψη από την κρίση Covid-19 ενισχύει αυτές τις εκτιμήσεις.
Υπάρχει επίσης μεγαλύτερος κίνδυνος νομισματικών πολέμων σε μια διεθνή παγίδα ρευστότητας.
Όταν τα επιτόκια είναι σχεδόν μηδενικά, η νομισματική πολιτική λειτουργεί σε σημαντικό βαθμό με την αποδυνάμωση των νομισμάτων προς όφελος των εγχώριων παραγωγών.
«Με την πανδημία να δοκιμάζει ήδη τα όρια της πολυμέρειας, ο κόσμος δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά την κλιμάκωση των εντάσεων που είναι πιθανό να προκαλέσουν ανταγωνιστικές υποτιμήσεις» προειδοποιεί το στέλεχος του ΔΝΤ.
Ο ρόλος της δημοσιονομικής πολιτικής
Σύμφωνα με την Gopinath, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην ανάκαμψη.
«Οι πιστωτικές διευκολύνσεις που εφαρμόζουν από νομισματικές αρχές μπορούν να διασφαλίσουν μόνο τη δύναμη να δανείζουν αλλά να μην ξοδεύουν, όπως σημείωσε ο πρόεδρος της Fed, Jay Powell.
Οι δημοσιονομικές αρχές μπορούν να στηρίξουν ενεργά τη ζήτηση μέσω μεταφοράς μετρητών για να στηρίξουν την κατανάλωση και επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε ιατρικές εγκαταστάσεις, ψηφιακές υποδομές και προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτές οι δαπάνες δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενθαρρύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις και θέτουν τα θεμέλια για μια ισχυρότερη και πιο πράσινη ανάκαμψη.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναζητήσουν έργα υψηλής ποιότητας, ενισχύοντας παράλληλα τη διαχείριση των δημόσιων επενδύσεων για να διασφαλίσουν ότι τα έργα επιλέγονται ανταγωνιστικά και ότι οι πόροι δεν θα χαθούν λόγω αναποτελεσματικότητας» επισημαίνει η επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Παράλληλα, υποστηρίζει ότι πολλές οικονομίες μπορούν να κλειδώσουν ιστορικά χαμηλά επιτόκια τώρα και να διατηρήσουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σε χαμηλά επίπεδα.
Οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη θα αυξηθεί με ταχύτερο ρυθμό από το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σε πολλές χώρες - και κατά ένα ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο σε απόλυτους όρους από ό,τι πριν από την πανδημία.
Αυτό σημαίνει ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα μπορούσε να μειωθεί.
Αυτό θα παρέχει χώρο σε πολλές οικονομίες για επενδύσεις σε χωρίς αποκλεισμούς, ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς να διακυβεύεται η βιωσιμότητα του χρέους ή η πρόσβαση στην αγορά ομολόγων.
«Η σημασία της δημοσιονομικής τόνωσης πιθανώς δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη, διότι ο πολλαπλασιαστής δαπανών -η απόδοση στην οικονομική ανάπτυξη από την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων- είναι πολύ μεγαλύτερη σε μια παρατεταμένη παγίδα ρευστότητας.
Για πολλές χώρες που βρίσκονται στο αποτελεσματικό κατώτατο όριο των επιτοκίων, τα δημοσιονομικά μέτρα δεν είναι μόνο μια οικονομικά υγιής πολιτική, αλλά μια δημοσιονομικά υπεύθυνη κίνηση» τονίζει.
Ενώ όλες οι χώρες θα πρέπει να εφαρμόσουν μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, τα μεγέθη των πακέτων μέτρων διαφέρουν.
«Όσες εισήλθαν στην κρίση με αυξημένο χρέος και αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στις δαπάνες και να αναζητήσουν χρηματοπιστωτική στήριξη.
Οι χώρες με μη βιώσιμο χρέος θα πρέπει να το αναδιαρθρώσουν το συντομότερο δυνατό για να ελευθερώσουν πόρους για την καταπολέμηση αυτής της κρίσης.
Όλες οι χώρες πρέπει να οικοδομήσουν μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά πλαίσια για να διασφαλίσουν ότι το χρέος θα παραμείνει βιώσιμο, μεταξύ άλλων μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, μέτρων αύξησης εσόδων και περικοπών στις σπατάλες δαπάνες» υποστηρίζει η Gopinath.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών