Η Βρετανία μπορεί να κλείσει μία συμφωνία τύπου Νορβηγίας με την ΕΕ, εκτιμά ο κ. Βαρουφάκης
Μία διαφορετική προσέγγιση στο θέμα της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ αναλύει σε άρθρο του στο Project Syndicate ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης.
Στο άρθρο του ο κ. Βαρουφάκης υποστηρίζει ότι η συντριπτική ήττα του σχεδίου της Theresa May στο βρετανικό κοινοβούλιο αποδεικνύει ότι πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει υποκατάστατο της δημοκρατίας, ενώ προσθέτει ότι οι αξίζουν συγχαρητήρια στους Βρετανούς βουλευτές καθώς δεν δέχθηκαν να πιεστούν από ημερομηνίες και deadlines.
Όπως τονίζει εκ των πραγμάτων η έξοδος της χώρας από την ΕΕ είναι μία οδυνηρή διαδικασία.
Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κάθε κράτος μέλος για να βγεί από την ΕΕ διέπεται από το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο, ειρωνικά, γράφτηκε από Βρετανό διπλωμάτη που ήθελε να αποτρέψει την έξοδο από την ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το άρθρο 50 θέτει μια διετή περίοδο διαπραγμάτευσης που λήγει με μια αξιοσημείωτη προθεσμία: Εάν οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία διαζυγίου εντός της ταχθείσας προθεσμίας - 29 Μαρτίου 2019, στην περίπτωση της Βρετανίας - το κράτος μέλος ξαφνικά βρίσκεται εκτός της ΕΕ, αντιμετωπίζοντας δυσανάλογες δυσκολίες.
Αυτός ο κανόνας υπονομεύει τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Οι διαπραγματευτές επικεντρώνονται στην ημερομηνία λήξης και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η άλλη πλευρά δεν έχει κίνητρο να αποκαλύψει τις προθέσεις της.
Εάν η περίοδος διαπραγμάτευσης είναι δύο μήνες, δύο έτη ή δύο δεκαετίες, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η ισχυρότερη πλευρά (στην προκειμένη περίπτωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες) έχει κίνητρο να μην κάνει σημαντικούς συμβιβασμούς παρά μόνο λίγο πριν τη λήξη της προθεσμίας.
Επιπλέον, αυτή η συνειδητοποίηση επηρεάζει τη συμπεριφορά άλλων βασικών παραγόντων: οι υπουργοί κυβερνήσεων αντιτίθενται στον πρωθυπουργό τους, τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, τον Jeremy Corbyn.
Κάθε σημαντικός πολιτικός ηθοποιός σε αυτό το παιχνίδι έχει κίνητρο να καθίσει πίσω και να αφήσει το ρολόι να κυλά πριν έρθει το πικρό τέλος.
Με λιγότερους από τρεις μήνες να έχουν απομείνει, η προοπτική της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς μια συμφωνία είναι, κατανοητά, τρομακτική.
Μια φυσική απάντηση είναι να υπάρξει παράταση του άρθρου 50, να επαναφέρουμε το ρολόι και να δώσουμε περισσότερο χρόνο στις διαπραγματεύσεις.
Όμως οποιαδήποτε επαναφορά του ρολογιού απλώς θα επέκτεινε την παράλυση, χωρίς να επιταχύνει τη σύγκλιση προς μια καλή συμφωνία.
Πράγματι, η χειρότερη πτυχή της συμφωνίας της May, την οποία το Κοινοβούλιο απέρριψε κατηγορηματικά και σοφά, ήταν ότι επεκτείνει τη διαδικασία μετάβασης έως το 2022, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύεται να πληρώσει περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια και ενδεχομένως περισσότερα για την ΕΕ έναντι μίας ανενεργού υποσχέσεις για κάποια μελλοντική αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Εάν το Κοινοβούλιο υπερψήφιζε τη συμφωνία, θα είχε παρατείνει την τρέχουσα συγκράτηση σε μια νέα άκρη του βράχου για τρία χρόνια.
Ο μόνος εύλογος λόγος για την επαναφορά του ρολογιού του άρθρου 50 είναι η φιλοδοξία να διεξαχθεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το αν θα ανακληθεί συνολικά το Brexit.
Όμως, σε αντίθεση με το πρώτο δημοψήφισμα, το οποίο θα μπορούσε να πλαισιωθεί ως ερώτηση ναι και όχι για άδεια παραμονής, υπάρχουν πολλές επιλογές που πρέπει να εξεταστούν: η συμφωνία της May, ένα μαλακότερο Brexit που διατηρεί τη Βρετανία στην ενιαία αγορά της ΕΕ, στην ΕΕ συνολικά και ούτω καθεξής.
Τι θα συμβεί εάν το αδιέξοδο συνεχίσει μέχρι τις 29 Μαρτίου, χωρίς επίσημη παράταση της περιόδου του άρθρου 50;
Η απειλή από τις Βρυξέλλες είναι ότι η ΕΕ θα μείνει και θα επιτρέψει ένα άτακτο Brexit, με ουσιαστική διατάραξη του εμπορίου, των μεταφορών και ούτω καθεξής. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανότερο οι γερμανικές επιχειρήσεις, μαζί με τη γαλλική και ολλανδική κυβέρνηση, να αγωνιστούν ενάντια σε μια τέτοια στροφή και να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες της επ 'αόριστον για να αναστείλει τυχόν διαταραχές στους ευρωπαϊκούς λιμένες και αεροδρόμια.
Λίγο πριν από τις 29 Μαρτίου, η αυξημένη επείγουσα ανάγκη θα διαλύσει την τακτική αναβολή.
Η συμφωνία της May θα έχει καταρρεύσει και όσοι είναι υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ θα βρεθούν πιο κοντά στο να δεχτούν ότι ο χρόνος δεν είναι στην πλευρά ενός δεύτερου δημοψηφίσματος που ανατρέπει το Brexit.
Σε εκείνο το σημείο, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση θα αναγνωρίσουν ότι μόνο δύο συνεκτικές επιλογές παραμένουν στο άμεσο μέλλον.
Το πρώτο είναι το Norway Plus, πράγμα που σημαίνει ότι η Βρετανία θα παραμείνει για αόριστη περίοδο στην ενιαία αγορά της ΕΕ (όπως η Νορβηγία), αλλά και σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ.
Η δεύτερη είναι άμεση έξοδος, με τη Βρετανία να διαπραγματεύεται σύμφωνα με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ενώ η Βόρεια Ιρλανδία παραμένει σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ για να αποφύγει τα δύσκολα σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Όλα δείχνουν, πάντα κατά τον κ. Βαρουφάκη, ότι η λύση του Norway Plus είναι η καλύτερη αν και δεν ικανοποιεί όλες τις πλευρές απόλυτα.
www.bankingnews.gr
Στο άρθρο του ο κ. Βαρουφάκης υποστηρίζει ότι η συντριπτική ήττα του σχεδίου της Theresa May στο βρετανικό κοινοβούλιο αποδεικνύει ότι πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει υποκατάστατο της δημοκρατίας, ενώ προσθέτει ότι οι αξίζουν συγχαρητήρια στους Βρετανούς βουλευτές καθώς δεν δέχθηκαν να πιεστούν από ημερομηνίες και deadlines.
Όπως τονίζει εκ των πραγμάτων η έξοδος της χώρας από την ΕΕ είναι μία οδυνηρή διαδικασία.
Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κάθε κράτος μέλος για να βγεί από την ΕΕ διέπεται από το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο, ειρωνικά, γράφτηκε από Βρετανό διπλωμάτη που ήθελε να αποτρέψει την έξοδο από την ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το άρθρο 50 θέτει μια διετή περίοδο διαπραγμάτευσης που λήγει με μια αξιοσημείωτη προθεσμία: Εάν οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία διαζυγίου εντός της ταχθείσας προθεσμίας - 29 Μαρτίου 2019, στην περίπτωση της Βρετανίας - το κράτος μέλος ξαφνικά βρίσκεται εκτός της ΕΕ, αντιμετωπίζοντας δυσανάλογες δυσκολίες.
Αυτός ο κανόνας υπονομεύει τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Οι διαπραγματευτές επικεντρώνονται στην ημερομηνία λήξης και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η άλλη πλευρά δεν έχει κίνητρο να αποκαλύψει τις προθέσεις της.
Εάν η περίοδος διαπραγμάτευσης είναι δύο μήνες, δύο έτη ή δύο δεκαετίες, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: η ισχυρότερη πλευρά (στην προκειμένη περίπτωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες) έχει κίνητρο να μην κάνει σημαντικούς συμβιβασμούς παρά μόνο λίγο πριν τη λήξη της προθεσμίας.
Επιπλέον, αυτή η συνειδητοποίηση επηρεάζει τη συμπεριφορά άλλων βασικών παραγόντων: οι υπουργοί κυβερνήσεων αντιτίθενται στον πρωθυπουργό τους, τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, τον Jeremy Corbyn.
Κάθε σημαντικός πολιτικός ηθοποιός σε αυτό το παιχνίδι έχει κίνητρο να καθίσει πίσω και να αφήσει το ρολόι να κυλά πριν έρθει το πικρό τέλος.
Με λιγότερους από τρεις μήνες να έχουν απομείνει, η προοπτική της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς μια συμφωνία είναι, κατανοητά, τρομακτική.
Μια φυσική απάντηση είναι να υπάρξει παράταση του άρθρου 50, να επαναφέρουμε το ρολόι και να δώσουμε περισσότερο χρόνο στις διαπραγματεύσεις.
Όμως οποιαδήποτε επαναφορά του ρολογιού απλώς θα επέκτεινε την παράλυση, χωρίς να επιταχύνει τη σύγκλιση προς μια καλή συμφωνία.
Πράγματι, η χειρότερη πτυχή της συμφωνίας της May, την οποία το Κοινοβούλιο απέρριψε κατηγορηματικά και σοφά, ήταν ότι επεκτείνει τη διαδικασία μετάβασης έως το 2022, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύεται να πληρώσει περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια και ενδεχομένως περισσότερα για την ΕΕ έναντι μίας ανενεργού υποσχέσεις για κάποια μελλοντική αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Εάν το Κοινοβούλιο υπερψήφιζε τη συμφωνία, θα είχε παρατείνει την τρέχουσα συγκράτηση σε μια νέα άκρη του βράχου για τρία χρόνια.
Ο μόνος εύλογος λόγος για την επαναφορά του ρολογιού του άρθρου 50 είναι η φιλοδοξία να διεξαχθεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το αν θα ανακληθεί συνολικά το Brexit.
Όμως, σε αντίθεση με το πρώτο δημοψήφισμα, το οποίο θα μπορούσε να πλαισιωθεί ως ερώτηση ναι και όχι για άδεια παραμονής, υπάρχουν πολλές επιλογές που πρέπει να εξεταστούν: η συμφωνία της May, ένα μαλακότερο Brexit που διατηρεί τη Βρετανία στην ενιαία αγορά της ΕΕ, στην ΕΕ συνολικά και ούτω καθεξής.
Τι θα συμβεί εάν το αδιέξοδο συνεχίσει μέχρι τις 29 Μαρτίου, χωρίς επίσημη παράταση της περιόδου του άρθρου 50;
Η απειλή από τις Βρυξέλλες είναι ότι η ΕΕ θα μείνει και θα επιτρέψει ένα άτακτο Brexit, με ουσιαστική διατάραξη του εμπορίου, των μεταφορών και ούτω καθεξής. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανότερο οι γερμανικές επιχειρήσεις, μαζί με τη γαλλική και ολλανδική κυβέρνηση, να αγωνιστούν ενάντια σε μια τέτοια στροφή και να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες της επ 'αόριστον για να αναστείλει τυχόν διαταραχές στους ευρωπαϊκούς λιμένες και αεροδρόμια.
Λίγο πριν από τις 29 Μαρτίου, η αυξημένη επείγουσα ανάγκη θα διαλύσει την τακτική αναβολή.
Η συμφωνία της May θα έχει καταρρεύσει και όσοι είναι υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ θα βρεθούν πιο κοντά στο να δεχτούν ότι ο χρόνος δεν είναι στην πλευρά ενός δεύτερου δημοψηφίσματος που ανατρέπει το Brexit.
Σε εκείνο το σημείο, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση θα αναγνωρίσουν ότι μόνο δύο συνεκτικές επιλογές παραμένουν στο άμεσο μέλλον.
Το πρώτο είναι το Norway Plus, πράγμα που σημαίνει ότι η Βρετανία θα παραμείνει για αόριστη περίοδο στην ενιαία αγορά της ΕΕ (όπως η Νορβηγία), αλλά και σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ.
Η δεύτερη είναι άμεση έξοδος, με τη Βρετανία να διαπραγματεύεται σύμφωνα με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ενώ η Βόρεια Ιρλανδία παραμένει σε τελωνειακή ένωση με την ΕΕ για να αποφύγει τα δύσκολα σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Όλα δείχνουν, πάντα κατά τον κ. Βαρουφάκη, ότι η λύση του Norway Plus είναι η καλύτερη αν και δεν ικανοποιεί όλες τις πλευρές απόλυτα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών