Το πρώην μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ επισημαίνει ότι τίθεται εν αμφιβόλω η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών
Αν και το κύρος των κεντρικών τραπεζών τα τελευταία χρόνια είναι απροσδόκητα ενισχυμένο, μια διόρθωση φαίνεται πλέον αναπόφευκτη, με την «ανεξαρτησία» τους να μετατρέπει σε βασικό θέμα.
Αυτό αναφέρει σε άρθρο του project-syndicate ο Otmar Issing, πρώην μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ και οικονομολόγος, γνωστός ως ένας από τους αρχιτέκτονες του ευρώ.
Στις αρχές του αιώνα, οι κεντρικές τράπεζες θεωρήθηκαν ως κυρίαρχοι του σύμπαντος, ικανές να διαχειριστούν την οικονομία προς όφελος όλων.
Το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Fed Alan Greenspan αποκαλείται και ως «Maestro» είναι χαρακτηριστικό αυτή της αντίληψης.
«Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 ενίσχυσε ακόμα περισσότερο τη φήμη των κεντρικών τραπεζών.
Με αποφασιστική δράση, οι νομισματικές αρχές έκανε μια σημαντική συμβολή προκειμένου να αποτραπεί η επανάληψη της Μεγάλης Ύφεσης.
Για ακόμα μία αφορά επαινέθηκαν ως σωτήρες της παγκόσμιας οικονομίας» γράφει ο ίδιος.
Ωστόσο, τώρα έχει έπειτα από χρόνια χαλαρής νομισματικής πολιτικής, η καλή φήμη των κεντρικών τραπεζών αλλά και των διοικητών τους φαίνεται ότι χάνεται.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Όσον αφορά την ΕΚΤ, ο Issing επισημαίνει ότι έχει αρχίσει και βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
Έπειτα από τον Μάιο του 2010 όταν άρχισε τις αγορές κρατικών ομολόγων χωρών που διαφορετικά θα είχαν έρθει αντιμέτωπες με μεγάλες αυξήσεις στα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
«Εκείνη παρέμβαση ήταν μια πρόταση που ζημίωνε την ΕΚΤ.
Οδηγήθηκε κυρίως από την πολιτική: η ΕΚΤ είχε πάρει τη σκυτάλη από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που ήταν απρόθυμοι να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Αλλά εάν η ΕΚΤ είχε αρνηθεί να παρέμβει, οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντική αναταραχή, για την οποία, καλώς ή κακώς, θα είχε κατηγορηθεί» γράφει ο Issing.
Από εκείνη τη στιγμή, ωστόσο, η ΕΚΤ ανέλαβε το πολιτικό ρόλο της εξασφαλίζοντας όχι μόνο την επιβίωση του ευρώ, αλλά και τη συνέχιση της ένταξης της κάθε χώρας μέλους της ΟΝΕ.
Το 2012, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi εδραίωσε την ευθύνη αυτή, υποσχόμενος να κάνει "ό,τι χρειαστεί» για να προστατέψει το ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο η στάση αυτή οδήγησε πολλούς να κατηγορήσουν την ΕΚΤ για υπέρβαση της εντολής της και για παραβίαση των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Αλλά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έχει απέρριψαν την άποψη αυτή.
Παρ' όλα αυτά, οι διαφωνίες σχετικά με τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ παραμένουν.
Στο πλαίσιο τίθεται προς συζήτηση η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.
Ο σκοπός της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας ήταν να επιτρέχει στη νομισματική πολιτική να επικεντρωθεί στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, χωρίς να υπόκειται σε πολιτικές πιέσεις.
Ενώ αυτή η προσέγγιση ήταν πάντα αμφιλεγόμενη, δεδομένου ότι συνεπάγεται την παράδοση σημαντικό έλεγχο επί της οικονομίας σε μη εκλεγμένους τεχνοκράτες, τα παλιότερα πληθωριστικά επεισόδια έχουν αναγκάσει τους περισσότερους να αποδεχθούν την ανάγκη ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.
«Η αποτυχία των εκλεγμένων πολιτικών να ενεργήσουν καταλλήλως -ιδιαίτερα σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης- έχει μετατρέψει τις κεντρικές τράπεζες στο ''μοναδικό παιχνίδι στην πόλη'' (only game in town).
Και αυτό φαίνεται να είναι λιγότερο προς όφελος του κύρους τους παρά η απειλή της ανεξαρτησίας τους.
Η ΕΚΤ, ειδικότερα, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα σχετικά με τη διατήρηση της ανεξαρτησίας της, ανεξάρτητα από το αν καταφέρνει να «σώσει» την ΟΝΕ.
Εξάλλου, θα πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή ώστε για να πετύχει - πάρα πολύ ισχυρή για κάθε δημοκρατία» καταλήγει ο ίδιος στο άρθρο του.
Αυτό αναφέρει σε άρθρο του project-syndicate ο Otmar Issing, πρώην μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ και οικονομολόγος, γνωστός ως ένας από τους αρχιτέκτονες του ευρώ.
Στις αρχές του αιώνα, οι κεντρικές τράπεζες θεωρήθηκαν ως κυρίαρχοι του σύμπαντος, ικανές να διαχειριστούν την οικονομία προς όφελος όλων.
Το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Fed Alan Greenspan αποκαλείται και ως «Maestro» είναι χαρακτηριστικό αυτή της αντίληψης.
«Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 ενίσχυσε ακόμα περισσότερο τη φήμη των κεντρικών τραπεζών.
Με αποφασιστική δράση, οι νομισματικές αρχές έκανε μια σημαντική συμβολή προκειμένου να αποτραπεί η επανάληψη της Μεγάλης Ύφεσης.
Για ακόμα μία αφορά επαινέθηκαν ως σωτήρες της παγκόσμιας οικονομίας» γράφει ο ίδιος.
Ωστόσο, τώρα έχει έπειτα από χρόνια χαλαρής νομισματικής πολιτικής, η καλή φήμη των κεντρικών τραπεζών αλλά και των διοικητών τους φαίνεται ότι χάνεται.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Όσον αφορά την ΕΚΤ, ο Issing επισημαίνει ότι έχει αρχίσει και βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
Έπειτα από τον Μάιο του 2010 όταν άρχισε τις αγορές κρατικών ομολόγων χωρών που διαφορετικά θα είχαν έρθει αντιμέτωπες με μεγάλες αυξήσεις στα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
«Εκείνη παρέμβαση ήταν μια πρόταση που ζημίωνε την ΕΚΤ.
Οδηγήθηκε κυρίως από την πολιτική: η ΕΚΤ είχε πάρει τη σκυτάλη από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που ήταν απρόθυμοι να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Αλλά εάν η ΕΚΤ είχε αρνηθεί να παρέμβει, οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντική αναταραχή, για την οποία, καλώς ή κακώς, θα είχε κατηγορηθεί» γράφει ο Issing.
Από εκείνη τη στιγμή, ωστόσο, η ΕΚΤ ανέλαβε το πολιτικό ρόλο της εξασφαλίζοντας όχι μόνο την επιβίωση του ευρώ, αλλά και τη συνέχιση της ένταξης της κάθε χώρας μέλους της ΟΝΕ.
Το 2012, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Mario Draghi εδραίωσε την ευθύνη αυτή, υποσχόμενος να κάνει "ό,τι χρειαστεί» για να προστατέψει το ευρώ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο η στάση αυτή οδήγησε πολλούς να κατηγορήσουν την ΕΚΤ για υπέρβαση της εντολής της και για παραβίαση των ευρωπαϊκών συνθηκών.
Αλλά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έχει απέρριψαν την άποψη αυτή.
Παρ' όλα αυτά, οι διαφωνίες σχετικά με τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ παραμένουν.
Στο πλαίσιο τίθεται προς συζήτηση η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.
Ο σκοπός της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας ήταν να επιτρέχει στη νομισματική πολιτική να επικεντρωθεί στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, χωρίς να υπόκειται σε πολιτικές πιέσεις.
Ενώ αυτή η προσέγγιση ήταν πάντα αμφιλεγόμενη, δεδομένου ότι συνεπάγεται την παράδοση σημαντικό έλεγχο επί της οικονομίας σε μη εκλεγμένους τεχνοκράτες, τα παλιότερα πληθωριστικά επεισόδια έχουν αναγκάσει τους περισσότερους να αποδεχθούν την ανάγκη ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας.
«Η αποτυχία των εκλεγμένων πολιτικών να ενεργήσουν καταλλήλως -ιδιαίτερα σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης- έχει μετατρέψει τις κεντρικές τράπεζες στο ''μοναδικό παιχνίδι στην πόλη'' (only game in town).
Και αυτό φαίνεται να είναι λιγότερο προς όφελος του κύρους τους παρά η απειλή της ανεξαρτησίας τους.
Η ΕΚΤ, ειδικότερα, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα σχετικά με τη διατήρηση της ανεξαρτησίας της, ανεξάρτητα από το αν καταφέρνει να «σώσει» την ΟΝΕ.
Εξάλλου, θα πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή ώστε για να πετύχει - πάρα πολύ ισχυρή για κάθε δημοκρατία» καταλήγει ο ίδιος στο άρθρο του.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών