Allianz Trade: Παραλύει η πράσινη ανάπτυξη, 300 δισ. δολάρια οικονομικές ζημίες από το κλίμα

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η παγκόσμια πράσινη μετάβαση, καθώς χειροτερεύουν τα μάλα οι επιπτώσεις στο κλίμα μία δεκαετία μετά την Συμφωνία του Παρισιού.
Το 2024 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί.
Οι άμεσες ζημιές από το κλίμα έφτασαν τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και οι έμμεσες οικονομικές απώλειες σε τρισεκατομμύρια.
Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν μία αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από τους +3°C έως το 2100, καθώς οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα προς το περιβάλλον συνέχισαν να αυξάνονται την τελευταία δεκαετία.
Το να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος κάτω από 2°C απαιτεί ταχεία αύξηση της ηλεκτροδότησης και μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων με ταυτόχρονη ανάπτυξη της καθαρής τεχνολογίας.
Με την COP30 να βρίσκεται σε εξέλιξη στο Μπελέμ (Belém), οι αποφάσεις που θα ληφθούν φέτος θα είναι καθοριστικές για τη διαμόρφωση της πορείας του κλίματος για την επόμενη δεκαετία.

Κενά στις τρισεκατομμυρίων στις επενδύσεις

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν τις ποσότητες παραγωγής του άνθρακα στην παγκόσμια παραγωγή ενέργειας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 και η δυναμικότητα της ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχει αυξηθεί κατά 53% από το 2015.
Το κόστος της καθαρής ενέργειας έχει μειωθεί απότομα - η ηλιακή ενέργεια κατά 87%, η αιολική κατά 48-55% και οι μπαταρίες κατά πάνω από 80% - καθιστώντας τες σε γενικές γραμμές ανταγωνιστικές από πλευράς κόστους.
Οι επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα έχουν φτάσει τα 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, σημειώνοντας αύξηση 78% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας, ωστόσο λείπουν ετήσιες επενδύσεις ύψους 2,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, αφήνοντας κενό έως το 2030.

Το Allianz Green Transition Tracker αποκαλύπτει τόσο την αυξανόμενη δυναμική όσο την απόκλιση που διευρύνεται

Ο δείκτης αξιολογεί 69 χώρες με βάση υπό-δείκτες:
-την ένταση άνθρακα και ενέργειας, τις εκπομπές ανά κάτοικο με βάση την κατανάλωση και την εδαφική κατανομή, και το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα μέσω δύο διαστάσεων: του Peer Score, το οποίο συγκρίνει την τρέχουσα απόδοση μεταξύ των χωρών,
-και του Progress Score, το οποίο μετρά τον ρυθμό απαλλαγής κάθε χώρας από τον άνθρακα σε σχέση με το βασικό της σενάριο για το 2015 και τον στόχο μηδενικών εκπομπών για το 2050.

Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι ενώ πολλές χώρες κινούνται ταχύτερα από ό,τι συνήθως θεωρείται, το χάσμα μεταξύ των πρώτων χωρών και των τελευταίων αυξάνεται.

Διαρθρωτικές διαφορές

Το Peer Score υπογραμμίζει ότι οι χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, όπως η Σρι Λάνκα και η Κολομβία, έχουν ισχυρά θετικές αποδόσεις λόγω των χαμηλών εκπομπών κατά κεφαλήν, ενώ οι προηγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες - με επικεφαλής τη Σουηδία, τη Δανία και την Ελβετία - έχουν υψηλή βαθμολογία χάριν της συνεχούς απαλλαγής από τον άνθρακα και την επέκταση σε μορφές καθαρής ενέργειας.
Αντίθετα, τα κράτη που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα και έχουν υψηλές εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ, της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, συνεχίζουν να υστερούν, αντανακλώντας τη συνεχή διαρθρωτική εξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες

Ανεπαρκείς οι προσπάθειες

Η πρόοδος της βαθμολογίας δείχνει ότι 15 χώρες έχουν ήδη καλύψει τουλάχιστον το ένα τρίτο της απόστασης προς το μηδέν, με επικεφαλής το Λουξεμβούργο και την Ελβετία, υποστηριζόμενες από υψηλή ενεργειακή απόδοση και συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας που είναι πάνω από 90% χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Άλλες 20 χώρες - συμπεριλαμβανομένων της Ισπανίας, της Βραζιλίας, της Πολωνίας και της Αυστραλίας - έχουν σημειώσει πρόοδο κατά τουλάχιστον 20%, δείχνοντας μετρήσιμη αλλά ανεπαρκή δυναμική.
Εν τω μεταξύ, οι χώρες με υψηλό επίπεδο εκπομπών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% των παγκόσμιων εκπομπών - έχουν δείξει μόνο οριακή βελτίωση από το 2015, υπογραμμίζοντας μία διατήρηση της προβληματικής κατάστασης που επικρατεί.

Σημεία προς προσοχή: μια χούφτα μεγάλων οικονομιών θα καθορίσουν το παγκόσμιο αποτέλεσμα

Αρκετές χώρες και περιοχές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση, προσφέροντας μαθήματα και αναδεικνύοντας τα προβλήματα.
Η Κίνα καθοδηγεί την παγκόσμια επέκταση της καθαρής ενέργειας, αντιπροσωπεύοντας το 42% των διεθνών επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πάνω από το 60% της αιολικής, ηλιακής και μπαταριών παραγωγής. Ωστόσο, παραμένει η χώρα με τις υψηλότερες εκπομπές στον κόσμο, με τα ορυκτά καύσιμα να παρέχουν περίπου το 90% της πρωτογενούς ενέργειας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζουν μερική αποσύνδεση, με την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να μειώνει τις εκπομπές του ενεργειακού τομέα, αλλά τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να κυριαρχούν στο ενεργειακό μείγμα.
Η Ινδία έχει εισέλθει ταχύτατα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έχει επιτύχει νωρίς τους στόχους για την αποσύνδεση της με τα ορυκτά καύσιμα, ωστόσο τα ορυκτά καύσιμα παρέχουν πάνω από το 93% της ενέργειας εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης.
Η Ευρώπη ηγείται των μειώσεων αλλά οι εκπομπές που βασίζονται στην κατανάλωση και η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να υφίστανται.
Η Βραζιλία συνδυάζει την παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας , αν και η αποψίλωση των δασών και οι εκπομπές που σχετίζονται με τη γεωργία αντισταθμίζουν την πρόοδο.
Η απαλλαγή από τον άνθρακα αυτών των βασικών οικονομιών - που από κοινού ευθύνονται για περισσότερο από το 56% των παγκόσμιων εκπομπών - θα είναι κρίσιμη για τον έλεγχο της υπερθέρμανσης του πλανήτη και την προώθηση ενός μέλλοντος χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Ελ. Ερμείδου
www.bankingnews.gr