Τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το βουνό του χρέους δεν επιδέχονται φορολογικά «μπαλώματα», η λάθος συνταγή της Αριστεράς όπως δείχνουν τα νούμερα
Με το όπλο παρά πόδας βρίσκονται οι «τιμωροί» της αγοράς των ομολόγων για να... κτυπήσουν την αγορά ομολόγων της Γαλλίας και κατά συνέπεια της Ευρωζώνης ενώ η πολυετή πολιτική κρίση μαίνεται.
Η αδυναμία εξεύρεσης πολιτικής λύσης είναι εμφανέστατη από το γεγονός ότι η διασημότερη «συνταγή» που προτάθηκε ήταν η επιβολή ενός «φόρου πλούτου» ο οποίος θα μείωνε τα ελλείμματα.
Πέρα από την κριτική που έχει καταγραφεί από επιχειρηματικούς κύκλους, όπως η ρήση του δισεκατομμυριούχου Bernard Arnault ότι η επιβολή του θα καταστρέψει τις εγχώριες επιχειρήσεις και θα οδηγήσει σε μαζική φυγή κεφαλαίων, τα ίδια τα νούμερα δεν βγαίνουν.
Με δεδομένη την ελευθερία κίνησης των κεφαλαίων η επιβολή του θα είναι αλυσιτελής, ενώ τα έσοδα θα είναι πολύ μικρότερα από όσα αναμένονται, στο ¼ περίπου, αλλά και θα αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα για τις επενδύσεις.
Δημοσιονομικός εκτροχιασμός - Τα γεγονότα
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Η γαλλική κυβέρνηση κατέγραψε έλλειμμα προϋπολογισμού 5,8% του ΑΕΠ το 2024, το μεγαλύτερο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πολύ πάνω από το όριο του 3% που απαιτείται για τα μέλη της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Maastricht.
Ο προϋπολογισμός που πρότεινε ο πρώην πρωθυπουργός François Bayrou για να αντιμετωπίσει τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό, περιλάμβανε μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων, όπως πάγωμα των αυξήσεων στα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και στις δημόσιες δαπάνες, περικοπές 12 δισ. ευρώ στις δαπάνες των τοπικών αρχών και της υγείας, και μια «συμβολή αλληλεγγύης» για τα άτομα με τα «υψηλότερα εισοδήματα».
Αυτό το πακέτο ήταν αδύνατο να γίνει αποδεκτό τόσο από την άκρα αριστερά όσο και από την πατριωτική δεξιά — η Marine Le Pen και το κόμμα Rassemblement National (RN), Εθνική Συσπείρωση. — που κυριαρχούν στο κοινοβούλιο.
Ο Bayrou ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης, την έχασε και παραιτήθηκε την επόμενη μέρα.
Ο διάδοχός του, Sébastien Lecornu, κληρονόησε το ίδιο αδιέξοδο που είχε μπλοκάρει τους Barnier και Bayrou: πώς να ισορροπήσει το έλλειμμα του γαλλικού προϋπολογισμού με τρόπο που ν
α υποστηρίζεται τόσο από την άκρα αριστερά όσο και από την πατριωτική δεξιά.
Είναι δύσκολο. Κανένα δεν υποστηρίζει περικοπές δαπανών και τα κόμματα είναι διχασμένα σχετικά με τις αυξήσεις φόρων - το απόλυτο πολιτικό αδιέξοδο
Φόρος Zucman για τον πλούτο
Η «συμβολή αλληλεγγύης» του Bayrou, την οποία αντιτίθεται το Rassemblement National (RN), είναι πιθανό να είναι απολύτως απαραίτητη για την υποστήριξη της άκρας αριστεράς σε οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα.
Ο φόρος 2% στα περίπου 1.800 νοικοκυριά των οποίων ο πλούτος υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ (118 εκατ. δολ.) εκτιμάται ότι θα αποφέρει μεταξύ 15 και 25 δισ. ευρώ ετησίως.
Πρόκειται για πρόταση του διάσημου οικονομολόγου Gabriel Zucman.
«Οι δισεκατομμυριούχοι, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υποχρεωτικές επιβαρύνσεις, πληρώνουν τα μισά σε φόρους από τον μέσο Γάλλο πολίτη», υποστηρίζει ο Zucman.
«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το εισόδημά τους, τοποθετημένο σε holding companies, διαφεύγει από τον φόρο εισοδήματος».
Υπάρχει σημαντική αμφιβολία σχετικά με τα επιστημονικά ευρήματα του Zucman και τις προκείμενες στις οποίες στηρίζεται η φορολογική του πρόταση.
Το 2019, ο Zucman ισχυρίστηκε ότι το προηγούμενο έτος, ο συνολικός πραγματικός φορολογικός συντελεστής που πλήρωσαν οι υπερπλούσιοι στις ΗΠΑ είχε υποχωρήσει εισοδηματιών για πρώτη φορά κάτω από αυτόν που πλήρωσε το 50% των χαμηλότερων εισοδημάτων, ένας ισχυρισμός πανομοιότυπος με αυτόν που στηρίζει την προτεινόμενη «συμβολή αλληλεγγύης».
Όμως, όπως σημειώνει ο οικονομολόγος Phil Magness σε αρθρο του στην εφημερίδα Monde: «Μέσα από μια σειρά εξαιρετικά αδιαφανών και εμπειρικά αμφίβολων προσαρμογών των δεδομένων, ο Zucman είχε τεχνητά διογκώσει τον φορολογικό συντελεστή των φτωχότερων ενώ ταυτόχρονα υποβάθμισε αυτόν των πλουσίων».
Πράγματι, η διαμάχη γύρω από τη μεθοδολογία του Zucman μπορεί να του κόστισε μια σημαντική θέση στο Harvard.
Σε άρθρο γνώμης στο Le Monde, επτά διακεκριμένοι οικονομολόγοι αμφισβητούν τη «συνταγματικότητα ενός φόρου πλούτου άνω του 0,5% στη Γαλλία». Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι η εκτίμηση των εσόδων από τον Zucman «υπερεκτιμά υπερβολικά τα πραγματικά έσοδα που θα μπορούσε να αποφέρει ένα τέτοιο μέτρο».
Η προσαρμογή και η φυγή κεφαλαίων
Αρχικά, η εκτίμηση δεν λαμβάνει υπόψη τις «συμπεριφορικές αντιδράσεις».
«Οι φορολογούμενοι προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους σε νέους φόρους, είτε μέσω φοροδιαφυγής ή χρησιμοποιώντας λογιστικές μεθόδους απομείωσης του χρέους (εντατική οριακή παράμετρος), είτε με μετεγκατάσταση στο εξωτερικό για να αποφύγουν φόρους (εκτεταμένη οριακή παράμετρος)», σημειώνουν οι οικονομολόγοι.
Εμπειρικές μελέτες για τις επιπτώσεις αυξήσεων φόρων κεφαλαίου, που «επηρέασαν πολύ ευρύτερη βάση φορολογουμένων από εκείνη που στοχεύει ο φόρος Zucman και με πολύ χαμηλότερους συντελεστές», διαπιστώνουν ότι «για κάθε 1 ευρώ που συλλέγεται στα χαρτιά, μόνο 0,25 ευρώ μεταφράζεται σε πραγματικά μακροπρόθεσμα έσοδα λόγω των συμπεριφορικών προσαρμογών των φορολογουμένων». Σε αυτήν την περίπτωση, «ο φόρος Zucman θα μπορούσε να μειώσει το δομικό έλλειμμα κατά 5 δισ., όχι 20 δισ.».
Ο Zucman, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι «η φορολογική έξοδος δεν είναι ανύπαρκτη, αλλά πολύ περιορισμένη». Ο συνάδελφός του, οικονομολόγος Thomas Piketty, προτείνει ότι για όσους όντως φύγουν, «τα περιουσιακά στοιχεία σας παγώνουν, θα μπορούσατε να συλληφθείτε στο αεροδρόμιο».
Επιπλέον, οι επτά οικονομολόγοι επισημαίνουν: «Η φορολόγηση επιχειρηματικών περιουσιακών στοιχείων άμεσα θα δημιουργούσε προβλήματα ρευστότητας για τους ιδιοκτήτες και μετόχους μη εισηγμένων εταιρειών, πιθανώς αποθαρρύνοντας επενδύσεις και επιχειρηματικό ρίσκο λόγω της διπλής φορολόγησης εισοδήματος που δεν έχει ακόμη ληφθεί».
Αυτό θα έβλαπτε την οικονομική ανάπτυξη, αλλά «η εξαίρεση επαγγελματικών περιουσιακών στοιχείων θα μείωνε τη φορολογική βάση κατά σχεδόν 90%, φέρνοντας τα έσοδα κάτω από 1 δισ. ευρώ», ή μόλις…. 0,6% του ελλείμματος του προϋπολογισμού των 170 δισ. ευρώ.
Η απάντηση του Zucman σε αυτήν την ένσταση είναι εντυπωσιακή: «Τέτοια περιστατικά είναι σπάνια, αλλά υπάρχουν», παραδέχεται.
«Λύσεις μπορούν να βρεθούν. Η απλούστερη λύση είναι να επιτραπεί στους ενδιαφερόμενους να πληρώσουν το φόρο σε είδος, μεταβιβάζοντας μετοχές της εταιρείας τους.
Το κράτος θα ήταν τότε υπεύθυνο να κρατήσει ή να πουλήσει αυτές τις μετοχές, για παράδειγμα στους εργαζομένους της εταιρείας, απαγορεύοντας την επαναπώληση σε μη κατοίκους».
Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη στη Γαλλία καθώς θα πρόκειται για έμμεση κρατικοποίηση των εταιρειών.
Οι επιλογές του οικονομικού επιτελείου
Η εφημερίδα Les Echos (8/10) αναφέρει μια σειρά προτάσεων που εξετάζουν οι τεχνοράτες από το υπουργείο Οικονομικών.
Μία από αυτές είναι η αύξηση των κοινωνικών εισφορών κατά 0,5 έως 1 ποσοστιαία μονάδα στα εισοδήματα που προέρχονται από κεφάλαιο (capital income).
Ο ενιαίος φόρος 30% επί των εισοδημάτων από κεφάλαιο, που περιλαμβάνει φόρους και κοινωνικές εισφορές, θεσπίστηκε το 2018 και αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο των κεϋνσιανών πολιτικών του Macron προκειμένου να τονώσει τη ζήτηση.
Η αύξηση αυτή θα επηρεάσει ένα ευρύτερο φάσμα φορολογουμένων, όχι μόνο τους πλουσιότερους, καθώς θα ισχύει και για τις ασφάλειες ζωής.
Μια άλλη πρόταση είναι η επέκταση του μηχανισμού που εισήγαγε ο Michel Barnier για να διασφαλίσει ότι οι πλουσιότεροι πληρώνουν έναν ελάχιστο φόρο 20% επί του εισοδήματός τους.
Η επέκταση αυτού του μέτρου θα απέφερε περίπου 1,5 δισ. ευρώ.
Άλλη επιλογή είναι η «προσαύξηση Sarkozy», που εισήχθη το 2012 ως προσωρινός επιπλέον φόρος εισοδήματος 3% για όσους δηλώνουν πάνω από 250.000 ευρώ ή 4% για όσους ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.
Θα μπορούσε επίσης να προστεθεί ένα ακόμη κλιμάκιο στη φορολογική κλίμακα εισοδήματος.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω του 1 εκατ. ευρώ ενδέχεται να δουν επέκταση της προσαύξησης της φορολογίας επί των κερδών τους για το 2025, η οποία αναμένεται να αποφέρει περίπου 8 δισ. ευρώ.
Το ιερό δισκοπότηρο της Αριστεράς
Για την αριστερά, πρόκειται για ζήτημα δικαιοσύνης — ποιος συμβάλλει στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Για την όποια κυβέρνηση αναδειχθεί τελικά, το ζητούμενο είναι να βρεθεί ένα μέτρο που να αποδίδει πραγματικά και να μην καταστρέφει το παραγωγικό κεφάλαιο.
Οι πλούσιοι φορολογούμενοι είναι επίσης πιο κινητικοί.
Το οικονομικό ινστιτούτο Rexecode απέδειξε αυτή την πραγματικότητα σε μια υποθετική άσκηση: υπολόγισε ότι, αντί του φόρου Zucman, το ίδιο ποσό των 20 δισ. ευρώ θα υπήρχε σήμερα στον προϋπολογισμό ως έσοδα, αν πλούσιοι επιχειρηματίες δεν είχαν εγκαταλείψει τη Γαλλία τα τελευταία 43 χρόνια λόγω υπερβολικής φορολογίας.
Αυτά είναι τα κρυφά κόστη των αυξήσεων στους φόρους πλούτου, για τα οποία σπάνια διαβάζουμε στα μέσα ενημέρωσης.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια από τις προτάσεις θα επιλεγεί. Αυτό που είναι σαφές, όμως, είναι ότι ο πολιτικός συμβιβασμός για την επίλυση του αδιεξόδου έχει το τίμημά του.
Η πολιτική αβεβαιότητα και η συνεχής συζήτηση για φόρους στον πλούτο επηρεάζουν τους επιχειρηματίες και θα μπορούσαν τελικά να κοστίσουν στην κυβέρνηση το ίδιο ή και περισσότερο από ό,τι μπορεί να συγκεντρωθεί μέσω μιας προσωρινής αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Οι Άθλιοι του Ουγκώ και η χρεοκοπία
«Έχετε τη δύναμη να ρίξετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να εξαφανίσετε την πραγματικότητα», φώναξε ο Bayrou κατά την αποχώρησή του.
«Η πραγματικότητα θα παραμείνει αμείλικτη: οι δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται και το βάρος του χρέους, ήδη αφόρητο, θα γίνει βαρύτερο και πιο δαπανηρό».
Είχε δίκιο. Τα προβλήματα του γαλλικού προϋπολογισμού είναι, απλά, αποτέλεσμα ενός επιπέδου κοινωνικών δαπανών που η οικονομία της Γαλλίας δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει – ένα κοινωνικό κράτος τέρας το οποίο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί.
Η έκρηξη χρέους για τη χρηματοδότηση της μάχης κατά του COVID-19, η εκτύπωση χρήματος για να τη χρηματοδοτήσει και ο αντίκτυπος του πληθωρισμού αποκάλυψαν αυτό το πρόβλημα, όπως και σε άλλες χώρες, τερματίζοντας την περίοδο των μηδενικών επιτοκίων όπου η κυβέρνηση μπορούσε να δανειστεί σχεδόν δωρεάν.
Οι αγορές καραδοκούν και βλέπουν μόνο τα νούμερα: Οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πλέον υψηλότερες από αυτές της μόνιμα ασθενούσας οικονομίας της Ευρώπης, της Ιταλίας και κοντά σε αυτές της έτερης ειδικής περίπτωσης, της Ελλάδας.
Αργά ή γρήγορα, οι νόμοι της οικονομίας θα εφαρμοστούν με την εμμονή του επιθεωρητή Ιαβέρη στους Άθλιους του Ούγκο και την αδυσώπητη σκληρότητα του Marc Ferrot απέναντι στην Γιάννη Αγιάννη.
Τα προβλήματα του γαλλικού προϋπολογισμού μοιάζουν με αυτά σε όλο τον αναπτυγμένο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το ομοσπονδιακό χρέος αυξάνεται και το κόστος δανεισμού ανεβαίνει: το υπουργείο Οικονομικών ξοδεύει πλέον περισσότερα χρήματα για τοκοχρεολύσια παρά για την άμυνα για πρώτη φορά στην ιστορία.
Προτάσεις όπως η «συμβολή αλληλεγγύης» προτείνονται ως λύση στο έλλειμμα, αλλά αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: δεν αποφέρουν αρκετά χρήματα και τα έσοδα που παράγουν έχουν δυσανάλογο κόστος σε χαμένη παραγωγικότητα.
Όσοι θέλουν οι «πλούσιοι» να πληρώσουν το «δίκαιο μερίδιό τους» συνήθως εννοούν ότι πρέπει να πληρώσουν για τα πάντα.
Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί... Στοίχημα!
www.bankingnews.gr
Η αδυναμία εξεύρεσης πολιτικής λύσης είναι εμφανέστατη από το γεγονός ότι η διασημότερη «συνταγή» που προτάθηκε ήταν η επιβολή ενός «φόρου πλούτου» ο οποίος θα μείωνε τα ελλείμματα.
Πέρα από την κριτική που έχει καταγραφεί από επιχειρηματικούς κύκλους, όπως η ρήση του δισεκατομμυριούχου Bernard Arnault ότι η επιβολή του θα καταστρέψει τις εγχώριες επιχειρήσεις και θα οδηγήσει σε μαζική φυγή κεφαλαίων, τα ίδια τα νούμερα δεν βγαίνουν.
Με δεδομένη την ελευθερία κίνησης των κεφαλαίων η επιβολή του θα είναι αλυσιτελής, ενώ τα έσοδα θα είναι πολύ μικρότερα από όσα αναμένονται, στο ¼ περίπου, αλλά και θα αποτελέσει αποτρεπτικό παράγοντα για τις επενδύσεις.
Δημοσιονομικός εκτροχιασμός - Τα γεγονότα
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Η γαλλική κυβέρνηση κατέγραψε έλλειμμα προϋπολογισμού 5,8% του ΑΕΠ το 2024, το μεγαλύτερο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πολύ πάνω από το όριο του 3% που απαιτείται για τα μέλη της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Maastricht.
Ο προϋπολογισμός που πρότεινε ο πρώην πρωθυπουργός François Bayrou για να αντιμετωπίσει τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό, περιλάμβανε μια σειρά δημοσιονομικών μέτρων, όπως πάγωμα των αυξήσεων στα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και στις δημόσιες δαπάνες, περικοπές 12 δισ. ευρώ στις δαπάνες των τοπικών αρχών και της υγείας, και μια «συμβολή αλληλεγγύης» για τα άτομα με τα «υψηλότερα εισοδήματα».
Αυτό το πακέτο ήταν αδύνατο να γίνει αποδεκτό τόσο από την άκρα αριστερά όσο και από την πατριωτική δεξιά — η Marine Le Pen και το κόμμα Rassemblement National (RN), Εθνική Συσπείρωση. — που κυριαρχούν στο κοινοβούλιο.
Ο Bayrou ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης, την έχασε και παραιτήθηκε την επόμενη μέρα.
Ο διάδοχός του, Sébastien Lecornu, κληρονόησε το ίδιο αδιέξοδο που είχε μπλοκάρει τους Barnier και Bayrou: πώς να ισορροπήσει το έλλειμμα του γαλλικού προϋπολογισμού με τρόπο που ν
α υποστηρίζεται τόσο από την άκρα αριστερά όσο και από την πατριωτική δεξιά.
Είναι δύσκολο. Κανένα δεν υποστηρίζει περικοπές δαπανών και τα κόμματα είναι διχασμένα σχετικά με τις αυξήσεις φόρων - το απόλυτο πολιτικό αδιέξοδο
Φόρος Zucman για τον πλούτο
Η «συμβολή αλληλεγγύης» του Bayrou, την οποία αντιτίθεται το Rassemblement National (RN), είναι πιθανό να είναι απολύτως απαραίτητη για την υποστήριξη της άκρας αριστεράς σε οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα.
Ο φόρος 2% στα περίπου 1.800 νοικοκυριά των οποίων ο πλούτος υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ (118 εκατ. δολ.) εκτιμάται ότι θα αποφέρει μεταξύ 15 και 25 δισ. ευρώ ετησίως.
Πρόκειται για πρόταση του διάσημου οικονομολόγου Gabriel Zucman.
«Οι δισεκατομμυριούχοι, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υποχρεωτικές επιβαρύνσεις, πληρώνουν τα μισά σε φόρους από τον μέσο Γάλλο πολίτη», υποστηρίζει ο Zucman.
«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το εισόδημά τους, τοποθετημένο σε holding companies, διαφεύγει από τον φόρο εισοδήματος».
Υπάρχει σημαντική αμφιβολία σχετικά με τα επιστημονικά ευρήματα του Zucman και τις προκείμενες στις οποίες στηρίζεται η φορολογική του πρόταση.
Το 2019, ο Zucman ισχυρίστηκε ότι το προηγούμενο έτος, ο συνολικός πραγματικός φορολογικός συντελεστής που πλήρωσαν οι υπερπλούσιοι στις ΗΠΑ είχε υποχωρήσει εισοδηματιών για πρώτη φορά κάτω από αυτόν που πλήρωσε το 50% των χαμηλότερων εισοδημάτων, ένας ισχυρισμός πανομοιότυπος με αυτόν που στηρίζει την προτεινόμενη «συμβολή αλληλεγγύης».
Όμως, όπως σημειώνει ο οικονομολόγος Phil Magness σε αρθρο του στην εφημερίδα Monde: «Μέσα από μια σειρά εξαιρετικά αδιαφανών και εμπειρικά αμφίβολων προσαρμογών των δεδομένων, ο Zucman είχε τεχνητά διογκώσει τον φορολογικό συντελεστή των φτωχότερων ενώ ταυτόχρονα υποβάθμισε αυτόν των πλουσίων».
Πράγματι, η διαμάχη γύρω από τη μεθοδολογία του Zucman μπορεί να του κόστισε μια σημαντική θέση στο Harvard.
Σε άρθρο γνώμης στο Le Monde, επτά διακεκριμένοι οικονομολόγοι αμφισβητούν τη «συνταγματικότητα ενός φόρου πλούτου άνω του 0,5% στη Γαλλία». Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι η εκτίμηση των εσόδων από τον Zucman «υπερεκτιμά υπερβολικά τα πραγματικά έσοδα που θα μπορούσε να αποφέρει ένα τέτοιο μέτρο».
Η προσαρμογή και η φυγή κεφαλαίων
Αρχικά, η εκτίμηση δεν λαμβάνει υπόψη τις «συμπεριφορικές αντιδράσεις».
«Οι φορολογούμενοι προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους σε νέους φόρους, είτε μέσω φοροδιαφυγής ή χρησιμοποιώντας λογιστικές μεθόδους απομείωσης του χρέους (εντατική οριακή παράμετρος), είτε με μετεγκατάσταση στο εξωτερικό για να αποφύγουν φόρους (εκτεταμένη οριακή παράμετρος)», σημειώνουν οι οικονομολόγοι.
Εμπειρικές μελέτες για τις επιπτώσεις αυξήσεων φόρων κεφαλαίου, που «επηρέασαν πολύ ευρύτερη βάση φορολογουμένων από εκείνη που στοχεύει ο φόρος Zucman και με πολύ χαμηλότερους συντελεστές», διαπιστώνουν ότι «για κάθε 1 ευρώ που συλλέγεται στα χαρτιά, μόνο 0,25 ευρώ μεταφράζεται σε πραγματικά μακροπρόθεσμα έσοδα λόγω των συμπεριφορικών προσαρμογών των φορολογουμένων». Σε αυτήν την περίπτωση, «ο φόρος Zucman θα μπορούσε να μειώσει το δομικό έλλειμμα κατά 5 δισ., όχι 20 δισ.».
Ο Zucman, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι «η φορολογική έξοδος δεν είναι ανύπαρκτη, αλλά πολύ περιορισμένη». Ο συνάδελφός του, οικονομολόγος Thomas Piketty, προτείνει ότι για όσους όντως φύγουν, «τα περιουσιακά στοιχεία σας παγώνουν, θα μπορούσατε να συλληφθείτε στο αεροδρόμιο».
Επιπλέον, οι επτά οικονομολόγοι επισημαίνουν: «Η φορολόγηση επιχειρηματικών περιουσιακών στοιχείων άμεσα θα δημιουργούσε προβλήματα ρευστότητας για τους ιδιοκτήτες και μετόχους μη εισηγμένων εταιρειών, πιθανώς αποθαρρύνοντας επενδύσεις και επιχειρηματικό ρίσκο λόγω της διπλής φορολόγησης εισοδήματος που δεν έχει ακόμη ληφθεί».
Αυτό θα έβλαπτε την οικονομική ανάπτυξη, αλλά «η εξαίρεση επαγγελματικών περιουσιακών στοιχείων θα μείωνε τη φορολογική βάση κατά σχεδόν 90%, φέρνοντας τα έσοδα κάτω από 1 δισ. ευρώ», ή μόλις…. 0,6% του ελλείμματος του προϋπολογισμού των 170 δισ. ευρώ.
Η απάντηση του Zucman σε αυτήν την ένσταση είναι εντυπωσιακή: «Τέτοια περιστατικά είναι σπάνια, αλλά υπάρχουν», παραδέχεται.
«Λύσεις μπορούν να βρεθούν. Η απλούστερη λύση είναι να επιτραπεί στους ενδιαφερόμενους να πληρώσουν το φόρο σε είδος, μεταβιβάζοντας μετοχές της εταιρείας τους.
Το κράτος θα ήταν τότε υπεύθυνο να κρατήσει ή να πουλήσει αυτές τις μετοχές, για παράδειγμα στους εργαζομένους της εταιρείας, απαγορεύοντας την επαναπώληση σε μη κατοίκους».
Αυτό θα ήταν καταστροφικό για την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη στη Γαλλία καθώς θα πρόκειται για έμμεση κρατικοποίηση των εταιρειών.
Οι επιλογές του οικονομικού επιτελείου
Η εφημερίδα Les Echos (8/10) αναφέρει μια σειρά προτάσεων που εξετάζουν οι τεχνοράτες από το υπουργείο Οικονομικών.
Μία από αυτές είναι η αύξηση των κοινωνικών εισφορών κατά 0,5 έως 1 ποσοστιαία μονάδα στα εισοδήματα που προέρχονται από κεφάλαιο (capital income).
Ο ενιαίος φόρος 30% επί των εισοδημάτων από κεφάλαιο, που περιλαμβάνει φόρους και κοινωνικές εισφορές, θεσπίστηκε το 2018 και αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο των κεϋνσιανών πολιτικών του Macron προκειμένου να τονώσει τη ζήτηση.
Η αύξηση αυτή θα επηρεάσει ένα ευρύτερο φάσμα φορολογουμένων, όχι μόνο τους πλουσιότερους, καθώς θα ισχύει και για τις ασφάλειες ζωής.
Μια άλλη πρόταση είναι η επέκταση του μηχανισμού που εισήγαγε ο Michel Barnier για να διασφαλίσει ότι οι πλουσιότεροι πληρώνουν έναν ελάχιστο φόρο 20% επί του εισοδήματός τους.
Η επέκταση αυτού του μέτρου θα απέφερε περίπου 1,5 δισ. ευρώ.
Άλλη επιλογή είναι η «προσαύξηση Sarkozy», που εισήχθη το 2012 ως προσωρινός επιπλέον φόρος εισοδήματος 3% για όσους δηλώνουν πάνω από 250.000 ευρώ ή 4% για όσους ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.
Θα μπορούσε επίσης να προστεθεί ένα ακόμη κλιμάκιο στη φορολογική κλίμακα εισοδήματος.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω του 1 εκατ. ευρώ ενδέχεται να δουν επέκταση της προσαύξησης της φορολογίας επί των κερδών τους για το 2025, η οποία αναμένεται να αποφέρει περίπου 8 δισ. ευρώ.
Το ιερό δισκοπότηρο της Αριστεράς
Για την αριστερά, πρόκειται για ζήτημα δικαιοσύνης — ποιος συμβάλλει στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Για την όποια κυβέρνηση αναδειχθεί τελικά, το ζητούμενο είναι να βρεθεί ένα μέτρο που να αποδίδει πραγματικά και να μην καταστρέφει το παραγωγικό κεφάλαιο.
Οι πλούσιοι φορολογούμενοι είναι επίσης πιο κινητικοί.
Το οικονομικό ινστιτούτο Rexecode απέδειξε αυτή την πραγματικότητα σε μια υποθετική άσκηση: υπολόγισε ότι, αντί του φόρου Zucman, το ίδιο ποσό των 20 δισ. ευρώ θα υπήρχε σήμερα στον προϋπολογισμό ως έσοδα, αν πλούσιοι επιχειρηματίες δεν είχαν εγκαταλείψει τη Γαλλία τα τελευταία 43 χρόνια λόγω υπερβολικής φορολογίας.
Αυτά είναι τα κρυφά κόστη των αυξήσεων στους φόρους πλούτου, για τα οποία σπάνια διαβάζουμε στα μέσα ενημέρωσης.
Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια από τις προτάσεις θα επιλεγεί. Αυτό που είναι σαφές, όμως, είναι ότι ο πολιτικός συμβιβασμός για την επίλυση του αδιεξόδου έχει το τίμημά του.
Η πολιτική αβεβαιότητα και η συνεχής συζήτηση για φόρους στον πλούτο επηρεάζουν τους επιχειρηματίες και θα μπορούσαν τελικά να κοστίσουν στην κυβέρνηση το ίδιο ή και περισσότερο από ό,τι μπορεί να συγκεντρωθεί μέσω μιας προσωρινής αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Οι Άθλιοι του Ουγκώ και η χρεοκοπία
«Έχετε τη δύναμη να ρίξετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να εξαφανίσετε την πραγματικότητα», φώναξε ο Bayrou κατά την αποχώρησή του.
«Η πραγματικότητα θα παραμείνει αμείλικτη: οι δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται και το βάρος του χρέους, ήδη αφόρητο, θα γίνει βαρύτερο και πιο δαπανηρό».
Είχε δίκιο. Τα προβλήματα του γαλλικού προϋπολογισμού είναι, απλά, αποτέλεσμα ενός επιπέδου κοινωνικών δαπανών που η οικονομία της Γαλλίας δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει – ένα κοινωνικό κράτος τέρας το οποίο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί.
Η έκρηξη χρέους για τη χρηματοδότηση της μάχης κατά του COVID-19, η εκτύπωση χρήματος για να τη χρηματοδοτήσει και ο αντίκτυπος του πληθωρισμού αποκάλυψαν αυτό το πρόβλημα, όπως και σε άλλες χώρες, τερματίζοντας την περίοδο των μηδενικών επιτοκίων όπου η κυβέρνηση μπορούσε να δανειστεί σχεδόν δωρεάν.
Οι αγορές καραδοκούν και βλέπουν μόνο τα νούμερα: Οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πλέον υψηλότερες από αυτές της μόνιμα ασθενούσας οικονομίας της Ευρώπης, της Ιταλίας και κοντά σε αυτές της έτερης ειδικής περίπτωσης, της Ελλάδας.
Αργά ή γρήγορα, οι νόμοι της οικονομίας θα εφαρμοστούν με την εμμονή του επιθεωρητή Ιαβέρη στους Άθλιους του Ούγκο και την αδυσώπητη σκληρότητα του Marc Ferrot απέναντι στην Γιάννη Αγιάννη.
Τα προβλήματα του γαλλικού προϋπολογισμού μοιάζουν με αυτά σε όλο τον αναπτυγμένο κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το ομοσπονδιακό χρέος αυξάνεται και το κόστος δανεισμού ανεβαίνει: το υπουργείο Οικονομικών ξοδεύει πλέον περισσότερα χρήματα για τοκοχρεολύσια παρά για την άμυνα για πρώτη φορά στην ιστορία.
Προτάσεις όπως η «συμβολή αλληλεγγύης» προτείνονται ως λύση στο έλλειμμα, αλλά αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: δεν αποφέρουν αρκετά χρήματα και τα έσοδα που παράγουν έχουν δυσανάλογο κόστος σε χαμένη παραγωγικότητα.
Όσοι θέλουν οι «πλούσιοι» να πληρώσουν το «δίκαιο μερίδιό τους» συνήθως εννοούν ότι πρέπει να πληρώσουν για τα πάντα.
Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί... Στοίχημα!
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών