Η συμφωνία που προβλέπει την αποχώρηση των Ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων είναι μόνο η αρχή ενός πολύπλοκου και επικίνδυνου δρόμου προς την ειρήνη
(upd 8) Η συμφωνία που ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων αποτελεί μια ιστορική στιγμή στις διεθνείς σχέσεις, με τον ίδιο να την περιγράφει ως το πρώτο βήμα για την επίτευξη ειρήνης στη Μέση Ανατολή.
Η συμφωνία, ωστόσο, αναγνωρίζει και αποκαλύπτει πολλές από τις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες που συνοδεύουν την περιοχή και τις διεθνείς προσπάθειες για την επίλυση της διαρκούς σύγκρουσης.
Εξετάζοντας τις αναγγελίες και την πρακτική εφαρμογή της συμφωνίας, καθώς και τα μελλοντικά βήματα, αναδεικνύονται σημαντικά προβλήματα που ενδέχεται να υπονομεύσουν την προσπάθεια ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης.
Ο Trump μίλησε για πρώτο βήμα προς την αιώνια ειρήνη.
Ωστόσο η μακρά σειρά συγκρούσεων και αποτυχημένων συμφωνιών στη Μέση Ανατολή μπορεί να οδηγήσει στο πρώτο βήμα για την αιώνια κόλαση.
Φεύγει για Μέση Ανατολή ο Trump
Την ίδια στιγμή ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε πως μεταβαίνει στη Μέση Ανατολή με στόχο να είναι παρών στην ιστορική οριστικοποίηση της συμφωνίας για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Όπως αποκάλυψε πριν από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις ΗΠΑ, ο Trump ανέμενε τις τελικές εξελίξεις από το Συμβούλιο στο Ισραήλ, προκειμένου να οργανώσει το ταξίδι του.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, η απελευθέρωση των ομήρων αναμένεται να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 13/10 ή την Τρίτη 14/10, ενώ τόνισε με έμφαση ότι «τελειώσαμε τον πόλεμο στη Γάζα».
Οι τελικές υπογραφές της συμφωνίας, με όλες τις λεπτομέρειες και το πλήρες χρονοδιάγραμμα, θα πραγματοποιηθούν στην Αίγυπτο, όπου ο Trump αναμένεται να φτάσει την Κυριακή, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου Abdel Fattah al-Sisi.
Εύθραυστη εκεχειρία - Το Ισραήλ χτύπησε θέσεις της Hamas στη Γάζα
Ο ισραηλινός στρατός επιτέθηκε σε τμήμα ένοπλων υποστηρικτών της Hamas στη Λωρίδα της Γάζας το βράδυ της Πέμπτης (9/10/2025), όπως ανακοίνωσε το Τελ Αβίβ και ενώ βρίσκεται σε ισχύ η εύθραυστη εκεχειρία.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι «εξτρεμιστές» βρίσκονταν «σε άμεση γειτνίαση» με τις θέσεις του ισραηλινού στρατού και αποτελούσαν «άμεση απειλή» για την ασφάλειά τους.
Σύμφωνα με το αιγυπτιακό τηλεοπτικό κανάλι Al-Kahir al-Ikhbariya και το ισραηλινό ειδησεογραφικό portal Ynet, η εκεχειρία στη Γάζα τέθηκε σε ισχύ στις 9/10.
Hamas: Λάβαμε εγγυήσεις για το τέλος του πολέμου στη Γάζα - Σε ισχύ η εκεχειρία
Έπειτα από διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, η Hamas ανακοίνωσε ότι έχει λάβει εγγυήσεις για την αποτροπή της συνέχισης της στρατιωτικής σύγκρουσης στη Γάζα.
Ο επικεφαλής της Hamas στη Γάζα, Khalil al-Khaya δήλωσε σε συνέντευξή του στο κανάλι Al Jazeera ότι η συμφωνία της εκεχειρίας προβλέπει την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και την εισαγωγή ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή μέσω του σταθμού Rafah που θα ανοίξει και πάλι για κυκλοφορία σε αμφότερες τις κατευθύνσεις.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα πραγματοποιηθεί ανταλλαγή κρατουμένων, με την απελευθέρωση 250 Παλαιστινίων καταδικασμένων σε ισόβια, καθώς και 1.700 Παλαιστινίων που συνελήφθησαν μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, καθώς και όλων των ανήλικων και γυναικών κρατουμένων.
Ο Trump ανακοίνωσε ότι οι συμφωνίες αυτές υπογράφηκαν κατόπιν συνομιλιών στην Αίγυπτο και αποτελούν το πρώτο στάδιο ενός ευρύτερου ειρηνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Το σχέδιο αναμένεται να επικυρωθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση και να τεθεί σε εφαρμογή σύντομα.
Ο ΟΗΕ έτοιμος να βοηθήσει στην απελευθέρωση των ομήρων
Ο ΟΗΕ είναι έτοιμος να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια στα εμπλεκόμενα μέρη στο ζήτημα της απελευθέρωσης των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτό είπε σε ενημέρωση των δημοσιογράφων ο εκπρόσωπος του επικεφαλής του παγκόσμιου οργανισμού, Stefan Dujarik.
«Όπως καταλαβαίνουμε, οι λεπτομέρειες της απελευθέρωσης των ομήρων βρίσκονται υπό επεξεργασία.
Είμαστε σίγουρα έτοιμοι να βοηθήσουμε τα εμπλεκόμενα μέρη με κάθε τρόπο», δήλωσε.
Η περίπλοκη φύση της συμφωνίας
Η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Hamas για την κατάπαυση του πυρός περιλαμβάνει αρκετά στάδια, με το πρώτο να επικεντρώνεται στην απελευθέρωση των ομήρων και την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα.
Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) έχουν αρχίσει τις προετοιμασίες για την αποχώρηση των στρατευμάτων, ενώ η Hamas συμφώνησε να απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση περίπου 2.000 Παλαιστινίων κρατουμένων.
Αυτό το πρώτο στάδιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ωστόσο δημιουργεί και το πρώτο μεγάλο ερώτημα: Πώς θα εφαρμοστεί η πλήρης αποστρατικοποίηση της Hamas και η αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα;
Η ιστορία της Μέσης Ανατολής δείχνει ότι τέτοιες συμφωνίες είναι δύσκολες να τηρηθούν και συνήθως καταλήγουν σε αποτυχία όταν δεν υπάρχουν μηχανισμοί επαλήθευσης και ενίσχυσης της συμφωνίας.
Οι παραβιάσεις είναι συχνές, και η αδυναμία να διασφαλιστεί η εφαρμογή αυτών των όρων μπορεί να αποσταθεροποιήσει την ήδη εύθραυστη ειρηνική διαδικασία.
Εμπλοκή Σαουδικής Αραβίας, Συρίας και Λιβάνου
Η εξωτερική πολιτική της περιοχής επηρεάζει άμεσα την εφαρμογή της συμφωνίας.
Η Συρία, για παράδειγμα, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για ένα πιθανό συμφωνητικό ασφαλείας, αν και η πλήρης ειρηνική συμφωνία είναι ακόμα μακριά.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι μια συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Συρίας είναι σχεδόν έτοιμη, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τη διαδικασία ειρήνης στην περιοχή, εφόσον η Hamas και οι άλλες οργανώσεις αποδεχτούν την ειρηνική λύση.
Αντίθετα, ο Λίβανος παραμένει σε μια εξαιρετικά τεταμένη κατάσταση, με τη Hezbollah να αντιτίθεται σθεναρά στην αποστρατικοποίηση και την ειρηνική συμφωνία.
Η πίεση από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τον αφοπλισμό της Hezbollah φαίνεται να μην αποδίδει, και η πιθανότητα για μια νέα σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου αυξάνεται.
Ο παράγοντας Ιράν
Η αναφορά του Trump ότι το Ιράν μπορεί να συμμετάσχει στην ειρηνική διαδικασία φαίνεται υπερβολικά αισιόδοξη, δεδομένων των ιστορικών αντιπαραθέσεων μεταξύ Τεχεράνης και Τελ Αβίβ.
Το Ιράν διαρκώς υποστηρίζει τη Hamas και άλλες αντι-ισραηλινές δυνάμεις στην περιοχή και η προοπτική να συμφωνήσει με το Ισραήλ σε οποιαδήποτε ειρηνική διαδικασία είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Αντίθετα, οι τελευταίες εξελίξεις υποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ενδέχεται να προγραμματίζουν νέες στρατιωτικές ενέργειες κατά του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση και να καταστήσει την ειρηνική λύση αδύνατη.
Το Ιράν είναι μια από τις βασικότερες δυνάμεις που αντιτίθεται στην ισραηλινή παρουσία στη Μέση Ανατολή και έχει αναπτύξει έναν ισχυρό στρατηγικό άξονα συνεργασίας με οργανώσεις και παραστρατιωτικές οργανώσεις όπως η Hamas, η Hezbollah αλλά και οι Houthi στην Υεμένη.
Η υποστήριξή του σε αυτές τις οργανώσεις δεν έχει να κάνει μόνο με την πολιτική του εναντίον του Ισραήλ, αλλά και με την επιδίωξη να διατηρήσει την επιρροή του στην περιοχή και να αποδυναμώσει τη στρατηγική θέση του Τελ Αβίβ, που θεωρείται άμεσος αντίπαλος στην περιοχή.
Η αίσθηση ότι το Ιράν μπορεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε ειρηνική συμφωνία με το Ισραήλ φαντάζει τουλάχιστον αφελής, αν λάβουμε υπόψη το ιστορικό των σχέσεών τους.
Η Τεχεράνη όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ ως κράτος, αλλά θεωρεί την ύπαρξή του μια «ασθένεια» στην περιοχή που πρέπει να εξαλειφθεί.
Η επίσημη στάση του Ιράν, μέσα από την ηγεσία του Ayatollah έχει επανειλημμένα τονίσει ότι το Ισραήλ είναι «παράνομο» και ότι πρέπει να καταρρεύσει είτε μέσω στρατιωτικής πίεσης είτε μέσω διπλωματικής απομόνωσης.
Η ένταση αυτή είναι ακόμα πιο έντονη μετά την απόφαση του Ιράν να ενισχύσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, γεγονός που ανησυχεί το Ισραήλ και πολλές δυτικές χώρες, καθώς θεωρούν ότι το Ιράν προσπαθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Πολεμικό θρίλερ Ισραήλ - Ιράν
Αν και ο Trump ισχυρίστηκε ότι η συμφωνία για τη Γάζα και η αποχώρηση των Ισραηλινών στρατευμάτων από τη Λωρίδα θα μπορούσαν να «ηρεμήσουν» την περιοχή, το Ισραήλ θεωρεί το Ιράν ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλειά του.
Η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα και η επαναφορά του σε μια πιο «ήσυχη» φάση στην περιοχή, μπορεί να δώσει την ευκαιρία για μια ενδεχόμενη κλιμάκωση σε άλλες περιοχές – όπως για παράδειγμα στη Συρία, τον Λίβανο ή το Ιράκ, όπου το Ιράν έχει ισχυρή στρατηγική παρουσία.
Πιο συγκεκριμένα, η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ανακατεύθυνση των στρατιωτικών του δυνάμεων προς το Ιράν, το οποίο παραμένει μια συνεχής απειλή λόγω της στρατηγικής του στην περιοχή και της υποστήριξής του προς εξτρεμιστικές ομάδες.
Η πρόσφατη κινητικότητα των ΗΠΑ στην περιοχή δείχνει ότι υπάρχει μια «κρυφή» προετοιμασία για νέα στρατιωτική δράση κατά του Ιράν.
Η κοινή στρατηγική Ισραήλ-ΗΠΑ περιλαμβάνει πιθανές επιθέσεις κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, οι οποίες, αν και θα είχαν καταστροφικές συνέπειες για την περιοχή, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν ακόμα πιο εκτεταμένο πόλεμο.
Ο μεγάλος κίνδυνος μίας πολεμικής κλιμάκωσης
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή μιας ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Ωστόσο, ο πολιτικός αντίκτυπος μιας τέτοιας σύγκρουσης θα ήταν τεράστιος.
Οι ΗΠΑ, παρά την πρόθεση του Trump να δημιουργήσει μια συμμαχία με χώρες της περιοχής (όπως η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος), δεν θα ήταν εύκολο να εξισορροπήσουν τη στρατηγική τους απέναντι στο Ιράν, που είναι ένας αντίπαλος με αυξανόμενη επιρροή στον Περσικό Κόλπο και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Αν το Ιράν επεκτείνει τη στρατηγική του σε μια στρατιωτική σύγκρουση, το Ισραήλ ενδέχεται να προχωρήσει σε μια πρώτη επιθετική ενέργεια από αέρα, θάλασσα ή και χερσαία στρατιωτική δύναμη, αποβλέποντας στην καταστροφή των πυρηνικών του εγκαταστάσεων και την αποδόμηση των ένοπλων παραστρατιωτικών ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν.
Όμως, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν χωρίς σοβαρές συνέπειες.
Η απάντηση του Ιράν πιθανότατα θα περιλάμβανε αντεπίθεση, είτε με πυραύλους, είτε με άλλες παραστρατιωτικές δράσεις μέσω proxy δυνάμεων στη Συρία, τον Λίβανο ή την Υεμένη.
Υεμένη και Houthi
Η Υεμένη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παίκτες στην περιοχή.
Οι Houthi, οι οποίοι έχουν επιτεθεί σε ισραηλινούς στόχους και πλοία, ίσως αναγκαστούν να μειώσουν την κλίμακα των επιθέσεων τους, αν και η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των ισραηλινών επιχειρήσεων στην περιοχή.
Η υπερθέρμανση του μετώπου στην Υεμένη πιθανότατα θα κλιμακωθεί, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη αναστάτωση στη Μέση Ανατολή.
Αβεβαιότητες και κίνδυνοι
Εντέλει, η συμφωνία που προβλέπει την αποχώρηση των Ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων είναι μόνο η αρχή ενός πολύπλοκου και επικίνδυνου δρόμου προς την ειρήνη.
Ακόμα και αν η Hamas αποδεχτεί το πρώτο στάδιο, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι μετέπειτα φάσεις θα οδηγήσουν σε πραγματική αποστρατικοποίηση και στη δημιουργία ενός νέου Παλαιστινιακού κράτους.
Ο δρόμος είναι γεμάτος ριψοκίνδυνες αβεβαιότητες, με τις χώρες της περιοχής να συνεχίζουν να αντιτίθεται σε αυτόν τον συμβιβασμό.
Η όλη διαδικασία υπογραμμίζει τη δύσκολη κατάσταση της Μέσης Ανατολής: πώς να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη σε μια περιοχή όπου τα συμφέροντα, οι πολιτικές, και οι στρατηγικές προτεραιότητες των κρατών είναι συχνά ασύμβατες και αλληλοαναιρούμενες.
Σε αυτό το πλαίσιο, η συμφωνία για τη Μέση Ανατολή μπορεί να προσφέρει μια μικρή ελπίδα για την περιοχή, αλλά τα μελλοντικά βήματα είναι γεμάτα προκλήσεις.
Οι ισχυρές αντιφάσεις και η αδυναμία των μεγάλων δυνάμεων να συμβιβαστούν πλήρως εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της ειρήνης στη Μέση Ανατολή.
www.bankingnews.gr
Η συμφωνία, ωστόσο, αναγνωρίζει και αποκαλύπτει πολλές από τις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες που συνοδεύουν την περιοχή και τις διεθνείς προσπάθειες για την επίλυση της διαρκούς σύγκρουσης.
Εξετάζοντας τις αναγγελίες και την πρακτική εφαρμογή της συμφωνίας, καθώς και τα μελλοντικά βήματα, αναδεικνύονται σημαντικά προβλήματα που ενδέχεται να υπονομεύσουν την προσπάθεια ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης.
Ο Trump μίλησε για πρώτο βήμα προς την αιώνια ειρήνη.
Ωστόσο η μακρά σειρά συγκρούσεων και αποτυχημένων συμφωνιών στη Μέση Ανατολή μπορεί να οδηγήσει στο πρώτο βήμα για την αιώνια κόλαση.
Φεύγει για Μέση Ανατολή ο Trump
Την ίδια στιγμή ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε πως μεταβαίνει στη Μέση Ανατολή με στόχο να είναι παρών στην ιστορική οριστικοποίηση της συμφωνίας για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Όπως αποκάλυψε πριν από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις ΗΠΑ, ο Trump ανέμενε τις τελικές εξελίξεις από το Συμβούλιο στο Ισραήλ, προκειμένου να οργανώσει το ταξίδι του.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, η απελευθέρωση των ομήρων αναμένεται να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 13/10 ή την Τρίτη 14/10, ενώ τόνισε με έμφαση ότι «τελειώσαμε τον πόλεμο στη Γάζα».
Οι τελικές υπογραφές της συμφωνίας, με όλες τις λεπτομέρειες και το πλήρες χρονοδιάγραμμα, θα πραγματοποιηθούν στην Αίγυπτο, όπου ο Trump αναμένεται να φτάσει την Κυριακή, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου Abdel Fattah al-Sisi.
Εύθραυστη εκεχειρία - Το Ισραήλ χτύπησε θέσεις της Hamas στη Γάζα
Ο ισραηλινός στρατός επιτέθηκε σε τμήμα ένοπλων υποστηρικτών της Hamas στη Λωρίδα της Γάζας το βράδυ της Πέμπτης (9/10/2025), όπως ανακοίνωσε το Τελ Αβίβ και ενώ βρίσκεται σε ισχύ η εύθραυστη εκεχειρία.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι «εξτρεμιστές» βρίσκονταν «σε άμεση γειτνίαση» με τις θέσεις του ισραηλινού στρατού και αποτελούσαν «άμεση απειλή» για την ασφάλειά τους.
Σύμφωνα με το αιγυπτιακό τηλεοπτικό κανάλι Al-Kahir al-Ikhbariya και το ισραηλινό ειδησεογραφικό portal Ynet, η εκεχειρία στη Γάζα τέθηκε σε ισχύ στις 9/10.
Hamas: Λάβαμε εγγυήσεις για το τέλος του πολέμου στη Γάζα - Σε ισχύ η εκεχειρία
Έπειτα από διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, η Hamas ανακοίνωσε ότι έχει λάβει εγγυήσεις για την αποτροπή της συνέχισης της στρατιωτικής σύγκρουσης στη Γάζα.
Ο επικεφαλής της Hamas στη Γάζα, Khalil al-Khaya δήλωσε σε συνέντευξή του στο κανάλι Al Jazeera ότι η συμφωνία της εκεχειρίας προβλέπει την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και την εισαγωγή ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή μέσω του σταθμού Rafah που θα ανοίξει και πάλι για κυκλοφορία σε αμφότερες τις κατευθύνσεις.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα πραγματοποιηθεί ανταλλαγή κρατουμένων, με την απελευθέρωση 250 Παλαιστινίων καταδικασμένων σε ισόβια, καθώς και 1.700 Παλαιστινίων που συνελήφθησαν μετά την 7η Οκτωβρίου 2023, καθώς και όλων των ανήλικων και γυναικών κρατουμένων.
Ο Trump ανακοίνωσε ότι οι συμφωνίες αυτές υπογράφηκαν κατόπιν συνομιλιών στην Αίγυπτο και αποτελούν το πρώτο στάδιο ενός ευρύτερου ειρηνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Το σχέδιο αναμένεται να επικυρωθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση και να τεθεί σε εφαρμογή σύντομα.
Ο ΟΗΕ έτοιμος να βοηθήσει στην απελευθέρωση των ομήρων
Ο ΟΗΕ είναι έτοιμος να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια στα εμπλεκόμενα μέρη στο ζήτημα της απελευθέρωσης των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτό είπε σε ενημέρωση των δημοσιογράφων ο εκπρόσωπος του επικεφαλής του παγκόσμιου οργανισμού, Stefan Dujarik.
«Όπως καταλαβαίνουμε, οι λεπτομέρειες της απελευθέρωσης των ομήρων βρίσκονται υπό επεξεργασία.
Είμαστε σίγουρα έτοιμοι να βοηθήσουμε τα εμπλεκόμενα μέρη με κάθε τρόπο», δήλωσε.
Η περίπλοκη φύση της συμφωνίας
Η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Hamas για την κατάπαυση του πυρός περιλαμβάνει αρκετά στάδια, με το πρώτο να επικεντρώνεται στην απελευθέρωση των ομήρων και την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα.
Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) έχουν αρχίσει τις προετοιμασίες για την αποχώρηση των στρατευμάτων, ενώ η Hamas συμφώνησε να απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση περίπου 2.000 Παλαιστινίων κρατουμένων.
Αυτό το πρώτο στάδιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ωστόσο δημιουργεί και το πρώτο μεγάλο ερώτημα: Πώς θα εφαρμοστεί η πλήρης αποστρατικοποίηση της Hamas και η αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα;
Η ιστορία της Μέσης Ανατολής δείχνει ότι τέτοιες συμφωνίες είναι δύσκολες να τηρηθούν και συνήθως καταλήγουν σε αποτυχία όταν δεν υπάρχουν μηχανισμοί επαλήθευσης και ενίσχυσης της συμφωνίας.
Οι παραβιάσεις είναι συχνές, και η αδυναμία να διασφαλιστεί η εφαρμογή αυτών των όρων μπορεί να αποσταθεροποιήσει την ήδη εύθραυστη ειρηνική διαδικασία.
Εμπλοκή Σαουδικής Αραβίας, Συρίας και Λιβάνου
Η εξωτερική πολιτική της περιοχής επηρεάζει άμεσα την εφαρμογή της συμφωνίας.
Η Συρία, για παράδειγμα, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για ένα πιθανό συμφωνητικό ασφαλείας, αν και η πλήρης ειρηνική συμφωνία είναι ακόμα μακριά.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι μια συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Συρίας είναι σχεδόν έτοιμη, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τη διαδικασία ειρήνης στην περιοχή, εφόσον η Hamas και οι άλλες οργανώσεις αποδεχτούν την ειρηνική λύση.
Αντίθετα, ο Λίβανος παραμένει σε μια εξαιρετικά τεταμένη κατάσταση, με τη Hezbollah να αντιτίθεται σθεναρά στην αποστρατικοποίηση και την ειρηνική συμφωνία.
Η πίεση από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τον αφοπλισμό της Hezbollah φαίνεται να μην αποδίδει, και η πιθανότητα για μια νέα σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου αυξάνεται.
Ο παράγοντας Ιράν
Η αναφορά του Trump ότι το Ιράν μπορεί να συμμετάσχει στην ειρηνική διαδικασία φαίνεται υπερβολικά αισιόδοξη, δεδομένων των ιστορικών αντιπαραθέσεων μεταξύ Τεχεράνης και Τελ Αβίβ.
Το Ιράν διαρκώς υποστηρίζει τη Hamas και άλλες αντι-ισραηλινές δυνάμεις στην περιοχή και η προοπτική να συμφωνήσει με το Ισραήλ σε οποιαδήποτε ειρηνική διαδικασία είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Αντίθετα, οι τελευταίες εξελίξεις υποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ενδέχεται να προγραμματίζουν νέες στρατιωτικές ενέργειες κατά του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση και να καταστήσει την ειρηνική λύση αδύνατη.
Το Ιράν είναι μια από τις βασικότερες δυνάμεις που αντιτίθεται στην ισραηλινή παρουσία στη Μέση Ανατολή και έχει αναπτύξει έναν ισχυρό στρατηγικό άξονα συνεργασίας με οργανώσεις και παραστρατιωτικές οργανώσεις όπως η Hamas, η Hezbollah αλλά και οι Houthi στην Υεμένη.
Η υποστήριξή του σε αυτές τις οργανώσεις δεν έχει να κάνει μόνο με την πολιτική του εναντίον του Ισραήλ, αλλά και με την επιδίωξη να διατηρήσει την επιρροή του στην περιοχή και να αποδυναμώσει τη στρατηγική θέση του Τελ Αβίβ, που θεωρείται άμεσος αντίπαλος στην περιοχή.
Η αίσθηση ότι το Ιράν μπορεί να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε ειρηνική συμφωνία με το Ισραήλ φαντάζει τουλάχιστον αφελής, αν λάβουμε υπόψη το ιστορικό των σχέσεών τους.
Η Τεχεράνη όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ ως κράτος, αλλά θεωρεί την ύπαρξή του μια «ασθένεια» στην περιοχή που πρέπει να εξαλειφθεί.
Η επίσημη στάση του Ιράν, μέσα από την ηγεσία του Ayatollah έχει επανειλημμένα τονίσει ότι το Ισραήλ είναι «παράνομο» και ότι πρέπει να καταρρεύσει είτε μέσω στρατιωτικής πίεσης είτε μέσω διπλωματικής απομόνωσης.
Η ένταση αυτή είναι ακόμα πιο έντονη μετά την απόφαση του Ιράν να ενισχύσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, γεγονός που ανησυχεί το Ισραήλ και πολλές δυτικές χώρες, καθώς θεωρούν ότι το Ιράν προσπαθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Πολεμικό θρίλερ Ισραήλ - Ιράν
Αν και ο Trump ισχυρίστηκε ότι η συμφωνία για τη Γάζα και η αποχώρηση των Ισραηλινών στρατευμάτων από τη Λωρίδα θα μπορούσαν να «ηρεμήσουν» την περιοχή, το Ισραήλ θεωρεί το Ιράν ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλειά του.
Η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα και η επαναφορά του σε μια πιο «ήσυχη» φάση στην περιοχή, μπορεί να δώσει την ευκαιρία για μια ενδεχόμενη κλιμάκωση σε άλλες περιοχές – όπως για παράδειγμα στη Συρία, τον Λίβανο ή το Ιράκ, όπου το Ιράν έχει ισχυρή στρατηγική παρουσία.
Πιο συγκεκριμένα, η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ανακατεύθυνση των στρατιωτικών του δυνάμεων προς το Ιράν, το οποίο παραμένει μια συνεχής απειλή λόγω της στρατηγικής του στην περιοχή και της υποστήριξής του προς εξτρεμιστικές ομάδες.
Η πρόσφατη κινητικότητα των ΗΠΑ στην περιοχή δείχνει ότι υπάρχει μια «κρυφή» προετοιμασία για νέα στρατιωτική δράση κατά του Ιράν.
Η κοινή στρατηγική Ισραήλ-ΗΠΑ περιλαμβάνει πιθανές επιθέσεις κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, οι οποίες, αν και θα είχαν καταστροφικές συνέπειες για την περιοχή, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν ακόμα πιο εκτεταμένο πόλεμο.
Ο μεγάλος κίνδυνος μίας πολεμικής κλιμάκωσης
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή μιας ανοιχτής σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Ωστόσο, ο πολιτικός αντίκτυπος μιας τέτοιας σύγκρουσης θα ήταν τεράστιος.
Οι ΗΠΑ, παρά την πρόθεση του Trump να δημιουργήσει μια συμμαχία με χώρες της περιοχής (όπως η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος), δεν θα ήταν εύκολο να εξισορροπήσουν τη στρατηγική τους απέναντι στο Ιράν, που είναι ένας αντίπαλος με αυξανόμενη επιρροή στον Περσικό Κόλπο και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Αν το Ιράν επεκτείνει τη στρατηγική του σε μια στρατιωτική σύγκρουση, το Ισραήλ ενδέχεται να προχωρήσει σε μια πρώτη επιθετική ενέργεια από αέρα, θάλασσα ή και χερσαία στρατιωτική δύναμη, αποβλέποντας στην καταστροφή των πυρηνικών του εγκαταστάσεων και την αποδόμηση των ένοπλων παραστρατιωτικών ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν.
Όμως, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν χωρίς σοβαρές συνέπειες.
Η απάντηση του Ιράν πιθανότατα θα περιλάμβανε αντεπίθεση, είτε με πυραύλους, είτε με άλλες παραστρατιωτικές δράσεις μέσω proxy δυνάμεων στη Συρία, τον Λίβανο ή την Υεμένη.
Υεμένη και Houthi
Η Υεμένη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παίκτες στην περιοχή.
Οι Houthi, οι οποίοι έχουν επιτεθεί σε ισραηλινούς στόχους και πλοία, ίσως αναγκαστούν να μειώσουν την κλίμακα των επιθέσεων τους, αν και η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των ισραηλινών επιχειρήσεων στην περιοχή.
Η υπερθέρμανση του μετώπου στην Υεμένη πιθανότατα θα κλιμακωθεί, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη αναστάτωση στη Μέση Ανατολή.
Αβεβαιότητες και κίνδυνοι
Εντέλει, η συμφωνία που προβλέπει την αποχώρηση των Ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων είναι μόνο η αρχή ενός πολύπλοκου και επικίνδυνου δρόμου προς την ειρήνη.
Ακόμα και αν η Hamas αποδεχτεί το πρώτο στάδιο, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι μετέπειτα φάσεις θα οδηγήσουν σε πραγματική αποστρατικοποίηση και στη δημιουργία ενός νέου Παλαιστινιακού κράτους.
Ο δρόμος είναι γεμάτος ριψοκίνδυνες αβεβαιότητες, με τις χώρες της περιοχής να συνεχίζουν να αντιτίθεται σε αυτόν τον συμβιβασμό.
Η όλη διαδικασία υπογραμμίζει τη δύσκολη κατάσταση της Μέσης Ανατολής: πώς να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη σε μια περιοχή όπου τα συμφέροντα, οι πολιτικές, και οι στρατηγικές προτεραιότητες των κρατών είναι συχνά ασύμβατες και αλληλοαναιρούμενες.
Σε αυτό το πλαίσιο, η συμφωνία για τη Μέση Ανατολή μπορεί να προσφέρει μια μικρή ελπίδα για την περιοχή, αλλά τα μελλοντικά βήματα είναι γεμάτα προκλήσεις.
Οι ισχυρές αντιφάσεις και η αδυναμία των μεγάλων δυνάμεων να συμβιβαστούν πλήρως εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της ειρήνης στη Μέση Ανατολή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών