Πενήντα χρόνια μετά τον πόλεμο του Yom Kippur, η περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού φαίνεται να αντιμετωπίζει ένα παρόμοιο σενάριο: την πιθανότητα μιας διπλής κρίσης, όπου η Κίνα θα επιχειρήσει να ενώσει με τη βία την Ταϊβάν και η Βόρεια Κορέα να εξαπολύσει ολοκληρωτική εισβολή κατά της Νότιας Κορέας.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να υπερφορτώσει τον σχεδιασμό των συμμάχων, να εξαντλήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξήσει τον κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης.
Το σοκ του 1973
Στις 6 Οκτωβρίου 1973, η Αίγυπτος και η Συρία εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον του Ισραήλ την ημέρα του Yom Kippur. Μέσα σε λίγες ώρες, ο ισραηλινός στρατός υπέστη σοβαρές απώλειες, με την αεράμυνα που είχε προμηθεύσει η Σοβιετική Ένωση να καλύπτει τις κινήσεις των επιτιθέμενων.
Για την Ουάσιγκτον, το δίλημμα ήταν τεράστιο. Το Ισραήλ χρειαζόταν επειγόντως εφόδια, αλλά η αερογέφυρα Nickel Grass ενείχε τον κίνδυνο άμεσης σοβιετικής αντίδρασης. Παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ μετέφεραν 22.000 τόνους στρατιωτικού υλικού σε μόλις 32 ημέρες, ενώ ταυτόχρονα ανέβασαν το επίπεδο συναγερμού σε DEFCON 3, αγγίζοντας τα όρια πυρηνικής κρίσης.
Το μάθημα ήταν σαφές: σε πόλεμο με δύο μέτωπα, ακόμη και καλά εξοπλισμένοι σύμμαχοι μπορούν να βρεθούν προσωρινά ανίσχυροι, με τον αποφασιστικό παράγοντα να μην είναι μόνο η ισχύς στο πεδίο, αλλά οι αλυσίδες εφοδιασμού.
Η πιθανή ασιατική εκδοχή
Στην Ανατολική Ασία, ένα σενάριο όπου η Κίνα θα επιτεθεί στην Ταϊβάν και η Βόρεια Κορέα στη Νότια Κορέα έχει ανησυχητικές ομοιότητες. Όπως τότε η Αίγυπτος και η Συρία συντόνισαν την επίθεσή τους, έτσι και το Πεκίνο με την Πιονγκγιάνγκ θα μπορούσαν να δράσουν ταυτόχρονα, με στόχο να πιέσουν τα όρια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.
Η Ουάσιγκτον κινδυνεύει να επαναλάβει το λάθος του Ισραήλ το 1973, εναποθέτοντας υπερβολική πίστη στην αποτροπή. Το Πεκίνο ίσως θεωρήσει ότι οι εσωτερικές διαιρέσεις στις ΗΠΑ θα εμποδίσουν αποφασιστική αντίδραση, ενώ η Βόρεια Κορέα μπορεί να υποθέσει ότι οι ΗΠΑ δεν θα ρισκάρουν ταυτόχρονο πόλεμο σε δύο μέτωπα.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι η εφοδιαστική υποστήριξη. Η ενίσχυση της Ταϊβάν απαιτεί θαλάσσιες μεταφορές μέσα σε μια ζώνη πυραύλων και υποβρυχίων της Κίνας, ενώ η Νότια Κορέα χρειάζεται άμεση ενίσχυση προσωπικού και πυρομαχικών.
Πρόκειται για μια νέα εκδοχή του “Nickel Grass problem”, αυτή τη φορά με πολύ πιο ευάλωτες γραμμές ανεφοδιασμού.
Ο πυρηνικός κίνδυνος
Σε αντίθεση με το 1973, όταν η πυρηνική απειλή περιοριζόταν στην έμμεση εμπλοκή υπερδυνάμεων, σήμερα το σκηνικό είναι πιο επικίνδυνο. Η Βόρεια Κορέα διαθέτει ήδη τακτικά πυρηνικά όπλα, ενώ η Κίνα ενισχύει ταχύτατα το πυρηνικό της οπλοστάσιο.
Ένα διπλό μέτωπο θα μπορούσε να αυξήσει τον πειρασμό για πυρηνική επίδειξη ισχύος ή ακόμη και χρήση όπλων.
Γι’ αυτό, η Ουάσιγκτον, η Σεούλ και το Τόκιο οφείλουν να δημιουργήσουν έναν μόνιμο μηχανισμό πυρηνικών διαβουλεύσεων, αντίστοιχο με το NATO Nuclear Planning Group, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις και παρεξηγήσεις σε ώρα κρίσης.
Διδάγματα
Το κύριο μάθημα του 1973 είναι η ανάγκη προετοιμασίας για το απρόβλεπτο, σημειώνει σε άρθρο του το Modern Diplomacy.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πρέπει να ενσωματώσουν σενάρια διπλής κρίσης στις ασκήσεις τους, να ενισχύσουν την προτοποθέτηση πυρομαχικών και καυσίμων σε Ιαπωνία, Γκουάμ και Νότια Κορέα, και να θωρακίσουν τα λιμάνια και τις βάσεις τους απέναντι σε πυραυλικές και κυβερνοεπιθέσεις.
Ταυτόχρονα, οι ακριβοί στόλοι αντιτορπιλικών και αεροπλανοφόρων δεν πρέπει να καταναλώνονται σε ρουτίνες περιπολίες. Αντίθετα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία χρειάζονται περισσότερα OPVs και μη επανδρωμένα σκάφη για τις «γκρίζες ζώνες», ώστε οι κύριες δυνάμεις να διατηρούνται για αποτροπή και πολεμικές επιχειρήσεις.
Προετοιμασία τώρα, πριν είναι αργά
Ο πόλεμος του Yom Kippur απέδειξε ότι οι πόλεμοι μπορούν να χαθούν όχι μόνο στο πεδίο αλλά και μέσα από εφησυχασμό, εσφαλμένες παραδοχές και ανεπαρκή εφοδιαστική προετοιμασία.
Σήμερα, η διπλή κρίση Ταϊβάν–Κορέας θα ήταν ακόμη πιο επικίνδυνη: η γεωγραφία είναι ευρύτερη, οι αντίπαλοι διαθέτουν πυρηνικά όπλα και οι συμμαχικές δεσμεύσεις είναι πιο περίπλοκες.
Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά συχνά ηχεί.
Αν υπάρξει ένα νέο Yom Kippur στην Ανατολική Ασία, θα οφείλεται στην αδράνεια της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της να ακούσουν τα έγκαιρα προειδοποιητικά σήματα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών