Στις 13 Ιουνίου 2025, τεράστιες εκρήξεις συγκλόνισαν το έδαφος του Ιράν, καταστρέφοντας στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις και κλονίζοντας τα θεμέλια της διεθνούς τάξης. Το Ισραήλ, επικαλούμενο «προληπτική άμυνα» έναντι της πυρηνικής απειλής του Ιράν, εκτέλεσε την επιχείρηση Roaring Lion, αφήνοντας πίσω ανθρώπινα θύματα και εκτεταμένες καταστροφές.
Η απουσία αξιόπιστων στοιχείων από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA) και τις ΗΠΑ υπονόμευσε τα επιχειρήματα του Ισραήλ και έθεσε υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα της ενέργειας, σημειώνει το Modern Diplolacy.
Η διάκριση μεταξύ προληπτικής άμυνας και προληπτικού πολέμου θολώνει, υποδεικνύοντας ένα σκοτεινό μέλλον όπου ο πόλεμος γίνεται κανόνας και η ειρήνη εξαίρεση.
Η επίθεση σε εγκαταστάσεις πυρηνικού εξοπλισμού στο Natanz και το Fordow, καθώς και σε στρατιωτικές βάσεις και κέντρα υψηλόβαθμων διοικητών, δικαιολογήθηκε από το Ισραήλ ως μέτρο για την αποτροπή της απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν.
Ωστόσο, οι εκθέσεις της IAEA και οι πληροφορίες των ΗΠΑ έδειχναν ότι το Ιράν δεν είχε ενεργό πυρηνικό πρόγραμμα και οι διαπραγματεύσεις για την αναβίωση της συμφωνίας πυρηνικού προγράμματος βρίσκονταν σε εξέλιξη. Η απουσία αποδείξεων μετατρέπει την ενέργεια από προληπτική άμυνα σε προληπτικό πόλεμο, παραβιάζοντας τις ηθικές αρχές του δίκαιου πολέμου.
Νομικά, η μονομερής ενέργεια παραβιάζει το Άρθρο 2(4) του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που απαγορεύει τη χρήση βίας.
Η επίκληση της «προληπτικής αυτοάμυνας» χωρίς βάση δημιουργεί επικίνδυνο προηγούμενο, δίνοντας το δικαίωμα σε κράτη όπως η Κίνα ή η Ινδία να δικαιολογούν ανάλογες ενέργειες.
Ο ρόλος της τεχνολογίας στην επιτάχυνση του πολέμου
Η επιχείρηση χρησιμοποίησε προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και F-35, δείχνοντας πώς οι σύγχρονες τεχνολογίες συμπιέζουν τον χρόνο λήψης αποφάσεων. Η ταχύτητα αυτή μειώνει τον χώρο για διπλωματία ή προσεκτική σκέψη, ενισχύοντας την πιθανότητα αλόγιστων αποφάσεων και καταστροφικών λαθών.
Συστήματα AI και υπερηχητικοί πύραυλοι ενσωματώνουν τον πόλεμο στην καθημερινή γεωπολιτική, δημιουργώντας μια «μόνιμη κατάσταση εξαίρεσης» όπου η βία κανονικοποιείται και η ειρήνη καθίσταται σπάνια.
Παγκόσμιες Συνέπειες
Η επίθεση θέτει επικίνδυνο προηγούμενο για την παγκόσμια τάξη. Η επίκληση «υπαρκτής απειλής» μπορεί να ενθαρρύνει κράτη όπως η Βόρεια Κορέα ή το Πακιστάν να πραγματοποιήσουν παρόμοιες ενέργειες, πυροδοτώντας νέο κύκλο εξοπλισμών. Η αμέλεια των ανθρωπιστικών και περιβαλλοντικών κινδύνων, όπως η διαρροή ραδιενέργειας, υπογραμμίζει την προτεραιότητα της στρατιωτικής ισχύος έναντι της ασφάλειας των πολιτών.
Η μονομερής ενέργεια υπονομεύει επίσης την εμπιστοσύνη στους διεθνείς θεσμούς, προωθεί τον μοναρχικό τρόπο δράσης και κινδυνεύει να μετατρέψει περιφερειακές συγκρούσεις σε παγκόσμιες.
Για να αποτραπούν παρόμοιες ενέργειες, απαιτείται εξέταση των ισχυρισμών για «επείγουσα απειλή» από ουδέτερα όργανα, όπως η IAEA, και η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη διπλωματία πριν από τη χρήση βίας. Η αξιολόγηση των κινδύνων για τους πολίτες και το περιβάλλον, η λογοδοσία μέσω των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών, μπορούν να επαναφέρουν ηθικά και νομικά όρια.
Σχόλια αναγνωστών