Ο «πατέρας» του Μαύρου Κύκνου, Nassim Taleb, χτυπά καμπανάκι: Οι δασμοί του Trump οδηγούν τις ΗΠΑ σε ύφεση, απειλούν το δολάριο και πυροδοτούν ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Έρχεται νέο σοκ στην παγκόσμια οικονομία;
Πώς η προσέγγιση του Προέδρου Donald Trump στους δασμούς θα μειώσει το αμερικανικό ΑΕΠ –κάτι το οποίο θα έχει σημαντικό αντίκτυπο και στις υπόλοιπες οικονομίες– και ενδέχεται σύντομα να οδηγήσει σε ελλείψεις εργατικού δυναμικού δήλωσε o συγγραφέας του The Black Swan, Nassim Taleb.
Ο Taleb, που είναι επίσης επιστημονικός σύμβουλος στο hedge fund Universa Investments, ανέφερε ότι οι δασμοί μπορεί να είναι απαραίτητοι, αλλά πρέπει να είναι «συμμετρικοί».
Μεγάλο μέρος της αμερικανικής οικονομίας βασίζεται σε φθηνό εργατικό δυναμικό, και ο περιορισμός αυτού του παράγοντα θα έχει πραγματικές αλυσιδωτές επιπτώσεις, είπε.
«Ο τρόπος με τον οποίο το εφαρμόζουν δεν έχει κανένα απολύτως νόημα», δήλωσε την Τρίτη στο Bloomberg TV, αναφερόμενος στον Trump και τους οικονομικούς του συμβούλους.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να ενθαρρύνει δραστηριότητες χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας εις βάρος πιο πολύτιμων δραστηριοτήτων, υποστήριξε.
«Είναι σαν να ζητάς από έναν χειρουργό, για λόγους ισορροπίας, να καθαρίζει τους δρόμους μία μέρα την εβδομάδα», πρόσθεσε.
Στη συνέχεια, ο Taleb επέκρινε τη διοίκηση Trump επειδή στερείται εξειδίκευσης στους τομείς που παρεμβαίνει.
Οι σύμβουλοί του είναι ειδικοί σε τομείς που δεν σχετίζονται με αυτό που προσπαθούν τώρα να εφαρμόσουν, είπε.
«Είναι σαν να ζητάς από έναν οδοντίατρο να κάνει εγχείρηση στον εγκέφαλο», σχολίασε.
Μπορεί «να τα πάνε καλύτερα από τον μέσο όρο, δεν είμαι σίγουρος».
Ο Taleb είπε επίσης ότι το δολάριο χάνει τη θέση του ως αποθεματικό νόμισμα, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ενισχύουν τα αποθέματά τους σε χρυσό και οι επενδυτές θεωρούν τις ΗΠΑ πιο επισφαλείς.
Επισήμανε τη συμπεριφορά του χρυσού τους τελευταίους 12 μήνες ως απόδειξη ότι έχει πλέον καταστεί, στην πράξη, το νέο αποθεματικό νόμισμα.
Η τάση ξεκίνησε επί προεδρίας Biden, είπε, αλλά επιταχύνθηκε υπό τον Trump.
Η δύναμη του απρόβλεπτου – Η θεωρία του Μαύρου Κύκνου
Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι η ιστορία είναι μία τακτοποιημένη, λογική αφήγηση – το ένα γεγονός οδηγεί στο άλλο, έξυπνοι άνθρωποι παίρνουν έξυπνες αποφάσεις, και η πρόοδος συνεχίζεται αδιάκοπα.
Όμως ο Nassim Nicholas Taleb, ένας trader που έγινε φιλόσοφος, απορρίπτει αυτήν τη θεώρηση.
Στο βιβλίο του The Black Swan, ο Taleb υποστηρίζει ότι τα πραγματικά σημαντικά γεγονότα – οι πόλεμοι, οι κρίσεις, οι εφευρέσεις που αλλάζουν τα πάντα – έρχονται συνήθως από το πουθενά.
Αυτά είναι τα λεγόμενα «Γεγονότα Μαύρου Κύκνου»: σπάνια, απρόβλεπτα και καταλυτικά.
Όμως, τι είναι ένας Μαύρος Κύκνος; Για τον Taleb, είναι ένα γεγονός που κανείς δεν είδε να έρχεται, έχει τεράστια επίδραση, και μόνο εκ των υστέρων φαίνεται λογικό.
Σκεφτείτε το: οι Ευρωπαίοι πίστευαν ότι όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί, μέχρι που βρήκαν έναν μαύρο στην Αυστραλία.
Το ότι κάτι δεν έχει συμβεί ακόμα, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί.
Το μήνυμα του Taleb είναι απλό αλλά ισχυρό: Τα περισσότερα καθοριστικά σημεία της ιστορίας είναι Μαύροι Κύκνοι.
Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος; Ελάχιστοι τον προέβλεψαν, αλλά άλλαξε τον χάρτη της Ευρώπης.
Η άνοδος του διαδικτύου; Λίγοι κατάλαβαν την έκτασή του, αλλά σήμερα ζούμε στον ψηφιακό κόσμο.
Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008; Οι περισσότεροι «ειδικοί» την αγνόησαν, αλλά συγκλόνισε την παγκόσμια οικονομία.
Αυτά τα γεγονότα δεν ταίριαζαν στο αφήγημα, αλλά το ξαναέγραψαν.
Το πρόβλημα είναι ότι ο εγκέφαλός μας δεν τα πάει καλά με τις εκπλήξεις. Λαχταράμε μοτίβα και τακτοποιημένες εξηγήσεις, οπότε όταν συμβαίνει κάτι ανατρεπτικό, προσπαθούμε να το εντάξουμε στην αφήγησή μας για τον κόσμο.
Ο Taleb το αποκαλεί αυτό «σφάλμα αφήγησης». Προσποιούμαστε ότι το είδαμε να έρχεται, παρόλο που δεν το είδαμε.
Εμπιστευόμαστε δεδομένα και μοντέλα, αλλά οι Μαύροι Κύκνοι δεν ενδιαφέρονται για τα spreadsheets – είναι οι απρόβλεπτες μεταβλητές που ανατρέπουν τα πάντα.
Η συμβουλή του Taleb δεν είναι να προσπαθήσουμε περισσότερο να προβλέψουμε τα απρόβλεπτα.
Αντίθετα, προτείνει να φτιάξουμε συστήματα – επιχειρήσεις, κυβερνήσεις, ακόμα και προσωπικές ζωές – που να αντέχουν τα χτυπήματα και να γίνονται ισχυρότερα. Το ονομάζει αυτό αντιεύθραυστο (antifragile).
Η φύση το κάνει διαρκώς: το ανοσοποιητικό σου σύστημα, για παράδειγμα, γίνεται καλύτερο μέσω της έκθεσης σε στρες. Αντίθετα, τα περισσότερα σύγχρονα συστήματα είναι εύθραυστα – χτισμένα στην υπόθεση ότι το αύριο θα μοιάζει με το σήμερα. Όταν εμφανιστεί ένας Μαύρος Κύκνος, καταρρέουν.
Το συμπέρασμα
Η θεωρία του Μαύρου Κύκνου του Taleb είναι ένα καμπανάκι αφύπνισης. Τα περισσότερα πράγματα που έχουν σημασία στην ιστορία προέρχονται από το απρόσμενο.
Αντί να προσποιούμαστε ότι μπορούμε να προβλέψουμε τα πάντα, πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τις εκπλήξεις – και ίσως να τις χρησιμοποιούμε προς όφελός μας.
Οπότε, την επόμενη φορά που κάποιος σας πει ότι έχει «προβλέψει το μέλλον», θυμηθείτε: τις εξελίξεις τις καθορίζουν οι εκπλήξεις. Και όσο νωρίτερα το αποδεχτούμε, τόσο καλύτερα θα τα καταφέρουμε.
Ας μη βασίζουμε τη ζωή μας στην υπόθεση ότι τα πράγματα θα πάνε όπως τα σχεδιάσαμε. Αγκάλιαστε την αβεβαιότητα.
Τα μεγαλύτερα άλματα στη ζωή σας ίσως έρθουν από κατευθύνσεις που ποτέ δεν φανταστήκατε.
Αν αντέξετε τα χτυπήματα και προσαρμοστείτε όταν έρθει ο δικός σας Μαύρος Κύκνος, όχι μόνο θα επιβιώσετε – ίσως βγείτε και πιο δυνατοί από πριν.
www.bankingnews.gr
Ο Taleb, που είναι επίσης επιστημονικός σύμβουλος στο hedge fund Universa Investments, ανέφερε ότι οι δασμοί μπορεί να είναι απαραίτητοι, αλλά πρέπει να είναι «συμμετρικοί».
Μεγάλο μέρος της αμερικανικής οικονομίας βασίζεται σε φθηνό εργατικό δυναμικό, και ο περιορισμός αυτού του παράγοντα θα έχει πραγματικές αλυσιδωτές επιπτώσεις, είπε.
«Ο τρόπος με τον οποίο το εφαρμόζουν δεν έχει κανένα απολύτως νόημα», δήλωσε την Τρίτη στο Bloomberg TV, αναφερόμενος στον Trump και τους οικονομικούς του συμβούλους.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να ενθαρρύνει δραστηριότητες χαμηλότερης προστιθέμενης αξίας εις βάρος πιο πολύτιμων δραστηριοτήτων, υποστήριξε.
«Είναι σαν να ζητάς από έναν χειρουργό, για λόγους ισορροπίας, να καθαρίζει τους δρόμους μία μέρα την εβδομάδα», πρόσθεσε.
Στη συνέχεια, ο Taleb επέκρινε τη διοίκηση Trump επειδή στερείται εξειδίκευσης στους τομείς που παρεμβαίνει.
Οι σύμβουλοί του είναι ειδικοί σε τομείς που δεν σχετίζονται με αυτό που προσπαθούν τώρα να εφαρμόσουν, είπε.
«Είναι σαν να ζητάς από έναν οδοντίατρο να κάνει εγχείρηση στον εγκέφαλο», σχολίασε.
Μπορεί «να τα πάνε καλύτερα από τον μέσο όρο, δεν είμαι σίγουρος».
Ο Taleb είπε επίσης ότι το δολάριο χάνει τη θέση του ως αποθεματικό νόμισμα, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ενισχύουν τα αποθέματά τους σε χρυσό και οι επενδυτές θεωρούν τις ΗΠΑ πιο επισφαλείς.
Επισήμανε τη συμπεριφορά του χρυσού τους τελευταίους 12 μήνες ως απόδειξη ότι έχει πλέον καταστεί, στην πράξη, το νέο αποθεματικό νόμισμα.
Η τάση ξεκίνησε επί προεδρίας Biden, είπε, αλλά επιταχύνθηκε υπό τον Trump.
Η δύναμη του απρόβλεπτου – Η θεωρία του Μαύρου Κύκνου
Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι η ιστορία είναι μία τακτοποιημένη, λογική αφήγηση – το ένα γεγονός οδηγεί στο άλλο, έξυπνοι άνθρωποι παίρνουν έξυπνες αποφάσεις, και η πρόοδος συνεχίζεται αδιάκοπα.
Όμως ο Nassim Nicholas Taleb, ένας trader που έγινε φιλόσοφος, απορρίπτει αυτήν τη θεώρηση.
Στο βιβλίο του The Black Swan, ο Taleb υποστηρίζει ότι τα πραγματικά σημαντικά γεγονότα – οι πόλεμοι, οι κρίσεις, οι εφευρέσεις που αλλάζουν τα πάντα – έρχονται συνήθως από το πουθενά.
Αυτά είναι τα λεγόμενα «Γεγονότα Μαύρου Κύκνου»: σπάνια, απρόβλεπτα και καταλυτικά.
Όμως, τι είναι ένας Μαύρος Κύκνος; Για τον Taleb, είναι ένα γεγονός που κανείς δεν είδε να έρχεται, έχει τεράστια επίδραση, και μόνο εκ των υστέρων φαίνεται λογικό.
Σκεφτείτε το: οι Ευρωπαίοι πίστευαν ότι όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί, μέχρι που βρήκαν έναν μαύρο στην Αυστραλία.
Το ότι κάτι δεν έχει συμβεί ακόμα, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί.
Το μήνυμα του Taleb είναι απλό αλλά ισχυρό: Τα περισσότερα καθοριστικά σημεία της ιστορίας είναι Μαύροι Κύκνοι.
Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος; Ελάχιστοι τον προέβλεψαν, αλλά άλλαξε τον χάρτη της Ευρώπης.
Η άνοδος του διαδικτύου; Λίγοι κατάλαβαν την έκτασή του, αλλά σήμερα ζούμε στον ψηφιακό κόσμο.
Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008; Οι περισσότεροι «ειδικοί» την αγνόησαν, αλλά συγκλόνισε την παγκόσμια οικονομία.
Αυτά τα γεγονότα δεν ταίριαζαν στο αφήγημα, αλλά το ξαναέγραψαν.
Το πρόβλημα είναι ότι ο εγκέφαλός μας δεν τα πάει καλά με τις εκπλήξεις. Λαχταράμε μοτίβα και τακτοποιημένες εξηγήσεις, οπότε όταν συμβαίνει κάτι ανατρεπτικό, προσπαθούμε να το εντάξουμε στην αφήγησή μας για τον κόσμο.
Ο Taleb το αποκαλεί αυτό «σφάλμα αφήγησης». Προσποιούμαστε ότι το είδαμε να έρχεται, παρόλο που δεν το είδαμε.
Εμπιστευόμαστε δεδομένα και μοντέλα, αλλά οι Μαύροι Κύκνοι δεν ενδιαφέρονται για τα spreadsheets – είναι οι απρόβλεπτες μεταβλητές που ανατρέπουν τα πάντα.
Η συμβουλή του Taleb δεν είναι να προσπαθήσουμε περισσότερο να προβλέψουμε τα απρόβλεπτα.
Αντίθετα, προτείνει να φτιάξουμε συστήματα – επιχειρήσεις, κυβερνήσεις, ακόμα και προσωπικές ζωές – που να αντέχουν τα χτυπήματα και να γίνονται ισχυρότερα. Το ονομάζει αυτό αντιεύθραυστο (antifragile).
Η φύση το κάνει διαρκώς: το ανοσοποιητικό σου σύστημα, για παράδειγμα, γίνεται καλύτερο μέσω της έκθεσης σε στρες. Αντίθετα, τα περισσότερα σύγχρονα συστήματα είναι εύθραυστα – χτισμένα στην υπόθεση ότι το αύριο θα μοιάζει με το σήμερα. Όταν εμφανιστεί ένας Μαύρος Κύκνος, καταρρέουν.
Το συμπέρασμα
Η θεωρία του Μαύρου Κύκνου του Taleb είναι ένα καμπανάκι αφύπνισης. Τα περισσότερα πράγματα που έχουν σημασία στην ιστορία προέρχονται από το απρόσμενο.
Αντί να προσποιούμαστε ότι μπορούμε να προβλέψουμε τα πάντα, πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε τις εκπλήξεις – και ίσως να τις χρησιμοποιούμε προς όφελός μας.
Οπότε, την επόμενη φορά που κάποιος σας πει ότι έχει «προβλέψει το μέλλον», θυμηθείτε: τις εξελίξεις τις καθορίζουν οι εκπλήξεις. Και όσο νωρίτερα το αποδεχτούμε, τόσο καλύτερα θα τα καταφέρουμε.
Ας μη βασίζουμε τη ζωή μας στην υπόθεση ότι τα πράγματα θα πάνε όπως τα σχεδιάσαμε. Αγκάλιαστε την αβεβαιότητα.
Τα μεγαλύτερα άλματα στη ζωή σας ίσως έρθουν από κατευθύνσεις που ποτέ δεν φανταστήκατε.
Αν αντέξετε τα χτυπήματα και προσαρμοστείτε όταν έρθει ο δικός σας Μαύρος Κύκνος, όχι μόνο θα επιβιώσετε – ίσως βγείτε και πιο δυνατοί από πριν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών