Η έλλειψη αυτογνωσίας στην Τράπεζα της Ιαπωνίας και οι κίνδυνοι από τη διακυβέρνηση Trump
Η αυτογνωσία δεν είναι το δυνατό σημείο των κορυφαίων αξιωματούχων της Τράπεζας της Ιαπωνίας (BOJ).
Πάρτε για παράδειγμα τον Haruhiko Kuroda, ίσως τον πιο γνωστό παγκοσμίως διοικητή της BOJ στα 143 χρόνια ιστορίας της.
Η φήμη του βασίζεται στην προσπάθεια που έγινε την περίοδο 2013-2023 για τον τερματισμό του αποπληθωρισμού - μια πολιτική που διόγκωσε τον ισολογισμό της BOJ σε μέγεθος διπλάσιο από την ιαπωνική οικονομία των 4,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η συνέπεια αυτής της πολιτικής ήταν η κατάρρευση του γεν, που στήριξε τις ιαπωνικές εξαγωγές.
Τώρα, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ να επιτεθεί οικονομικά στην Ιαπωνία.
Ήδη, ο Trump έχει αρχίσει να εκτοξεύει λεκτικές επιθέσεις κατά της Ιαπωνίας.
Αυτό έχει φέρει τον διάδοχό του Kuroda στην BOJ, Kazuo Ueda, σε δύσκολη θέση.
Η Ιαπωνία, υποστηρίζει ο Kuroda, πρέπει να διορθώσει «τυχόν παρεξηγήσεις» στην Ουάσινγκτον, που την κατηγορούν ότι αποδυναμώνει σκόπιμα το γεν για να ενισχύσει τις εξαγωγές της.
«Στην πραγματικότητα, η ιαπωνική κυβέρνηση καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να αποτρέψει την αποδυνάμωση του γεν», δήλωσε ο Kuroda στον ιαπωνικό Τύπο, επικαλούμενος την αύξηση των επιτοκίων και τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος.
Η BOJ, τόνισε, «δεν καθοδηγεί σκόπιμα το γεν χαμηλότερα μέσω της νομισματικής πολιτικής. Αν υπάρχει παρεξήγηση, πρέπει να διευθετηθεί».
Όμως, το ζήτημα που πρέπει πραγματικά να αντιμετωπίσει το Τόκιο είναι πώς γίνεται αντιληπτή η οικονομική του πολιτική σε διεθνές επίπεδο.
Η άρνηση δεν αλλάζει το γεγονός ότι η πιο συνεπής πολιτική των τελευταίων 13 κυβερνήσεων είναι ένα υποτιμημένο γεν.
Ούτε ότι ο βασικός λόγος που η BOJ διατηρεί τα επιτόκια κοντά στο μηδέν από το 1999 είναι η προστασία των Ιαπώνων κατασκευαστών από τον ανταγωνισμό.
Η προπαγάνδα δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Ιαπωνία είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής στον κόσμο.
26 χρόνια μηδενικών επιτοκίων δημιούργησαν το λεγόμενο «carry trade του γεν». Οι επενδυτές συνήθισαν να δανείζονται φθηνά σε γεν για να χρηματοδοτούν επενδύσεις με υψηλότερες αποδόσεις ανά τον κόσμο.
Αυτή η στρατηγική έχει στηρίξει τα πάντα: από το χρέος της Αργεντινής, τα εμπορεύματα της Νότιας Αφρικής και την αγορά ακινήτων στην Ινδία, μέχρι το δολάριο Νέας Ζηλανδίας, τα παράγωγα στη Wall Street και τα κρυπτονομίσματα.
Γι’ αυτό, η πρόσφατη απότομη ενίσχυση του γεν προκάλεσε παγκόσμιες αναταράξεις στις αγορές.
Όταν το γεν κινείται απότομα προς τα πάνω, οι αγορές αντιδρούν αντίστροφα.
Η απόφαση της BOJ στις 31 Ιουλίου 2024 να αυξήσει τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008 συγκλόνισε τα χρηματιστήρια.
Το ίδιο συνέβη και τον Ιανουάριο του 2025, όταν η BOJ αύξησε εκ νέου τα επιτόκια στο 0,50%.
Ο Arif Husain, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στην T. Rowe Price, συνοψίζει:
«Το carry trade του γεν αποτελεί τεκτονικό ρήγμα για την παγκόσμια χρηματοδότηση».
Τώρα, όμως, υπάρχουν αμφιβολίες για το αν η BOJ θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, καθώς ο Πρόεδρος Trump κλιμακώνει τους εμπορικούς πολέμους.
Ο κίνδυνος είναι ότι η αύξηση του κόστους δανεισμού θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την Ιαπωνία, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος επιβάλλει νέους δασμούς 20% στην Κίνα, νέες επιβαρύνσεις στον χάλυβα και το αλουμίνιο, και απειλεί με «αντίστοιχους δασμούς» (reciprocal tariffs) τις ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Συμπληγάδες
Ωστόσο, ο πληθωρισμός στην Ιαπωνία είναι υψηλότερος από ό,τι θα επιθυμούσε η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ).
Τον Ιανουάριο, αυξήθηκε 4% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Αυτός ο ρυθμός είναι διπλάσιος από τον στόχο πληθωρισμού της BOJ και ξεπερνά την αύξηση των μισθών.
Δεν είναι η ιδανική συγκυρία για την Ιαπωνία, τη στιγμή που ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ κλιμακώνεται.
Η ανάπτυξη του τέταρτου τριμήνου αποδείχθηκε ασθενέστερη από το αναμενόμενο, με τη δεύτερη εκτίμηση του ΑΕΠ να δείχνει αύξηση μόλις 0,6% σε τριμηνιαία βάση, έναντι της αρχικής πρόβλεψης για 0,7%.
«Οι αναθεωρήσεις ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τις προσδοκίες μας και επιβεβαιώνουν την εικόνα μιας οικονομίας που παλεύει με τη χαμηλή εγχώρια ζήτηση» σημειώνει ο Stefan Angrick, επικεφαλής Ιαπωνίας στη Moody’s Analytics.
«Η ιαπωνική οικονομία, στην καλύτερη περίπτωση, απλά επιβιώνει», προσθέτει. Τα στοιχεία του τέταρτου τριμήνου, επισημαίνει, «κρύβουν μια οικονομία που προσπαθεί να επιταχύνει.
Η κατανάλωση παραμένει στάσιμη, καθώς οι μισθοί αυξάνονται με ρυθμούς χαμηλότερους από τον πληθωρισμό τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο επίμονος πληθωρισμός και η αναιμική μισθολογική αύξηση θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο την ανάκαμψη της αγοραστικής δύναμης και, κατ’ επέκταση, τη βελτίωση της εγχώριας κατανάλωσης».
Επιπλέον, τονίζει ότι «οι επιδεινούμενες προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου σημαίνουν πως η Ιαπωνία δεν μπορεί να βασίζεται στις εξαγωγές για να στηρίξει την ανάπτυξή της».
Δημοσιεύματα επιβεβαιώνουν ότι οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ στον χάλυβα και το αλουμίνιο δεν θα εξαιρέσουν την Ιαπωνία.
Ο Takeshi Yamaguchi, επικεφαλής οικονομολόγος Ιαπωνίας στη Morgan Stanley MUFG, αναμένει ότι «η BOJ θα διατηρήσει αμετάβλητη τη νομισματική της πολιτική στη συνεδρίαση της 18-19 Μαρτίου».
Άλλοι, όμως, έχουν διαφορετική άποψη για την πορεία των επιτοκίων.
Η Sonal Desai, επικεφαλής επενδύσεων στη Franklin Templeton Fixed Income, υποστηρίζει ότι τα πρόσφατα στοιχεία «ενισχύουν την άποψη ότι οι πιέσεις για αύξηση των επιτοκίων θα ενταθούν καθώς η BOJ περιορίζει τη νομισματική της πολιτική».
«Η BOJ είναι πιθανό να προχωρήσει σε τουλάχιστον δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων φέτος, αλλά βλέπουμε πιθανότητα για τρεις», σημειώνει, εκτιμώντας ότι τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια μπορεί να ξεπεράσουν το 1% μέσα στο 2025.
Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος ότι τυχόν καθυστέρηση στην αύξηση των επιτοκίων μπορεί να προκαλέσει την οργή του Trump, καθώς το γεν παραμένει πιο αδύναμο από ό,τι θα ήταν υπό κανονικές συνθήκες.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Donald Trump ισχυρίστηκε ότι προειδοποίησε τους ηγέτες της Ιαπωνίας και της Κίνας να σταματήσουν να αποδυναμώνουν τα νομίσματά τους.
«Δεν μπορείτε να το κάνετε γιατί είναι άδικο για εμάς», δήλωσε. «Είναι πολύ δύσκολο για εμάς να κατασκευάζουμε γεωργικά μηχανήματα, όπως τα Caterpillar, όταν η Ιαπωνία, η Κίνα και άλλες χώρες καταστρέφουν το νόμισμά τους, δηλαδή το ρίχνουν χαμηλά».
Ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός Shigeru Ishiba ανησυχεί έντονα από το γεγονός ότι ο Trump κατατάσσει την Ιαπωνία μαζί με την Κίνα στις χώρες που χειραγωγούν τα νομίσματά τους.
Όμως, το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) και η BOJ υπό τον Kuroda έθεσαν τα θεμέλια για τη σύγκρουση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο Kuroda, φυσικά, επιλέχθηκε από τον τότε πρωθυπουργό Shinzo Abe για να ενισχύσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της BOJ.
Η θητεία Abe (2012-2020) είχε ως βασικό στόχο την εξάλειψη του αποπληθωρισμού μέσω της εξασθένησης του γεν.
Ο Abe επέλεξε τον ενισχύσει εν μέρει λόγω της εμπειρίας του ως υψηλόβαθμο στέλεχος του ιαπωνικού Υπουργείου Οικονομικών στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000.
Το 2013, ο Abe αποφάσισε ότι η BOJ έπρεπε να ηγηθεί της προσπάθειας ανάκαμψης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ασίας.
Η επιλογή του Kuroda ήταν το μεγάλο του οικονομικό στοίχημα – μια επίθεση στις αποπληθωριστικές δυνάμεις που αποδυνάμωναν τα χρηματοοικονομικά θεμέλια της Ιαπωνίας για 15 χρόνια.
Ο Kuroda δεν απογοήτευσε
Ο Kuroda δεν απογοήτευσε. Συσσώρευσε περισσότερα από τα μισά κρατικά χρεόγραφα που κυκλοφορούσαν, οδηγώντας σε μια φρενίτιδα αγορών που ουσιαστικά παρέλυσε τη συνήθη διαπραγμάτευση.
Παράλληλα, αγόρασε μαζικά μετοχές μέσω ETFs, καθιστώντας την Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) μακράν τον μεγαλύτερο κάτοχο μετοχών των δεικτών Nikkei 225 και Topix.
Στο πλαίσιο της εκστρατείας της για την υποτίμηση του γεν κατά 30%, η BOJ υπό την ηγεσία του επεκτάθηκε και σε άλλες αγορές στοιχείων ενεργητικού.
Μέχρι τα τέλη του 2018, ο ισολογισμός της BOJ ξεπέρασε το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά σε χώρα της G7.
Αυτό το ορόσημο υπενθυμίζει ότι, παρά την προσοχή που δόθηκε στη χαλαρή νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η BOJ υπήρξε πολύ πιο επιθετική σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας.
Και πλέον, όπως ακόμη και ο ίδιος ο Kuroda παραδέχεται, αυτή η στρατηγική αποδεικνύεται επιζήμια για την οικονομική ανάπτυξη της Ιαπωνίας.
Στις τελευταίες ημέρες της θητείας του ως επικεφαλής της BOJ, ο Kuroda σηματοδότησε μια πλήρη αλλαγή στάσης όσον αφορά τη σχέση μεταξύ συναλλαγματικών ισοτιμιών και υγιούς ανάπτυξης.
Συνειδητοποίησε, επιτέλους, ότι το κόστος της υποτίμησης υπερτερεί των ωφελειών.
«Η υποτίμηση του γεν ενδέχεται να έχει αυξανόμενες επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών λόγω της ανόδου των τιμών», δήλωσε ο Kuroda σε επιχειρηματικούς ηγέτες στα τέλη του 2022.
Ακόμη χειρότερα, η ώθηση που προσέφεραν οι αδύναμες συναλλαγματικές ισοτιμίες τα τελευταία 26 χρόνια αφαίρεσε την πίεση για ριζικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την πολιτική του Shinzo Abe, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία με τη δέσμευση να απελευθερώσει την αγορά εργασίας, να ενισχύσει την καινοτομία, να μειώσει τη γραφειοκρατία, να αυξήσει την παραγωγικότητα και να ενδυναμώσει τις γυναίκες.
www.bankingnews.gr
Πάρτε για παράδειγμα τον Haruhiko Kuroda, ίσως τον πιο γνωστό παγκοσμίως διοικητή της BOJ στα 143 χρόνια ιστορίας της.
Η φήμη του βασίζεται στην προσπάθεια που έγινε την περίοδο 2013-2023 για τον τερματισμό του αποπληθωρισμού - μια πολιτική που διόγκωσε τον ισολογισμό της BOJ σε μέγεθος διπλάσιο από την ιαπωνική οικονομία των 4,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η συνέπεια αυτής της πολιτικής ήταν η κατάρρευση του γεν, που στήριξε τις ιαπωνικές εξαγωγές.
Τώρα, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ να επιτεθεί οικονομικά στην Ιαπωνία.
Ήδη, ο Trump έχει αρχίσει να εκτοξεύει λεκτικές επιθέσεις κατά της Ιαπωνίας.
Αυτό έχει φέρει τον διάδοχό του Kuroda στην BOJ, Kazuo Ueda, σε δύσκολη θέση.
Η Ιαπωνία, υποστηρίζει ο Kuroda, πρέπει να διορθώσει «τυχόν παρεξηγήσεις» στην Ουάσινγκτον, που την κατηγορούν ότι αποδυναμώνει σκόπιμα το γεν για να ενισχύσει τις εξαγωγές της.
«Στην πραγματικότητα, η ιαπωνική κυβέρνηση καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να αποτρέψει την αποδυνάμωση του γεν», δήλωσε ο Kuroda στον ιαπωνικό Τύπο, επικαλούμενος την αύξηση των επιτοκίων και τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος.
Η BOJ, τόνισε, «δεν καθοδηγεί σκόπιμα το γεν χαμηλότερα μέσω της νομισματικής πολιτικής. Αν υπάρχει παρεξήγηση, πρέπει να διευθετηθεί».
Όμως, το ζήτημα που πρέπει πραγματικά να αντιμετωπίσει το Τόκιο είναι πώς γίνεται αντιληπτή η οικονομική του πολιτική σε διεθνές επίπεδο.
Η άρνηση δεν αλλάζει το γεγονός ότι η πιο συνεπής πολιτική των τελευταίων 13 κυβερνήσεων είναι ένα υποτιμημένο γεν.
Ούτε ότι ο βασικός λόγος που η BOJ διατηρεί τα επιτόκια κοντά στο μηδέν από το 1999 είναι η προστασία των Ιαπώνων κατασκευαστών από τον ανταγωνισμό.
Η προπαγάνδα δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Ιαπωνία είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής στον κόσμο.
26 χρόνια μηδενικών επιτοκίων δημιούργησαν το λεγόμενο «carry trade του γεν». Οι επενδυτές συνήθισαν να δανείζονται φθηνά σε γεν για να χρηματοδοτούν επενδύσεις με υψηλότερες αποδόσεις ανά τον κόσμο.
Αυτή η στρατηγική έχει στηρίξει τα πάντα: από το χρέος της Αργεντινής, τα εμπορεύματα της Νότιας Αφρικής και την αγορά ακινήτων στην Ινδία, μέχρι το δολάριο Νέας Ζηλανδίας, τα παράγωγα στη Wall Street και τα κρυπτονομίσματα.
Γι’ αυτό, η πρόσφατη απότομη ενίσχυση του γεν προκάλεσε παγκόσμιες αναταράξεις στις αγορές.
Όταν το γεν κινείται απότομα προς τα πάνω, οι αγορές αντιδρούν αντίστροφα.
Η απόφαση της BOJ στις 31 Ιουλίου 2024 να αυξήσει τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008 συγκλόνισε τα χρηματιστήρια.
Το ίδιο συνέβη και τον Ιανουάριο του 2025, όταν η BOJ αύξησε εκ νέου τα επιτόκια στο 0,50%.
Ο Arif Husain, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στην T. Rowe Price, συνοψίζει:
«Το carry trade του γεν αποτελεί τεκτονικό ρήγμα για την παγκόσμια χρηματοδότηση».
Τώρα, όμως, υπάρχουν αμφιβολίες για το αν η BOJ θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, καθώς ο Πρόεδρος Trump κλιμακώνει τους εμπορικούς πολέμους.
Ο κίνδυνος είναι ότι η αύξηση του κόστους δανεισμού θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την Ιαπωνία, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος επιβάλλει νέους δασμούς 20% στην Κίνα, νέες επιβαρύνσεις στον χάλυβα και το αλουμίνιο, και απειλεί με «αντίστοιχους δασμούς» (reciprocal tariffs) τις ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Συμπληγάδες
Ωστόσο, ο πληθωρισμός στην Ιαπωνία είναι υψηλότερος από ό,τι θα επιθυμούσε η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ).
Τον Ιανουάριο, αυξήθηκε 4% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Αυτός ο ρυθμός είναι διπλάσιος από τον στόχο πληθωρισμού της BOJ και ξεπερνά την αύξηση των μισθών.
Δεν είναι η ιδανική συγκυρία για την Ιαπωνία, τη στιγμή που ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ κλιμακώνεται.
Η ανάπτυξη του τέταρτου τριμήνου αποδείχθηκε ασθενέστερη από το αναμενόμενο, με τη δεύτερη εκτίμηση του ΑΕΠ να δείχνει αύξηση μόλις 0,6% σε τριμηνιαία βάση, έναντι της αρχικής πρόβλεψης για 0,7%.
«Οι αναθεωρήσεις ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τις προσδοκίες μας και επιβεβαιώνουν την εικόνα μιας οικονομίας που παλεύει με τη χαμηλή εγχώρια ζήτηση» σημειώνει ο Stefan Angrick, επικεφαλής Ιαπωνίας στη Moody’s Analytics.
«Η ιαπωνική οικονομία, στην καλύτερη περίπτωση, απλά επιβιώνει», προσθέτει. Τα στοιχεία του τέταρτου τριμήνου, επισημαίνει, «κρύβουν μια οικονομία που προσπαθεί να επιταχύνει.
Η κατανάλωση παραμένει στάσιμη, καθώς οι μισθοί αυξάνονται με ρυθμούς χαμηλότερους από τον πληθωρισμό τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο επίμονος πληθωρισμός και η αναιμική μισθολογική αύξηση θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο την ανάκαμψη της αγοραστικής δύναμης και, κατ’ επέκταση, τη βελτίωση της εγχώριας κατανάλωσης».
Επιπλέον, τονίζει ότι «οι επιδεινούμενες προοπτικές του παγκόσμιου εμπορίου σημαίνουν πως η Ιαπωνία δεν μπορεί να βασίζεται στις εξαγωγές για να στηρίξει την ανάπτυξή της».
Δημοσιεύματα επιβεβαιώνουν ότι οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ στον χάλυβα και το αλουμίνιο δεν θα εξαιρέσουν την Ιαπωνία.
Ο Takeshi Yamaguchi, επικεφαλής οικονομολόγος Ιαπωνίας στη Morgan Stanley MUFG, αναμένει ότι «η BOJ θα διατηρήσει αμετάβλητη τη νομισματική της πολιτική στη συνεδρίαση της 18-19 Μαρτίου».
Άλλοι, όμως, έχουν διαφορετική άποψη για την πορεία των επιτοκίων.
Η Sonal Desai, επικεφαλής επενδύσεων στη Franklin Templeton Fixed Income, υποστηρίζει ότι τα πρόσφατα στοιχεία «ενισχύουν την άποψη ότι οι πιέσεις για αύξηση των επιτοκίων θα ενταθούν καθώς η BOJ περιορίζει τη νομισματική της πολιτική».
«Η BOJ είναι πιθανό να προχωρήσει σε τουλάχιστον δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων φέτος, αλλά βλέπουμε πιθανότητα για τρεις», σημειώνει, εκτιμώντας ότι τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια μπορεί να ξεπεράσουν το 1% μέσα στο 2025.
Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος ότι τυχόν καθυστέρηση στην αύξηση των επιτοκίων μπορεί να προκαλέσει την οργή του Trump, καθώς το γεν παραμένει πιο αδύναμο από ό,τι θα ήταν υπό κανονικές συνθήκες.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Donald Trump ισχυρίστηκε ότι προειδοποίησε τους ηγέτες της Ιαπωνίας και της Κίνας να σταματήσουν να αποδυναμώνουν τα νομίσματά τους.
«Δεν μπορείτε να το κάνετε γιατί είναι άδικο για εμάς», δήλωσε. «Είναι πολύ δύσκολο για εμάς να κατασκευάζουμε γεωργικά μηχανήματα, όπως τα Caterpillar, όταν η Ιαπωνία, η Κίνα και άλλες χώρες καταστρέφουν το νόμισμά τους, δηλαδή το ρίχνουν χαμηλά».
Ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός Shigeru Ishiba ανησυχεί έντονα από το γεγονός ότι ο Trump κατατάσσει την Ιαπωνία μαζί με την Κίνα στις χώρες που χειραγωγούν τα νομίσματά τους.
Όμως, το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) και η BOJ υπό τον Kuroda έθεσαν τα θεμέλια για τη σύγκρουση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο Kuroda, φυσικά, επιλέχθηκε από τον τότε πρωθυπουργό Shinzo Abe για να ενισχύσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της BOJ.
Η θητεία Abe (2012-2020) είχε ως βασικό στόχο την εξάλειψη του αποπληθωρισμού μέσω της εξασθένησης του γεν.
Ο Abe επέλεξε τον ενισχύσει εν μέρει λόγω της εμπειρίας του ως υψηλόβαθμο στέλεχος του ιαπωνικού Υπουργείου Οικονομικών στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000.
Το 2013, ο Abe αποφάσισε ότι η BOJ έπρεπε να ηγηθεί της προσπάθειας ανάκαμψης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ασίας.
Η επιλογή του Kuroda ήταν το μεγάλο του οικονομικό στοίχημα – μια επίθεση στις αποπληθωριστικές δυνάμεις που αποδυνάμωναν τα χρηματοοικονομικά θεμέλια της Ιαπωνίας για 15 χρόνια.
Ο Kuroda δεν απογοήτευσε
Ο Kuroda δεν απογοήτευσε. Συσσώρευσε περισσότερα από τα μισά κρατικά χρεόγραφα που κυκλοφορούσαν, οδηγώντας σε μια φρενίτιδα αγορών που ουσιαστικά παρέλυσε τη συνήθη διαπραγμάτευση.
Παράλληλα, αγόρασε μαζικά μετοχές μέσω ETFs, καθιστώντας την Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) μακράν τον μεγαλύτερο κάτοχο μετοχών των δεικτών Nikkei 225 και Topix.
Στο πλαίσιο της εκστρατείας της για την υποτίμηση του γεν κατά 30%, η BOJ υπό την ηγεσία του επεκτάθηκε και σε άλλες αγορές στοιχείων ενεργητικού.
Μέχρι τα τέλη του 2018, ο ισολογισμός της BOJ ξεπέρασε το ΑΕΠ της Ιαπωνίας, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά σε χώρα της G7.
Αυτό το ορόσημο υπενθυμίζει ότι, παρά την προσοχή που δόθηκε στη χαλαρή νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η BOJ υπήρξε πολύ πιο επιθετική σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας.
Και πλέον, όπως ακόμη και ο ίδιος ο Kuroda παραδέχεται, αυτή η στρατηγική αποδεικνύεται επιζήμια για την οικονομική ανάπτυξη της Ιαπωνίας.
Στις τελευταίες ημέρες της θητείας του ως επικεφαλής της BOJ, ο Kuroda σηματοδότησε μια πλήρη αλλαγή στάσης όσον αφορά τη σχέση μεταξύ συναλλαγματικών ισοτιμιών και υγιούς ανάπτυξης.
Συνειδητοποίησε, επιτέλους, ότι το κόστος της υποτίμησης υπερτερεί των ωφελειών.
«Η υποτίμηση του γεν ενδέχεται να έχει αυξανόμενες επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών λόγω της ανόδου των τιμών», δήλωσε ο Kuroda σε επιχειρηματικούς ηγέτες στα τέλη του 2022.
Ακόμη χειρότερα, η ώθηση που προσέφεραν οι αδύναμες συναλλαγματικές ισοτιμίες τα τελευταία 26 χρόνια αφαίρεσε την πίεση για ριζικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την πολιτική του Shinzo Abe, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία με τη δέσμευση να απελευθερώσει την αγορά εργασίας, να ενισχύσει την καινοτομία, να μειώσει τη γραφειοκρατία, να αυξήσει την παραγωγικότητα και να ενδυναμώσει τις γυναίκες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών