Επιστροφή της ρωσικής πυρηνικής «απειλής» μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων βλέπουν με άρθρο τους στο National Interest οι στρατηγικοί αναλυτές του Institute for Future Conflict, Giles David Arceneaux και Rachel Tecott.
Όπως επισημαίνουν, προϊόντος του χρόνου, με τις πολεμικές επιχειρήσεις εν εξελίξει, τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία έχουν αναπροσαρμόσει τους στρατηγικούς τους στόχους.
Η Μόσχα εγκατέλειψε τον αρχικό της στόχο, να καταλάβει το Κίεβο και να εγκαταστήσει μια φιλορωσική κυβέρνηση, λόγω της σφοδρής ουκρανικής αντίστασης που αντιμετώπισε, και τώρα επικεντρώνεται στην κατάκτηση της Ανατολικής Ουκρανίας και στην προσάρτηση σημαντικών τμημάτων της νότιας επικράτειάς της.
Από την άλλη, το Κίεβο επιθυμεί την αποκατάσταση των προπολεμικών συνόρων ενώ πολλοί αναλυτές και ντόπιοι στρατιωτικοί προωθούν την ιδέα ανακατάληψης της Κριμαίας και του Ντονμπάς.
Κατά τον ίδιο τρόπο έχουν μεταβληθεί οι στρατηγικοί στόχοι των ΗΠΑ.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Lloyd Austin δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες όχι μόνο θέλουν η Ουκρανία να παραμείνει κυρίαρχη και δημοκρατική χώρα, αλλά και «να δουν τη Ρωσία αποδυναμωμένη σε βαθμό τέτοιο ώστε να μην μπορέσει να ξανακάνει εισβολή σε ξένη χώρα.
«Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Nancy Pelosi υποσχέθηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα στηρίξουν την Ουκρανία «μέχρι να ολοκληρωθεί ο αγώνας».
Υπενθυμίζεται πως πρόεδρος Βiden έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα στηρίξουν την Ουκρανία για «όσο χρειαστεί, ώστε η Ρωσία να μην μπορεί στην πραγματικότητα να νικήσει την Ουκρανία και να προχωρήσει πέρα από αυτή».
Σε αυτό το κλίμα, αναλυτές συζητούν πόσο φιλόδοξη θα πρέπει να είναι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Άλλοι τονίζουν τις διαφορές στα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ουκρανίας και ενθάρρυναν πιο περιορισμένους στόχους.
Βασικό σημείο διαφωνίας μεταξύ αυτών των δύο «στρατοπέδων» είναι η πιθανότητα πυρηνικής κλιμάκωσης.
Εν προκειμένω, κάποιοι θεωρούν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού πολέμου…
Στον αντίποδα, λένε άλλοι αναλυτές, η πιθανότητα χρήσης πυρηνικής ενέργειας στην Ουκρανία μπορεί να είναι χαμηλή, αλλά δεν είναι μηδενική.
Οι αναλυτές που απορρίπτουν την πιθανότητα πυρηνικής κλιμάκωσης υπεραπλουστεύουν, σε μεγάλο βαθμό, τα μονοπάτια που μπορούν να οδηγήσουν σε πυρηνική χρήση, σκόπιμη ή ακούσια.
Η παροχή σαφέστερης οριοθέτησης αυτών των οδών θα βοηθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατανοήσουν καλύτερα ποιες επιλογές μπορούν να προωθήσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια και ποιες πολιτικές πρέπει να τύχουν μεγαλύτερης προσοχής και αυτοσυγκράτησης.
Επιλέγοντας τα πυρηνικά...
Την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε αντίθεση στις ρωσικές επιχειρήσεις θα είχε συνέπειες τόσες «όσες δεν έχετε δει ποτέ στην ιστορία σας».
Αρκετές μέρες αργότερα, ο Putin έθεσε τις ρωσικές πυρηνικές δυνάμεις σε κατάσταση συναγερμού.
Οι πυρηνικές απειλές συνέχισαν σε όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης, με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Sergey Lavrov να προειδοποιεί τους δυτικούς ηγέτες ότι οι κίνδυνοι ενός πυρηνικού πολέμου είναι πλέον «σημαντικοί».
Παρά τις απροκάλυπτες πυρηνικές απειλές, οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης έχουν εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με την πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου.
Επιπλέον, δεδομένων των καταστροφικών επιπτώσεων των πυρηνικών όπλων, άλλοι ισχυρίζονται ότι η Ρωσία δεν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία επειδή «θα ακολουθήσουν αντίποινα».
Οι ισχυρισμοί ότι η Ρωσία δεν θα χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα βασίζονται σε μια σημαντική υπόθεση: η απόφαση για χρήση πυρηνικών θα εκτιμηθεί πολιτικά και θα κατευθυνθεί από τον Putin.
Αυτή η υπόθεση, ωστόσο, παραβλέπει μια ξεχωριστή πρόκληση: Οι κρίσεις ενέχουν κινδύνους ακούσιας κλιμάκωσης, που συμβαίνει χωρίς ρητή πολιτική πρόθεση.
Ολοταχώς προς την ακούσια κλιμάκωση
Ο Putin είναι πιθανό να σκεφτεί τη χρήση πυρηνικών όπλων εάν έλθει αντιμέτωπος με μια καταστροφική ήττα ή νιώσει υπαρξιακή απειλή για το καθεστώς του.
Με άλλα λόγια, τα πυρηνικά θα μπουν στο τραπέζι αν υπάρξει, πρώτον, απειλή για τη φυσική ασφάλεια της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων προκλήσεων για εδαφικά κέρδη που έχει πετύχει η Ρωσία από το 2014 και εξής, αλλά και το καθεστώς δοκιμαστεί…
Θετικό είναι το γεγονός πως μέχρι τώρα οι ΗΠΑ δεν ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές της Ρωσίας, για παράδειγμα αναπτύσσοντας δυνάμεις του ΝΑΤΟ σε ουκρανικό έδαφος.
Σε κάθε περίπτωση, οι κίνδυνοι που συνδέονται με την «καταπάτηση» αυτών των κόκκινων γραμμών εξηγούν γιατί οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ απέρριψαν προτάσεις για ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία.
Η αποφυγή της άμεσης εμπλοκής με τις ρωσικές δυνάμεις, ωστόσο, δεν αρκεί για να μη χρησιμοποιηθούν πυρηνικά.
Ακόμη και η απλή προσέγγιση των ρωσικών κόκκινων γραμμών αυξάνει την πιθανότητα χρήσης πυρηνικών.
Ο κύριος κόμβος ανησυχίας για ακούσια πυρηνική κλιμάκωση κατά τη διάρκεια στρατιωτικοποιημένων κρίσεων είναι τα συστήματα διοίκησης και ελέγχου ενός κράτους.
Αυτά τα συστήματα υπαγορεύουν πώς λειτουργεί ένα κράτος σε καιρό ειρήνης και κρίσεων, ορίζοντας άμεσα την πιθανότητα χρήσης πυρηνικής ενέργειας.
Εάν ο Putin αισθανθεί ότι η φυσική ασφάλεια της Ρωσίας ή το πολιτικό του καθεστώς βρίσκονται σε κίνδυνο, θα εντείνει την ετοιμότητα του πυρηνικού του οπλοστασίου.
Σημειώνεται πως η χρήση των πυρηνικών έγκειται σε κατώτερους αξιωματικούς του ρωσικού στρατού – κάτι το οποίο εγκυμονεί κινδύνους.
Η ακούσια χρήση γίνεται πιο πιθανή, για λόγους ικανότητας και αξιολόγησης.
Και, βέβαια, σε αυτή την περίπτωση, θα προέκυπταν πυρηνικά αντίποινα.
Επίσης, η εκχώρηση ικανότητας χρήσης θα αύξανε την πιθανότητα μη εξουσιοδοτημένης ενεργοποίησης πυρηνικών όπλων.
Μπορεί να προκύψει μη εξουσιοδοτημένη χρήση επειδή ένας διοικητής κατώτερου επιπέδου αποφασίζει να παρακάμψει την αλυσίδα διοίκησης και να χρησιμοποιήσει ένα όπλο χωρίς πολιτική εξουσιοδότηση ή αυτός ο διοικητής να επιλέξει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να αποτρέψει την ήττα, εάν καταληφθεί από τον αντίπαλο.
Πυρηνική Διοίκηση...
Σε καιρό ειρήνης, η Ρωσία φαίνεται να διαχειρίζεται τις πυρηνικές της δυνάμεις με τρόπο που μετριάζει τον κίνδυνο τυχαίας και μη εξουσιοδοτημένης χρήσης.
Ο Ρώσος πρόεδρος έχει την ικανότητα να εξουσιοδοτεί τη χρήση πυρηνικών όπλων και οι πυρηνικές κεφαλές διατηρούνται απομακρυσμένες από βαλλιστικούς πυραύλους, κάτι που εμποδίζει φυσικά τους διοικητές κατώτερου επιπέδου να κατέχουν πυρηνικά όπλα – πολλώ δεν μάλλον από το να τα χρησιμοποιούν.
Ωστόσο, αν το ΝΑΤΟ διαβεί τον ρωσικό… Ρουβίκωνα, είναι πιθανό ο Putin να εξουσιοδοτήσει τη μεταφορά πυρηνικών κεφαλών σε στρατιωτικούς φορείς για να αυξήσει την ετοιμότητα του οπλοστασίου του.
Η τοποθέτηση πλήρως συναρμολογημένων τακτικών πυρηνικών όπλων στα χέρια των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων θα αύξανε αμέσως την πιθανότητα πυρηνικής χρήσης ανοίγοντας τις πόρτες σε τυχαία ή μη εξουσιοδοτημένη χρήση.
Η ασυνήθιστη δημοσιοποίηση ευαίσθητων πληροφοριών από την κυβέρνηση Biden δείχνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν ενεργά κάθε διαθέσιμη πτυχή της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Εάν οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ ανακάλυπταν ότι η Ρωσία αφαιρούσε πυρηνικές κεφαλές από την αποθήκευση και αυξάνει την επιχειρησιακή ετοιμότητα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα αναγκαστούν να λάβουν αποφάσεις σχετικά με την υποστήριξη στρατιωτικών προσπαθειών που προφανώς πλησιάζουν στο χείλος του πυρηνικού κρατήρα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών