Οι φόβοι αποπληθωρισμού και αργής ανάπτυξης διεθνώς «κρατούν» τα επιτόκια σε χαμηλά ή ακόμη και αρνητικά επίπεδα
Την εκτίμηση ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα διεθνώς και μάλιστα για αρκετά μεγάλο διάστημα, εκφράζει σε ανάλυσή του το Mises Institute.
Καθώς η ύφεση διαδίδονταν από χώρα σε χώρα, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2017, οι οικονομολόγοι έμοιαζαν να μην καταλαβαίνουν ποια ήταν η πραγματική αιτία αυτής της κρίσης.
Οι περισσότεροι κατέληξαν στο συμπέρασμα που εκφράζει η γνωστή λαϊκή έκφραση: «Όταν η Αμερικανική φτερνίζεται, η υπόλοιπη υφήλιος παθαίνει πνευμονία»…
Όμως πριν από μικρό χρονικό διάστημα και ενώ η Fed προχωρούσε σε αύξηση επιτοκίων οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες ακολουθούσαν αντίθετη πολιτική.
Ένα σύνολο μεταβολών των επιτοκίων σε 37 αναπτυσσόμενες οικονομίες έδειξε ότι, κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου 2017, ο αριθμός των κεντρικών τραπεζών αυτού του ομίλου που είχαν μειώσει τα επιτόκια ήταν τριπλάσιος από τον αριθμό αυτών που τα είχα αυξήσει.
Παροχή φθηνού χρήματος
Η τάση ξεκίνησε την 1η Φεβρουαρίου - δύο μόλις μέρες μετά την ανακοίνωση του προέδρου της Fed, Jerome Powell, ότι η "περίπτωση αύξησης των επιτοκίων έχει αποδυναμωθεί" - όταν η κεντρική τράπεζα του Αζερμπαϊτζάν μείωσε το επιτόκιο αναχρηματοδότησης κατά 50 μονάδες βάσης, στο 9,25%.
Η κίνηση αυτή ακολούθησε σύντομα η Τράπεζα της Ινδίας, η οποία απρόσμενα μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης στις 6 Φεβρουαρίου.
Μία από τις μεγαλύτερες περικοπές των επιτοκίων ακολούθησε στις 14 Φεβρουαρίου, με μια αιφνιδιαστική κίνηση της αιγυπτιακής κεντρικής τράπεζας, η οποία μείωσε το επιτόκιο καταθέσεων της στο 15,75% και το επιτόκιο δανεισμού της στο 16,75%, μείωση 1% και στις δύο περιπτώσεις .
Στη συνέχεια, στις 20 Φεβρουαρίου, η Τράπεζα της Τζαμάικα μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης, φθάνοντας στο 1,5%.
Δύο ημέρες αργότερα, η Κεντρική Τράπεζα της Παραγουάης έκανε μια παρόμοια περικοπή 25 μονάδων βάσης στο επιτόκιο της πολιτικής της, μειώνοντας το σε 5%. Και με τη στρογγυλοποίηση του μήνα, η Εθνική Τράπεζα της Δημοκρατίας του Κιργιζιστάν μείωσε το επιτόκιο της πολιτικής της σε 4,50%, από 4,75%, στις 26 Φεβρουαρίου.
Τι έχει προκαλέσει αυτή η ευρεία μετατόπιση προς χαλαρότερη νομισματική πολιτική στον αναπτυσσόμενο κόσμο;
Ενώ οι λόγοι μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα σε ορισμένες από τις λεπτομέρειες τους, ένα ήταν το θέμα που εμφανίστηκε ξανά και ξανά σε όλες τις αιτιολογήσεις για αυτές τις μετατοπίσεις προς χαμηλότερα ποσοστά: φόβος αποπληθωρισμού.
Αφού ενισχύθηκε συνεχώς καθ 'όλη τη διάρκεια του 2018, το αμερικανικό δολάριο κατέρρευσε για πρώτη φορά και στη συνέχεια σημείωσε σημαντική πτώση από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα μέσα Ιανουαρίου.
Παράλληλα τα νομίσματα των περισσότερων χωρών που προαναφέρθηκαν έχουν ενισχυθεί έναντι του δολαρίου.
Η άνοδος αυτή απειλούσε να καταστήσει άχρηστα μέτρα για τον πληθωρισμό που είχαν ληφθεί σε αυτές τις χώρες, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα από τους στόχους που είχαν θέσει οι κεντρικές τράπεζες.
Ταυτόχρονα υπήρχαν έντονες ανησυχίες από τις επιπτώσεις που θα είχε η επιβράδυνση της οικονομίας, η αύξηση της ανεργίας, η χαλάρωση της ανάπτυξης στην Κίνα και φυσικά το Brexit.
Σε τελική ανάλυση, ποια βλάβη μπορεί να προέλθει από τον πληθωρισμό των κεντρικών τραπεζών και τα τεχνητά χαμηλά επιτόκια;
Η «τιμή» των χαμηλών επιτοκίων
Αφού διατήρησαν τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια για το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, τα τελευταία δύο χρόνια οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη ξεκινήσουν σταδιακά τη διαδικασία ομαλοποίησης των επιτοκίων και πάλι ως απάντηση στην αργή ανάκαμψη.
Ωστόσο, όπως καταδεικνύει η θεωρία επιχειρηματικού κύκλου του Ludwig von Mises, η περίοδος των μη βιώσιμων χαμηλών επιτοκίων δεν θα ήταν χωρίς κόστος. Αυτά τα χαμηλά επιτόκια οδηγούν τους επενδυτές στην ανάληψη μεγαλύτερου ρίσκου.
Η σχετική ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας τα τελευταία χρόνια θα τεθεί υπό αυξανόμενη πίεση λόγω του αυξανόμενου κόστους δανεισμού, μιας πίεσης που πιθανώς δεν θα μπορέσει να αντέξει, δεδομένης της αδικαιολόγητης θεμελίωσης των μη βιώσιμων χαμηλών επιτοκίων στα οποία η ανάκαμψη αυτή έχουν κατασκευαστεί.
Η εξέταση της μεταβολής των επιτοκίων σε σχέση με τους προηγούμενους δύο κύκλους της οικονομίας, για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται να αποκαλύπτει ένα οικείο μοντέλο.
Δεδομένου ότι η οικονομία ανακάμπτει από την προηγούμενη ύφεση και εισέρχεται στην επόμενη έκρηξη, η Fed αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια αλλά σε επίπεδα όχι και τόσο επικίνδυνα.
Στη συνέχεια, η Fed αντέδρασε σε αυτή την αποδυνάμωση της άνθησης, αρχικά αναστέλλοντας και στη συνέχεια αντιστρέφοντας τις αυξήσεις των επιτοκίων της, ενώ οι οικονομικές περιόδους του 2001 και 2008 ακολούθησαν και οι δύο μετά από τέτοιες ανατροπές.
www.bankingnews.gr
Καθώς η ύφεση διαδίδονταν από χώρα σε χώρα, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2017, οι οικονομολόγοι έμοιαζαν να μην καταλαβαίνουν ποια ήταν η πραγματική αιτία αυτής της κρίσης.
Οι περισσότεροι κατέληξαν στο συμπέρασμα που εκφράζει η γνωστή λαϊκή έκφραση: «Όταν η Αμερικανική φτερνίζεται, η υπόλοιπη υφήλιος παθαίνει πνευμονία»…
Όμως πριν από μικρό χρονικό διάστημα και ενώ η Fed προχωρούσε σε αύξηση επιτοκίων οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες ακολουθούσαν αντίθετη πολιτική.
Ένα σύνολο μεταβολών των επιτοκίων σε 37 αναπτυσσόμενες οικονομίες έδειξε ότι, κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου 2017, ο αριθμός των κεντρικών τραπεζών αυτού του ομίλου που είχαν μειώσει τα επιτόκια ήταν τριπλάσιος από τον αριθμό αυτών που τα είχα αυξήσει.
Παροχή φθηνού χρήματος
Η τάση ξεκίνησε την 1η Φεβρουαρίου - δύο μόλις μέρες μετά την ανακοίνωση του προέδρου της Fed, Jerome Powell, ότι η "περίπτωση αύξησης των επιτοκίων έχει αποδυναμωθεί" - όταν η κεντρική τράπεζα του Αζερμπαϊτζάν μείωσε το επιτόκιο αναχρηματοδότησης κατά 50 μονάδες βάσης, στο 9,25%.
Η κίνηση αυτή ακολούθησε σύντομα η Τράπεζα της Ινδίας, η οποία απρόσμενα μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης στις 6 Φεβρουαρίου.
Μία από τις μεγαλύτερες περικοπές των επιτοκίων ακολούθησε στις 14 Φεβρουαρίου, με μια αιφνιδιαστική κίνηση της αιγυπτιακής κεντρικής τράπεζας, η οποία μείωσε το επιτόκιο καταθέσεων της στο 15,75% και το επιτόκιο δανεισμού της στο 16,75%, μείωση 1% και στις δύο περιπτώσεις .
Στη συνέχεια, στις 20 Φεβρουαρίου, η Τράπεζα της Τζαμάικα μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης, φθάνοντας στο 1,5%.
Δύο ημέρες αργότερα, η Κεντρική Τράπεζα της Παραγουάης έκανε μια παρόμοια περικοπή 25 μονάδων βάσης στο επιτόκιο της πολιτικής της, μειώνοντας το σε 5%. Και με τη στρογγυλοποίηση του μήνα, η Εθνική Τράπεζα της Δημοκρατίας του Κιργιζιστάν μείωσε το επιτόκιο της πολιτικής της σε 4,50%, από 4,75%, στις 26 Φεβρουαρίου.
Τι έχει προκαλέσει αυτή η ευρεία μετατόπιση προς χαλαρότερη νομισματική πολιτική στον αναπτυσσόμενο κόσμο;
Ενώ οι λόγοι μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα σε ορισμένες από τις λεπτομέρειες τους, ένα ήταν το θέμα που εμφανίστηκε ξανά και ξανά σε όλες τις αιτιολογήσεις για αυτές τις μετατοπίσεις προς χαμηλότερα ποσοστά: φόβος αποπληθωρισμού.
Αφού ενισχύθηκε συνεχώς καθ 'όλη τη διάρκεια του 2018, το αμερικανικό δολάριο κατέρρευσε για πρώτη φορά και στη συνέχεια σημείωσε σημαντική πτώση από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα μέσα Ιανουαρίου.
Παράλληλα τα νομίσματα των περισσότερων χωρών που προαναφέρθηκαν έχουν ενισχυθεί έναντι του δολαρίου.
Η άνοδος αυτή απειλούσε να καταστήσει άχρηστα μέτρα για τον πληθωρισμό που είχαν ληφθεί σε αυτές τις χώρες, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα από τους στόχους που είχαν θέσει οι κεντρικές τράπεζες.
Ταυτόχρονα υπήρχαν έντονες ανησυχίες από τις επιπτώσεις που θα είχε η επιβράδυνση της οικονομίας, η αύξηση της ανεργίας, η χαλάρωση της ανάπτυξης στην Κίνα και φυσικά το Brexit.
Σε τελική ανάλυση, ποια βλάβη μπορεί να προέλθει από τον πληθωρισμό των κεντρικών τραπεζών και τα τεχνητά χαμηλά επιτόκια;
Η «τιμή» των χαμηλών επιτοκίων
Αφού διατήρησαν τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια για το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, τα τελευταία δύο χρόνια οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη ξεκινήσουν σταδιακά τη διαδικασία ομαλοποίησης των επιτοκίων και πάλι ως απάντηση στην αργή ανάκαμψη.
Ωστόσο, όπως καταδεικνύει η θεωρία επιχειρηματικού κύκλου του Ludwig von Mises, η περίοδος των μη βιώσιμων χαμηλών επιτοκίων δεν θα ήταν χωρίς κόστος. Αυτά τα χαμηλά επιτόκια οδηγούν τους επενδυτές στην ανάληψη μεγαλύτερου ρίσκου.
Η σχετική ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας τα τελευταία χρόνια θα τεθεί υπό αυξανόμενη πίεση λόγω του αυξανόμενου κόστους δανεισμού, μιας πίεσης που πιθανώς δεν θα μπορέσει να αντέξει, δεδομένης της αδικαιολόγητης θεμελίωσης των μη βιώσιμων χαμηλών επιτοκίων στα οποία η ανάκαμψη αυτή έχουν κατασκευαστεί.
Η εξέταση της μεταβολής των επιτοκίων σε σχέση με τους προηγούμενους δύο κύκλους της οικονομίας, για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται να αποκαλύπτει ένα οικείο μοντέλο.
Δεδομένου ότι η οικονομία ανακάμπτει από την προηγούμενη ύφεση και εισέρχεται στην επόμενη έκρηξη, η Fed αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια αλλά σε επίπεδα όχι και τόσο επικίνδυνα.
Στη συνέχεια, η Fed αντέδρασε σε αυτή την αποδυνάμωση της άνθησης, αρχικά αναστέλλοντας και στη συνέχεια αντιστρέφοντας τις αυξήσεις των επιτοκίων της, ενώ οι οικονομικές περιόδους του 2001 και 2008 ακολούθησαν και οι δύο μετά από τέτοιες ανατροπές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών