Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Mises Institute: Πόσο κοντά είναι μια νομισματική κρίση και πώς μπορεί να ισοπεδώσει την παγκόσμια οικονομία

Mises Institute: Πόσο κοντά είναι μια νομισματική κρίση και πώς μπορεί να ισοπεδώσει την παγκόσμια οικονομία
Mises Institute: Πόσο κοντά είναι μια νομισματική κρίση και πώς μπορεί να ισοπεδώσει την παγκόσμια οικονομία
«Οι αναφορές για το θάνατό μου είναι πολύ υπερβολικές», δήλωσε ο Mark Twain σε απάντησή του σε μια εφημερίδα που ανέφερε το θάνατό του.
Το ίδιο θα μπορούσε να λεχθεί και για πολλά νομίσματα fiat.
Είτε πρόκειται για το δολάριο, το ευρώ, το γιεν της Ιαπωνίας ή τη βρετανική λίρα.
Λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης του 2008/2009, αρκετοί αναλυτές προέβλεπαν ένα μάλλον δυσοίωνο μέλλον για τα νομίσματα.
Υψηλό πληθωρισμό, ακόμη και υπερπληθωρισμό, κάποιοι ακόμη προέβλεπαν την κατάρρευση τους.
Αυτό δεν συνέβη.
Αντίθετα, τα νομίσματα έχουν ακόμα σε μεγάλη ζήτηση.
Πώς κι έτσι;
Σύμφωνα με ανάλυση του The Mises Institute η χειραγώγηση της αγοράς από τις Κεντρικές Τράπεζες κατάφερε να αντιμετωπίσει  αδυναμίες πίστωσης σε μεγάλη κλίμακα.
Οι φορείς χάραξης πολιτικής μείωσαν δραματικά τα επιτόκια και έδωσαν αθρόα νέα μετρητά στο τραπεζικό σύστημα.
Αναδρομικά, είναι σαφές γιατί οι ενέργειες αυτές εμπόδισαν την κατάρρευση της πυραμίδας του χρέους.
Το 2008/2009 ήταν μια «πιστωτική κρίση».
Οι επενδυτές φοβούνταν ότι τα κράτη, οι τράπεζες, οι καταναλωτές και οι εταιρείες ενδέχεται να μην είναι πλέον σε θέση να αντέξουν οικονομικά την εξυπηρέτηση του χρέους τους - εν τω μεταξύ, οι επενδυτές δεν φοβήθηκαν ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαβρώσει την αγοραστική δύναμη των νομισμάτων τους, όπως αποδεικνύεται από την πτώση των πληθωριστικών προσδοκιών κατά την περίοδο κρίσης.
Οι Kεντρικές Tράπεζες μπορούν αναμφισβήτητα να αντιμετωπίσουν ένα σενάριο πιστωτικής προεπιλογής.
Καθώς έχουν το μονοπώλιο στην παραγωγή χρημάτων, οι Κεντρικές Τράπεζες μπορούν να παρέχουν στους δανειστές που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες οποιοδήποτε ποσό θεωρείται απαραίτητο για να τους κρατήσουν στη ζωή.
Στην πραγματικότητα, η απλή διαβεβαίωση εκ μέρους των Κεντρικών Τραπεζών για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αν χρειαστεί, αρκεί για να ηρεμήσει τις αγορές και ενθαρρύνει τις τράπεζες να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους και ακόμη και να επεκτείνουν τις πιστώσεις τους.
Η φτηνή και εύκολη χρηματοδότηση από τις Κεντρικές τράπεζες ώθησε τους δανειστές και τους δανειολήπτες να επιστρέψουν πίσω στην πιστωτική αγορά.
Η εξαφάνιση του χρέους θα μπορούσε να συνεχιστεί.
Οι πρωτοφανείς παρεμβάσεις στην αγορά των νομισματικών πολιτικών όχι μόνο απέτρεψαν την πτώση της παγκόσμιας πυραμίδας του χρέους, αλλά και έθεσαν σε κίνηση μια ανανεωμένη οικονομική ανάπτυξη, η οποία όμως αύξησε σημαντικά το χρέος της παγκόσμιας οικονομίας.
Από το τέλος του 2007 έως το τρίτο τρίμηνο του 2017, το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε κατά σχεδόν 35%, στο 245% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
(Για να προσεγγίσουμε τα λόγια του Mark Twain: Οι φήμες για απομόχλευση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι υπερβολικά υπερβολικές!)
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι η αύξηση του χρέους τις τελευταίες δεκαετίες πραγματοποιήθηκε σε ένα περιβάλλον με αξιοσημείωτα χαμηλό κόστος δανεισμού.
Η ωρίμανση του χρέους, καθώς και το νέο χρέος, χρηματοδοτήθηκαν με πολύ χαμηλά επιτόκια.
Ως αποτέλεσμα, η οικονομική δραστηριότητα μπορεί να θεωρηθεί ότι εξαρτάται από τη συνέχιση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής των Κεντρικών Τραπεζών περισσότερο από ποτέ.
Εάν τα επιτόκια παραμείνουν τεχνητά σε χαμηλά επίπεδα, η παγκόσμια έκρηξη της ανάπτυξης ενδέχεται να συνεχιστεί.
Ωστόσο, αν αυξηθούν τα επιτόκια και φθάσουν σε ένα επίπεδο που είναι πολύ υψηλά, η ανάπτυξη θα μετατραπεί σε ύφεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η νομισματική πολιτική που θέλουν οι κυβερνήσεις, οι τράπεζες, οι μεγάλες και οι μικρές επιχειρήσεις, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι εργαζόμενοι, οι μέτοχοι και οι αποταμιευτές είναι αρκετά εμφανής: «Συνεχίστε να κάνετε  ό,τι χρειάζεται».
Μόλις η οικονομική δραστηριότητα αρχίσει να μειώνεται, είτε λόγω αυξήσεων των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες, είτε λόγω αρνητικής απόσβεσης των πολιτικών παρεμβάσεων (όπως είναι ο «εμπορικός πόλεμος»), είναι προφανές ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα επανέλθουν σε μια «επεκτατική πολιτική» ίσως ακόμα χαμηλότερων επιτοκίων, περισσότερο δανεισμό και δημιουργία περισσότερων χρημάτων.
Η επίδραση των τεχνητά μειωμένων επιτοκίων προκαλεί μεγάλη οικονομική ζημία.
Αποθαρρύνει την εξοικονόμηση πόρων, ενισχύει την κατανάλωση και ενθαρρύνει τις επενδύσεις - το είδος των επενδύσεων που δεν θα είχαν αναληφθεί εάν τα επιτόκια δεν είχαν μειωθεί από τις Κεντρικές Τράπεζες.
Τα τεχνητά καταπιεσμένα έξοδα δανεισμού καθιστούν το χρέος των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων να αυξάνεται.
Το αποτέλεσμα είναι η στρέβλωση της δομής παραγωγής και απασχόλησης των οικονομιών.
Για να διατηρηθεί η ανάπτυξη της οικονομίας και να αποφευχθεί η αποτυχία, οι Κεντρικές Τράπεζες ωθούν τα επιτόκια σε χαμηλότερα επίπεδα, εξασφαλίζοντας ότι η πίστωση και η προσφορά χρήματος θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Ενώ μια τέτοια νομισματική πολιτική μπορεί να αποτρέψει περιστασιακά μια πιστωτική κρίση, διατρέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει τελικά σε μια «νομισματική κρίση».
Σε μια νομισματική κρίση, οι επενδυτές ανησυχούν ότι η αγοραστική δύναμη των χρημάτων τους θα μειωθεί.
Μια κρίση σε κάποιο νόμισμα θα αποτελούσε σοβαρή απειλή για το σύστημα χρημάτων, πιθανόν να υπερβεί το δράμα μιας πιστωτικής κρίσης.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Κεντρικές Τράπεζες θα πρέπει να διαλύσουν τις ανησυχίες των πολιτών σχετικά με τον πληθωρισμό, καθιστώντας αυστηρότερη τη νομισματική πολιτική.
Αυτό βέβαια θα έπληττε μαζικά τις οικονομικά υπερβολικές στρεβλώσεις οικονομίες.
Ωστόσο, δεν πρέπει να καταλήξουμε  πρόωρα στο συμπέρασμα ότι η επόμενη κρίση θα είναι αναγκαστικά μια νομισματική κρίση αναφέρει το Mises Institute.
Μπορεί μάλιστα να βαδίζουμε σε μια ακόμα πιστωτική κρίση.
Ποιός ξέρει;
Το κρίσιμο σημείο είναι η ζήτηση των χρημάτων από τον κόσμο.
Όσο η ζήτηση για τα νομίσματα fiat συμβαδίζει με την αύξηση της προσφοράς τους, οι Κεντρικές Τράπεζες μπορούν να ξεφύγουν από τις επιπτώσεις των ενεργειών τους.
Γιατί, σε αυτήν την περίπτωση, οποιαδήποτε αύξηση της προσφοράς για νομίσματα fiat θα είναι πρόθυμη να κρατηθεί από τους ανθρώπους, ενώ ο πληθωρισμός τιμών των αγαθών και των τιμών των περιουσιακών στοιχείων παραμένει υπό έλεγχο.
Αλλά είναι πραγματική η ζήτηση για χρήματα;
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα χρήματα στις ΗΠΑ σε σχέση με το ΑΕΠ βρίσκεται σε επίπεδο ρεκόρ.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι τιμές των μετοχών και των κατοικιών έχουν διογκωθεί αρκετά.
Πρόκειται για στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις δεν έχουν απλώς διατηρήσει την αυξανόμενη χρηματική τους αξία σε αδράνεια, αλλά την  έχουν ανταλλάξει για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία.
Καθώς τα χρήματα προσφέρονται ολοένα και περισσότερο έναντι των μετοχών και των ακινήτων, οι τιμές αυτών των αγαθών αυξάνονται μειώνοντας την αγοραστική δύναμη του χρήματος, μια εξέλιξη που δεν είναι θετική και δεν αποτυπώνεται από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία για τις τιμές καταναλωτή.



Οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις του 2000/2001 και του 2008/2009 έχουν οδηγήσει σε ολοένα και πιο πληθωριστικές νομισματικές πολιτικές - όπως αποδεικνύεται από τη συνεχιζόμενη επέκταση του τυπώματος χρημάτων μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης και την πολιτική χαμηλών επιτοκίων.
Τα συμπτώματα αυτών των πολιτικών είναι η αύξηση των τιμών καταναλωτή και, ειδικότερα, η αύξηση των τιμών των στοιχείων ενεργητικού, όπως οι τιμές των μετοχών και των ακινήτων.
Θα ήταν αναμφισβήτητα παραπλανητικό να αποδεχθούμε την ευρέως διαδεδομένη αφήγηση ότι ο πληθωρισμός των τιμών δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα ή ότι οι τρέχουσες νομισματικές πολιτικές δεν θα προκαλέσουν πληθωρισμό.
Η αλήθεια είναι ότι ο πληθωρισμός είναι ζωντανός και προ των πυλών.
Πόσο μπορεί να διαρκέσει μια πολιτική πληθωρισμού;
Το  Mises Institute αναφέρει ότι «πιθανώς όσο οι άνθρωποι είναι πεπεισμένοι ότι οι κυβερνήσεις, αργά ή γρήγορα, αλλά σίγουρα όχι πολύ αργά, θα σταματήσουν να τυπώνει χρήματα και έτσι θα σταματήσουν να μειώνουν την αξία κάθε μονάδας χρήματος.
Όταν οι άνθρωποι σταματήσουν να το πιστεύουν, όταν συνειδητοποιήσουν ότι οι κυβερνήσεις θα συνεχίσουν χωρίς να προτίθενται να σταματήσουν, τότε θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν ότι οι τιμές του αύριο θα είναι υψηλότερες από αυτές του σήμερα.
Στη συνέχεια θα αρχίσουν να αγοράζουν σε οποιαδήποτε τιμή, προκαλώντας έτσι νέα αύξηση των τιμλων σε τέτοια επίπεδα ώστε να αποδυναμωθεί το νομισματικό σύστημα.
Δεν χρειάζεται να τελειώσει με αυτόν τον τρόπο όμως.
Ο πληθωρισμός είναι μια ανθρωπογενής πολιτική και μπορεί να σταματήσει ανά πάσα στιγμή.
Δυστυχώς, η υποστήριξη για τον τερματισμό της διόγκωσης των οικονομιών παραμένει πολύ μικρή - από τους ακαδημαϊκούς, τους πολιτικούς και το ευρύ κοινό.
Κάτω από αυτή την προϋπόθεση, οι Κεντρικές τράπεζες αναμένεται να συνεχίσουν να παραμένουν αμετάβλητες, εφόσον οι δυνατότητες πληθωρισμού δεν έχουν εξαντληθεί πλήρως.
Ωστόσο, καθώς ο πληθωρισμός των τιμών μπορεί να συνεχιστεί για αρκετό διάστημα, συνοδευόμενος από ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, ο κίνδυνος μιας νομισματικής κρίσης αυξάνεται μέρα με την ημέρα.
Η ανησυχία ότι θα μπορούσε να είναι μια νομισματική κρίση που θα μπορούσε τελικά να καταστρέψει το σύστημα χρημάτων fiat δεν είναι σε καμία περίπτωση υπερβολή».

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης