Και είναι πρωταρχικής σημασίας η ενίσχυση της θεσμικής ανθεκτικότητας, η έλλειψη της οποίας εμπόδισε την ΕΕ να αναλάβει ταχεία και αποφασιστική δράση κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Η κληρονομιά της χρηματοπιστωτικής κρίσης έχει αφήσει διαφορετικό στίγμα στην οικονομία της ΕΕ σε σύγκριση με εκείνη των ΗΠΑ αναφέρει σε ανάλυση του το Clingendael Institute, το οποίο έχει έδρα στην Ολλανδία.
Σχεδόν μια δεκαετία μετά την έναρξη της αναμφισβήτητα χειρότερης χρηματοπιστωτικής κρίσης των τελευταίων 50 χρόνων, οι ΗΠΑ κατάφεραν να αποκαταστήσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να δώσουν μια πειστική απάντηση για την ανάπτυξη.
Η ΕΕ, αντιθέτως, δεν έχει επιτύχει αξιόπιστη επιστροφή στην οικονομική ανάκαμψη.
Είναι αλήθεια ότι η Ευρώπη έχει δει πρόσφατα κάποια ανάπτυξη, αλλά παραμένει αδύναμη και επισφαλής.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ασθενέστερη θεσμική ανθεκτικότητα της ΕΕ.
Η υψηλή ανεργία, ιδιαίτερα για τους νέους, η μεγάλη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών και η ελλιπής τραπεζική ένωση, εξηγούν την επισφαλή φύση της σταθερότητας και της ανάπτυξης που παρατηρείται.
Παρά τις σημαντικές αυτές οικονομικές προκλήσεις, η Ευρώπη έχει μια σημαντική δύναμη.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν σχετικά χαμηλά επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας, σίγουρα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ.
Καθώς τα οφέλη από το άνοιγμα των οικονομιών τους ήταν πιο ομοιόμορφα, οι πολίτες θεωρούσαν ευκολότερο να αποδεχτούν και να υποστηρίξουν την παγκοσμιοποίηση.
Ως εκ τούτου, υπήρξε συνολικά υποστήριξη στην Ευρώπη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των εθνών.
Αντίθετα, στις ΗΠΑ και σε κάποιο βαθμό και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης άγγιξαν μόνο λίγους.
Αυτές οι κοινωνίες κατέστησαν πιο πολωμένες, προκαλώντας βαθειά δυσαρέσκεια.
Και αυτό είναι, ένας σημαντικός λόγος πίσω από τα εκλογικά αποτελέσματα που είδαμε το 2016.
Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού το πολιτικό μονοπάτι αυτών των τελευταίων 10 χρόνων οδήγησε στην άνοδο του λαϊκισμού και του προστατευτισμού. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο οι δύο πλευρές αντιμετώπισαν τέτοιες τάσεις ήταν εντελώς διαφορετικός.
Στις ΗΠΑ, η απροσδόκητη εκλογή του Trump έθεσε εν αμφιβόλω τον ρόλο της Αμερικής ως άγκυρα του παγκόσμιου συστήματος.
Η ρητορική «Αμερική πρώτα» του Trump αμφισβήτησε μια βασική αρχή της πολυμέρειας.
Αυτή η νέα φιλοσοφία εκδηλώθηκε με την πρόσφατη απόσυρση από τη συμφωνία του Παρισιού και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Υπάρχουν παραλληλισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς τον Ιούλιο του 2016 ψήφισαν για να αποχωρήσουν από την ΕΕ προκειμένου να δημιουργήσουν τις δικές τους εμπορικές συμφωνίες και να βρουν διαφορετικούς τρόπους συνεργασίας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η ρητορική της «ανάκτησης του ελέγχου» είναι σύμφωνη με αυτή την τάση να κοιτάζει το πολιτικό σύστημα προς τα μέσα, να προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα και να υιοθετεί μια ανταγωνιστική σχέση και όχι συνεργασίες.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές διαφορές με τις ΗΠΑ, αλλά η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να επιδιώξει το Brexit ταιριάζει στην τάση αυτή.
Από την ευρωπαϊκή προοπτική, το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ και το Brexit έχουν αλλάξει τη γεωπολιτική δυναμική υποχρεώνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να επαναξιολογήσει τις «φυσικές συμμαχίες» της.
Ταυτόχρονα, όμως, τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα στις Κάτω Χώρες και τη Γαλλία, μαζί με το αναμενόμενο αποτέλεσμα στη Γερμανία, έδειξαν την ικανότητα να περιορίσουν τον λαϊκισμό.
Όλα αυτά δημιούργησαν νέα ώθηση στη συζήτηση σχετικά με την ανάγκη ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι συμμετέχουν τώρα σε ευρείες πολιτικές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο προώθησης της ολοκλήρωσης και βελτίωσης της παγκόσμιας ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της ΕΕ σε μια πιο προστατευτική Αμερική;
Ενώ οι οικονομικοί και πολιτιστικοί δεσμοί με τις ΗΠΑ είναι πολύ στενοί, η ΕΕ έχει επίσης ισχυρές σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο. Συνεπώς, έχει σαφές οικονομικό και πολιτικό ενδιαφέρον για τη διατήρηση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος το οποίο επέτρεψε σε όλες τις μεγάλες και τις μικρές χώρες να επωφεληθούν από κοινούς κανόνες και πρότυπα που εξασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού.
Ωστόσο, αν και η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός στον κόσμο, δεν μπορεί να διατηρήσει ένα πολυμερές σύστημα μόνη της.
Προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντά της, θα πρέπει να κάνει περισσότερα τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της. Εξωτερικά, πρέπει να συνεργαστεί με εταίρους σε όλο τον κόσμο για την υπεράσπιση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και να καταπολεμήσει τη διεθνή απομόνωση.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει τις σχέσεις με την Κίνα και άλλους, αυξάνοντας την ποικιλομορφία στις εταιρικές σχέσεις της.
Σε εσωτερικό επίπεδο, η ΕΕ πρέπει επίσης να κάνει περισσότερα.
Η εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ θα είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση των αποσταθεροποιητικών ανισορροπιών.
Και είναι πρωταρχικής σημασίας η ενίσχυση της θεσμικής ανθεκτικότητας, η έλλειψη της οποίας εμπόδισε την ΕΕ να αναλάβει ταχεία και αποφασιστική δράση κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Τέλος, ενώ η θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή παραμένει αβέβαιη και ενδεχομένως ανταγωνιστική, η ΕΕ πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα τα πιθανά αποτελέσματα.
Αφενός, η Ευρώπη πρέπει να είναι ικανή να αντιδρά με εργαλεία που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν διμερώς, εάν οι ΗΠΑ επιβάλουν μέτρα που δεν συμβιβάζονται με το ΠΟΕ.
Αφετέρου η Ευρώπη πρέπει επίσης να προσπαθήσει να καλλιεργήσει μια διατλαντική συμμαχία ουσιαστική.
www.bankingnews.gr
Σχεδόν μια δεκαετία μετά την έναρξη της αναμφισβήτητα χειρότερης χρηματοπιστωτικής κρίσης των τελευταίων 50 χρόνων, οι ΗΠΑ κατάφεραν να αποκαταστήσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να δώσουν μια πειστική απάντηση για την ανάπτυξη.
Η ΕΕ, αντιθέτως, δεν έχει επιτύχει αξιόπιστη επιστροφή στην οικονομική ανάκαμψη.
Είναι αλήθεια ότι η Ευρώπη έχει δει πρόσφατα κάποια ανάπτυξη, αλλά παραμένει αδύναμη και επισφαλής.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ασθενέστερη θεσμική ανθεκτικότητα της ΕΕ.
Η υψηλή ανεργία, ιδιαίτερα για τους νέους, η μεγάλη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών και η ελλιπής τραπεζική ένωση, εξηγούν την επισφαλή φύση της σταθερότητας και της ανάπτυξης που παρατηρείται.
Παρά τις σημαντικές αυτές οικονομικές προκλήσεις, η Ευρώπη έχει μια σημαντική δύναμη.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν σχετικά χαμηλά επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας, σίγουρα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ.
Καθώς τα οφέλη από το άνοιγμα των οικονομιών τους ήταν πιο ομοιόμορφα, οι πολίτες θεωρούσαν ευκολότερο να αποδεχτούν και να υποστηρίξουν την παγκοσμιοποίηση.
Ως εκ τούτου, υπήρξε συνολικά υποστήριξη στην Ευρώπη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των εθνών.
Αντίθετα, στις ΗΠΑ και σε κάποιο βαθμό και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης άγγιξαν μόνο λίγους.
Αυτές οι κοινωνίες κατέστησαν πιο πολωμένες, προκαλώντας βαθειά δυσαρέσκεια.
Και αυτό είναι, ένας σημαντικός λόγος πίσω από τα εκλογικά αποτελέσματα που είδαμε το 2016.
Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού το πολιτικό μονοπάτι αυτών των τελευταίων 10 χρόνων οδήγησε στην άνοδο του λαϊκισμού και του προστατευτισμού. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο οι δύο πλευρές αντιμετώπισαν τέτοιες τάσεις ήταν εντελώς διαφορετικός.
Στις ΗΠΑ, η απροσδόκητη εκλογή του Trump έθεσε εν αμφιβόλω τον ρόλο της Αμερικής ως άγκυρα του παγκόσμιου συστήματος.
Η ρητορική «Αμερική πρώτα» του Trump αμφισβήτησε μια βασική αρχή της πολυμέρειας.
Αυτή η νέα φιλοσοφία εκδηλώθηκε με την πρόσφατη απόσυρση από τη συμφωνία του Παρισιού και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Υπάρχουν παραλληλισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς τον Ιούλιο του 2016 ψήφισαν για να αποχωρήσουν από την ΕΕ προκειμένου να δημιουργήσουν τις δικές τους εμπορικές συμφωνίες και να βρουν διαφορετικούς τρόπους συνεργασίας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η ρητορική της «ανάκτησης του ελέγχου» είναι σύμφωνη με αυτή την τάση να κοιτάζει το πολιτικό σύστημα προς τα μέσα, να προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα και να υιοθετεί μια ανταγωνιστική σχέση και όχι συνεργασίες.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές διαφορές με τις ΗΠΑ, αλλά η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να επιδιώξει το Brexit ταιριάζει στην τάση αυτή.
Από την ευρωπαϊκή προοπτική, το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ και το Brexit έχουν αλλάξει τη γεωπολιτική δυναμική υποχρεώνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να επαναξιολογήσει τις «φυσικές συμμαχίες» της.
Ταυτόχρονα, όμως, τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα στις Κάτω Χώρες και τη Γαλλία, μαζί με το αναμενόμενο αποτέλεσμα στη Γερμανία, έδειξαν την ικανότητα να περιορίσουν τον λαϊκισμό.
Όλα αυτά δημιούργησαν νέα ώθηση στη συζήτηση σχετικά με την ανάγκη ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι συμμετέχουν τώρα σε ευρείες πολιτικές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο προώθησης της ολοκλήρωσης και βελτίωσης της παγκόσμιας ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της ΕΕ σε μια πιο προστατευτική Αμερική;
Ενώ οι οικονομικοί και πολιτιστικοί δεσμοί με τις ΗΠΑ είναι πολύ στενοί, η ΕΕ έχει επίσης ισχυρές σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο. Συνεπώς, έχει σαφές οικονομικό και πολιτικό ενδιαφέρον για τη διατήρηση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος το οποίο επέτρεψε σε όλες τις μεγάλες και τις μικρές χώρες να επωφεληθούν από κοινούς κανόνες και πρότυπα που εξασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού.
Ωστόσο, αν και η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός στον κόσμο, δεν μπορεί να διατηρήσει ένα πολυμερές σύστημα μόνη της.
Προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντά της, θα πρέπει να κάνει περισσότερα τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της. Εξωτερικά, πρέπει να συνεργαστεί με εταίρους σε όλο τον κόσμο για την υπεράσπιση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και να καταπολεμήσει τη διεθνή απομόνωση.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνει τις σχέσεις με την Κίνα και άλλους, αυξάνοντας την ποικιλομορφία στις εταιρικές σχέσεις της.
Σε εσωτερικό επίπεδο, η ΕΕ πρέπει επίσης να κάνει περισσότερα.
Η εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ θα είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση των αποσταθεροποιητικών ανισορροπιών.
Και είναι πρωταρχικής σημασίας η ενίσχυση της θεσμικής ανθεκτικότητας, η έλλειψη της οποίας εμπόδισε την ΕΕ να αναλάβει ταχεία και αποφασιστική δράση κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Τέλος, ενώ η θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια σκηνή παραμένει αβέβαιη και ενδεχομένως ανταγωνιστική, η ΕΕ πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα τα πιθανά αποτελέσματα.
Αφενός, η Ευρώπη πρέπει να είναι ικανή να αντιδρά με εργαλεία που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν διμερώς, εάν οι ΗΠΑ επιβάλουν μέτρα που δεν συμβιβάζονται με το ΠΟΕ.
Αφετέρου η Ευρώπη πρέπει επίσης να προσπαθήσει να καλλιεργήσει μια διατλαντική συμμαχία ουσιαστική.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών