Stormharbour: Brexit – Κίνδυνοι και Προοπτικές για τη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρωζώνη

Τους κινδύνους αλλά και τις προοπτικές της εξόδου της Μ. Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει ο Γ. Κοφινάκος, managing director στην Stormharbour Securities, τόσο για την ίδια τη χώρα, όσο και για την Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι προοπτικές της στερλίνας παραμένουν αρνητικές, ενώ η Ευρωζώνη κινδυνεύει να πέσει στη δίνη του στασιμοπληθωρισμού.
Η Βρετανία πλέον θα πρέπει να συνάπτει διμερείς εμπορικές συμφωνίες με τα άλλα κράτη, και σε πολλές περιπτώσεις, λόγω μείωσης τής βαρύτητάς της,  ίσως αναγκασθεί να αποδεχτεί χειρότερες συμφωνίες από αυτές που είχε όντας μέλος τής ΕΕ.
Παράλληλα η ΕΕ θα χάσει 15% τού ΑΕΠ της λόγω τής αποχώρησης τής Βρετανίας, και αυτό σημαίνει ότι θα μειωθεί και η επιρροή της στις εμπορικές συναλλαγές παγκοσμίως.
Αναφορικά με την ανεργία, ο κ. Κοφινάκος επισημαίνει ότι Βρετανία έχει την μισή ανεργία από την ΕΕ, αλλά με το Brexit τα πράγματα είναι δυσοίωνα.
Η τράπεζα τής Αγγλίας και άλλοι αναλυτές προβλέπουν αύξηση των ανέργων κατά ένα εκατομμύριο έως το 2020 με συνολικό κόστος στην οικονομία την ίδια περίοδο πάνω από €100 δις.
Υπάρχει κίνδυνος ύφεσης στην Βρετανία αν ένας μεγάλος αριθμός επενδυτών, τραπεζικών οργανισμών και επιχειρήσεων επιδιώξει να φύγει μαζικά στην επόμενη τριετία.

Αναλυτικά οι εκτιμήσεις για κάθε βασικό τομέα της οικονομίας:

Brexit – Κίνδυνοι & Προοπτικές για Μεγάλη Βρετανία & EΕ/Ευρωζώνη
	Μεγάλη Βρετανία	ΕΕ/Ευρωζώνη
ΝΟΜΙΣΜΑ	Στις πρώτες μέρες μετά το Brexit η Στερλίνα έχει χάσει πάνω από 10% έναντι τού Δολλαρίου (20% τον τελευταίο χρόνο). Έναντι τού Ευρώ η πτώση της είναι πιο μετρημένη - γύρω στο 5% την τελευταία εβδομάδα και 15% τον τελευταίο χρόνο. Οι προοπτικές για την Στερλίνα έναντι κυρίως τού Δολλαρίου και λιγότερο των άλλων νομισμάτων παραμένουν αρνητικές, λόγω των χαμηλών επιτοκίων τής Κεντρικής Τράπεζας τής Αγγλίας για μακρύ διάστημα και τής πολιτικής αβεβαιότητας. Επίπεδα κοντά στο 1,20 έναντι τού Δολλαρίου και 1,10 έναντι τού Ευρώ είναι πιθανά στους επόμενους μήνες	Το Ευρώ, ενώ θα δεχθεί πιέσεις έναντι τρίτων νομισμάτων, θα συνεχίσει να ισχυροποιείται έναντι τής Στερλίνας λόγω τής θεώρησης ότι τα πολιτικά προβλήματα τής Βρετανίας θα είναι πολύ πιο έντονα από αυτά που θα προκύψουν στην ΕΕ. Σε αυτό το περιβάλλον και με την προοπτική χαμηλών επιτοκίων για το Ευρώ επί μακρόν, δεν αποκλείεται να δούμε την ισοτιμία τού Ευρώ με το Δολλάριο στο ένα προς ένα
ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ	Δεν αναμένεται πραγματικός έλεγχος κεφαλαίων, αλλά μόνο κάποια περιστασιακά εμπόδια, λόγω τής έντονης διακύμανσης των ισοτιμιών τής Στερλίνας, που επιφέρουν προβλήματα στις ανταλλαγές συναλλάγματος και τις αναλήψεις ποσών από αυτόματα μηχανήματα και πιστωτικές κάρτες στο εξωτερικό, όπως και μεταφοράς ποσών από και προς το εξωτερικό. Αυτή η κατάταση αναμένεται να διαρκέσει για πολύ λίγο διάστημα (μερικές εβδομάδες)	Δεν υπάρχει λόγος εφαρμογής ελέγχου κεφαλαίων
ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ	Ενώ για το αμέσως επόμενο διάστημα δεν αναμένεται μεγάλη αλλαγή στα επίπεδα πληθωρισμού, μεσοπρόθεσμα είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ο πληθωρισμός να εκτοξευτεί σε ψηλά επίπεδα 20ετιας κοντά στο 4-5%, επειδή η Κεντρική Τράπεζα θα κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια για να διατηρήσει ρευστότητα στο σύστημα και θα επέλθει αύξηση τιμών σε εισαγόμενα προϊόντα, αφού θα καταργηθεί η ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων με τις χώρες τής ΕΕ, ενώ παράλληλα θα παρατηρούνται και έντονες διολισθίσεις τής Στερλίνας	Η ΕΕ και κυρίως η Ευρωζώνη διατρέχει πιο πιθανό κίνδυνο να περιπέσει σε μια δίνη στασιμοπληθωρισμού, τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία, λόγω αδύναμης ανάπτυξης και έντονης λιτότητας
ΚΡΑΤΙΚΟ ΧΡΕΟΣ, ΕΠΙΤΟΚΙΑ, ΟΜΟΛΟΓΑ	Τα κρατικά επιτόκια έχουν πέσει προσωρινά επειδή το σύστημα τροφοδοτείται με ρευστότητα από την Κεντρική Τράπεζα, αλλά και επειδή οι Βρετανοί αγοράζουν, ως πιο ασφαλή επένδυση γι αυτούς. Δεν αποκλείεται να δούμε και αρνητικά επιτόκια για κάποιο διάστημα. Μεσοπρόθεσμα όμως, αν οι προβλέψεις για αύξηση πληθωρισμού επαληθευθούν, τα επιτόκια και το κόστος χρήματος θα εκτοξευθούν σε όλα τα επίπεδα (κράτος, επιχειρήσεις, ιδιώτες)	Η πολιτική χαμηλών επιτοκίων τής ΕΚΤ αναμένεται να παραμείνει κατά τα επόμενα πέντε χρόνια τουλάχιστον, εκτός αν ακολουθήσει κάποιο γεγονός που θα αδυνατίσει την ΕΕ στο σύνολο της (πχ αποχώρηση πολλών κρατών από την ΕΕ). Προφανώς, η αποχώρηση τής Βρετανίας μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης χρέους σε όλα τα επίπεδα (κράτος, επιχειρήσεις, ιδιώτες) στις «ασφαλείς χώρες» τής ΕΕ (πχ Γερμανία) και το αυξάνει στην περιφέρεια
ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ	Αυτήν τη στιγμή η Βρετανία έχει το υψηλότερο έλλειμα των τελευταίων δεκαετιών στο Ισοζύγιό της, το οποίο χρηματοδοτείται κυρίως από ξένους επενδυτές. Αυτή η παράμετρος, σε συνδυασμό με το πολύ υψηλό ποσοστό χρέους των νοικοκυριών, μπορεί να φέρει απροθυμία στους ξένους επενδυτές να κάνουν νέες επενδύσεις στην Βρετανία ή ακόμη χειρότερα να τους οδηγήσει να αποεπενδύσουν. Μια τέτοια συγκυρία θα οδηγήσει σε υψηλότερο πληθωρισμό, υψηλότερο κόστος δανεισμού για το κράτος, τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, ενώ οι αξίες όλων των επενδύσεων θα απομειωθούν	Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τής ΕΕ είναι θετικό, και μάλιστα το 2015 έκλεισε στα επίπεδα ρεκόρ των €44 δις. Πολύ πιθανόν να δούμε μια συρρίκνωσή του μετά την αποχώρηση τής Βρετανίας, αλλά όχι σε σημαντικά επίπεδα
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ	Η Βρετανία πλέον θα πρέπει να συνάπτει διμερείς εμπορικές συμφωνίες με τα άλλα κράτη, και σε πολλές περιπτώσεις, λόγω μείωσης τής βαρύτητάς της, ίσως αναγκασθεί να αποδεχτεί χειρότερες συμφωνίες από αυτές που είχε όντας μέλος τής ΕΕ. Εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα για την Βρετανία – αν θα καταφέρει με την γνωστή ευελιξία της να συνάψει τελικά επωφελείς διμερείς συμφωνίες, κυρίως με την Βρετανική Κοινοπολιτεία αλλά και με μεγάλες ασιατικές δυνάμεις (Κίνα, Ινδία). Γενικά, ενώ κάποιες επιχειρήσεις θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από τις διμερείς συμφωνίες, αυτό τελικά θα έχει αρνητικό αποτέλεσμα κυρίως για τους καταναλωτές, που θα αγοράζουν πιο ακριβά τα εισαγόμενα προϊόντα, με κατάληξη σε ένα μάλλον προστατευτικό και μη ανταγωνιστικό περιβάλλον	Η ΕΕ θα χάσει 15% τού ΑΕΠ της λόγω τής αποχώρησης τής Βρετανίας, και αυτό σημαίνει ότι θα μειωθεί και η επιρροή της στις εμπορικές συναλλαγές παγκοσμίως. Επιπρόσθετα, η αποχώρηση τής Βρετανίας θα μειώσει κατά πολύ την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ κυρίως στον τραπεζικό τομέα, μια και το Λονδίνο αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο (μετα τη Νέα Υόρκη). Κάποια χρηματοοικονομικά ιδρύματα ίσως μετακομίσουν σε άλλα κέντρα όπως το Παρίσι και η Φρανκφούρτη, αλλά το κόστος θα είναι βαρύ και θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες υποδομές τού Λονδίνου. Ένας βασικός παράγοντας μείωσης τής ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ είναι επίσης   η χρονοβόρα γραφειοκρατία στην διαδικασία των αποφάσεων
ΑΝΕΡΓΙΑ	Η Βρετανία έχει την μισή ανεργία από την ΕΕ, αλλά με το Brexit τα πράγματα είναι δυσοίωνα. Η τράπεζα τής Αγγλίας και άλλοι αναλυτές προβλέπουν αύξηση των ανέργων κατά ένα εκατομμύριο έως το 2020 με συνολικό κόστος στην οικονομία την ίδια περίοδο πάνω από €100 δις. Είτε η Βρετανία έρθει σε μια ευνοϊκή εμπορική συμφωνία με την ΕΕ είτε όχι, τουλάχιστον για την επόμενη τριετία, θα έχει αύξηση τής ανεργίας, μείωση τής ανάπτυξης και μείωση τού πλούτου στο μέσο νοικοκυριό, στοιχεία που θα εξισορροπήσουν εφόσον ομαλοποιηθεί το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον τής Βρετανίας	Η αποχώρηση τής Βρετανίας θα επιφέρει μια μέτρια αύξηση στην ήδη επιβαρυμένη ανεργία στην ΕΕ, που παρά τα μέτρα που έχουν κατά καιρούς παρθεί, συνεχίζει να πλήττει την περιφέρια και κυρίως τους νέους, φέρνοντας έτσι στην επιφάνεια ακραίες πολιτικές δυνάμεις
ΥΦΕΣΗ	Υπάρχει κίνδυνος ύφεσης στην Βρετανία αν ένας μεγάλος αριθμός επενδυτών, τραπεζικών οργανισμών και επιχειρήσεων επιδιώξει να φύγει μαζικά στην επόμενη τριετία, οδηγώντας στα ύψη την ανεργία και το κόστος χρήματος - και στα χαμηλά τα εταιρικά κέρδη και την αξία των ακινήτων. Το πιθανότερο είναι αυτή η διαδικασία να εξελιχθεί σε βάθος χρόνου δεκαετίας και έτσι η χώρα να έχει την δυνατότητα προσαρμογής	Μόνο αν προκύψουν αποχωρήσεις και από άλλες χώρες μπορεί να οδηγηθεί η ΕΕ σε ύφεση. Με την αποχώρηση τής Βρετανίας η ανάπτυξη στην ΕΕ αναμένεται να μειωθεί κατά 0,2%
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ	Ενω στις πρώτες μερες μετά το δημοψήφισμα ο FTSE 250 εχάσε πάνω από 13%, και οι Τραπεζικές, Οικοδομικές και Αεροπορικές μετοχές πάνω από 30%, πολύ γρήγορα αυτές οι απώλειες καλύφθηκαν. Για το επόμενο διάστημα όμως αναμένεται στα παγκόσμια χρηματιστήρια μεγάλη διακύμανση, μια και η προσδοκώμενη πτώση των εταιρικών κερδών θα επικρέμεται για πολύ καιρό, κυρίως στο Χρηματιστήριο τού Λονδίνου, οδηγώντας το σε ιστορικά χαμηλά. Από την άλλη, η επιλεκτική επένδυση σε συγκεκριμένους κλάδους (εξαγωγικές εταιρείες προς χώρες εκτός ΕΕ, αγροτικές, αλιευτικές και φαρμακευτικές εταιρείες) πιθανόν να αποδειχθούν ελκυστικές επενδύσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Αντίθετα εταιρείες με εξαγωγικό χαρακτήρα κυρίως προς την ΕΕ, όπως πετρελαϊκές, χημικές, αυτοκινητοβιομηχανίας κα, θα αντιμετωπίσουν έντονο πρόβλημα	Παρόμοια κατάσταση με τού Λονδίνου θα επικρατήσει και στα Ευρωπαϊκά Χρηματιστήρια, όμως αυτά αναμένεται να έχουν μια πιο ομαλή εξέλιξη το αμέσως επόμενο διάστημα. Οι Ευρωπαϊκές μετοχές τραπεζών, τηλεπικοινωνιών, διαχείρισης κεφαλαίων, αυτοκινητοβιομηχανίες (κυρίως γερμανικές) με εξαγωγές στην Βρετανία, είναι πιο ευάλωτες αυτήν την στιγμή. Η ανακοινωμένη ενοποίηση των χρηματηστηρίων τού Λονδίνου και τής Φρανκφούρτης, παρά την δηλωμένη απόφαση των διοικήσεών τους να προχωρήσουν, έχει πολύ μικρότερη πιθανότητα τώρα πια να πραγματοποιηθεί
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ	Μέχρι τώρα, η Βρετανία είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης ξένων επενδύσεων τής ΕΕ. Το Brexit θα μειώσει, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, την ελκυστικότητα που είχε η Βρετανία ως χώρα εισόδου στην ΕΕ. Μπορεί επίσης να οδηγήσει στην μείωση των επενδύσεων από την ΕΕ, πού άλλωστε είναι και ο μεγαλύτερος επενδυτής στην χώρα. Πιθανό είναι ακόμη να γίνει δυσκολότερο για την Βρετανία να προσελκύει τα κεντρικά γραφεία εταιρειών	Ενα μεγάλο κομμάτι των επενδύσεων στην ΕΕ θα μειωθεί – γύρω στα €300 δις - μια και η Βρετανία είναι ο κύριος αποδέκτης ξένων επενδύσεων. Με την προσδοκία ότι πολλές επιχειρήσεις θα μετακινήσουν τα κεντρικά γραφεία τους σε άλλες χώρες τής ΕΕ, υπάρχει η αίσθηση ότι η επίπτωση τής αποχώρησης τής Βρετανίας στις άμεσες επενδύσεις θα είναι σχετικά μειωμένη
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ	Το Brexit θα έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο στο εσωτερικό πολιτικό περιβάλλον τής Βρετανίας όσο και στις σχέσεις της με την ΕΕ και τρίτες χώρες. Ήδη παρακολουθούμε τον διχασμό που εκτυλίσσεται στα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα τής Βρετανίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως θα προκύψει από τις απαιτήσεις μελών της Βρετανίας (Σκωτία, Β.Ιρλανδία, Γιβραλτάρ) που θέλουν να παραμείνουν στην ΕΕ και απειλούν με αποχώρηση από την Βρετανία. Πολύ πιθανόν να αποδειχθεί ότι η έξοδος τής Βρετανίας από την ΕΕ δεν θα είναι η λύση του μεταναστευτικού, όπως ονειρεύτηκαν οι Brexiters, καθώς επιμέρους διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη μπορεί να την υποχρεώσουν να δεχθεί την ελεύθερη μετακίνηση.	Το Brexit αναμένεται να επηρεάσει ευρέως την ΕΕ, από την μια μεριά αλλάζοντας εσωτερικές ισορροπίες και από την άλλη αυξάνοντας τον κίνδυνο «πολιτικής μετάδοσης», αν αποδειχθεί επιτυχές το πείραμα αποχώρησης τής Βρετανίας, αφού θα   ισχυροποιήσει τις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ευρώπη, χάνοντας ένα από τα σημαντικότερα μέλη της, αναπόφευκτα έχει ήδη χάσει επιρροή και εκτίμηση.

www.bankingnews.gr