Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να εφαρμόζουν χθεσινές λύσεις στα σημερινά προβλήματα
Η επικίνδυνη νοσταλγία της Ευρώπης και η άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων αποτελεί το νέο ρεύμα στην Ευρώπη αναφέρει ο Javier Solana ήταν Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ και ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας. Σήμερα είναι Πρόεδρος του ESADE για την Παγκόσμια Οικονομία και Γεωπολιτική και στο Ινστιτούτο Brookings.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζει να νοσταλγεί επικίνδυνα το παρελθόν της αναφέρει ο Solana στο Project Syndicate.
Δεν είναι μόνο μια λαχτάρα για τις "παλιές καλές μέρες" – η ΕΕ υποτίθεται ότι προσέκρουε στην εθνική κυριαρχία - τροφοδοτώντας την άνοδο των εθνικιστικών πολιτικών κομμάτων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να εφαρμόζουν χθεσινές λύσεις στα σημερινά προβλήματα.
Ο καθένας έπρεπε να επωφεληθεί από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Κάθε φορά που μια νέα χώρα εντασσόταν στην ΕΕ, λάμβανε οικονομική ενίσχυση, ενώ τα υπάρχοντα μέλη απέκτησαν πρόσβαση σε μια νέα αγορά.
Τα πλεονεκτήματα, ήταν αναμενόμενα, όχι μόνο για τους πολιτικούς αλλά και για τους πολίτες.
Αλλά η πραγματικότητα αποδείχθηκε λιγότερο ξεκάθαρη.
Στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, οι πιο αδύναμες οικονομίες της ΕΕ είδαν να εκτοξεύεται στα ύψη η ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων, ενώ οι ισχυρότερες οικονομίες υποχρεώθηκαν να "δείξουν αλληλεγγύη» με την διάσωση των χωρών που βρίσκονταν σε κίνδυνο.
Όταν οι ισχυρότερες οικονομίες αναλάμβαναν αυτές τις διασώσεις, επέβαλλαν λιτότητα που εμπόδιζε την οικονομική ανάκαμψη των χωρών που ήταν σε ύφεση.
Λίγοι ήταν ικανοποιημένοι και ακόμη περισσότεροι κατηγορούσαν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα πολιτικά κόμματα και κινήματα που άσκησαν και ασκούν κριτική στην ΕΕ έχουν ενισχυθεί.
Αν και αυτά τα κινήματα δεν είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο τα ποσοστά τους έχουν αυξηθεί με ιδιαίτερα ανησυχητικούς ρυθμούς κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Πράγματι, μετά από κάθε αποτυχημένη πολιτική επανέρχεται το συναίσθημα και η προσδοκία για επιστροφή στην εθνική κυριαρχία.
Το προσφυγικό επέτεινε το πρόβλημα.
Σύμφωνα με τους πολιτικούς ειδικά τους εθνικιστές, κάθε χώρα θα πρέπει να υπερασπιστεί τη δική της κυριαρχία με κάθε μέσο, ακόμη και αν το κράτος δικαίου δοκιμάζεται.
Όμως, ενώ ο οικονομικός πόνος που αισθάνονται πολλοί Ευρωπαίοι είναι πραγματικότητα, οι αιτίες η διάγνωση της ενίσχυσης των εθνικιστών δεν είναι πραγματική.
Η πραγματικότητα είναι ότι η ΕΕ μπορεί να επικριθεί για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την κρίση αλλά δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τις παγκόσμιες οικονομικές ανισορροπίες που έχουν τροφοδοτήσει την οικονομική διαμάχη από το 2008.
Αυτές οι ανισορροπίες αντικατοπτρίζουν ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο: την παγκοσμιοποίηση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένα κακό πράγμα. Το άνοιγμα των κοινωνιών και των οικονομιών στον κόσμο, προφανώς, συνεπάγεται σημαντική αβεβαιότητα αλλά παρέχει επίσης άφθονες ευκαιρίες.
Όχι πολύ καιρό πριν, η Ευρώπη ήταν ο παγκόσμιος ηγέτης στην διαφάνεια.
Στην πραγματικότητα, το ευρωπαϊκό σχέδιο είναι, στον πυρήνα του, ένας καθρέφτης στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Το 2004, όταν η ΕΕ χαιρέτισε επίσημα οκτώ πρώην κομμουνιστικές χώρες, ως κράτη μέλη, η διαφάνεια στην Ευρώπη έφθασε στο αποκορύφωμα της.
Μια νέα εποχή φαινόταν να ανατέλλει στην Ευρώπη, στην οποία το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα ήταν απόρθητα.
Ωστόσο, ακριβώς όπως οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν αρχίσει να αντιστέκονται στην διαφάνεια, ανάλογα πράττουν και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Μάλιστα, σε ορισμένες χώρες - ιδιαίτερα στην Πολωνία και την Ουγγαρία – τα εθνικιστικά και αντιευρωπαϊκά συναισθήματα έχουν ενισχυθεί.
Δυστυχώς, αυτό το φαινόμενο έχει οδηγήσει σε διάβρωση του κράτους δικαίου.
Η Πολωνία είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και η μόνη χώρα της ΕΕ που απέφυγε την ύφεση κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Πράγματι, έχει βιώσει 23 χρόνια αδιάκοπης ανάπτυξης.
Ακόμη και το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο δείχνει ότι το 55% των Πολωνών διάκειται θετικά στην ΕΕ.
Ωστόσο κυβέρνησης της Πολωνίας, με επικεφαλής το δεξιό κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) έχει ως στόχο να το αλλάξει αυτό, καθώς προτάσσει την πολωνική εθνική ταυτότητα.
Αντί να συζητάμε πώς θα προσαρμοστούν συγκεκριμένες πολιτικές προς τα εθνικά συμφέροντα της Πολωνίας ή πως θα ενισχυθεί η φωνή της χώρας σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποσύρουν πολλά ευρωπαϊκά μέτρα και αποφάσεις επειδή τα θεωρούν απειλή για την Πολωνία.
Οι ισχυρισμοί αυτοί, σε κάποιο βαθμό, απηχούν τις θέσεις της ουγγρικής κυβέρνησης, υπό την ηγεσία του δεξιού κόμματος Fidesz.
Για την Πολωνία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου έρευνα ως απάντηση στην πρόσφατη νομοθεσία που με το πρόσχημα της «προστασίας της εθνικής κυριαρχίας», συγκέντρωσε περισσότερη δύναμη στην κυβέρνηση.
Φυσικά, δεν είναι παράλογο ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία, των οποίων η κυριαρχία σε μεγάλο βαθμό είχε σφετεριστεί από τη Σοβιετική Ένωση, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε θέματα εθνικής ταυτότητας σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ.
Αλλά απορρίπτοντας την ΕΕ δεν θα απομονώσουν την αβεβαιότητα που προκύπτει από την παγκοσμιοποίηση.
Αντιθέτως, θα αφήσει τους πολύ πιο ευάλωτους αντιμέτωπους με πολλούς κινδύνους.
Μερικοί έχουν ως δικαιολογία την επιστροφή στον προστατευτισμό και τις δήθεν αλκυονίδες ημέρες των ισχυρών εθνικών συνόρων.
Άλλοι, μελαγχολικά αναπολούν την έννοια έθνους-κράτους που ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά, ως λόγο για να αρνηθούν την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Όμως αυτός είναι ο λάθος δρόμος.
Μεταφραστική Επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζει να νοσταλγεί επικίνδυνα το παρελθόν της αναφέρει ο Solana στο Project Syndicate.
Δεν είναι μόνο μια λαχτάρα για τις "παλιές καλές μέρες" – η ΕΕ υποτίθεται ότι προσέκρουε στην εθνική κυριαρχία - τροφοδοτώντας την άνοδο των εθνικιστικών πολιτικών κομμάτων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να εφαρμόζουν χθεσινές λύσεις στα σημερινά προβλήματα.
Ο καθένας έπρεπε να επωφεληθεί από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Κάθε φορά που μια νέα χώρα εντασσόταν στην ΕΕ, λάμβανε οικονομική ενίσχυση, ενώ τα υπάρχοντα μέλη απέκτησαν πρόσβαση σε μια νέα αγορά.
Τα πλεονεκτήματα, ήταν αναμενόμενα, όχι μόνο για τους πολιτικούς αλλά και για τους πολίτες.
Αλλά η πραγματικότητα αποδείχθηκε λιγότερο ξεκάθαρη.
Στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, οι πιο αδύναμες οικονομίες της ΕΕ είδαν να εκτοξεύεται στα ύψη η ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων, ενώ οι ισχυρότερες οικονομίες υποχρεώθηκαν να "δείξουν αλληλεγγύη» με την διάσωση των χωρών που βρίσκονταν σε κίνδυνο.
Όταν οι ισχυρότερες οικονομίες αναλάμβαναν αυτές τις διασώσεις, επέβαλλαν λιτότητα που εμπόδιζε την οικονομική ανάκαμψη των χωρών που ήταν σε ύφεση.
Λίγοι ήταν ικανοποιημένοι και ακόμη περισσότεροι κατηγορούσαν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα πολιτικά κόμματα και κινήματα που άσκησαν και ασκούν κριτική στην ΕΕ έχουν ενισχυθεί.
Αν και αυτά τα κινήματα δεν είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο τα ποσοστά τους έχουν αυξηθεί με ιδιαίτερα ανησυχητικούς ρυθμούς κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Πράγματι, μετά από κάθε αποτυχημένη πολιτική επανέρχεται το συναίσθημα και η προσδοκία για επιστροφή στην εθνική κυριαρχία.
Το προσφυγικό επέτεινε το πρόβλημα.
Σύμφωνα με τους πολιτικούς ειδικά τους εθνικιστές, κάθε χώρα θα πρέπει να υπερασπιστεί τη δική της κυριαρχία με κάθε μέσο, ακόμη και αν το κράτος δικαίου δοκιμάζεται.
Όμως, ενώ ο οικονομικός πόνος που αισθάνονται πολλοί Ευρωπαίοι είναι πραγματικότητα, οι αιτίες η διάγνωση της ενίσχυσης των εθνικιστών δεν είναι πραγματική.
Η πραγματικότητα είναι ότι η ΕΕ μπορεί να επικριθεί για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την κρίση αλλά δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τις παγκόσμιες οικονομικές ανισορροπίες που έχουν τροφοδοτήσει την οικονομική διαμάχη από το 2008.
Αυτές οι ανισορροπίες αντικατοπτρίζουν ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο: την παγκοσμιοποίηση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένα κακό πράγμα. Το άνοιγμα των κοινωνιών και των οικονομιών στον κόσμο, προφανώς, συνεπάγεται σημαντική αβεβαιότητα αλλά παρέχει επίσης άφθονες ευκαιρίες.
Όχι πολύ καιρό πριν, η Ευρώπη ήταν ο παγκόσμιος ηγέτης στην διαφάνεια.
Στην πραγματικότητα, το ευρωπαϊκό σχέδιο είναι, στον πυρήνα του, ένας καθρέφτης στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
Το 2004, όταν η ΕΕ χαιρέτισε επίσημα οκτώ πρώην κομμουνιστικές χώρες, ως κράτη μέλη, η διαφάνεια στην Ευρώπη έφθασε στο αποκορύφωμα της.
Μια νέα εποχή φαινόταν να ανατέλλει στην Ευρώπη, στην οποία το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα ήταν απόρθητα.
Ωστόσο, ακριβώς όπως οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν αρχίσει να αντιστέκονται στην διαφάνεια, ανάλογα πράττουν και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Μάλιστα, σε ορισμένες χώρες - ιδιαίτερα στην Πολωνία και την Ουγγαρία – τα εθνικιστικά και αντιευρωπαϊκά συναισθήματα έχουν ενισχυθεί.
Δυστυχώς, αυτό το φαινόμενο έχει οδηγήσει σε διάβρωση του κράτους δικαίου.
Η Πολωνία είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και η μόνη χώρα της ΕΕ που απέφυγε την ύφεση κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Πράγματι, έχει βιώσει 23 χρόνια αδιάκοπης ανάπτυξης.
Ακόμη και το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο δείχνει ότι το 55% των Πολωνών διάκειται θετικά στην ΕΕ.
Ωστόσο κυβέρνησης της Πολωνίας, με επικεφαλής το δεξιό κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) έχει ως στόχο να το αλλάξει αυτό, καθώς προτάσσει την πολωνική εθνική ταυτότητα.
Αντί να συζητάμε πώς θα προσαρμοστούν συγκεκριμένες πολιτικές προς τα εθνικά συμφέροντα της Πολωνίας ή πως θα ενισχυθεί η φωνή της χώρας σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποσύρουν πολλά ευρωπαϊκά μέτρα και αποφάσεις επειδή τα θεωρούν απειλή για την Πολωνία.
Οι ισχυρισμοί αυτοί, σε κάποιο βαθμό, απηχούν τις θέσεις της ουγγρικής κυβέρνησης, υπό την ηγεσία του δεξιού κόμματος Fidesz.
Για την Πολωνία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου έρευνα ως απάντηση στην πρόσφατη νομοθεσία που με το πρόσχημα της «προστασίας της εθνικής κυριαρχίας», συγκέντρωσε περισσότερη δύναμη στην κυβέρνηση.
Φυσικά, δεν είναι παράλογο ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία, των οποίων η κυριαρχία σε μεγάλο βαθμό είχε σφετεριστεί από τη Σοβιετική Ένωση, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε θέματα εθνικής ταυτότητας σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ.
Αλλά απορρίπτοντας την ΕΕ δεν θα απομονώσουν την αβεβαιότητα που προκύπτει από την παγκοσμιοποίηση.
Αντιθέτως, θα αφήσει τους πολύ πιο ευάλωτους αντιμέτωπους με πολλούς κινδύνους.
Μερικοί έχουν ως δικαιολογία την επιστροφή στον προστατευτισμό και τις δήθεν αλκυονίδες ημέρες των ισχυρών εθνικών συνόρων.
Άλλοι, μελαγχολικά αναπολούν την έννοια έθνους-κράτους που ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά, ως λόγο για να αρνηθούν την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Όμως αυτός είναι ο λάθος δρόμος.
Μεταφραστική Επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών