Το κλειδί για να ξεπεραστούν οι προκλήσεις είναι να έχει η Ελλάδα την «ιδιοκτησία» όλων αυτών των μεταρρυθμίσεων
Η Ελλάδα και οι πιστωτές της έφτασαν σε μία συμφωνία που προϋποθέτει σκληρές μεταρρυθμίσεις, καθώς οι πολιτικές συνθήκες δεν επέτρεπαν μία καλύτερη, όπως υποστηρίζουν οι Lucrezia Reichlin, Elias Papaioannou και Richard Portes στο Project Syndicate.
Αλλά οι βασικές γραμμές της είναι να σωθούν η Ελλάδα και η ευρωζώνη.
Για να δουλέψει το σχέδιο, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να δείξει αφοσίωση σε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που πολλοί Ελληνες πολίτες δεν πιστεύουν.
Και να κάνει μία συμμαχία με τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, γιατί μόνο μία ενωμένη κυβέρνηση θα μπορέσει να το φέρει σε πέρας.
Οι πιστωτές πρέπει να βρουν τα λεφτά για να χρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα και το ΔΝΤ να συμφωνήσει με το Eurogroup για το πώς θα αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους στην Ελλάδα.
Σε αυτή την προσπάθεια ένας κρίσιμος διαχωρισμός πρέπει να γίνει.
Παρόλο που η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για βαθιές και γρήγορες μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να πιεστεί σε ένα βιαστικό και σκληρό πρόγραμμα. Μία τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να υπονομεύσει τις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις, καταστρέφοντας το πολιτικό κεφάλαιο που θα τις εφαρμόσει.
Δυστυχώς η τελευταία συμφωνία περιλαμβάνει μη ρεαλιστικές προτάσεις σκληρής προσαρμογής.
Πριν κλείσουν οι τράπεζες και επιβληθούν capital controls η Κομισιόν προέβλεπε έλλειμμα προϋπολογισμού για τη φετινή χρονιά 4-5 δις. ευρώ ή, 2-3% του ΑΕΠ και πλέον έχει αναθεωρήσει το πρωτογενές έλλειμμα στο 6% του ΑΕΠ, το οποίο ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 4 %.
Και όπως η Ελλάδα και άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν ήδη μάθει, το να προσπαθείς να πετύχεις μία σκληρή προσαρμογή αυξάνει το χρέος, καθώς η ρευστότητα στραγγίζεται και η αβεβαιότητα υπονομεύει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Για παράδειγμα ένα από τα κλειδιά της σκληρής προσαρμογής είναι η αύξηση του ΦΠΑ σε 23% για όλα σχεδόν τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Η ελληνική κυβέρνηση θα δυσκολευτεί με το νέο πρόγραμμα εκτός αν οι σκληροί στόχοι που έχει θέσει βγάλουν νόημα. Και είναι μη ρεαλιστικό πολιτικά να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία σε αυτό το σημείο.
Η ανάλυση του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση.
Και παρά τη θέληση των Γερμανών και άλλων εταίρων, το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, αν το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει ένας συγκερασμός των σκληρών δημοσιονομικών στόχων με την ελάφρυνση του χρέους.
Το κλειδί για να ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις είναι να έχει η Ελλάδα την «ιδιοκτησία» όλων αυτών των μεταρρυθμίσεων, έτσι ώστε να υπάρχει δημόσιο ενδιαφέρον για αυτές.
Αλλά είναι πολύ δύσκολο κάτι τέτοιο διότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν τεθεί στην Ελλάδα από τους πιστωτές.
Οι λεπτομέρειες του νομικού πλαισίου των μεταρρυθμίσεων είναι επίσης σημαντικές.
Και είναι προτιμότερο από το να επιδιώκεται να επιτευχθούν μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες, να γίνονται με την ταχύτητα που μπορούν.
Την ίδια στιγμή οι ελληνικές τράπεζες που έχουν ένα μεγάλο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση από τον ESM, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.
Σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να αποφευχθεί το bail in των καταθετών, που θα είχε καταστροφικές κοινωνικές συνέπειες. Πολλοί στην Ελλάδα, αλλά και αρκετοί στο εξωτερικό θεωρούν τη συμφωνία «νεοαποικιακή».
Και ο εξευτελισμός της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις επανέφερε μνήμες από τη μεταχείριση του Ινδονήσιου προέδρου από το ΔΝΤ στην κρίση του 1997.
Αλλά οι Έλληνες πρέπει να παραμερίσουν τους συναισθηματισμούς και να αναγνωρίσουν την ανάγκη για πολλές από τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις.
Η αποτυχία της Ελλάδας να ενσωματωθεί επέτρεψε την άνθιση του πελατειακού κράτους, της ολιγαρχίας, της διαφθοράς και της υπεροφορολόγησης, που οδηγούν στην οικονομική και πολιτική δυσλειτουργία.
Η εναλλακτική λύση για την Ελλάδα είναι να βγει από την ευρωζώνη (να κάνει ένα time out όπως πρότεινε και ο Schaueble).
Και οι οικονομολόγοι που ισχυρίζονται ότι το Grexit δεν είναι τίποτα λιγότερο από μία οικονομική και πολιτική καταστροφή για την Ελλάδα θα πρέπει να κοιτάξουν πιο προσεκτικά τη δομή του ελληνικού εμπορίου, την ανεμική ανταπόκριση των εξαγωγών και την τεράστια εσωτερική υποτίμηση, με εταιρίες και νοικοκυριά να κλυδωνίζονται επικίνδυνα.
Η τελευταία συμφωνία απέχει από το να χαρακτηριστεί ιδανική.
Αλλά η Ελλάδα και οι πιστωτές της πρέπει να την κάνουν να δουλέψει.
www.bankingnews.gr
Αλλά οι βασικές γραμμές της είναι να σωθούν η Ελλάδα και η ευρωζώνη.
Για να δουλέψει το σχέδιο, ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει να δείξει αφοσίωση σε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που πολλοί Ελληνες πολίτες δεν πιστεύουν.
Και να κάνει μία συμμαχία με τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, γιατί μόνο μία ενωμένη κυβέρνηση θα μπορέσει να το φέρει σε πέρας.
Οι πιστωτές πρέπει να βρουν τα λεφτά για να χρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα και το ΔΝΤ να συμφωνήσει με το Eurogroup για το πώς θα αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους στην Ελλάδα.
Σε αυτή την προσπάθεια ένας κρίσιμος διαχωρισμός πρέπει να γίνει.
Παρόλο που η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για βαθιές και γρήγορες μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να πιεστεί σε ένα βιαστικό και σκληρό πρόγραμμα. Μία τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να υπονομεύσει τις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις, καταστρέφοντας το πολιτικό κεφάλαιο που θα τις εφαρμόσει.
Δυστυχώς η τελευταία συμφωνία περιλαμβάνει μη ρεαλιστικές προτάσεις σκληρής προσαρμογής.
Πριν κλείσουν οι τράπεζες και επιβληθούν capital controls η Κομισιόν προέβλεπε έλλειμμα προϋπολογισμού για τη φετινή χρονιά 4-5 δις. ευρώ ή, 2-3% του ΑΕΠ και πλέον έχει αναθεωρήσει το πρωτογενές έλλειμμα στο 6% του ΑΕΠ, το οποίο ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 4 %.
Και όπως η Ελλάδα και άλλες χώρες της ευρωζώνης έχουν ήδη μάθει, το να προσπαθείς να πετύχεις μία σκληρή προσαρμογή αυξάνει το χρέος, καθώς η ρευστότητα στραγγίζεται και η αβεβαιότητα υπονομεύει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Για παράδειγμα ένα από τα κλειδιά της σκληρής προσαρμογής είναι η αύξηση του ΦΠΑ σε 23% για όλα σχεδόν τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Η ελληνική κυβέρνηση θα δυσκολευτεί με το νέο πρόγραμμα εκτός αν οι σκληροί στόχοι που έχει θέσει βγάλουν νόημα. Και είναι μη ρεαλιστικό πολιτικά να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία σε αυτό το σημείο.
Η ανάλυση του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση.
Και παρά τη θέληση των Γερμανών και άλλων εταίρων, το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, αν το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει ένας συγκερασμός των σκληρών δημοσιονομικών στόχων με την ελάφρυνση του χρέους.
Το κλειδί για να ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις είναι να έχει η Ελλάδα την «ιδιοκτησία» όλων αυτών των μεταρρυθμίσεων, έτσι ώστε να υπάρχει δημόσιο ενδιαφέρον για αυτές.
Αλλά είναι πολύ δύσκολο κάτι τέτοιο διότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν τεθεί στην Ελλάδα από τους πιστωτές.
Οι λεπτομέρειες του νομικού πλαισίου των μεταρρυθμίσεων είναι επίσης σημαντικές.
Και είναι προτιμότερο από το να επιδιώκεται να επιτευχθούν μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες, να γίνονται με την ταχύτητα που μπορούν.
Την ίδια στιγμή οι ελληνικές τράπεζες που έχουν ένα μεγάλο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση από τον ESM, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.
Σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να αποφευχθεί το bail in των καταθετών, που θα είχε καταστροφικές κοινωνικές συνέπειες. Πολλοί στην Ελλάδα, αλλά και αρκετοί στο εξωτερικό θεωρούν τη συμφωνία «νεοαποικιακή».
Και ο εξευτελισμός της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις επανέφερε μνήμες από τη μεταχείριση του Ινδονήσιου προέδρου από το ΔΝΤ στην κρίση του 1997.
Αλλά οι Έλληνες πρέπει να παραμερίσουν τους συναισθηματισμούς και να αναγνωρίσουν την ανάγκη για πολλές από τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις.
Η αποτυχία της Ελλάδας να ενσωματωθεί επέτρεψε την άνθιση του πελατειακού κράτους, της ολιγαρχίας, της διαφθοράς και της υπεροφορολόγησης, που οδηγούν στην οικονομική και πολιτική δυσλειτουργία.
Η εναλλακτική λύση για την Ελλάδα είναι να βγει από την ευρωζώνη (να κάνει ένα time out όπως πρότεινε και ο Schaueble).
Και οι οικονομολόγοι που ισχυρίζονται ότι το Grexit δεν είναι τίποτα λιγότερο από μία οικονομική και πολιτική καταστροφή για την Ελλάδα θα πρέπει να κοιτάξουν πιο προσεκτικά τη δομή του ελληνικού εμπορίου, την ανεμική ανταπόκριση των εξαγωγών και την τεράστια εσωτερική υποτίμηση, με εταιρίες και νοικοκυριά να κλυδωνίζονται επικίνδυνα.
Η τελευταία συμφωνία απέχει από το να χαρακτηριστεί ιδανική.
Αλλά η Ελλάδα και οι πιστωτές της πρέπει να την κάνουν να δουλέψει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών