Η πρόσβαση που θα έχει η Κυπριακή Δημοκρατία σε νορβηγικό στρατιωτικό εξοπλισμό, δεν είναι παρά ένα μικρό μόνο κομμάτι ενός παζλ, που όταν ολοκληρωθεί, θα βρει την Κύπρο δεμένη στο άρμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας
Ως μια ιστορική απόφαση, αποτέλεσμα στοχευμένης διπλωματικής προσπάθειας, αποτιμά η Λευκωσία την απόφαση της Νορβηγίας για άρση του embargo όπλων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά από 65 χρόνια.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης ενημερώθηκε για την απόφαση της κυβέρνησης του Όσλο σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας, Espen Barth Eide, και έκανε λόγο για «ένα σημαντικό βήμα στην ενίσχυση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας, Κύπρου – Νορβηγίας», σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle το Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2025.
Ωστόσο η πρόσβαση που θα έχει η Κυπριακή Δημοκρατία σε νορβηγικό στρατιωτικό εξοπλισμό, δεν είναι παρά ένα μικρό μόνο κομμάτι ενός παζλ, που όταν ολοκληρωθεί, θα βρει την Κύπρο δεμένη στο άρμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
ΝΑΤΟ και στο βάθος SAFE
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η άρση του νορβηγικού embargo όπλων προς την Κύπρο – η οποία ακολουθεί την άρση του αμερικανικού το φθινόπωρο του 2022 – αποτελεί στην ουσία μια απόφαση ανταμοιβής της Κύπρου για τα βήματα εναρμόνισης με την δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Τα βήματα εναρμόνισης είχαν παρουσιαστεί ήδη από τον Κύπριο Πρόεδρο στον Λευκό Οίκο από το 2024, επί προεδρίας Joe Biden, και αφορούσαν την συμμετοχή της Κύπρου σε αμερικανικά στρατιωτικά προγράμματα και την «απο-ρωσοποίηση» του Κυπριακού Στρατού.
Η συνάντηση με Rutte
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι η απόφαση για άρση του νορβηγικού embargo λαμβάνεται έναν μήνα μετά την συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Mark Rutte, όπου έγινε μια προσπάθεια κάμψης των κυπριακών ενστάσεων για την συμμετοχή της Τουρκίας στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE. Τότε ο πρόεδρος της Κυπρου, αναφερόμενος στην συνεργασία ΕΕ–ΝΑΤΟ, ήγειρε εμμέσως και το θέμα του νορβηγικού embargo , λέγοντας ότι η συνεργασία προϋποθέτει άρση αποκλεισμών και ίση μεταχείριση για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Το αφήγημα της Τουρκίας για την ευρωπαική στρατηγική ασφάλειας
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα τροφοδοτεί συστηματικά τη δημόσια συζήτηση γύρω από την ανάγκη συμμετοχής της στο ευρωπαϊκό αμυντικό σχήμα SAFE, επιδιώκοντας να μετατρέψει το ζήτημα σε δοκιμασία γεωπολιτικού ρεαλισμού για ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η ανοιχτή διαφωνία της Ελλάδας απέναντι στην τουρκική συμμετοχή, η οποία όμως δεν είναι βέβαιο ότι κλείνει οριστικά την πόρτα, σύμφωνα με τις εναλλακτικές που σκέφτεται η Άγκυρα από κοινού με κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που διάκεινται θετικά στη συμμετοχή της.
Σε ανάλυση που παρουσιάζει το κρατικό πρακτορείο Anadolu, σε συγκεκριμένα έργα μπορεί να εφαρμοστεί η αρχή της ειδικής πλειοψηφίας και όχι της ομοφωνίας, ενώ χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία θα συνεχίσουν να πιέζουν για μια περισσότερο «εποικοδομητική στάση» από την Αθήνα, με στόχο να μην παραλυθεί η διαδικασία.
Σενάριο «περιορισμένης συμμετοχής»
Ένα από τα σενάρια που εξετάζονται αφορά τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE με «περιορισμένο καθεστώς», δηλαδή χωρίς πλήρη ένταξη, αλλά με δυνατότητα συνεργασίας σε κοινά έργα. Με αυτόν τον τρόπο, η συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας θα μπορούσε να προχωρήσει πρακτικά, την ώρα που η ελληνική αντίρρηση θα παραμένει καταγεγραμμένη, αλλά όχι αποτρεπτική.
«Το SAFE δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την Τουρκία»
H Άγκυρα προσπαθεί να παρουσιάσει ότι το ζήτημα δεν αφορά πλέον μόνο την Τουρκία και θέτει το δίλημμα: μπορεί η ΕΕ να συγκροτήσει ενιαίο όραμα ασφάλειας ή θα συνεχίσει να εγκλωβίζεται σε εθνικά ιστορικά βαρίδια κάποιων χωρών-μελών;
Μεθοδικά και επίμονα, διατηρεί τη συζήτηση «ζωντανή», αναγνωρίζοντας ότι η πολιτική ισχύς συχνά δεν κερδίζεται στο πεδίο, αλλά στο αφήγημα.
Και αυτή τη στιγμή, προσπαθεί να επιβάλει το δικό της: ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Τουρκία είναι κατασκευή ελλιπής -και εντέλει επισφαλής.
ο αφήγημα της Τουρκίας=
Σύμφωνα με ανάλυση του δρος Tolga Sakman, Προέδρου στο Center for Diplomatic Relations and Political Research (DİPAM), στο Anadolu (31/10) πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE αποτελεί όχι μόνο τεχνική, αλλά και γεωπολιτική πρόκληση για την ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική.
Η ένταξη της Άγκυρας θα μπορούσε να προσφέρει στρατηγικό βάθος και επιχειρησιακή ευελιξία στην Ευρώπη — υπό την προϋπόθεση ότι θα εδραιωθεί πολιτική εμπιστοσύνη.
Η Τουρκία διαθέτει αναπτυγμένη αμυντική βιομηχανία με ανταγωνιστικές δυνατότητες σε τομείς όπως:
• μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs / drones)
• ηλεκτρονικά συστήματα πολέμου
• τεθωρακισμένα οχήματα
• «έξυπνα» πυρομαχικά
Παράλληλα, η γεωγραφική της θέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας της προσφέρει σημαντικό στρατηγικό και εφοδιαστικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Μεσόγειος, το Αιγαίο και η Μαύρη Θάλασσα.
Ως χώρα με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, επισημαίνει ότι η συμμετοχή της στο SAFE θα μπορούσε να λειτουργήσει ως θεσμική γέφυρα μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο που οι διατλαντικές σχέσεις δοκιμάζονται. Ακόμη, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία επαναπροσδιορισμού και βελτίωσης των ταραγμένων σχέσεων ΕΕ–Τουρκίας.
ΕΕ - Προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού
Θέτει το ερώτημα πόσο πιθανό είναι ένα ελληνικό veto;
Η σημαντικότερη εξέλιξη στην προοπτική ένταξης της Türkiye στο SAFE ήταν η απειλή βέτο από την Ελλάδα. Επίσημη αιτία αποτελεί το τουρκικό casus belli, δηλαδή η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (TBMM) το 1995 να θεωρήσει αιτία πολέμου την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο.
Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος είναι βαθύτερος:
Σημειώνει όσον αφορά την ελληνική τακτική ότι η Αθήνα επιδιώκει να εντάξει τις διμερείς της διαφορές με την Τουρκία στην κοινή ατζέντα ευρωπαϊκής ασφάλειας, ώστε να μετατραπούν σε ευρωπαϊκό ζήτημα και όχι σε ελληνοτουρκική υπόθεση. Παράλληλα, το Veto ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως κρίσιμου διαπραγματευτικού παράγοντα εντός ΕΕ.
Παρόλα αυτά, δεν είναι βέβαιο ότι η ελληνική άρνηση θα αποτελέσει ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς:
• σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ δεν απαιτείται ομοφωνία αλλά ενισχυμένη πλειοψηφία
• χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία πιέζουν για «εποικοδομητική στάση» της Αθήνας
• εξετάζεται η πιθανότητα συμμετοχής της Τουρκίας με μερικό ή ειδικό καθεστώς συνεργασίας, αντί πλήρους ένταξης.
«Η Τουρκία μόνο υπό αυστηρούς όρους στο SAFE»
Σε πρόσφατες δηλώσεις του (7/11) ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, εξήγησε ότι «ζούμε σε μια εποχή κατακλυσμιαίων αλλαγών.
Πρέπει να έχουμε δική μας αμυντική τεχνογνωσία, ιδίως στο επίπεδο της καινοτομίας. Σε όλα αυτά που βλέπουμε, drones, αντι-drone, αυτόνομα οχήματα στη θάλασσα, στην ξηρά. Δεν μπορούμε πάντα να πηγαίνουμε στα ξένα «ράφια», δεν οδηγεί κάπου αυτό. Άρα, και ποσοτικά και ποιοτικά χρειαζόμαστε τις ελληνικές επιχειρήσεις».
Ανέλυσε, επίσης, ότι «βοηθάει το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών όταν φτιάχνουμε εξαγώγιμα προϊόντα ή προϊόντα διπλής χρήσης, έχουμε ένα ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα, γιατί έχουμε έναν πολύ σημαντικό στρατό για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Κι επίσης», συμπλήρωσε, «μπορούμε να αναπτύξουμε εξαγωγική δραστηριότητα σε άλλες ηπείρους. Στην Αφρική παραδείγματος χάρη, που βοηθάει εξαιρετικά και τη διπλωματική μας παρουσία».
Ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία «πρέπει μόνον υπό όρους και υπό πολύ αυστηρούς όρους να είναι μέρος των θεμελίων της άμυνας της Ευρώπης» ενώ για το μηχανισμό SAFE για την άμυνα είπε ότι «δεν θα είναι ο κύριος μοχλός».
«Το μεγάλο κέρδος μας θα είναι τα υπόλοιπα 600 και πλέον δισ. του Rearm Europe», εξήγησε ο κ. Δένδιας, τα οποία όπως επισήμανε «υποτίθεται ότι η Επιτροπή θα καταφέρει να μοχλεύσει μέσα από αναξιοποίητους πόρους».
H συναίνεση της Κύπρου, θα είναι ο δούρειος ίππος για να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Αθήνας.
www.bankingnews.gr
Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης ενημερώθηκε για την απόφαση της κυβέρνησης του Όσλο σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας, Espen Barth Eide, και έκανε λόγο για «ένα σημαντικό βήμα στην ενίσχυση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας, Κύπρου – Νορβηγίας», σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle το Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2025.
Ωστόσο η πρόσβαση που θα έχει η Κυπριακή Δημοκρατία σε νορβηγικό στρατιωτικό εξοπλισμό, δεν είναι παρά ένα μικρό μόνο κομμάτι ενός παζλ, που όταν ολοκληρωθεί, θα βρει την Κύπρο δεμένη στο άρμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
ΝΑΤΟ και στο βάθος SAFE
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η άρση του νορβηγικού embargo όπλων προς την Κύπρο – η οποία ακολουθεί την άρση του αμερικανικού το φθινόπωρο του 2022 – αποτελεί στην ουσία μια απόφαση ανταμοιβής της Κύπρου για τα βήματα εναρμόνισης με την δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας.
Τα βήματα εναρμόνισης είχαν παρουσιαστεί ήδη από τον Κύπριο Πρόεδρο στον Λευκό Οίκο από το 2024, επί προεδρίας Joe Biden, και αφορούσαν την συμμετοχή της Κύπρου σε αμερικανικά στρατιωτικά προγράμματα και την «απο-ρωσοποίηση» του Κυπριακού Στρατού.
Η συνάντηση με Rutte
Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι η απόφαση για άρση του νορβηγικού embargo λαμβάνεται έναν μήνα μετά την συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Mark Rutte, όπου έγινε μια προσπάθεια κάμψης των κυπριακών ενστάσεων για την συμμετοχή της Τουρκίας στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE. Τότε ο πρόεδρος της Κυπρου, αναφερόμενος στην συνεργασία ΕΕ–ΝΑΤΟ, ήγειρε εμμέσως και το θέμα του νορβηγικού embargo , λέγοντας ότι η συνεργασία προϋποθέτει άρση αποκλεισμών και ίση μεταχείριση για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Το αφήγημα της Τουρκίας για την ευρωπαική στρατηγική ασφάλειας
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα τροφοδοτεί συστηματικά τη δημόσια συζήτηση γύρω από την ανάγκη συμμετοχής της στο ευρωπαϊκό αμυντικό σχήμα SAFE, επιδιώκοντας να μετατρέψει το ζήτημα σε δοκιμασία γεωπολιτικού ρεαλισμού για ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η ανοιχτή διαφωνία της Ελλάδας απέναντι στην τουρκική συμμετοχή, η οποία όμως δεν είναι βέβαιο ότι κλείνει οριστικά την πόρτα, σύμφωνα με τις εναλλακτικές που σκέφτεται η Άγκυρα από κοινού με κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που διάκεινται θετικά στη συμμετοχή της.
Σε ανάλυση που παρουσιάζει το κρατικό πρακτορείο Anadolu, σε συγκεκριμένα έργα μπορεί να εφαρμοστεί η αρχή της ειδικής πλειοψηφίας και όχι της ομοφωνίας, ενώ χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία θα συνεχίσουν να πιέζουν για μια περισσότερο «εποικοδομητική στάση» από την Αθήνα, με στόχο να μην παραλυθεί η διαδικασία.
Σενάριο «περιορισμένης συμμετοχής»
Ένα από τα σενάρια που εξετάζονται αφορά τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE με «περιορισμένο καθεστώς», δηλαδή χωρίς πλήρη ένταξη, αλλά με δυνατότητα συνεργασίας σε κοινά έργα. Με αυτόν τον τρόπο, η συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας θα μπορούσε να προχωρήσει πρακτικά, την ώρα που η ελληνική αντίρρηση θα παραμένει καταγεγραμμένη, αλλά όχι αποτρεπτική.
«Το SAFE δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την Τουρκία»
H Άγκυρα προσπαθεί να παρουσιάσει ότι το ζήτημα δεν αφορά πλέον μόνο την Τουρκία και θέτει το δίλημμα: μπορεί η ΕΕ να συγκροτήσει ενιαίο όραμα ασφάλειας ή θα συνεχίσει να εγκλωβίζεται σε εθνικά ιστορικά βαρίδια κάποιων χωρών-μελών;
Μεθοδικά και επίμονα, διατηρεί τη συζήτηση «ζωντανή», αναγνωρίζοντας ότι η πολιτική ισχύς συχνά δεν κερδίζεται στο πεδίο, αλλά στο αφήγημα.
Και αυτή τη στιγμή, προσπαθεί να επιβάλει το δικό της: ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Τουρκία είναι κατασκευή ελλιπής -και εντέλει επισφαλής.
ο αφήγημα της Τουρκίας=
Σύμφωνα με ανάλυση του δρος Tolga Sakman, Προέδρου στο Center for Diplomatic Relations and Political Research (DİPAM), στο Anadolu (31/10) πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE αποτελεί όχι μόνο τεχνική, αλλά και γεωπολιτική πρόκληση για την ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική.
Η ένταξη της Άγκυρας θα μπορούσε να προσφέρει στρατηγικό βάθος και επιχειρησιακή ευελιξία στην Ευρώπη — υπό την προϋπόθεση ότι θα εδραιωθεί πολιτική εμπιστοσύνη.
Η Τουρκία διαθέτει αναπτυγμένη αμυντική βιομηχανία με ανταγωνιστικές δυνατότητες σε τομείς όπως:
• μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs / drones)
• ηλεκτρονικά συστήματα πολέμου
• τεθωρακισμένα οχήματα
• «έξυπνα» πυρομαχικά
Παράλληλα, η γεωγραφική της θέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας της προσφέρει σημαντικό στρατηγικό και εφοδιαστικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Μεσόγειος, το Αιγαίο και η Μαύρη Θάλασσα.
Ως χώρα με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, επισημαίνει ότι η συμμετοχή της στο SAFE θα μπορούσε να λειτουργήσει ως θεσμική γέφυρα μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο που οι διατλαντικές σχέσεις δοκιμάζονται. Ακόμη, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία επαναπροσδιορισμού και βελτίωσης των ταραγμένων σχέσεων ΕΕ–Τουρκίας.
ΕΕ - Προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού
Θέτει το ερώτημα πόσο πιθανό είναι ένα ελληνικό veto;
Η σημαντικότερη εξέλιξη στην προοπτική ένταξης της Türkiye στο SAFE ήταν η απειλή βέτο από την Ελλάδα. Επίσημη αιτία αποτελεί το τουρκικό casus belli, δηλαδή η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (TBMM) το 1995 να θεωρήσει αιτία πολέμου την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο.
Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος είναι βαθύτερος:
Σημειώνει όσον αφορά την ελληνική τακτική ότι η Αθήνα επιδιώκει να εντάξει τις διμερείς της διαφορές με την Τουρκία στην κοινή ατζέντα ευρωπαϊκής ασφάλειας, ώστε να μετατραπούν σε ευρωπαϊκό ζήτημα και όχι σε ελληνοτουρκική υπόθεση. Παράλληλα, το Veto ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως κρίσιμου διαπραγματευτικού παράγοντα εντός ΕΕ.
Παρόλα αυτά, δεν είναι βέβαιο ότι η ελληνική άρνηση θα αποτελέσει ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς:
• σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ δεν απαιτείται ομοφωνία αλλά ενισχυμένη πλειοψηφία
• χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία πιέζουν για «εποικοδομητική στάση» της Αθήνας
• εξετάζεται η πιθανότητα συμμετοχής της Τουρκίας με μερικό ή ειδικό καθεστώς συνεργασίας, αντί πλήρους ένταξης.
«Η Τουρκία μόνο υπό αυστηρούς όρους στο SAFE»
Σε πρόσφατες δηλώσεις του (7/11) ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, εξήγησε ότι «ζούμε σε μια εποχή κατακλυσμιαίων αλλαγών.
Πρέπει να έχουμε δική μας αμυντική τεχνογνωσία, ιδίως στο επίπεδο της καινοτομίας. Σε όλα αυτά που βλέπουμε, drones, αντι-drone, αυτόνομα οχήματα στη θάλασσα, στην ξηρά. Δεν μπορούμε πάντα να πηγαίνουμε στα ξένα «ράφια», δεν οδηγεί κάπου αυτό. Άρα, και ποσοτικά και ποιοτικά χρειαζόμαστε τις ελληνικές επιχειρήσεις».
Ανέλυσε, επίσης, ότι «βοηθάει το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών όταν φτιάχνουμε εξαγώγιμα προϊόντα ή προϊόντα διπλής χρήσης, έχουμε ένα ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα, γιατί έχουμε έναν πολύ σημαντικό στρατό για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Κι επίσης», συμπλήρωσε, «μπορούμε να αναπτύξουμε εξαγωγική δραστηριότητα σε άλλες ηπείρους. Στην Αφρική παραδείγματος χάρη, που βοηθάει εξαιρετικά και τη διπλωματική μας παρουσία».
Ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία «πρέπει μόνον υπό όρους και υπό πολύ αυστηρούς όρους να είναι μέρος των θεμελίων της άμυνας της Ευρώπης» ενώ για το μηχανισμό SAFE για την άμυνα είπε ότι «δεν θα είναι ο κύριος μοχλός».
«Το μεγάλο κέρδος μας θα είναι τα υπόλοιπα 600 και πλέον δισ. του Rearm Europe», εξήγησε ο κ. Δένδιας, τα οποία όπως επισήμανε «υποτίθεται ότι η Επιτροπή θα καταφέρει να μοχλεύσει μέσα από αναξιοποίητους πόρους».
H συναίνεση της Κύπρου, θα είναι ο δούρειος ίππος για να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Αθήνας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών