Η ναυπηγική εταιρεία Damen Shipyards είναι «καθοριστικής σημασίας» για τη στρατιωτική ικανότητα της Ευρώπης
Υπόδικη βρίσκεται η ναυπηγική εταιρεία Damen Shipyards NV, σε μια εξέλιξη που προκαλεί κλυδωνισμούς στο ΝΑΤΟ αλλά και ερωτήματα για τη ναυπηγική ισχύ της Ευρώπης.
Ειδικότερα, οι εισαγγελείς έχουν απαγγείλει κατηγορίες κατά της εταιρείας για διαφθορά και παραβίαση κυρώσεων. Ωστόσο, τα προβλήματα δεν σταματούν εδώ: Ένας μεγάλος πελάτης «πάγωσε» πληρωμές, ενώ η οξεία έλλειψη ρευστότητας οδήγησε την ολλανδική κυβέρνηση να παρέμβει με πακέτο έκτακτης στήριξης τον Ιούλιο.
Η ανησυχία στο ΝΑΤΟ
Τα πισωγυρίσματα έχουν ανησυχήσει τους πελάτες του ΝΑΤΟ, τη στιγμή που η Ευρώπη έχει αρχίσει να δαπανά δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα για να αντιμετωπίσει μια όλο και πιο επιθετική Ρωσία. Οι δικαστικές διαδικασίες θα ξεκινήσουν έως το τέλος του 2025, και τυχόν καταδίκες -με ποινές που περιλαμβάνουν πρόστιμα και αποκλεισμό από διαγωνισμούς- θα μπορούσαν να παραλύσουν τη Damen και τη βιομηχανία της Ολλανδίας, και να περιπλέξουν τις φιλοδοξίες της Ευρώπης για επανεξοπλισμό.
«Θα ήταν τεράστιο πλήγμα για τη ναυπηγική βιομηχανία της Ολλανδίας» αν η Damen καταδικαζόταν, δήλωσε ο Sebastiaan Bennink, εταίρος στη δικηγορική εταιρεία Bennink Dunin-Wasowicz στο Άμστερνταμ. Η Damen είναι «καθοριστικής σημασίας» για τη στρατιωτική ικανότητα της Ευρώπης, πρόσθεσε.
Ένας εκτεταμένος όμιλος 55 εταιρειών παγκοσμίως, με έδρα το Gorinchem, απασχολεί περίπου 12.000 εργαζόμενους και κατέγραψε πάνω από 3 δισ. ευρώ (3,6 δισ. δολάρια) έσοδα το 2023, σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στο ολλανδικό εμπορικό επιμελητήριο. Επικεφαλής της είναι ο Arnout Damen, του οποίου ο πατέρας, Kommer Damen, αναδιάρθρωσε την οικογενειακή επιχείρηση το 1969 και τώρα προεδρεύει του εποπτικού συμβουλίου.
Τα εν εξελίξει project της Damen
Η Damen ναυπηγεί δύο φρεγάτες ανθυποβρυχιακού πολέμου για την Ολλανδία, δύο φρεγάτες για το βελγικό ναυτικό, τις φρεγάτες F126 της Γερμανίας -τα μεγαλύτερα πλοία του στόλου της- και σχεδιάζει τις νέες φρεγάτες αεράμυνας και διοίκησης, καθώς και αμφίβια πλοία μεταφοράς για το ολλανδικό ναυτικό. Αν δεν μπορέσει να παραδώσει αυτά τα έργα, θα είναι δύσκολο για φιλικές χώρες να καλύψουν το κενό σε μια κρίσιμη στιγμή, δήλωσε ο Nick Childs, ανώτερος ερευνητής για ναυτικές δυνάμεις και θαλάσσια ασφάλεια στο International Institute for Strategic Studies. «Υπάρχει περιορισμένος αριθμός ναυπηγείων στην Ευρώπη που μπορούν να κατασκευάσουν σύνθετα πολεμικά πλοία υψηλών προδιαγραφών», είπε ο Childs.
Δωροδοκία, πλαστογραφία, ξέπλυμα χρήματος
Η ολλανδική εισαγγελία δήλωσε τον Απρίλιο ότι θα οδηγήσει τη Damen στο δικαστήριο έπειτα από ξεχωριστές ποινικές έρευνες για ύποπτη δωροδοκία, πλαστογραφία και ξέπλυμα χρήματος την περίοδο 2006–2017, καθώς και για παραβίαση κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή του 2022 στην Ουκρανία.
Η κατηγορία περί παραβίασης κυρώσεων αφορά «αγαθά και τεχνολογία που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη στρατιωτική και τεχνολογική ενίσχυση της Ρωσίας και/ή στην ανάπτυξη του τομέα άμυνας και ασφάλειάς της», ανέφεραν οι εισαγγελείς σε δήλωσή τους.
Η εκ προθέσεως παραβίαση κυρώσεων ή ελέγχων εξαγωγών αποτελεί ποινικό αδίκημα στην Ολλανδία. Οι δικαστές μπορούν να επιβάλουν πρόστιμο έως 10% των ετήσιων πωλήσεων της εταιρείας αν κρίνουν ότι το τυπικό πρόστιμο του 1 εκατ. ευρώ περίπου είναι χαμηλό. Μια ποινική καταδίκη μπορεί επίσης να αποκλείσει μια εταιρεία από ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς, είπε ο Bennink.
Η υπόθεση αφορά «την προμήθεια πολύ περιορισμένου αριθμού πολιτικών γερανών στη Ρωσία. Η παράδοση αυτή έγινε εντός της ισχύουσας νομοθεσίας περί κυρώσεων εκείνη την εποχή», ανέφερε η Damen σε ανακοίνωσή της τον Απρίλιο. Η εταιρεία είπε ότι «ενήργησε πάντα σύμφωνα με τα εκάστοτε πακέτα κυρώσεων και ότι υπήρξε πλήρης διαφάνεια για τις δραστηριότητές της». Στελέχη της Damen αρνήθηκαν να σχολιάσουν πέρα από την ανακοίνωση.
Οι ξεχωριστές κατηγορίες για χρήση δωροδοκιών ώστε να εξασφαλίζονται ξένες συμβάσεις ταλαιπωρούν τον όμιλο εδώ και χρόνια. Το 2016, η Παγκόσμια Τράπεζα απέκλεισε τη Damen από τα έργα της για 18 μήνες, λέγοντας ότι η εταιρεία διέπραξε απάτη αποτυγχάνοντας να γνωστοποιήσει πράκτορα και προμήθειες στο πλαίσιο του West Africa Regional Fisheries Program. Το 2017, ολλανδικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι οι φορολογικές αρχές είχαν πραγματοποιήσει έφοδο στα κεντρικά γραφεία της στο Gorinchem σε σχέση με ξένη διαφθορά.
Στις 24 Νοεμβρίου αρχίζει η δίκη
Η δίκη για διαφθορά κατά της Damen Shipyards έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 24 Νοεμβρίου, και περιλαμβάνει δίωξη πρώην και νυν διευθυντικών στελεχών της. Η δίκη για παραβίαση κυρώσεων θα αρχίσει πριν από το τέλος του έτους, αλλά οι ημερομηνίες δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί.
Γερμανοί βουλευτές πάγωσαν πρόσφατα πληρωμή 671 εκατ. ευρώ προς τη Damen για έξι φρεγάτες F126, αφού η εταιρεία δεν τήρησε προθεσμία παράδοσης. Η Γερμανία δηλώνει ότι θα πληρώσει συνολικά περίπου 9 δισ. ευρώ για τις φρεγάτες.
Η κίνηση αυτή άφησε την εταιρεία με αυτό που αποκάλεσε «προσωρινό πρόβλημα ρευστότητας». Σε ένδειξη της σημασίας της, όταν το ολλανδικό κοινοβούλιο επέστρεψε από τις θερινές διακοπές τον Ιούλιο, ενέκρινε στήριξη 270 εκατ. ευρώ για τη Damen. Το γερμανικό υπουργείο Άμυνας έχει δηλώσει ότι το έργο θα συνεχιστεί.
Τον Ιούνιο, τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τους από 2%, μετά τις επανειλημμένες επικρίσεις του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, προς τους Ευρωπαίους συμμάχους του για υποχρηματοδότηση της ασφάλειας.
Οι ευρωπαϊκές χώρες επανεξετάζουν τις ναυτικές τους δυνατότητες, δεδομένης της αυξημένης στρατιωτικής απειλής από τη Ρωσία και της ανησυχίας για την ανάγκη προστασίας των ευάλωτων υποθαλάσσιων υποδομών. Η Νορβηγία πρόσφατα επέλεξε το Ηνωμένο Βασίλειο για σύμβαση φρεγατών ύψους 10 δισ. λιρών — τη μεγαλύτερη επένδυση στην άμυνα της σκανδιναβικής χώρας.
Σε καιρό πολέμου, όταν τα εχθρικά υποβρύχια περιπολούν, η ικανότητα του ΝΑΤΟ να τα εντοπίζει και να τα καταστρέφει θα είναι κρίσιμη, δήλωσε ο Sidharth Kaushal, ανώτερος ερευνητής για τη ναυτική ισχύ στο Royal United Services Institute του Λονδίνου. Η Damen ναυπηγεί τον τύπο των πολεμικών πλοίων που χρειάζονται για αυτή την αποστολή. «Αν ένας ναυπηγός όπως η Damen αντιμετώπιζε προβλήματα, αυτό θα είχε πολύ σημαντικές συνέπειες, και όχι μόνο για την Ολλανδία», είπε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών