Τι θα σημάνει για την ΕΕ η «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων»
Εν μέσω μιας σφοδρής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση επειγόντως ψάχνει ένα νέο μοντέλο λειτουργίας, προκειμένου να επιβιώσει με τη μία ή την άλλη μορφή.
Αυτό διαπιστώνει στη νέα του ανάλυση ο Peter Korzun του The Strategic Culture Foundation, ο οποίος εκτιμά ότι η ΕΕ έχει ανάγκη να ισορροπήσει μεταξύ ενότητας και διαφορετικότητας.
Είναι ένα δίλημμα που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος όλοι οι πολιτικοί του μπλοκ.
Νόμισμα, πολιτική και συμφέροντα διαφέρουν και εμποδίζουν να γίνει το πρότυπο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης πραγματικότητα.
Η τελική απόφαση για τη μελλοντική λειτουργία της κοινότητας θα είναι το Δεκέμβριο.
Τους επόμενους μήνες είναι πιθανό να δούμε περαιτέρω αναταράξεις.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει τις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία, τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία και τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Francois Hollande πρόσφατα φιλοξένησε τους ομολόγους του στις 6 Μαρτίου στις Βερσαλλίες, κοντά στο Παρίσι, για να προετοιμαστεί για μια μεγαλύτερη σύνοδο της ΕΕ στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου.
Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία άδραξαν την ευκαιρία να εκφράσουν την υποστήριξη τους για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων σε μια κοινή προσπάθεια να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της Brexit.
«Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία», ανέφερε ο Γάλλος Πρόεδρος Francois Hollande στους δημοσιογράφους πριν από το δείπνο εργασίας με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel, τον Ισπανό Πρωθυπουργό Mariano Rajoy και τον Ιταλό πρωθυπουργό Paolo Gentiloni.
«Για το λόγο αυτό υποστηρίζω νέες μορφές συνεργασίας», πρόσθεσε ο Hollande στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να «προχωρήσουν πιο γρήγορα» και σε «περαιτέρω τομείς όπως η άμυνα και η εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, αλλά και η εναρμόνιση της δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής», ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος.
Άλλα μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να επιλέξουν να εξαιρεθούν από μέτρα που αποσκοπούν στην εμβάθυνση της ολοκλήρωσης, πρόσθεσε.
Επίσης τόνισε την ανάγκη για μια ευρωπαϊκή άμυνα, που θα λειτουργεί σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ.
Τα παραπάνω υποστηρίχθηκαν και από τη γερμανίδα καγκελάριο.
«Πρέπει να έχουμε το θάρρος να δεχθούμε ότι ορισμένες χώρες μπορούν να προχωρήσουν λίγο πιο γρήγορα από τους άλλους», δήλωσε η Angela Merkel.
Επέμεινε ότι άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να ενταχθούν στις πιο προηγμένες μορφές ενότητας όταν είναι έτοιμα.
«Μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων είναι απαραίτητη, αλλιώς θα καθυστερήσει η ολοκλήρωση.
Και αν καθυστερήσει δεν μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, πρόσθσε.
Η έννοια επιτρέπει σε ορισμένα κράτη μέλη να προχωρήσουν την ενσωμάτωση πιο γρήγορα από τους άλλους.
Εκείνα τα κράτη που είναι στην «αργή λωρίδα» θα υποστούν περιορισμούς στη συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά και τη συνεργασία για την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Εκτός από τη Γερμανία και τη Γαλλία - τις «μηχανές» της Ευρωπαϊκής Ένωσης - η έννοια της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων υποστηρίζεται και από την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο και πολλά άλλα πλούσια έθνη της ΕΕ.
Τα κράτη της Βαλτικής είναι πιθανό να μείνουν πίσω.
Κατά την προετοιμασία για τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στη Ρώμη με την ευκαιρία της 60ής επετείου της Συνθήκης της Ρώμης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την 1η Μαρτίου νέες ιδέες για να παραμείνει το μπλοκ ενωμένο.
Η Λευκή Βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης προβλέπει πέντε πιθανά σενάρια για την ήπειρο από το 2025.
Έτσι, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα "πετάξει το μπαλάκι" στα κράτη μέλη προκειμένου να αποφασίσουν σε ποια κατεύθυνση η ΕΕ θα πρέπει να είναι προχωρήσει.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, υποστήριξε ότι μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων ήταν η καλύτερη λύση.
Οι ηγέτες της ΕΕ εξετάζουν τώρα τις επιλογές Juncker, εν όψει της συνόδου κορυφής της Ρώμης, όπου θα κάνουν τις δικές τους δηλώσεις σχετικά με την πορεία προς τα εμπρός μετά την αναμενόμενη αποχώρηση της Βρετανίας το 2019.
Η εφαρμογή της έννοιας της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων σημαίνει ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ θα είναι όλο και πιο ενωμένες σε οικονομικά και αμυντικά θέματα, ενώ θα επιτρέπει άλλα κράτη να ακολουθήσουν αργότερα.
Ο «πυρήνας» των κρατών της ΕΕ θα μπορούσε να κινηθεί πιο γρήγορα και περαιτέρω στην εμβάθυνση της ευρωζώνης και στην εναρμόνιση της δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής τους.
Η ιδέα προϋποθέτει παραβιάσεις στις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως η ενιαία αγορά, ή τις τέσσερις ελευθερίες κυκλοφορίας, κεφαλαίων, αγαθών και υπηρεσιών.
Με λίγα λόγια, η ένταξη στην ΕΕ θα γίνεται σε υποομάδες.
Σήμερα, η ΕΕ είναι χωρισμένη σε κλαμπ, μερικές φορές επικαλυπτόμενα από μίνι-συνασπισμούς που βασίζονται σε κοινά γεωγραφικά και μη συμφέροντα. Ορισμένες χώρες ανήκουν στην Ευρωζώνη ή ορισμένες ανήκουν στη Ζώνη Σένγκεν.
Η Γερμανία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Αυστρία εξετάζουν την ιδέα της δημιουργίας μιας «μίνι-Σένγκεν» ώστε συλλογικά να κλείσουν τα σύνορά τους προς την υπόλοιπη Ευρώπη και να σταματήσει τη ροή των προσφύγων στις χώρες τους.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Ελλάδα οργάνωσε μια σύνοδο κορυφής των χωρών της Νότιας Ευρώπης - το λεγόμενο Club Med.
Επίσης, υπάρχει η Ομάδα Visegrad των αναδυόμενων δυνάμεων της Κεντρικής Ευρώπης - Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία.
Υπάρχουν και οι μικροσκοπικές χώρες της Βαλτικής που μοιράζονται πολλά κοινά.
Και υπάρχει το Συμβούλιο των Βορείων Χωρών (τα μέλη της οποίας περιλαμβάνουν μη μέλη της ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία).
Στην πραγματικότητα, η Σκανδιναβία είναι ήδη ένα μπλοκ μέσα σε ένα μπλοκ.
Στο δια ταύτα, σύμφωνα με τον Korzun, η ΕΕ είναι ένα μπλοκ στα πρόθυρα της καταστροφής.
Η διαδικασία της αποσύνθεσης έχει ξεκινήσει και είναι ασταμάτητη.
Μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είναι απλώς η αναγνώριση της πραγματικότητας.
Αυτή είναι η στιγμή να πούμε όλοι "αντίο στην ΕΕ που κάποτε γνωρίζαμε".
Ένα συνονθύλευμα των μπλοκ που αναδύονται αντί να αλλάξουν το ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο άπαξ και δια παντός.
(Πρώτη ενημέρωση 10:16, 15 Μαρτίου 2017)
www.bankingnews.gr
Αυτό διαπιστώνει στη νέα του ανάλυση ο Peter Korzun του The Strategic Culture Foundation, ο οποίος εκτιμά ότι η ΕΕ έχει ανάγκη να ισορροπήσει μεταξύ ενότητας και διαφορετικότητας.
Είναι ένα δίλημμα που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος όλοι οι πολιτικοί του μπλοκ.
Νόμισμα, πολιτική και συμφέροντα διαφέρουν και εμποδίζουν να γίνει το πρότυπο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης πραγματικότητα.
Η τελική απόφαση για τη μελλοντική λειτουργία της κοινότητας θα είναι το Δεκέμβριο.
Τους επόμενους μήνες είναι πιθανό να δούμε περαιτέρω αναταράξεις.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει τις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία, τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία και τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Francois Hollande πρόσφατα φιλοξένησε τους ομολόγους του στις 6 Μαρτίου στις Βερσαλλίες, κοντά στο Παρίσι, για να προετοιμαστεί για μια μεγαλύτερη σύνοδο της ΕΕ στη Ρώμη στις 25 Μαρτίου.
Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία άδραξαν την ευκαιρία να εκφράσουν την υποστήριξη τους για μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων σε μια κοινή προσπάθεια να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της Brexit.
«Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία», ανέφερε ο Γάλλος Πρόεδρος Francois Hollande στους δημοσιογράφους πριν από το δείπνο εργασίας με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel, τον Ισπανό Πρωθυπουργό Mariano Rajoy και τον Ιταλό πρωθυπουργό Paolo Gentiloni.
«Για το λόγο αυτό υποστηρίζω νέες μορφές συνεργασίας», πρόσθεσε ο Hollande στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να «προχωρήσουν πιο γρήγορα» και σε «περαιτέρω τομείς όπως η άμυνα και η εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, αλλά και η εναρμόνιση της δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής», ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος.
Άλλα μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να επιλέξουν να εξαιρεθούν από μέτρα που αποσκοπούν στην εμβάθυνση της ολοκλήρωσης, πρόσθεσε.
Επίσης τόνισε την ανάγκη για μια ευρωπαϊκή άμυνα, που θα λειτουργεί σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ.
Τα παραπάνω υποστηρίχθηκαν και από τη γερμανίδα καγκελάριο.
«Πρέπει να έχουμε το θάρρος να δεχθούμε ότι ορισμένες χώρες μπορούν να προχωρήσουν λίγο πιο γρήγορα από τους άλλους», δήλωσε η Angela Merkel.
Επέμεινε ότι άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να ενταχθούν στις πιο προηγμένες μορφές ενότητας όταν είναι έτοιμα.
«Μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων είναι απαραίτητη, αλλιώς θα καθυστερήσει η ολοκλήρωση.
Και αν καθυστερήσει δεν μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, πρόσθσε.
Η έννοια επιτρέπει σε ορισμένα κράτη μέλη να προχωρήσουν την ενσωμάτωση πιο γρήγορα από τους άλλους.
Εκείνα τα κράτη που είναι στην «αργή λωρίδα» θα υποστούν περιορισμούς στη συμμετοχή τους στην ενιαία αγορά και τη συνεργασία για την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Εκτός από τη Γερμανία και τη Γαλλία - τις «μηχανές» της Ευρωπαϊκής Ένωσης - η έννοια της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων υποστηρίζεται και από την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο και πολλά άλλα πλούσια έθνη της ΕΕ.
Τα κράτη της Βαλτικής είναι πιθανό να μείνουν πίσω.
Κατά την προετοιμασία για τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στη Ρώμη με την ευκαιρία της 60ής επετείου της Συνθήκης της Ρώμης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την 1η Μαρτίου νέες ιδέες για να παραμείνει το μπλοκ ενωμένο.
Η Λευκή Βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης προβλέπει πέντε πιθανά σενάρια για την ήπειρο από το 2025.
Έτσι, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα "πετάξει το μπαλάκι" στα κράτη μέλη προκειμένου να αποφασίσουν σε ποια κατεύθυνση η ΕΕ θα πρέπει να είναι προχωρήσει.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, υποστήριξε ότι μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων ήταν η καλύτερη λύση.
Οι ηγέτες της ΕΕ εξετάζουν τώρα τις επιλογές Juncker, εν όψει της συνόδου κορυφής της Ρώμης, όπου θα κάνουν τις δικές τους δηλώσεις σχετικά με την πορεία προς τα εμπρός μετά την αναμενόμενη αποχώρηση της Βρετανίας το 2019.
Η εφαρμογή της έννοιας της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων σημαίνει ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ θα είναι όλο και πιο ενωμένες σε οικονομικά και αμυντικά θέματα, ενώ θα επιτρέπει άλλα κράτη να ακολουθήσουν αργότερα.
Ο «πυρήνας» των κρατών της ΕΕ θα μπορούσε να κινηθεί πιο γρήγορα και περαιτέρω στην εμβάθυνση της ευρωζώνης και στην εναρμόνιση της δημοσιονομικής και κοινωνικής πολιτικής τους.
Η ιδέα προϋποθέτει παραβιάσεις στις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως η ενιαία αγορά, ή τις τέσσερις ελευθερίες κυκλοφορίας, κεφαλαίων, αγαθών και υπηρεσιών.
Με λίγα λόγια, η ένταξη στην ΕΕ θα γίνεται σε υποομάδες.
Σήμερα, η ΕΕ είναι χωρισμένη σε κλαμπ, μερικές φορές επικαλυπτόμενα από μίνι-συνασπισμούς που βασίζονται σε κοινά γεωγραφικά και μη συμφέροντα. Ορισμένες χώρες ανήκουν στην Ευρωζώνη ή ορισμένες ανήκουν στη Ζώνη Σένγκεν.
Η Γερμανία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Αυστρία εξετάζουν την ιδέα της δημιουργίας μιας «μίνι-Σένγκεν» ώστε συλλογικά να κλείσουν τα σύνορά τους προς την υπόλοιπη Ευρώπη και να σταματήσει τη ροή των προσφύγων στις χώρες τους.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Ελλάδα οργάνωσε μια σύνοδο κορυφής των χωρών της Νότιας Ευρώπης - το λεγόμενο Club Med.
Επίσης, υπάρχει η Ομάδα Visegrad των αναδυόμενων δυνάμεων της Κεντρικής Ευρώπης - Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία.
Υπάρχουν και οι μικροσκοπικές χώρες της Βαλτικής που μοιράζονται πολλά κοινά.
Και υπάρχει το Συμβούλιο των Βορείων Χωρών (τα μέλη της οποίας περιλαμβάνουν μη μέλη της ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία).
Στην πραγματικότητα, η Σκανδιναβία είναι ήδη ένα μπλοκ μέσα σε ένα μπλοκ.
Στο δια ταύτα, σύμφωνα με τον Korzun, η ΕΕ είναι ένα μπλοκ στα πρόθυρα της καταστροφής.
Η διαδικασία της αποσύνθεσης έχει ξεκινήσει και είναι ασταμάτητη.
Μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είναι απλώς η αναγνώριση της πραγματικότητας.
Αυτή είναι η στιγμή να πούμε όλοι "αντίο στην ΕΕ που κάποτε γνωρίζαμε".
Ένα συνονθύλευμα των μπλοκ που αναδύονται αντί να αλλάξουν το ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο άπαξ και δια παντός.
(Πρώτη ενημέρωση 10:16, 15 Μαρτίου 2017)
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών