Διπλωματική κινητικότητα για τις διερευνητικές επαφές – Με προκλήσεις διανθίζει τις αξιώσεις της η τουρκική πλευρά
(upd) Διευρύνει η Τουρκία τον κατάλογο των απαιτήσεών της, όπως αυτές αποτυπώνονται στην επιστολή, που είχε αποστείλει ο Tayyip Erdogan στους ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ, πλην Ελλάδας – Κύπρου πριν από την αναβληθείσα – επισήμως για Covid 19- Συνόδου Κορυφής που ήταν προγραμματισμένη για τις 24 – 25/ 9 και τελικά θα πραγματοποιηθεί στις 1 – 2/10 και στην οποία δεν αναμένεται να αποφασιστούν κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας.
Ο Erdogan στην επιστολή του, παρουσιάζει το γνωστό τουρκικό αφήγημά του για την Ανατολική Μεσόγειο και ισχυρίζεται πως την ένταση την προκαλούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Στην επιστολή Erdogan διατυπώνεται και η πρόταση για τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς λύση Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης κατανομής των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες, «ως συνιδρυτές της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας και συνιδιοκτήτες του νησιού».
Το παζάρι, που εκτυλίσσεται, διανθίζεται εκ μέρους της Άγκυρας με προκλήσεις, όπως η ρίψη κόκκινης μπογιάς στην ελληνική σημαία στο Καστελόριζο ενώ σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης το Oruc Reis αναχώρησε εκ νέου από το λιμάνι της Αττάλειας.
Την κίνηση αυτή τη συνδέουν με τη νέα NAVTEX για άσκηση με πραγματικά πυρά στις 29/9 μεταξύ Καστελόριζου και Ρόδου.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία ξεκαθαρίζει πως η διεξαγωγή διαλόγου είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών ενώ η ΕΕ δια του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel υπέβαλε πρόταση πολυμερούς διάσκεψης στον ΟΗΕ για την Αν. Μεσόγειο.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί για την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι μονομερείς ενέργειες και παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου πρέπει να σταματήσουν.
Μαζί με τα κράτη μέλη μας, καταβάλλουμε εντατικές διπλωματικές προσπάθειες για την εξάλειψη των εντάσεων και την προώθηση του διαλόγου.
Με αυτό το πνεύμα, πρότεινα τη διοργάνωση μιας πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη» δήλωσε ο Michel στην Ολομέλεια των Ηνωμένων Εθνών.
Μάλιστα, οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι ανταποκρίθηκαν θετικά.
«Οι οριοθετήσεις στη θάλασσα, η ασφάλεια, τα ενεργειακά ζητήματα και η μετανάστευση είναι μερικά από τα θέματα που πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τη διαφωνία της με την πολιτική των κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία και την πρόβλεψη ότι δεν θα κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (1-2 Οκτωβρίου), εξέφρασε στις 25 Σεπτεμβρίου η σύμβουλος του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Josep Borrell, Nathalie Tocci.
Την ίδια ώρα, έμπρακτη στήριξη και τοποθετήσεις στην κατεύθυνση της περαιτέρω αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένει η Αθήνα από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo, που επισκέπτεται την Ελλάδα από τις 28/9 με επίσημη ατζέντα τα εξοπλιστικά και τη Σούδα. O Pompeo πριν από την άφιξή του στην Ελλάδα χαιρέτισε τις ανακοινώσεις Ελλάδας - Τουρκίας για έναρξη των διερευνητικών επαφών.
Όλες οι απαιτήσεις Erdogan ενόψει της Συνόδου Κορυφής
Τις απαιτήσεις του ενόψει της έναρξης των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα διατυπώνει ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, σε επιστολή, που απέστειλε σε όλους τους ηγέτες των κρατών – μελών της ΕΕ, πλην Ελλάδας και Κύπρου.
Η επιστολή είχε σταλεί την παραμονή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου, το οποίο αναβλήθηκε και επαναπρογραμματίσθηκε για την 1η Οκτωβρίου
Ο Erdogan στην επιστολή του, που αποκαλύπτει η κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος», παρουσιάζει το γνωστό τουρκικό αφήγημά του για την Ανατολική Μεσόγειο και ισχυρίζεται πως την ένταση την προκαλούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Επί τούτου αναφέρθηκε στις δράσεις της Λευκωσίας από το 2003 και εντεύθεν (οριοθετήσεις, αδειοδοτήσεις, γεωτρήσεις). Κατηγορώντας Αθήνα και Λευκωσία, υποστήριξε πως αποσκοπούν στη «φυλάκιση» της Τουρκίας εντός του Κόλπου της Αττάλειας (Χάρτης της Σεβίλλης).
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος παρουσιάζεται ως «ειρηνοποιός» και αναφέρει πολλές φορές πως είναι έτοιμος για διάλογο με την Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις.
Στην επιστολή Erdogan διατυπώνεται και η πρόταση για τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς λύση Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης κατανομής των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες, «ως συνιδρυτές της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας και συνιδιοκτήτες του νησιού».
Προκειμένου να δημιουργηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός συνεργασίας, δεν χρειάζεται να περιμένουμε τη διευθέτηση του Κυπριακού, αναφέρει ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος έσπευσε να εξηγήσει και το γιατί:
«Επειδή και τα δύο μέρη στο νησί λειτουργούν μέσω διεθνών εταιρειών πετρελαίου στις αντίστοιχες περιοχές καθορισμένων αδειών τους.
Μόνο οι δύο λαοί στο νησί πρέπει να αποφασίσουν από κοινού εάν θα αναστείλουν ή θα συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες».
Είναι έτοιμη για συμβιβασμό η Τουρκία;
Η Τουρκία δεν θα κάνει κανένα συμβιβασμό στην Ανατολική Μεσόγειο εάν δεν κερδίσει την ΑΟΖ του Καστελόριζου και δεν αποστρατιωτικοποιηθούν τα νησιά αναφέρουν ορισμένα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας που συγκλήθηκε υπό την προεδρία του Erdogan τονίστηκε ότι το τουρκικό έθνος δεν θα διακινδυνεύσει την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του στη ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα από τώρα και στο εξής.
Υπάρχουν δύο ζητήματα με την Ελλάδα, οι θαλάσσιες δικαιοδοσίες και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με βάση το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των τούρκων.
Τι κρύβεται πίσω από αυτές τις αναφορές των Τούρκων;
Ο διάλογος Ελλάδος και Τουρκίας θα ξεκινήσει αρχές Οκτωβρίου 2020, μάλλον την εβδομάδα 5 με 9 Οκτωβρίου και οι τούρκοι θέτουν χρονοδιάγραμμα έως τέλη Νοεμβρίου 2020 για την έκβαση των συνομιλιών.
Μέχρι τώρα έχουν υπάρξει 60 γύροι διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα.
Η τουρκική πλευρά έχει ένα βασικό στόχο την ΑΟΖ του Καστελόριζου αυτός είναι ο βασικός στόχος.
Με βάση ορισμένες ενδείξεις η Τουρκία διεκδικεί όχι μόνο το 50% της ΑΟΖ του Καστελόριζου που είναι 40,5 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων δηλαδή τα 20 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα αλλά μια θαλάσσια περιοχή που φθάνει τα 60 με 70 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Εάν η Ελλάδα αποδεχθεί να διαπραγματευτεί την ΑΟΖ του Καστελόριζου – σενάριο ιδιαιτέρως πιθανό η παραχώρηση μια θαλάσσιας ζώνης 20 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων – δηλαδή το 50% της ΑΟΖ του Καστελόριζου δεν θα επαρκεί…
Οι Τούρκοι θέλουν 150 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Ελλάδος αλλά στόχος τους είναι να κερδίσουν 60 με 70 χιλιάδες νοτιοανατολικά του Καστελόριζου έως τις παρυφές της Κύπρου.
Από τις έρευνες των τούρκων στην Ελληνική ΑΟΖ προέκυψε ότι υπάρχουν ενδείξεις για κοιτάσματα αλλά ακόμη οι τούρκοι δεν έχουν σαφή εικόνα ούτε για εύρος, ούτε για την καθαρότητα του φυσικού αερίου.
Η Τουρκία μπορεί να προβάλει αξιώσεις για θαλάσσιες δικαιοδοσίες 150 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων αλλά στην πράξη τους ενδιαφέρει μια κρίσιμη ζώνη 60 με 70 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Τουρκικά ΜΜΕ: Ξανά στα ανοιχτά το Oruc Reis
Το Oruc Reis εγκατέλειψε το λιμάνι της Αττάλειας, το βράδυ του Σαββάτου (26/09/2020), όπως μεταδίδουν τουρκικά ΜΜΕ.
Το ερευνητικό σκάφος είχε επιστρέψει για ανεφοδιασμό και συντήρηση, όπως δήλωναν Τούρκοι υπουργοί μεταξύ των οποίων και ο Hulusi Akar.
Το πλοίο είναι στα ανοιχτά και φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ συνδέουν την εξέλιξη αυτή τη νέα NAVTEX, που εξέδωσε η Άγκυρα για άσκηση με πραγματικά πυρά στην περιοχή μεταξύ της Ρόδου και του Καστελόριζου στις 29 Σεπτεμβρίου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Oruc Reis, βγαίνει από το λιμάνι της Αττάλειας, μετά την απόσυρσή του από την Ανατολική Μεσόγειο.
Πριν λίγες μέρες, τουρκικά ΜΜΕ, ανέφεραν ότι το πλοίο από το λιμάνι και άρχισε να κινείται νοτιοανατολικά με μεγάλη ταχύτητα, προτού τελικά επιστρέψει και σταματήσει ανοιχτά του λιμανιού.
Καταδίκη της προσβολής της ελληνικής σημαίας στο Καστελόριζο
Την προσβολή της ελληνικής σημαίας στο Καστελόριζο καταδικάζει το υπουργείο Εξωτερικών και ζητεί από την Άγκυρα να αποδοκιμάσει το περιστατικό.
«Τέτοιες απαράδεκτες ενέργειες αποσκοπούν να δυναμιτίσουν τις προοπτικές αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δυο χωρών», σημειώνει.
«Αναμένουμε από τις τουρκικές αρχές την άμεση καταδίκη και διερεύνηση του περιστατικού, ώστε οι υπαίτιοι να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης», τονίζει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται, πως το Σάββατο (26/9/2020) τουρκικό drone που απογειώθηκε από το Κας, πέταξε πάνω από το Καστελόριζο και έριξε 100 κιλά κόκκινης μπογιάς στην ελληνική σημαία που φαίνεται από την είσοδο στο λιμάνι του νησιού.
Από τα ηχεία, που είχε πάνω του το drone, άρχισε να ακούγεται ο εθνικός ύμνος της Τουρκίας κι αμέσως μετά ήχησαν σειρήνες πολέμου.
Νέα γερμανική παρέμβαση για διάλογο
Ως ιδιαιτέρως καλή και σημαντική είδηση χαρακτήρισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Heiko Maas την ανακοίνωση επανέναρξης διερευνητικών επαφών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
«Το μονοπάτι που έχουμε μπροστά μας παραμένει δύσκολο» λέει ο Maas αλλά εμφανίζεται πεπεισμένος ότι τα επίμαχα ζητήματα μεταξύ δύο γειτόνων και συμμάχων στο ΝΑΤΟ μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσου διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου.
«Αν παρουσιάζεται μία ευκαιρία για να γίνει αυτό στην παρούσα συγκυρία, πρέπει να την αδράξουμε» σημειώνει ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών σε δήλωσή του στην «Καθημερινή της Κυριακής».
«Η Γερμανία είναι έτοιμη να καταβάλει κάθε προσπάθεια προς υποστήριξη αυτής της διαδικασίας του διαλόγου», τονίζει.
Υπενθυμίζεται πως ο Maas είχε ταξιδέψει σε Αθήνα και Άγκυρα στις 25 Αυγούστου σε μία πρώτη απόπειρα αναβίωσης της γερμανικής διαμεσολάβησης μεταξύ των δύο πλευρών.
Την Τρίτη (22/9) η τηλεδιάσκεψη μεταξύ Merkel, Erdogan και Michel εκτιμάται, πως έδωσε την ώθηση για την ανακοίνωση των διερευνητικών συνομιλιών.
Την εξέλιξη χαιρέτισε το Βερολίνο κάνοντας λόγο για σημαντικό βήμα ως προς τις διμερείς σχέσεις.
Επιβεβαιώνοντας τα δημοσιεύματα και τις εκτιμήσεις του Bankingnews η Γερμανία θα επιμείνει στην ήπια γραμμή απέναντι στην Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής 1 – 2/10, όπως εξάλλου έχει καταστεί σαφές και από τις δηλώσεις του Γερμανού κυβερνητικού εκπροσώπου Stephen Zeibert.
H Merkel επ’ ουδενί δεν επιθυμεί να διακινδυνεύσει προβλήματα στις διερευνητικές συνομιλίες και μία νέα διολίσθηση σε περίοδο έντασης.
Τι αναμένει η Αθήνα από την επίσκεψη Pompeo
Η Αθήνα αναμένει από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo ένα ισχυρό μήνυμα για περαιτέρω αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η χώρα μας αναμένει να επιβεβαιωθεί η έμπρακτη στήριξη των ελληνικών θέσεων σε όλα τα επίπεδα και ιδίως απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Πάντως δεν αναμένεται κάποια θεαματική δήλωση από τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας λόγω και της ιδιαίτερης και πολύπλευρης σχέσης, που συνδέει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump με τον Τούρκο ομόλογό του, παρά τη δυσαρέσκεια της Ουάσινγκτον για την προμήθεια οπλικών συστημάτων από τη Μόσχα.
Εξάλλου, όπως έχει προϊδεάσει ο Αμερικανός πρέσβης Geoffrey Pyatt, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα επαναλάβουν πως βρίσκονται στο πλευρό της Ελλάδας «ως στενού συμμάχου στο θέμα της ανάπτυξης της οικονομίας, όπως και στο ζήτημα διασφάλισης του ρόλου της χώρας ως πυλώνα σταθερότητας σε μία δύσκολη περιοχή».
Αυτό που προέχει για τις ΗΠΑ είναι η αποκατάσταση της «διαρραγείσας» συνοχής του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο καθόσον μάλιστα είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη η ρωσική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή.
«Οι αυξημένες εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν εκτός από τους αντιπάλους που θα ήθελαν να δουν διχασμό στη διατλαντική ενότητα», έχει δηλώσει ο ίδιος ο Pompeo.
Η αμερικανική ανάμιξη στην κατεύθυνση αποκλιμάκωσης σαφέστατα έχει να κάνει με τη δύναμη της Μόσχας στη Συρία που φιλοξενεί στρατηγικά σημαντικές ρωσικές ναυτικές και στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις στο Tartus και στο Hmeimim.
Αυτές οι βάσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη συμμαχία της Ρωσίας με τη Συρία, όπου οι ΗΠΑ επιδιώκουν να κερδίσουν τον υπόγειο πόλεμο για την αλλαγή καθεστώτος στη χώρα.
Επισήμως στην ατζέντα της επίσκεψης Pompeo περιλαμβάνονται:
- Το ενδιαφέρον για ναυπήγηση των 4 νέων φρεγατών που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και την αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ
- Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Σούδας
Η επίσκεψη Pompeo έχει δύο σταθμούς στις 28/9 τη Θεσσαλονίκη, όπου θα έχει συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια και στη συνέχεια τα Χανιά όπου θα φιλοξενηθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
State Department: Πυλώνας σταθερότητας η Ελλάδα
Πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζει το State Department την Ελλάδα ενόψει της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo σε Θεσσαλονίκη και Κρήτη 28 – 30 Σεπτεμβρίου.
Στην ανακοίνωση, στην οποία δεν γίνεται κάποια αναφορά για τις εντάσεις του τελευταίου διαστήματος στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνεται πως ο Αμερικανός υπουργός θα συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ομόλογό του Νίκο Δένδια.
«Θα ανανεώσουν την κοινή μας δέσμευση για προώθηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Δυτικά Βαλκάνια και ενώ η σχέση ΗΠΑ -Ελλάδας είναι η ισχυρότερη τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα συνεργάζονται σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας και της ασφάλειας, του εμπορίου και των επενδύσεων, της ενέργειας, της αντιτρομοκρατίας και της επιβολής του νόμου.
Η επερχόμενη συμπλήρωση 200 ετών της Ελλάδας το 2021 προσφέρει την ευκαιρία να γιορτάσουμε μαζί τις κοινές δημοκρατικές αξίες που πολλοί Έλληνες και Αμερικανοί έχουν δεσμευτεί να υπερασπιστούν και που μας έχουν κάνει πιο δυνατούς.
Pompeo: Αναγκαία η περαιτέρω αποκλιμάκωση της έντασης στην Αν. Μεσόγειο
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg είχε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo την Κυριακή (27/9/2020), λίγες ώρες πριν από την έλευσή του στην Ελλάδα.
Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Pompeo μέσω Twitter, συζήτησε με τον επικεφαλής της βορειοατλαντικής συμμαχίας την ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και επανέλαβε τη σημασία της ενότητας στο ΝΑΤΟ.
Ο Αμερικανός υπουργός χαιρέτισε τις ανακοινώσεις από τους ηγέτες Ελλάδας - Τουρκίας για την επανάληψη των διερευνητικών επαφών και προέταξε την ανάγκη μείωσης των εντάσεων.
Υποβαθμίζει η Τουρκία την επίσκεψη Pompeo στην Ελλάδα
Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον του Τουρκικού Τύπου για την επικείμενη επίσκεψη Pompeo στην Ελλάδα, την οποία ωστόσο προσπαθούν να υποβαθμίσουν χαρακτηρίζοντας την «συμβολικού χαρακτήρα»παρότι είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέπτεται την μία χώρα χωρίς να επισκεφθεί και την άλλη.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων είναι ούτως ή άλλως γνωστό ότι οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον εδώ και καιρό βρίσκονται στο ναδίρ όχι μόνο με αφορμή τους S-400 αλλά με μια σειρά θεμάτων με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία και όχι μόνο.
Όμως στην συγκεκριμένη συγκυρία που έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο οι κινήσεις του κάθε παίκτη κρύβουν το δικό τους μήνυμα.
Menendez: Ελπίδες για θετικά αποτελέσματα στις διερευνητικές επαφές
Στις διερευνητικές επαφές, αναφέρθηκε και ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Bob Menendez λέγοντας ότι έχει αποκομίσει την εικόνα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιθυμεί πραγματικά να ζήσει ειρηνικά με τους γείτονες του στην Τουρκία, παραμένοντας, όμως, σταθερός στην προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
«Επομένως ελπίζω ότι μια τέτοια εξέλιξη (διερευνητικές συνομιλίες) θα παράγει θετικά αποτελέσματα.
Δεν υπάρχει λόγος η Τουρκία να κουνάει το σπαθί της στρατιωτικής εμπλοκής και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου», είπε ο Αμερικανός γερουσιαστής.
Ερωτηθείς τι μήνυμα στέλνει στην Τουρκία η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Mike Pompeo στην Ελλάδα και τι σημαίνει για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις γενικότερα, ο γερουσιαστής στάθηκε στον καθοριστικό ρόλο που έχει παίξει το νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο στην αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας.
Kalin (εκπρ. Erdogan): Σε τρία στάδια οι διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα
Το πώς θα διενεργηθούν οι διερευνητικές επαφές που θα πραγματοποιηθούν μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, αποκάλυψε ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Recep Tayyip Erdogan, Ibrahim Kalin.
Σύμφωνα με τον κ. Κalin, εκτός από τις διερευνητικές επαφές, Ελλάδα και Τουρκία θα διεξαγάγουν ταυτόχρονα πολιτικές και στρατιωτικές συνομιλίες.
Όσον αφορά στις πολιτικές διαβουλεύσεις, θα συμμετάσχουν αξιωματούχοι των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χώρων, που θα ασχοληθούν με τα ζητήματα διμερών σχέσεων, σε επίπεδο οικονομίας, τουρισμού, ασφάλειας συνόρων και μειονοτήτων.
Η δεύτερη διαπραγμάτευση μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας θα είναι σε στρατιωτικό επίπεδο. Υπό τον φιλόδοξο τίτλο «Συναντήσεις Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ στρατιωτικών», δύο επιτροπές θα επιδιώξουν τη στρατιωτική συνεργασία Ελλήνων και Τούρκων σε ξηρά, θάλασσα, αέρα και συνοριακές γραμμές.
Όπως σημείωσε ο Ibrahim Kalin, έχουν ήδη γίνει κάποιες τέτοιες συναντήσεις, όπως την εβδομάδα που πέρασε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
H ημερομηνία των επαφών δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.
«Σε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό το ότι ο πρόεδρός μας άνοιξε τον δρόμο, δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στη διπλωματία και τις διαπραγματεύσεις.
Αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό από την Ε.Ε.
Αλλά και από την ελληνική πλευρά.
Ήδη με την Ελλάδα είχαμε συμφωνήσει πριν από 1-1,5 μήνα να ανακοινώσουμε την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών, αλλά λόγω της συμφωνίας, που υπέγραψε τότε η Ελλάδα με την Αίγυπτο, ματαιώθηκε.
Τώρα ελπίζουμε να μην αντιμετωπίσουμε ξανά μια παρόμοια κατάσταση.
Την επόμενη εβδομάδα, στις 1-2 Οκτωβρίου, θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.
Έχει μεγάλη σημασία η τουρκική ατζέντα να αντιμετωπιστεί θετικά» είπε ο Kalin.
Tocci (Σύμβουλος Borrell): Ξεχάστε τις κυρώσεις στην Τουρκία - Δεν είναι αυτός ο τρόπος να της ασκηθεί πίεση
Τη διαφωνία της με την πολιτική των κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία και την πρόβλεψη ότι δεν θα κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (1-2 Οκτωβρίου), εξέφρασε την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020 η σύμβουλος του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Josep Borrell, Nathalie Tocci.
Σε διαδικτυακή συζήτηση διοργανωμένη από το γραφείο Βρυξελλών του German Marshall Fund of the United States, η κ. Tocci ήταν σαφής: «Ξεχάστε τις κυρώσεις!
Δεν είναι αυτός ο τρόπος να ασκηθεί επιρροή επί της Τουρκίας».
Πρόσθεσε ότι θα εκπλαγεί ιδιαιτέρως αν υπάρξει πολιτική συμφωνία για κάτι τέτοιο στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής.
Η διευθύντρια του ιταλικού ινστιτούτου IAI χαρακτήρισε «επικίνδυνη ψευδαίσθηση» την ιδέα που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα και την Κύπρο ότι «υπάρχει ένας μεγάλος αδελφός εκεί έξω – είτε είναι οι ΗΠΑ, είτε η Γαλλία, είτε η Ευρωπαϊκή Ένωση – που θα παρέμβει και θα υπερασπιστεί τα ελληνικά και τα κυπριακά συμφέροντα.
Αυτή η ψευδαίσθηση είναι που αποτρέπει τις χώρες αυτές από τη συνειδητοποίηση ότι η μόνη λύση που μπορεί να προκύψει είναι μεταξύ των μερών που εμπλέκονται [στη διένεξη]».
Αυτό που χρειάζεται, τόνισε η σύμβουλος του κ.Borrell, είναι «ένα πραγματικό reset των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας», μέσω του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης – τον οποίο «αρνείται η Ε.Ε.».
Στην ίδια εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών του GMFUS Ian Lesser, ο Michael Lee (SAIS/Johns Hopkins, Bruegel) εξέφρασε κι αυτός σκεπτικισμό για το κατά πόσο οι κυρώσεις ή η προβολή ναυτικής ισχύος μπορούν να συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Σημείωσε ωστόσο ότι η Ε.Ε., ως ένας παίκτης ήπιας ισχύος, «δεν έχει πολλά εργαλεία», ότι «οι κυρώσεις είναι ένα από αυτά» – και ότι η απειλή επιβολής τους ίσως είναι αποτελεσματική.
Ο κ. Lee είπε επίσης ότι δεν πιστεύει ότι το Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη μπορεί να επιλύσει τις διαφορές των δύο χωρών σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, καθώς οι ερμηνείες τους των σχετικών διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου απέχουν τόσο πολύ μεταξύ τους.
«Μόνο οι διμερείς διαπραγματεύσεις μπορούν να οδηγήσουν σε επίλυση του αδιεξόδου», σύμφωνα με την εκτίμησή του.
Οι χώρες της περιοχής «έχουν δείξει στο παρελθόν διάθεση να συνομιλήσουν – αρκεί να μην είναι με το πιστόλι στον κρόταφο», συμπλήρωσε με νόημα.
Με τη σειρά του, ο Gerald Knaus, γνωστός ως αρχιτέκτονας της κοινής δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016, χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη συμφωνία «νεκρή».
Πρόσθεσε ότι η «ωμή» αντίδραση – με την «αναστολή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας» – της Ελλάδας στην «κυνική» απόπειρα του Ρ. Τ. Ερντογάν να «εργαλειοποιήσει» το μεταναστευτικό το Μάρτιο απέδειξε ότι η Τουρκία δεν μπορεί, στην πράξη, να εκβιάσει την Ελλάδα στο μέτωπο αυτό. Ήταν ένα «καταστροφικό λάθος» του Τούρκου προέδρου, σύμφωνα με τον κ. Knauss.
Ο ιδρυτής του European Stability Initiative είπε ότι είναι επείγον, ειδικά για την Αθήνα, να υπάρξει μία νέα συνεννόηση μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας για τη διαχείριση του τεράστιου πληθυσμού προσφύγων (5% του τουρκικού πληθυσμού) που βρίσκεται σε τουρκικό έδαφος.
«Αυτό είναι προτεραιότητα για την Ελλάδα.
Αν η ελληνική πλευρά σταματήσει να φοβάται μία επανάληψη μίας τέτοιας απόπειρας μαζικής εισόδου ενορχηστρωμένης από την Τουρκία, τότε θα μειωθεί σημαντικά η νευρικότητα στην Αθήνα», είπε.
Κανείς από τους ομιλητές δεν φάνηκε αισιόδοξος πάντως ότι μεσοπρόθεσμα μπορούν οι ελληνοτουρκικές επαφές να οδηγήσουν σε κάποια ουσιώδη πρόοδο.
Ο Erdogan στην επιστολή του, παρουσιάζει το γνωστό τουρκικό αφήγημά του για την Ανατολική Μεσόγειο και ισχυρίζεται πως την ένταση την προκαλούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Στην επιστολή Erdogan διατυπώνεται και η πρόταση για τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς λύση Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης κατανομής των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες, «ως συνιδρυτές της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας και συνιδιοκτήτες του νησιού».
Το παζάρι, που εκτυλίσσεται, διανθίζεται εκ μέρους της Άγκυρας με προκλήσεις, όπως η ρίψη κόκκινης μπογιάς στην ελληνική σημαία στο Καστελόριζο ενώ σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης το Oruc Reis αναχώρησε εκ νέου από το λιμάνι της Αττάλειας.
Την κίνηση αυτή τη συνδέουν με τη νέα NAVTEX για άσκηση με πραγματικά πυρά στις 29/9 μεταξύ Καστελόριζου και Ρόδου.
Την ίδια ώρα, η Γερμανία ξεκαθαρίζει πως η διεξαγωγή διαλόγου είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών ενώ η ΕΕ δια του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel υπέβαλε πρόταση πολυμερούς διάσκεψης στον ΟΗΕ για την Αν. Μεσόγειο.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανησυχεί για την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι μονομερείς ενέργειες και παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου πρέπει να σταματήσουν.
Μαζί με τα κράτη μέλη μας, καταβάλλουμε εντατικές διπλωματικές προσπάθειες για την εξάλειψη των εντάσεων και την προώθηση του διαλόγου.
Με αυτό το πνεύμα, πρότεινα τη διοργάνωση μιας πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη» δήλωσε ο Michel στην Ολομέλεια των Ηνωμένων Εθνών.
Μάλιστα, οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι ανταποκρίθηκαν θετικά.
«Οι οριοθετήσεις στη θάλασσα, η ασφάλεια, τα ενεργειακά ζητήματα και η μετανάστευση είναι μερικά από τα θέματα που πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Τη διαφωνία της με την πολιτική των κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία και την πρόβλεψη ότι δεν θα κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (1-2 Οκτωβρίου), εξέφρασε στις 25 Σεπτεμβρίου η σύμβουλος του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Josep Borrell, Nathalie Tocci.
Την ίδια ώρα, έμπρακτη στήριξη και τοποθετήσεις στην κατεύθυνση της περαιτέρω αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένει η Αθήνα από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo, που επισκέπτεται την Ελλάδα από τις 28/9 με επίσημη ατζέντα τα εξοπλιστικά και τη Σούδα. O Pompeo πριν από την άφιξή του στην Ελλάδα χαιρέτισε τις ανακοινώσεις Ελλάδας - Τουρκίας για έναρξη των διερευνητικών επαφών.
Όλες οι απαιτήσεις Erdogan ενόψει της Συνόδου Κορυφής
Τις απαιτήσεις του ενόψει της έναρξης των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα διατυπώνει ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, σε επιστολή, που απέστειλε σε όλους τους ηγέτες των κρατών – μελών της ΕΕ, πλην Ελλάδας και Κύπρου.
Η επιστολή είχε σταλεί την παραμονή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου, το οποίο αναβλήθηκε και επαναπρογραμματίσθηκε για την 1η Οκτωβρίου
Ο Erdogan στην επιστολή του, που αποκαλύπτει η κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος», παρουσιάζει το γνωστό τουρκικό αφήγημά του για την Ανατολική Μεσόγειο και ισχυρίζεται πως την ένταση την προκαλούν η Ελλάδα και η Κύπρος.
Επί τούτου αναφέρθηκε στις δράσεις της Λευκωσίας από το 2003 και εντεύθεν (οριοθετήσεις, αδειοδοτήσεις, γεωτρήσεις). Κατηγορώντας Αθήνα και Λευκωσία, υποστήριξε πως αποσκοπούν στη «φυλάκιση» της Τουρκίας εντός του Κόλπου της Αττάλειας (Χάρτης της Σεβίλλης).
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος παρουσιάζεται ως «ειρηνοποιός» και αναφέρει πολλές φορές πως είναι έτοιμος για διάλογο με την Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις.
Στην επιστολή Erdogan διατυπώνεται και η πρόταση για τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς λύση Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης κατανομής των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες, «ως συνιδρυτές της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας και συνιδιοκτήτες του νησιού».
Προκειμένου να δημιουργηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός συνεργασίας, δεν χρειάζεται να περιμένουμε τη διευθέτηση του Κυπριακού, αναφέρει ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος έσπευσε να εξηγήσει και το γιατί:
«Επειδή και τα δύο μέρη στο νησί λειτουργούν μέσω διεθνών εταιρειών πετρελαίου στις αντίστοιχες περιοχές καθορισμένων αδειών τους.
Μόνο οι δύο λαοί στο νησί πρέπει να αποφασίσουν από κοινού εάν θα αναστείλουν ή θα συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες».
Είναι έτοιμη για συμβιβασμό η Τουρκία;
Η Τουρκία δεν θα κάνει κανένα συμβιβασμό στην Ανατολική Μεσόγειο εάν δεν κερδίσει την ΑΟΖ του Καστελόριζου και δεν αποστρατιωτικοποιηθούν τα νησιά αναφέρουν ορισμένα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας που συγκλήθηκε υπό την προεδρία του Erdogan τονίστηκε ότι το τουρκικό έθνος δεν θα διακινδυνεύσει την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του στη ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα από τώρα και στο εξής.
Υπάρχουν δύο ζητήματα με την Ελλάδα, οι θαλάσσιες δικαιοδοσίες και η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου με βάση το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των τούρκων.
Τι κρύβεται πίσω από αυτές τις αναφορές των Τούρκων;
Ο διάλογος Ελλάδος και Τουρκίας θα ξεκινήσει αρχές Οκτωβρίου 2020, μάλλον την εβδομάδα 5 με 9 Οκτωβρίου και οι τούρκοι θέτουν χρονοδιάγραμμα έως τέλη Νοεμβρίου 2020 για την έκβαση των συνομιλιών.
Μέχρι τώρα έχουν υπάρξει 60 γύροι διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα.
Η τουρκική πλευρά έχει ένα βασικό στόχο την ΑΟΖ του Καστελόριζου αυτός είναι ο βασικός στόχος.
Με βάση ορισμένες ενδείξεις η Τουρκία διεκδικεί όχι μόνο το 50% της ΑΟΖ του Καστελόριζου που είναι 40,5 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων δηλαδή τα 20 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα αλλά μια θαλάσσια περιοχή που φθάνει τα 60 με 70 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Εάν η Ελλάδα αποδεχθεί να διαπραγματευτεί την ΑΟΖ του Καστελόριζου – σενάριο ιδιαιτέρως πιθανό η παραχώρηση μια θαλάσσιας ζώνης 20 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων – δηλαδή το 50% της ΑΟΖ του Καστελόριζου δεν θα επαρκεί…
Οι Τούρκοι θέλουν 150 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Ελλάδος αλλά στόχος τους είναι να κερδίσουν 60 με 70 χιλιάδες νοτιοανατολικά του Καστελόριζου έως τις παρυφές της Κύπρου.
Από τις έρευνες των τούρκων στην Ελληνική ΑΟΖ προέκυψε ότι υπάρχουν ενδείξεις για κοιτάσματα αλλά ακόμη οι τούρκοι δεν έχουν σαφή εικόνα ούτε για εύρος, ούτε για την καθαρότητα του φυσικού αερίου.
Η Τουρκία μπορεί να προβάλει αξιώσεις για θαλάσσιες δικαιοδοσίες 150 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων αλλά στην πράξη τους ενδιαφέρει μια κρίσιμη ζώνη 60 με 70 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Τουρκικά ΜΜΕ: Ξανά στα ανοιχτά το Oruc Reis
Το Oruc Reis εγκατέλειψε το λιμάνι της Αττάλειας, το βράδυ του Σαββάτου (26/09/2020), όπως μεταδίδουν τουρκικά ΜΜΕ.
Το ερευνητικό σκάφος είχε επιστρέψει για ανεφοδιασμό και συντήρηση, όπως δήλωναν Τούρκοι υπουργοί μεταξύ των οποίων και ο Hulusi Akar.
Το πλοίο είναι στα ανοιχτά και φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ συνδέουν την εξέλιξη αυτή τη νέα NAVTEX, που εξέδωσε η Άγκυρα για άσκηση με πραγματικά πυρά στην περιοχή μεταξύ της Ρόδου και του Καστελόριζου στις 29 Σεπτεμβρίου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Oruc Reis, βγαίνει από το λιμάνι της Αττάλειας, μετά την απόσυρσή του από την Ανατολική Μεσόγειο.
Πριν λίγες μέρες, τουρκικά ΜΜΕ, ανέφεραν ότι το πλοίο από το λιμάνι και άρχισε να κινείται νοτιοανατολικά με μεγάλη ταχύτητα, προτού τελικά επιστρέψει και σταματήσει ανοιχτά του λιμανιού.
Την προσβολή της ελληνικής σημαίας στο Καστελόριζο καταδικάζει το υπουργείο Εξωτερικών και ζητεί από την Άγκυρα να αποδοκιμάσει το περιστατικό.
«Τέτοιες απαράδεκτες ενέργειες αποσκοπούν να δυναμιτίσουν τις προοπτικές αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δυο χωρών», σημειώνει.
«Αναμένουμε από τις τουρκικές αρχές την άμεση καταδίκη και διερεύνηση του περιστατικού, ώστε οι υπαίτιοι να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης», τονίζει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται, πως το Σάββατο (26/9/2020) τουρκικό drone που απογειώθηκε από το Κας, πέταξε πάνω από το Καστελόριζο και έριξε 100 κιλά κόκκινης μπογιάς στην ελληνική σημαία που φαίνεται από την είσοδο στο λιμάνι του νησιού.
Από τα ηχεία, που είχε πάνω του το drone, άρχισε να ακούγεται ο εθνικός ύμνος της Τουρκίας κι αμέσως μετά ήχησαν σειρήνες πολέμου.
Νέα γερμανική παρέμβαση για διάλογο
Ως ιδιαιτέρως καλή και σημαντική είδηση χαρακτήρισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Heiko Maas την ανακοίνωση επανέναρξης διερευνητικών επαφών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
«Το μονοπάτι που έχουμε μπροστά μας παραμένει δύσκολο» λέει ο Maas αλλά εμφανίζεται πεπεισμένος ότι τα επίμαχα ζητήματα μεταξύ δύο γειτόνων και συμμάχων στο ΝΑΤΟ μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσου διαλόγου στη βάση του διεθνούς δικαίου.
«Αν παρουσιάζεται μία ευκαιρία για να γίνει αυτό στην παρούσα συγκυρία, πρέπει να την αδράξουμε» σημειώνει ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών σε δήλωσή του στην «Καθημερινή της Κυριακής».
«Η Γερμανία είναι έτοιμη να καταβάλει κάθε προσπάθεια προς υποστήριξη αυτής της διαδικασίας του διαλόγου», τονίζει.
Υπενθυμίζεται πως ο Maas είχε ταξιδέψει σε Αθήνα και Άγκυρα στις 25 Αυγούστου σε μία πρώτη απόπειρα αναβίωσης της γερμανικής διαμεσολάβησης μεταξύ των δύο πλευρών.
Την Τρίτη (22/9) η τηλεδιάσκεψη μεταξύ Merkel, Erdogan και Michel εκτιμάται, πως έδωσε την ώθηση για την ανακοίνωση των διερευνητικών συνομιλιών.
Την εξέλιξη χαιρέτισε το Βερολίνο κάνοντας λόγο για σημαντικό βήμα ως προς τις διμερείς σχέσεις.
Επιβεβαιώνοντας τα δημοσιεύματα και τις εκτιμήσεις του Bankingnews η Γερμανία θα επιμείνει στην ήπια γραμμή απέναντι στην Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής 1 – 2/10, όπως εξάλλου έχει καταστεί σαφές και από τις δηλώσεις του Γερμανού κυβερνητικού εκπροσώπου Stephen Zeibert.
H Merkel επ’ ουδενί δεν επιθυμεί να διακινδυνεύσει προβλήματα στις διερευνητικές συνομιλίες και μία νέα διολίσθηση σε περίοδο έντασης.
Τι αναμένει η Αθήνα από την επίσκεψη Pompeo
Η Αθήνα αναμένει από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Mike Pompeo ένα ισχυρό μήνυμα για περαιτέρω αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η χώρα μας αναμένει να επιβεβαιωθεί η έμπρακτη στήριξη των ελληνικών θέσεων σε όλα τα επίπεδα και ιδίως απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Πάντως δεν αναμένεται κάποια θεαματική δήλωση από τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας λόγω και της ιδιαίτερης και πολύπλευρης σχέσης, που συνδέει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump με τον Τούρκο ομόλογό του, παρά τη δυσαρέσκεια της Ουάσινγκτον για την προμήθεια οπλικών συστημάτων από τη Μόσχα.
Εξάλλου, όπως έχει προϊδεάσει ο Αμερικανός πρέσβης Geoffrey Pyatt, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα επαναλάβουν πως βρίσκονται στο πλευρό της Ελλάδας «ως στενού συμμάχου στο θέμα της ανάπτυξης της οικονομίας, όπως και στο ζήτημα διασφάλισης του ρόλου της χώρας ως πυλώνα σταθερότητας σε μία δύσκολη περιοχή».
Αυτό που προέχει για τις ΗΠΑ είναι η αποκατάσταση της «διαρραγείσας» συνοχής του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο καθόσον μάλιστα είναι ιδιαίτερα ενισχυμένη η ρωσική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή.
«Οι αυξημένες εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν εκτός από τους αντιπάλους που θα ήθελαν να δουν διχασμό στη διατλαντική ενότητα», έχει δηλώσει ο ίδιος ο Pompeo.
Η αμερικανική ανάμιξη στην κατεύθυνση αποκλιμάκωσης σαφέστατα έχει να κάνει με τη δύναμη της Μόσχας στη Συρία που φιλοξενεί στρατηγικά σημαντικές ρωσικές ναυτικές και στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις στο Tartus και στο Hmeimim.
Αυτές οι βάσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη συμμαχία της Ρωσίας με τη Συρία, όπου οι ΗΠΑ επιδιώκουν να κερδίσουν τον υπόγειο πόλεμο για την αλλαγή καθεστώτος στη χώρα.
Επισήμως στην ατζέντα της επίσκεψης Pompeo περιλαμβάνονται:
- Το ενδιαφέρον για ναυπήγηση των 4 νέων φρεγατών που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός και την αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ
- Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Σούδας
Η επίσκεψη Pompeo έχει δύο σταθμούς στις 28/9 τη Θεσσαλονίκη, όπου θα έχει συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια και στη συνέχεια τα Χανιά όπου θα φιλοξενηθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
State Department: Πυλώνας σταθερότητας η Ελλάδα
Πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζει το State Department την Ελλάδα ενόψει της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo σε Θεσσαλονίκη και Κρήτη 28 – 30 Σεπτεμβρίου.
Στην ανακοίνωση, στην οποία δεν γίνεται κάποια αναφορά για τις εντάσεις του τελευταίου διαστήματος στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνεται πως ο Αμερικανός υπουργός θα συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον ομόλογό του Νίκο Δένδια.
«Θα ανανεώσουν την κοινή μας δέσμευση για προώθηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Δυτικά Βαλκάνια και ενώ η σχέση ΗΠΑ -Ελλάδας είναι η ισχυρότερη τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα συνεργάζονται σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας και της ασφάλειας, του εμπορίου και των επενδύσεων, της ενέργειας, της αντιτρομοκρατίας και της επιβολής του νόμου.
Η επερχόμενη συμπλήρωση 200 ετών της Ελλάδας το 2021 προσφέρει την ευκαιρία να γιορτάσουμε μαζί τις κοινές δημοκρατικές αξίες που πολλοί Έλληνες και Αμερικανοί έχουν δεσμευτεί να υπερασπιστούν και που μας έχουν κάνει πιο δυνατούς.
Pompeo: Αναγκαία η περαιτέρω αποκλιμάκωση της έντασης στην Αν. Μεσόγειο
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg είχε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo την Κυριακή (27/9/2020), λίγες ώρες πριν από την έλευσή του στην Ελλάδα.
Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο Pompeo μέσω Twitter, συζήτησε με τον επικεφαλής της βορειοατλαντικής συμμαχίας την ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και επανέλαβε τη σημασία της ενότητας στο ΝΑΤΟ.
Ο Αμερικανός υπουργός χαιρέτισε τις ανακοινώσεις από τους ηγέτες Ελλάδας - Τουρκίας για την επανάληψη των διερευνητικών επαφών και προέταξε την ανάγκη μείωσης των εντάσεων.
Υποβαθμίζει η Τουρκία την επίσκεψη Pompeo στην Ελλάδα
Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον του Τουρκικού Τύπου για την επικείμενη επίσκεψη Pompeo στην Ελλάδα, την οποία ωστόσο προσπαθούν να υποβαθμίσουν χαρακτηρίζοντας την «συμβολικού χαρακτήρα»παρότι είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών επισκέπτεται την μία χώρα χωρίς να επισκεφθεί και την άλλη.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων είναι ούτως ή άλλως γνωστό ότι οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον εδώ και καιρό βρίσκονται στο ναδίρ όχι μόνο με αφορμή τους S-400 αλλά με μια σειρά θεμάτων με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Συρία και όχι μόνο.
Όμως στην συγκεκριμένη συγκυρία που έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο οι κινήσεις του κάθε παίκτη κρύβουν το δικό τους μήνυμα.
Menendez: Ελπίδες για θετικά αποτελέσματα στις διερευνητικές επαφές
Στις διερευνητικές επαφές, αναφέρθηκε και ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών Bob Menendez λέγοντας ότι έχει αποκομίσει την εικόνα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιθυμεί πραγματικά να ζήσει ειρηνικά με τους γείτονες του στην Τουρκία, παραμένοντας, όμως, σταθερός στην προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
«Επομένως ελπίζω ότι μια τέτοια εξέλιξη (διερευνητικές συνομιλίες) θα παράγει θετικά αποτελέσματα.
Δεν υπάρχει λόγος η Τουρκία να κουνάει το σπαθί της στρατιωτικής εμπλοκής και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου», είπε ο Αμερικανός γερουσιαστής.
Ερωτηθείς τι μήνυμα στέλνει στην Τουρκία η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Mike Pompeo στην Ελλάδα και τι σημαίνει για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις γενικότερα, ο γερουσιαστής στάθηκε στον καθοριστικό ρόλο που έχει παίξει το νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο στην αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας.
Kalin (εκπρ. Erdogan): Σε τρία στάδια οι διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα
Το πώς θα διενεργηθούν οι διερευνητικές επαφές που θα πραγματοποιηθούν μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, αποκάλυψε ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Recep Tayyip Erdogan, Ibrahim Kalin.
Σύμφωνα με τον κ. Κalin, εκτός από τις διερευνητικές επαφές, Ελλάδα και Τουρκία θα διεξαγάγουν ταυτόχρονα πολιτικές και στρατιωτικές συνομιλίες.
Όσον αφορά στις πολιτικές διαβουλεύσεις, θα συμμετάσχουν αξιωματούχοι των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χώρων, που θα ασχοληθούν με τα ζητήματα διμερών σχέσεων, σε επίπεδο οικονομίας, τουρισμού, ασφάλειας συνόρων και μειονοτήτων.
Η δεύτερη διαπραγμάτευση μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας θα είναι σε στρατιωτικό επίπεδο. Υπό τον φιλόδοξο τίτλο «Συναντήσεις Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ στρατιωτικών», δύο επιτροπές θα επιδιώξουν τη στρατιωτική συνεργασία Ελλήνων και Τούρκων σε ξηρά, θάλασσα, αέρα και συνοριακές γραμμές.
Όπως σημείωσε ο Ibrahim Kalin, έχουν ήδη γίνει κάποιες τέτοιες συναντήσεις, όπως την εβδομάδα που πέρασε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
H ημερομηνία των επαφών δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.
«Σε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό το ότι ο πρόεδρός μας άνοιξε τον δρόμο, δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στη διπλωματία και τις διαπραγματεύσεις.
Αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό από την Ε.Ε.
Αλλά και από την ελληνική πλευρά.
Ήδη με την Ελλάδα είχαμε συμφωνήσει πριν από 1-1,5 μήνα να ανακοινώσουμε την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών, αλλά λόγω της συμφωνίας, που υπέγραψε τότε η Ελλάδα με την Αίγυπτο, ματαιώθηκε.
Τώρα ελπίζουμε να μην αντιμετωπίσουμε ξανά μια παρόμοια κατάσταση.
Την επόμενη εβδομάδα, στις 1-2 Οκτωβρίου, θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.
Έχει μεγάλη σημασία η τουρκική ατζέντα να αντιμετωπιστεί θετικά» είπε ο Kalin.
Tocci (Σύμβουλος Borrell): Ξεχάστε τις κυρώσεις στην Τουρκία - Δεν είναι αυτός ο τρόπος να της ασκηθεί πίεση
Τη διαφωνία της με την πολιτική των κυρώσεων απέναντι στην Τουρκία και την πρόβλεψη ότι δεν θα κινηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (1-2 Οκτωβρίου), εξέφρασε την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020 η σύμβουλος του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Josep Borrell, Nathalie Tocci.
Σε διαδικτυακή συζήτηση διοργανωμένη από το γραφείο Βρυξελλών του German Marshall Fund of the United States, η κ. Tocci ήταν σαφής: «Ξεχάστε τις κυρώσεις!
Δεν είναι αυτός ο τρόπος να ασκηθεί επιρροή επί της Τουρκίας».
Πρόσθεσε ότι θα εκπλαγεί ιδιαιτέρως αν υπάρξει πολιτική συμφωνία για κάτι τέτοιο στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής.
Η διευθύντρια του ιταλικού ινστιτούτου IAI χαρακτήρισε «επικίνδυνη ψευδαίσθηση» την ιδέα που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα και την Κύπρο ότι «υπάρχει ένας μεγάλος αδελφός εκεί έξω – είτε είναι οι ΗΠΑ, είτε η Γαλλία, είτε η Ευρωπαϊκή Ένωση – που θα παρέμβει και θα υπερασπιστεί τα ελληνικά και τα κυπριακά συμφέροντα.
Αυτή η ψευδαίσθηση είναι που αποτρέπει τις χώρες αυτές από τη συνειδητοποίηση ότι η μόνη λύση που μπορεί να προκύψει είναι μεταξύ των μερών που εμπλέκονται [στη διένεξη]».
Αυτό που χρειάζεται, τόνισε η σύμβουλος του κ.Borrell, είναι «ένα πραγματικό reset των σχέσεων Ε.Ε. – Τουρκίας», μέσω του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης – τον οποίο «αρνείται η Ε.Ε.».
Στην ίδια εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών του GMFUS Ian Lesser, ο Michael Lee (SAIS/Johns Hopkins, Bruegel) εξέφρασε κι αυτός σκεπτικισμό για το κατά πόσο οι κυρώσεις ή η προβολή ναυτικής ισχύος μπορούν να συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Σημείωσε ωστόσο ότι η Ε.Ε., ως ένας παίκτης ήπιας ισχύος, «δεν έχει πολλά εργαλεία», ότι «οι κυρώσεις είναι ένα από αυτά» – και ότι η απειλή επιβολής τους ίσως είναι αποτελεσματική.
Ο κ. Lee είπε επίσης ότι δεν πιστεύει ότι το Διεθνές Δικαστήριο στη Χάγη μπορεί να επιλύσει τις διαφορές των δύο χωρών σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, καθώς οι ερμηνείες τους των σχετικών διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου απέχουν τόσο πολύ μεταξύ τους.
«Μόνο οι διμερείς διαπραγματεύσεις μπορούν να οδηγήσουν σε επίλυση του αδιεξόδου», σύμφωνα με την εκτίμησή του.
Οι χώρες της περιοχής «έχουν δείξει στο παρελθόν διάθεση να συνομιλήσουν – αρκεί να μην είναι με το πιστόλι στον κρόταφο», συμπλήρωσε με νόημα.
Με τη σειρά του, ο Gerald Knaus, γνωστός ως αρχιτέκτονας της κοινής δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας του 2016, χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη συμφωνία «νεκρή».
Πρόσθεσε ότι η «ωμή» αντίδραση – με την «αναστολή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας» – της Ελλάδας στην «κυνική» απόπειρα του Ρ. Τ. Ερντογάν να «εργαλειοποιήσει» το μεταναστευτικό το Μάρτιο απέδειξε ότι η Τουρκία δεν μπορεί, στην πράξη, να εκβιάσει την Ελλάδα στο μέτωπο αυτό. Ήταν ένα «καταστροφικό λάθος» του Τούρκου προέδρου, σύμφωνα με τον κ. Knauss.
Ο ιδρυτής του European Stability Initiative είπε ότι είναι επείγον, ειδικά για την Αθήνα, να υπάρξει μία νέα συνεννόηση μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας για τη διαχείριση του τεράστιου πληθυσμού προσφύγων (5% του τουρκικού πληθυσμού) που βρίσκεται σε τουρκικό έδαφος.
«Αυτό είναι προτεραιότητα για την Ελλάδα.
Αν η ελληνική πλευρά σταματήσει να φοβάται μία επανάληψη μίας τέτοιας απόπειρας μαζικής εισόδου ενορχηστρωμένης από την Τουρκία, τότε θα μειωθεί σημαντικά η νευρικότητα στην Αθήνα», είπε.
Κανείς από τους ομιλητές δεν φάνηκε αισιόδοξος πάντως ότι μεσοπρόθεσμα μπορούν οι ελληνοτουρκικές επαφές να οδηγήσουν σε κάποια ουσιώδη πρόοδο.
Σχόλια αναγνωστών