γράφει : Ελένη Μπότα
Η έντονη οικονομική ύφεση που έπληξε τη χώρα από το 2009 έως και το 2013 είχε ως συνέπεια τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ όπως και τη σημαντική συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να περιοριστεί σημαντικά η αγοραστική τους δύναμη
Περί τα 2 δισ. ευρώ απώλειες μετρά η αγορά σουπερμάρκετ στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία (2009 -2018).
Όπως αναφέρεται στην κλαδική έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τον κλάδο παραγωγής, διανομής και εμπορίας βασικών καταναλωτικών ειδών και ιδίως ειδών διατροφής, τα πρώτα καταστήματα σούπερ μάρκετ έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Ο κλάδος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την δεκαετία του 1990, παρουσιάζοντας διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης έως και το 2000. Η άνοδος συνεχίστηκε μέχρι και το 2009 όπου η αξία της συνολικής αγοράς κατέγραψε την
υψηλότερη τιμή της στα 13,15 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την Κλαδική Μελέτη της ICAP ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης για την περίοδο 1992-2009 ανήλθε σε 13%. Η μεγέθυνση του κλάδου οφειλόταν, κατά την ICAP, στην πολύ μεγάλη αύξηση του
αριθμού των σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα και στην αντίστοιχη εντεινόμενη συρρίκνωση του αριθμού των παραδοσιακών παντοπωλείων, αλλά και στη μεγάλη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομία έως και το 2007.
Η έντονη οικονομική ύφεση που έπληξε τη χώρα από το 2009 έως και το 2013 είχε ως συνέπεια τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ όπως και τη σημαντική συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να περιοριστεί σημαντικά η αγοραστική τους δύναμη και να μεταβληθούν οι καταναλωτικές τους συνήθειες.
Σύμφωνα με την ICAP, παραδείγματα αποτελούν ο περιορισμός των παρορμητικών αγορών, η αγορά κυρίως βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, η στροφή σε φθηνότερα προϊόντα (π.χ. ιδιωτικής ετικέτας), καθώς και η εντεινόμενη αναζήτηση προσφορώνεκπτώσεων. Όλα τα ανωτέρω οδήγησαν στη συρρίκνωση της αξίας του κλάδου των σούπερ μάρκετ που το 2013 σε σχέση με το 2009 μειώθηκε κατά 14,4%.
94 Το 2014 ήταν η πρώτη χρονιά έπειτα από το 2009 όπου η εγχώρια αγορά παρουσίασε μικρή ετήσια αύξηση 0,6% περίπου.
Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι το 2014 η ελληνική οικονομία παρουσίασε μια πρόσκαιρη αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 0,7%.
Ωστόσο συστηματική μεγέθυνση στον κλάδο παρατηρείται ξανά από το 2017 και έπειτα, όπου οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ και cash & carry αυξήθηκαν κατά 0,5% το 2017, 2,6% το 2018 και 2,9% (εκτίμηση) το 2019. Σύμφωνα με τη Nielsen, το ενθαρρυντικό όσον αφορά την ανάπτυξη της αγοράς είναι ότι αυτή πηγάζει από την αύξηση του όγκου πωλήσεων των επιχειρήσεων και όχι από τον πληθωρισμό. Μέρος της θετικής πορείας του κλάδου μπορεί να αποδοθεί στην άνοδο του ΑΕΠ και τη μικρή έστω αποκλιμάκωση της ανεργίας115. Η αύξηση των πωλήσεων σε όγκο οφείλεται και στην τόνωση της τουριστικής κίνησης, δεδομένου ότι τα καταστήματα που εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές, ειδικότερα στη ζώνη υψηλής συγκέντρωσης ξένων τουριστών, εμφανίζουν ποσοστά διψήφιας ανάπτυξης, επηρεάζοντας, λόγω του μεγάλου αριθμού τους, αισθητά τη συνολική εικόνα του κλάδου. Τέλος στην αύξηση των πωλήσεων ειδών παντοπωλείου μέσω σούπερ μάρκετ και cash & carry, συνέβαλε και η επαναλειτουργία του δικτύου
καταστημάτων του Ομίλου ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ από τον Όμιλο ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ.
Το 2018 οι συνολικές πωλήσεις ειδών σούπερ μάρκετ που πραγματοποιούνται μέσω σούπερ μάρκετ και cash & carry ανήλθαν συνολικά σε 11,35 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΕΛΚΑ, η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών για είδη σούπερ μάρκετ ανήλθε σε 17,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Προκύπτει ότι τα σούπερ μάρκετ και cash & carry αποτελούν το βασικό κανάλι πώλησης των εν λόγω ειδών, συγκεντρώνοντας το 63,8% τις συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αυτά.
Προκύπτει ότι τουλάχιστον το 36,2% της αγοράς του λιανεμπορίου τροφίμων πραγματοποιείται εκτός αλυσίδων σουπερμάρκετ. Το ποσοστό των συνολικών πωλήσεων που πραγματοποιούνται μέσω αλυσίδων σούπερ μάρκετ λοιπόν, είναι από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, όπου το μερίδιο αγοράς των αλυσίδων σουπερμάρκετ κυμαίνεται στο 70-80% της συνολικής αγοράς. Ωστόσο σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΛΚΑ το εν λόγω ποσοστό παρουσιάζει τάση σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα τελευταία χρόνια.
Στην αγορά της πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ δραστηριοποιείται πλήθος αλυσίδων και μεμονωμένων σούπερ μάρκετ, κατά κανόνα με μακροχρόνια εμπειρία στον κλάδο.
Πολλές από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ διαθέτουν και καταστήματα Cash & Carry, καταστήματα δηλαδή χονδρικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ η οποία απευθύνεται σε επαγγελματίες πωλήσεις ειδών σούπερ μάρκετ πραγματοποιούνται σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω αλυσίδων σούπερ μάρκετ και λιγότερο μέσω μεμονωμένων καταστημάτων.
Ειδικότερα, την πενταετία 2014 – 2015, με εξαίρεση το 2014, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ διέθεταν πάνω από το 50% των συνολικών καταστημάτων.
Παρόλα αυτά, μέσα από τα καταστήματά τους πραγματοποιείται την ίδια περίοδο πάνω από το 80% του συνολικού τζίρου του κλάδου.
Όπως αναφέρεται στην κλαδική έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τον κλάδο παραγωγής, διανομής και εμπορίας βασικών καταναλωτικών ειδών και ιδίως ειδών διατροφής, τα πρώτα καταστήματα σούπερ μάρκετ έκαναν την εμφάνισή τους στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Ο κλάδος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την δεκαετία του 1990, παρουσιάζοντας διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης έως και το 2000. Η άνοδος συνεχίστηκε μέχρι και το 2009 όπου η αξία της συνολικής αγοράς κατέγραψε την
υψηλότερη τιμή της στα 13,15 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την Κλαδική Μελέτη της ICAP ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης για την περίοδο 1992-2009 ανήλθε σε 13%. Η μεγέθυνση του κλάδου οφειλόταν, κατά την ICAP, στην πολύ μεγάλη αύξηση του
αριθμού των σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα και στην αντίστοιχη εντεινόμενη συρρίκνωση του αριθμού των παραδοσιακών παντοπωλείων, αλλά και στη μεγάλη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομία έως και το 2007.
Η έντονη οικονομική ύφεση που έπληξε τη χώρα από το 2009 έως και το 2013 είχε ως συνέπεια τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ όπως και τη σημαντική συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να περιοριστεί σημαντικά η αγοραστική τους δύναμη και να μεταβληθούν οι καταναλωτικές τους συνήθειες.
Σύμφωνα με την ICAP, παραδείγματα αποτελούν ο περιορισμός των παρορμητικών αγορών, η αγορά κυρίως βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, η στροφή σε φθηνότερα προϊόντα (π.χ. ιδιωτικής ετικέτας), καθώς και η εντεινόμενη αναζήτηση προσφορώνεκπτώσεων. Όλα τα ανωτέρω οδήγησαν στη συρρίκνωση της αξίας του κλάδου των σούπερ μάρκετ που το 2013 σε σχέση με το 2009 μειώθηκε κατά 14,4%.
94 Το 2014 ήταν η πρώτη χρονιά έπειτα από το 2009 όπου η εγχώρια αγορά παρουσίασε μικρή ετήσια αύξηση 0,6% περίπου.
Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι το 2014 η ελληνική οικονομία παρουσίασε μια πρόσκαιρη αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 0,7%.
Ωστόσο συστηματική μεγέθυνση στον κλάδο παρατηρείται ξανά από το 2017 και έπειτα, όπου οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ και cash & carry αυξήθηκαν κατά 0,5% το 2017, 2,6% το 2018 και 2,9% (εκτίμηση) το 2019. Σύμφωνα με τη Nielsen, το ενθαρρυντικό όσον αφορά την ανάπτυξη της αγοράς είναι ότι αυτή πηγάζει από την αύξηση του όγκου πωλήσεων των επιχειρήσεων και όχι από τον πληθωρισμό. Μέρος της θετικής πορείας του κλάδου μπορεί να αποδοθεί στην άνοδο του ΑΕΠ και τη μικρή έστω αποκλιμάκωση της ανεργίας115. Η αύξηση των πωλήσεων σε όγκο οφείλεται και στην τόνωση της τουριστικής κίνησης, δεδομένου ότι τα καταστήματα που εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές, ειδικότερα στη ζώνη υψηλής συγκέντρωσης ξένων τουριστών, εμφανίζουν ποσοστά διψήφιας ανάπτυξης, επηρεάζοντας, λόγω του μεγάλου αριθμού τους, αισθητά τη συνολική εικόνα του κλάδου. Τέλος στην αύξηση των πωλήσεων ειδών παντοπωλείου μέσω σούπερ μάρκετ και cash & carry, συνέβαλε και η επαναλειτουργία του δικτύου
καταστημάτων του Ομίλου ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ από τον Όμιλο ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ.
Το 2018 οι συνολικές πωλήσεις ειδών σούπερ μάρκετ που πραγματοποιούνται μέσω σούπερ μάρκετ και cash & carry ανήλθαν συνολικά σε 11,35 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΕΛΚΑ, η συνολική δαπάνη των νοικοκυριών για είδη σούπερ μάρκετ ανήλθε σε 17,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Προκύπτει ότι τα σούπερ μάρκετ και cash & carry αποτελούν το βασικό κανάλι πώλησης των εν λόγω ειδών, συγκεντρώνοντας το 63,8% τις συνολικής δαπάνης των νοικοκυριών για αυτά.
Προκύπτει ότι τουλάχιστον το 36,2% της αγοράς του λιανεμπορίου τροφίμων πραγματοποιείται εκτός αλυσίδων σουπερμάρκετ. Το ποσοστό των συνολικών πωλήσεων που πραγματοποιούνται μέσω αλυσίδων σούπερ μάρκετ λοιπόν, είναι από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, όπου το μερίδιο αγοράς των αλυσίδων σουπερμάρκετ κυμαίνεται στο 70-80% της συνολικής αγοράς. Ωστόσο σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΛΚΑ το εν λόγω ποσοστό παρουσιάζει τάση σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τα τελευταία χρόνια.
Στην αγορά της πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ δραστηριοποιείται πλήθος αλυσίδων και μεμονωμένων σούπερ μάρκετ, κατά κανόνα με μακροχρόνια εμπειρία στον κλάδο.
Πολλές από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ διαθέτουν και καταστήματα Cash & Carry, καταστήματα δηλαδή χονδρικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ η οποία απευθύνεται σε επαγγελματίες πωλήσεις ειδών σούπερ μάρκετ πραγματοποιούνται σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω αλυσίδων σούπερ μάρκετ και λιγότερο μέσω μεμονωμένων καταστημάτων.
Ειδικότερα, την πενταετία 2014 – 2015, με εξαίρεση το 2014, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ διέθεταν πάνω από το 50% των συνολικών καταστημάτων.
Παρόλα αυτά, μέσα από τα καταστήματά τους πραγματοποιείται την ίδια περίοδο πάνω από το 80% του συνολικού τζίρου του κλάδου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών