Οι αλλαγές που συντελούνται λόγω κορωνοϊού, υποστηρίζει ο Economist, θυμίζουν τη μετάβαση από τον κεϋνσιανισμό στον μονεταρισμό το 1970
Αν οι αλλαγές που επέφερε στον οικονομικό σχεδιασμό και την οικονομική σκέψη η κρίση του 2007-2009 υπήρξαν προσωρινές, τα πράγματα στην μετά Covid-19 εποχή θα είναι διαφορετικά και θα διαρκέσουν.
Όπως υποστηρίζει ο Economist, ο κόσμος επί κορωνοϊού θα μετασχηματιστεί κατά τρόπο ανάλογο με εκείνον της δεκαετίας του 1970, όταν η Δύση περνούσε από τον κεϋνσιανισμό στον αυστηρό μονεταρισμό, ή με εκείνον της δεκαετίας του 1990, όταν οι κεντρικές τράπεζες απέκτησαν το δικαίωμα να ενεργούν ανεξάρτητα.
Η πανδημία βάζει το θεμέλιο μιας νέας εποχής, στην οποία η κρατική παρέμβαση στην οικονομία και τις χρηματοοικονομικές αγορές είναι απλά υπερμεγέθης, συγκρινόμενη με τα χρόνια που προηγήθηκαν.
Αυτή η νέα εποχή έχει τέσσερα χαρακτηριστικά:
Πρώτο: Τα υψηλά επίπεδα του κρατικού δανεισμού επί του παρόντος και τα περιθώρια που φαίνεται να υπάρχουν για να διογκωθεί ακόμη περισσότερο.
Δεύτερο: Το χρήμα που τυπώνεται σε Αμερική, Βρετανία και Ευρωζώνη, μεγάλο μέρος του οποίου χρησιμοποιείται για την αγορά κρατικού χρέους.
Τρίτο: Οι πρωτοφανείς παρεμβάσεις και η υποστήριξη του κράτους στο εταιρικό χρέος και,
Τέταρτο και σημαντικότερο: Ο χαμηλός πληθωρισμός.
Η απουσία ανοδικών πιέσεων στις τιμές, σημαίνει ότι δεν υπάρχει επιτακτική ανάγκη για επιβράδυνση της αύξησης των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών ή των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων από το επίπεδο γύρω από το μηδέν.
Ως εκ τούτου, ο χαμηλός πληθωρισμός γίνεται ο βασικός λόγος που δεν εγείρεται η ανησυχία περί μη εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, η εξυπηρέτηση του οποίου κοστίζει τώρα τόσο λίγο, ώστε να μοιάζει με… δωρεάν χρήμα.
Παρά το γεγονός, ότι κράτη και κεντρικές τράπεζες θα περιορίσουν τις παρεμβάσεις στήριξης με το πέρασμα της πανδημίας, το σκηνικό της νέας εποχής αντανακλά μια μακροχρόνια τάση και όχι κάτι παροδικό.
Τα ελλείμματα και το τύπωμα χρήματος είναι πιθανό να γίνουν τα τυπικά εργαλεία οικονομικής πολιτικής για τις επόμενες δεκαετίες.
Στο μεταξύ, ο ολοένα και μεγαλύτερος ρόλος των κεντρικών τραπεζών στις χρηματοοικονομικές αγορές φανερώνει την δυστοκία των τραπεζών ως ενδιάμεσων, γεγονός που αποτελεί προάγγελο ανάδειξης καινοτόμων και διψασμένων για ρίσκο «σκιωδών» τραπεζών και κεφαλαιαγορών.
Σήμερα, οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν την πολυτέλεια να μην «λερώνουν τα χέρια τους» στην Wall Street και αλλού, λειτουργώντας σαν γιγάντιοι marketmakers.
Ένα δημόσιο με ευρεία και βαθιά πρόσβαση σε όλη την οικονομία δημιουργεί και ευκαιρίες.
Τα χαμηλά επιτόκια καθιστούν φθηνότερο τον εκ μέρους των κυβερνήσεων δανεισμό για την δημιουργία νέων υποδομών: από ερευνητικά εργαστήρια μέχρι ηλεκτρικά δίκτυα. Τέτοιες υποδομές θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και θα αποτελέσουν όπλα στη μάχη κατά των πανδημιών και της κλιματικής αλλαγής.
Καθώς οι κοινωνίες μας γερνούν, η αύξηση των δαπανών για υγεία και συντάξεις είναι αναπόφευκτη- αν τα ελλείμματα που θα δημιουργηθούν τονώσουν και την οικονομία, τόσο το καλύτερο. ωστόσο,
Η νέα εποχή κρύβει σοβαρούς κινδύνους.
Αν ο πληθωρισμός εκτιναχθεί ξαφνικά, ολόκληρο το οικοδόμημα του χρέους θα κλονιστεί, καθώς οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αυξήσουν τα επιτόκια και κατόπιν να πληρώσουν τα μεγάλα ποσά τόκων επί των νέων αποθεμάτων που δημιούργησαν, ώστε να αγοράσουν ομόλογα.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του μονεταρισμού ήταν ότι η ολοένα και μεγαλύτερη μακροοικονομική διοίκηση από τους πολιτικούς, οδηγεί σε απεριόριστες ευκαιρίες για «χατήρια», όπως οι φοροαπαλλαγές συγκεκριμένων εταιριών και οι επιλεκτικές χρηματοδοτήσεις.
Κάτι τέτοιο, σημειώνει ο Economist, ακόμη και αν δώσει μια παροδική ώθηση, οδηγεί σε στρεβλώσεις, ηθικούς κινδύνους και χαμηλή ανάπτυξη.
www.bankingnews.gr
Όπως υποστηρίζει ο Economist, ο κόσμος επί κορωνοϊού θα μετασχηματιστεί κατά τρόπο ανάλογο με εκείνον της δεκαετίας του 1970, όταν η Δύση περνούσε από τον κεϋνσιανισμό στον αυστηρό μονεταρισμό, ή με εκείνον της δεκαετίας του 1990, όταν οι κεντρικές τράπεζες απέκτησαν το δικαίωμα να ενεργούν ανεξάρτητα.
Η πανδημία βάζει το θεμέλιο μιας νέας εποχής, στην οποία η κρατική παρέμβαση στην οικονομία και τις χρηματοοικονομικές αγορές είναι απλά υπερμεγέθης, συγκρινόμενη με τα χρόνια που προηγήθηκαν.
Αυτή η νέα εποχή έχει τέσσερα χαρακτηριστικά:
Πρώτο: Τα υψηλά επίπεδα του κρατικού δανεισμού επί του παρόντος και τα περιθώρια που φαίνεται να υπάρχουν για να διογκωθεί ακόμη περισσότερο.
Δεύτερο: Το χρήμα που τυπώνεται σε Αμερική, Βρετανία και Ευρωζώνη, μεγάλο μέρος του οποίου χρησιμοποιείται για την αγορά κρατικού χρέους.
Τρίτο: Οι πρωτοφανείς παρεμβάσεις και η υποστήριξη του κράτους στο εταιρικό χρέος και,
Τέταρτο και σημαντικότερο: Ο χαμηλός πληθωρισμός.
Η απουσία ανοδικών πιέσεων στις τιμές, σημαίνει ότι δεν υπάρχει επιτακτική ανάγκη για επιβράδυνση της αύξησης των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών ή των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων από το επίπεδο γύρω από το μηδέν.
Ως εκ τούτου, ο χαμηλός πληθωρισμός γίνεται ο βασικός λόγος που δεν εγείρεται η ανησυχία περί μη εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, η εξυπηρέτηση του οποίου κοστίζει τώρα τόσο λίγο, ώστε να μοιάζει με… δωρεάν χρήμα.
Παρά το γεγονός, ότι κράτη και κεντρικές τράπεζες θα περιορίσουν τις παρεμβάσεις στήριξης με το πέρασμα της πανδημίας, το σκηνικό της νέας εποχής αντανακλά μια μακροχρόνια τάση και όχι κάτι παροδικό.
Τα ελλείμματα και το τύπωμα χρήματος είναι πιθανό να γίνουν τα τυπικά εργαλεία οικονομικής πολιτικής για τις επόμενες δεκαετίες.
Στο μεταξύ, ο ολοένα και μεγαλύτερος ρόλος των κεντρικών τραπεζών στις χρηματοοικονομικές αγορές φανερώνει την δυστοκία των τραπεζών ως ενδιάμεσων, γεγονός που αποτελεί προάγγελο ανάδειξης καινοτόμων και διψασμένων για ρίσκο «σκιωδών» τραπεζών και κεφαλαιαγορών.
Σήμερα, οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν την πολυτέλεια να μην «λερώνουν τα χέρια τους» στην Wall Street και αλλού, λειτουργώντας σαν γιγάντιοι marketmakers.
Ένα δημόσιο με ευρεία και βαθιά πρόσβαση σε όλη την οικονομία δημιουργεί και ευκαιρίες.
Τα χαμηλά επιτόκια καθιστούν φθηνότερο τον εκ μέρους των κυβερνήσεων δανεισμό για την δημιουργία νέων υποδομών: από ερευνητικά εργαστήρια μέχρι ηλεκτρικά δίκτυα. Τέτοιες υποδομές θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και θα αποτελέσουν όπλα στη μάχη κατά των πανδημιών και της κλιματικής αλλαγής.
Καθώς οι κοινωνίες μας γερνούν, η αύξηση των δαπανών για υγεία και συντάξεις είναι αναπόφευκτη- αν τα ελλείμματα που θα δημιουργηθούν τονώσουν και την οικονομία, τόσο το καλύτερο. ωστόσο,
Η νέα εποχή κρύβει σοβαρούς κινδύνους.
Αν ο πληθωρισμός εκτιναχθεί ξαφνικά, ολόκληρο το οικοδόμημα του χρέους θα κλονιστεί, καθώς οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αυξήσουν τα επιτόκια και κατόπιν να πληρώσουν τα μεγάλα ποσά τόκων επί των νέων αποθεμάτων που δημιούργησαν, ώστε να αγοράσουν ομόλογα.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του μονεταρισμού ήταν ότι η ολοένα και μεγαλύτερη μακροοικονομική διοίκηση από τους πολιτικούς, οδηγεί σε απεριόριστες ευκαιρίες για «χατήρια», όπως οι φοροαπαλλαγές συγκεκριμένων εταιριών και οι επιλεκτικές χρηματοδοτήσεις.
Κάτι τέτοιο, σημειώνει ο Economist, ακόμη και αν δώσει μια παροδική ώθηση, οδηγεί σε στρεβλώσεις, ηθικούς κινδύνους και χαμηλή ανάπτυξη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών