Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Τα ναυάγια της σκιώδους οικονομίας

tags :
Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Τα ναυάγια της σκιώδους οικονομίας
Οι πρακτικές των κερδοσκόπων μπορούν να ελέγξουν μόνο βραχυπροθέσμα την πορεία των τιμών μιας και ο πασίγνωστος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης επιβάλει την τάξη σε μακροπρόθεσμο επίπεδο
Οι ακρότητες που αποτυπώθηκαν στις τιμές των Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) του μηνός Μαΐου 2020 αναφορικά με το αμερικανικό πετρέλαιο όπου στις 20 Απρίλιου έκλεισαν στο αρνητικό περιβάλλον των -37,63 δολαρίων ανά βαρέλι και ενδοσυνεδριακά είχαν πέσει ακόμη και στα -40 δολάρια δεν αποτελούν παρά ένα ατύχημα στα έγκατα της σκιώδους οικονομίας με θύματα τους ιέρακες που ενορχηστρώνουν  καθημερινά τα παιχνίδια γύρω από τις τιμές του πετρελαίου.
Θύματα σε εισαγωγικά μιας και οι άπληστοι κερδοσκόποι, οι απόλυτοι πρωταγωνιστές του παρασκηνίου, οι αδίστακτοι τυχοδιώκτες της πιο εμπορεύσιμης πρώτης ύλης , του πετρελαίου, πολλές φορές πέφτουν οι ίδιοι θύματα των πρακτικών τους.
Σε τέτοιες περιπτώσεις  η πραγματική οικονομία παίρνει την εκδίκηση της .
Μπορεί να μην συμβαίνει τακτικά όμως όποτε συμβαίνει ο θόρυβος είναι εκκωφαντικός.
Όταν δίπλα στις πραγματικές αγορές όπου διαπραγματεύονται τα προϊόντα της πραγματικής οικονομίας δημιουργούνται οι περίφημες αγορές των παραγώγων με υποκείμενα εκμετάλλευσης τα προϊόντα της πραγματικής οικονομίας και η παγκόσμια κοινότητα τις θεωρεί φυσιολογικές και μη επιλήψιμες μιας και κινούνται στα όρια της νομιμότητας ή στα όρια της κακώς εννοούμενης οικονομίας της αγοράς τότε είναι απόλυτα λογικό να συμβαίνουν αυτά που είδαμε με το αμερικανικό αργό .
Όταν οι κερδοσκόποι μεταμφιεσμένοι σε παράγοντες της αγοράς διαμορφώνουν τα πλαίσια λειτουργίας των αγορών καθορίζοντας με τις πρακτικές τους ακόμη και τις τιμές τότε ποια άλλη απόδειξη χρειάζεται για να κατανοήσουμε τα επίπεδα διάβρωσης του συστήματος που ορισμένοι επιμένουν να αποκαλούν ως ‘ελεύθερης αγοράς’.
Το ευτύχημα είναι ότι οι πρακτικές των κερδοσκόπων μπορούν να ελέγξουν μόνο βραχυπροθέσμα την πορεία των τιμών μιας και ο πασίγνωστος νόμος της προσφοράς και της ζήτησης επιβάλει την τάξη σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Οι αρνητικές τιμές που καταγράφηκαν στις 20 Απρίλιου αφορούν μια συγκριμένη συγκυρία , τα συμβόλαια Μαΐου , και είχαν ως υπόβαθρο την απουσία ζήτησης  την ώρα που αυτά έληγαν .
Είχαν αγοραστεί για κερδοσκοπικούς λόγους και οι κάτοχοι τους στόχευαν να τα πουλήσουν σε υψηλότερες τιμές , όταν αυτό δεν συνέβη και δεν κατάφερναν να τα πουλήσουν ούτε με ζημιά σε θετικό περιβάλλον τιμών αναγκάστηκαν να πληρώσουν προκειμένου να μην παραλάβουν το προϊόν που θα απαιτούσε ακόμα μεγαλύτερο κόστος όπως αυτό της αποθήκευσης και μάλιστα σε περίοδο που οι αποθηκευτικοί χώροι σπανίζουν .
Ότι και να πρεσβεύουν οι κερδοσκόποι οι χαμηλές  τιμές όχι μόνο του πετρελαίου αλλά και όλων των προϊόντων της πραγματικής οικονομίας θε είναι αποτέλεσμα της υπερπροσφοράς και της χαμηλής ζήτησης όπως και αντίστροφα οι υψηλές τιμές θα είναι συνέπεια την μειωμένης προσφοράς και της υψηλής ζήτησης .
Η σημερινή συγκυρία λόγω του κορονοϊού και του εξ’αυτού lockdown  των οικονομίων σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει οδηγήσει την  ζήτηση σε πρωτόγνωρα χαμηλά επίπεδα  για τα προϊόντα πετρελαίου με αποτέλεσμα τα αποθέματα να αυξάνονται και οι αποθηκευτικοί χώροι να εξαντλούνται.
Φυσικά οι αρνητικές τιμές του αμερικανικού αργού στα συμβόλαια Μαΐου μπορεί να προκάλεσαν σοκ στην παγκόσμια οικονομία ή ορισμένοι να τις χαρακτήρισαν ως ιστορικό γεγονός όμως,  ανάλογου θορύβου  γεγονός και μάλιστα με μεγαλύτερο κόστος για τους κερδοσκόπους είχαμε και το 2008.
Τέλη Οκτωβρίου του 2008 η κοινή μετοχή της Volkswagen αυξάνεται μέσα σε ένα διήμερο κατά 377% και από τα επίπεδα των 210,85 € που είχε κλείσει την Παρασκευή 24 Οκτωβρίου εκτοξεύεται  στα επίπεδα των 1.005 € στις 28 Οκτωβρίου.
Το short squeeze , δηλαδή η απότομη αύξηση μιας μετοχής λόγω ακραίας αυξημένης ζήτησης ήταν  γεγονός και αυτό διότι το υψηλότατο short interest ratio δεν ελήφθη σοβαρά υπόψη από τους θιασώτες της κερδοσκοπίας .

Το  short squeeze της μετοχής της Volkswagen.
  
Το short interest περιγράφει  το ποσοστό των μετοχών στις ανοικτές πωλήσεις (σορτάρισμα ) σε σχέση με το συνολικό αριθμό των μετοχών σε κυκλοφορία.
Αυτό είχε ξεχαστεί μέσα στην παραζάλη της αποκόμισης όσο το δυνατόν υψηλότερων κερδών .
Και όμως αυτή η λεπτομέρεια οδήγησε στην απώλεια δισεκατομμυρίων ευρώ  για όσους είχαν  σορτάρει την συγκεκριμένη μετοχή ποντάροντας στην πτωτική της πορεία .
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της Porsche την Κυριακή 27 Οκτωβρίου ότι έλεγχε το 74,1% των μετοχών της Volkswagen.
Αυτή η ανακοίνωση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 20,1% των μετοχών ελέγχονταν από το ομόσπονδο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας  οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός των μετοχών που βρίσκονταν σε κυκλοφορία και άρα διαθέσιμος για αγοραπωλησία ήταν μόνο το 5,8% και φυσικά αρκετά μικρότερος του αριθμού των μετοχών που είχαν σορτάρει οι κάθε είδους κερδοσκόποι.
Η προσγείωση στην πραγματικότητα οδήγησε τους κερδοσκόπους στην ακραία κατάσταση της μαζικής ζήτησης για αγορά μετοχών ώστε να κλείσουν τις ανοικτές θέσεις τους.
Η ακραία ζήτηση οδήγησε με την σειρά της την κεφαλαιοποίηση της Volkswagen κοντά στα 300 δις € δηλαδή στη πρώτη θέση στον πλανήτη , ξεπερνώντας εταιρείες κολοσσούς, όπως την Exxon Mobil, την  Microsoft και την General Electric.
Οι κερδοσκόποι  προσδοκούσαν σε πτώση της τιμής, το αναπάντεχο όμως, δηλαδή αυτό που αγνοούσαν οδήγησε στην μαζική προσπάθεια να κλεισθούν οι ανοικτές  πωλήσεις αφού κάθε αύξηση της τιμής αύξανε την ζημιά η οποία   τελικά ξεπέρασε τα 23 δις €.
Βέβαια τα παράγωγα προϊόντα δημιουργήθηκαν αρχικά για να προφυλάξουν τους αντισυμβαλλόμενους από τις διακυμάνσεις των τιμών , δηλαδή ως εργαλείο κάλυψης , πριν καταλήξουν σε ωρολογιακές βόμβες της σκιώδους οικονομίας.
Όμως όπως συμβαίνει σχεδόν στις περισσότερες περιπτώσεις, στις καλές προθέσεις  πάντα εισχωρεί η διάσταση της κερδοσκοπίας μιας και η απληστία είναι πλέον εγγενές πρόβλημα του χρηματικής οικονομίας και δεν μπορεί παρά μόνο με την θέσπιση συγκεκριμένων κανόνων να αντιμετωπιστεί.
Όταν απουσιάζει το ρυθμιστικό πλαίσιο ή όταν αυτό που υφίσταται έχει διαμορφωθεί  πάνω στην φιλοσοφία των κερδοσκόπων όπου για αυτούς  η ρευστότητα καθορίζει τα πάντα , ακόμη και την διαφάνεια , τότε οι υποτιθέμενες απελευθερωμένες αγορές θα διαμορφώνουν βλαπτικές συνθήκες και θα αλλοιώνουν τις δραστηριότητες της πραγματικής οικονομίας .
Το θέμα πέρα από οικονομικό είναι και ηθικό.
Ο περιορισμός της κερδοσκοπίας προκυμμένου να αποφευχθούν καταστάσεις που μετατρέπουν τον παραγωγό σε μαριονέτα του κάθε μεσάζοντα είναι ώρα να τεθεί ως προμετωπίδα κάθε υγιούς αντίδρασης.
Το ναυάγιο με τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) του μηνός Μαΐου 2020 αναφορικά με το αμερικανικό πετρέλαιο και η εικόνα του παραγωγού να παρακαλά για να ξεφορτωθεί την παραγωγή του δεν κολακεύει κανένα παρότι που σε τέτοιου είδους γεγονότα όπου τα ‘θύματα ‘ αφορούν αποκλειστικά σε μέλη της σκιώδους οικονομίας φαίνεται ξεκάθαρα η κερκόπορτα της κερδοσκοπίας .

Λέκκας Σαράντος
Οικονομολόγος
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης