Αναλύσεις – Εκθέσεις

Το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης αμφισβητείται διεθνώς, ενώ η Ευρώπη για μια ακόμη φορά κατώτερη των περιστάσεων

Το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης αμφισβητείται διεθνώς, ενώ η Ευρώπη για μια ακόμη φορά κατώτερη των περιστάσεων
Η Ιταλία αντιμετωπίζει διαφορετικά το ζήτημα…
Το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης αμφισβητείται διεθνώς, ενώ η Ευρώπη για μια ακόμη φορά κατώτερη των περιστάσεων
Από τη γέννηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπήρξε έντονη συζήτηση εάν τελικώς έχει δημιουργηθεί μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, διαιρεμένης μεταξύ των μεσογειακών εθνών και εκείνων της Βόρειας Ευρώπης.
Ορισμένοι υποστηρίζουν αυτή την ιδέα, θεωρούν ότι οι διαφορές μεταξύ αυτών των δύο τμημάτων της Ευρώπης είναι ασυμβίβαστες, από την άποψη του τρόπου ζωής τους, με τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η κοινωνία και ιδιαίτερα με τη νοοτροπία των πολιτών τους.
Η πιθανότητα διαίρεσης της ευρωζώνης εμφανίστηκε στο προσκήνιο για πρώτη φορά με επίκεντρο την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008 και τώρα φαίνεται να εντείνεται με την έκτακτη κρίση του κορωνοϊού.
Σήμερα, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ βορρά και νότου έχει επιδεινωθεί καθώς αντίθετες απόψεις καταγράφονται για το πώς θα αντιμετωπιστεί η εξάπλωση του ιού σε οικονομικό επίπεδο.
Από τη μια πλευρά, ορισμένα κράτη ζητούν να εκδοθούν τα λεγόμενα «ευρωομόλογα» ή «Corona bonds», ένα χρηματοπιστωτικό εργαλείο που αμοιβαιοποιεί το ευρωπαϊκό χρέος.
Η Ιταλία και η Ισπανία δεν ζητούν να μοιραστούν το κοινό χρέος τους με τη Γερμανία και τα άλλα έθνη της Βόρειας Ευρώπης. επιδιώκουν μόνο να μοιράζονται τους πόρους που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν το κόστος για την καταπολέμηση του κορωνοιού.
Από την άλλη πλευρά, οι Γερμανοί πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης κατηγορούν το νότο ότι επιδιώκει να χρηματοδοτήσει τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης με γερμανικά χρήματα.
Η Γαλλία βρίσκεται στην μέση, αν και στην πράξη η άποψη του Macron φαίνεται να είναι πιο κοντά στη θέση των χωρών της νότιας Ευρώπης.
Η λύση που προτείνεται από την Angela Merkel και άλλες βορειοευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι να χρησιμοποιηθούν οι πόροι του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ενός ταμείου που έχει συσταθεί για να δανείσει χρήματα στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες για να αποτρέψουν καταστάσεις όπως η κρίση του 2008.
Οι πόροι του μηχανισμού σταθερότητας θα χρησιμοποιηθούν από μεμονωμένα κράτη και έτσι δεν θα συνιστούν κοινό χρέος.
Η ιταλική θέση είναι απλή και βασίζεται σε δύο βασικά σημεία:
-Πρώτον, δεδομένου ότι η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζει μια συνηθισμένη κατάσταση, χρειάζονται έκτακτα μέσα που δεν μπορούν να προέλθουν από τη χρήση των κονδυλίων του ESM.
-Δεύτερον, η έκτακτη ανάγκη λόγω του κορωνοιού δεν αφορά μία μόνο χώρα, αλλά ολόκληρη η Ευρώπη και κατά συνέπεια το κόστος της καταπολέμησής της και της ανοικοδόμησης θα πρέπει να μοιράζεται σε όλες τις χώρες.

Η Ιταλία αντιμετωπίζει διαφορετικά το ζήτημα…

Η Ιταλία συμβάλλει περισσότερο στην ΕΕ από ότι έχει λαμβάνειν.
Η καθαρή ετήσια συνεισφορά της ανέρχεται στα 20 δισ. ευρώ, καθιστώντας την τρίτη μεγαλύτερη συνεισφορά μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Το ίδιο ισχύει και με τους πόρους του ESM.
Η Ιταλία συνεισφέρει 17,80% των πόρων και η Ισπανία 11,83%. Μεταξύ των άλλων χωρών που αντιτίθενται στη χρήση ευρωομολόγων, οι Κάτω Χώρες συμβάλλουν μόλις με 5,68%, η Αυστρία 2,77% και η Φινλανδία 1,79%.
Γιατί δεν επιθυμούν οι χώρες της Νότιας Ευρώπης (και η Ιρλανδία, που προσχώρησε με τις χώρες της Νότιας Ευρώπης) να αποδεχτούν να συνάψουν δάνεια από τον ESM;
H αποδοχή του ESM θα έθετε σε κίνδυνο την Ιταλία από μια αναγεννημένη "τρόικα" αποτελούμενη από την ΕΚΤ, την ΕΕ και το ΔΝΤ - όπως συνέβη στην Ελλάδα το 2012.
Ο κίνδυνος αποδοχής των πόρων αυτών σήμερα θα μπορούσε να αποβεί μοιραία εξέλιξη για την Ιταλία, δεδομένου ότι οι όροι του δανείου πιθανότατα να αλλάξουν μετά την περίοδο έκτακτης ανάγκης.
Η ανησυχία των εθνικιστικών κινημάτων της Ιταλίας και ιδίως του Fratelli d'Italia και της Lega του Matteo Salvini και της Giorgia Meloni, είναι ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Giuseppe Conte θα καταλήξει να αποδεχθεί δάνεια του ESM.
Η τρέχουσα κρίση δεν μπορεί να συγκριθεί με την κρίση του 2008. Το 2008, η Ευρώπη αντιμετώπισε οικονομική κρίση με οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.
Σήμερα αντιμετωπίζουμε έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία, πράγμα που σημαίνει ότι η συναισθηματική διάσταση διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο.
Πώς λέτε σε έναν επιχειρηματία από τη Λομβαρδία, μια από τις πλουσιότερες περιφέρειες στην Ευρώπη με υψηλότερο ΑΕΠ από πολλές περιοχές της Γερμανίας, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητάει λύσεις με όρους;
Πώς εξηγείτε ότι σε κάποιον που έχει εργαστεί για μια ολόκληρη ζωή, κατέβαλε φόρους, παρείχε εργασία σε πολλούς ανθρώπους και που κατά πάσα πιθανότητα έχασε τον πατέρα, έναν φίλο ή έναν υπάλληλο από τον κορωνοιό σε λίγες μέρες;
Ακόμη και αν η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να λειτουργεί υπό πολιτική και επίσημη έννοια, συναισθηματικά, για τους περισσότερους πολίτες των μεσογειακών χωρών δεν υπάρχει πλέον.
Εάν αύριο πραγματοποιείτο δημοψήφισμα στην Ιταλία με ηλεκτρονική ψηφοφορία, το 80% των Ιταλών θα τασσόταν υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη.
Όχι μόνο τα συντηρητικά και τα κεντροδεξιά κόμματα έχουν αντιταχθεί στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά για πρώτη φορά πολλοί φιλελεύθεροι και αριστεροί πολίτες έχουν επίσης πάρει μέρος εναντίον της ΕΕ καθώς παρατηρούν την ανταπόκρισή τους στην πανδημία και την αντιληπτή αδιαφορία για τη μοίρα της Ιταλίας.
Ο κορωνοϊός έχει αμφισβητήσει την παγκοσμιοποιημένη ιδεολογίας.
Το τέλος της παγκοσμιοποίησης και ένας από τους κύριους πυλώνες αυτής της ιδεολογίας όπως ο ευρωπαϊσμός , δηλαδή «η ιδέα ότι, εν αναμονή της δημιουργίας μιας Παγκόσμιας Δημοκρατίας, μπορούμε όντως να δημιουργήσουμε μια Ευρωπαϊκή Δημοκρατία, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, στην οποία θα κυριαρχούν η ελευθερία των συναλλαγών, του εμπορίου, της κυκλοφορίας.
Εκτός από τις διαφορετικές πολιτικές και οικονομικές απόψεις, υπάρχουν βαθύτερα ζητήματα που σχετίζονται με διαφορετικά οράματα του ευρωπαϊκού σχεδίου μεταξύ των λαών της βόρειας Ευρώπης και των χωρών στο νότο.
Στην Bild, μια μεγάλη γερμανική εφημερίδα, διανοούμενοι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους με την Ιταλία.
Ο ιταλικός τίτλος του άρθρου αναφέρει: "Siamo con voi!" ("Είμαστε μαζί σας!"), αλλά το περιεχόμενο, του κειμένου αντιτίθεται με τις καλές τους προθέσεις, έχει δημιουργήσει μια αίσθηση περιφρόνησης στην Ιταλία.
Αυτά δεν είναι σίγουρα λόγια παρηγορητικά για ένα έθνος που θρηνεί εκατοντάδες νεκρούς κάθε μέρα, όπου οι γιατροί εργάζονται δώδεκα ώρες και όπου χάρη στην εξαιρετική αφοσίωση και τις προσπάθειες των πολιτών του, χτίστηκε ένα ολοκαίνουργιο νοσοκομείο στη Λομβαρδία, μέσα σε μερικές μέρες.
Στην Ιταλία, ακόμη και χωρίς άμεση αναφορά στην Italexit, για πρώτη φορά στις πολιτικές συζητήσεις και στις συζητήσεις με τα μέσα ενημέρωσης υπάρχει συνεχής αναφορά για το σχέδιο Β, για "μια εναλλακτική λύση σε αυτήν την Ευρώπη" και για την ανάγκη για "νέες λύσεις".
Από πρακτική άποψη, η έξοδος από την ΕΕ παρουσιάζει δύο προβλήματα: το γεγονός ότι το ιταλικό νόμισμα είναι το ευρώ και η δυσκολία διεξαγωγής δημοψηφίσματος.
Σε αντίθεση με τη Μεγάλη Βρετανία, η οποία κράτησε την στερλίνα μετά την ένταξή της στην ΕΕ, η Ιταλία εγκατέλειψε τη λίρα. Βεβαίως, η Ιταλία υιοθέτησε το ευρώ υπό συνθήκες δυσμενείς για την οικονομία της, αλλά η εγκατάλειψη του ευρώ τώρα θα έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα.
Εξάλλου, ο ιταλικός νόμος δεν προβλέπει τη δυνατότητα διενέργειας δημοψηφίσματος όπως αυτό που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο για να εγκρίνει το Brexit καθώς απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση.
Χωρίς αναθεώρηση του ιταλικού συντάγματος δεν μπορεί να υπάρξει Italexit.
Αυτή η πολύπλοκη διαδρομή είναι απίθανη, αν όχι αδύνατη, τουλάχιστον σε μια συνηθισμένη κατάσταση.
Ωστόσο, δεν είμαστε σε μια συνηθισμένη κατάσταση, αλλά μια εξαιρετική, και η πανδημία άλλαξε τα συναισθήματα των Ιταλών.
Ο κίνδυνος κατάρρευσης της Ευρωζώνης μπορεί να μην είναι ορατός αλλά υπάρχει σοβαρή αμφισβήτηση.
Σε όλη τη Νότια Ευρώπη, οι πολίτες ζητούν απαντήσεις στο εξής, ποιο είναι το νόημα μιας υπερεθνικής οντότητας που είναι κοστοβόρα και νομικά δυσκίνητη, αλλά δεν είναι σε θέση να παράσχει κατάλληλες λύσεις σε περισσότερους από 120 εκατομμύρια πολίτες της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας σε αυτή τη δραματική στιγμή;

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης