Αν δεν ήταν ο κορωνοϊός Covid-19, σίγουρα κάτι άλλο θα τίναζε την παγκόσμια οικονομία στον αέρα
Ο νέος κορωνοϊός έχει ήδη επηρεάσει σημαντικά την παγκόσμια οικονομία, η οποία θα επιδεινωθεί σε έσχατο σημείο, εάν η πανδημία και το lock down που αποσκοπούν στη συγκράτησή της συνεχιστούν για πολύ καιρό.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg σε ανάλυσή του ο κορωνοϊός αποδεικνύεται πως είναι απλά και μόνο ένας επιταχυντής αφού αν δεν ήταν ο Covid-19, κάτι άλλο θα τίναζε την παγκόσμια οικονομία στον αέρα.
Οι ελλείψεις στα έσοδα και οι ταμειακές ροές, που προκλήθηκαν από τις διακοπές λειτουργίας των επιχειρήσεων, απλώς έδειξαν τα τρωτά σημεία ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος με πολλά οικονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα.
Πρώτο πρόβλημα: η ύπαρξη χρέους
Η πτώση των εσόδων είναι προβληματική αλλά διαχειρίσιμη αν δεν υπάρχει χρέος.
Όμως υπάρχει και πριν την κρίση της πανδημίας είχε ήδη φτάσει σε απαγορευτικά επίπεδα και αυτό είναι τοΔυστυχώς, μετά την κρίση του 2008, τα επίπεδα του χρέους αυξήθηκαν παρά μειώθηκαν, εν μέρει ενθαρρύνθηκαν από τα χαμηλά επιτόκια και από την άφθονη ρευστότητα που ευνόησαν οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως.
Το παγκόσμιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε από περίπου 250% το 2007 σε 325% το 2019.
Τα τρέχοντα επίπεδα χρέους είναι τριπλάσια σε σχέση με το 1999.
Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, με μειωμένο ή καθόλου εισόδημα και υψηλά επίπεδα δανεισμού, αντιμετωπίζουν τώρα έναν υπαρξιακό αγώνα δρόμου για να καλύψουν μεγάλες οικονομικές δεσμεύσεις.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι, στην «κάθε φούσκα», οι τιμές των περιουσιακών assets έχουν καθοριστεί με βάση τις ιδανικές συνθήκες.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ενίσχυσαν τις αξίες των χρηματοοικονομικών assets για να αυξήσουν την οικονομική δραστηριότητα μέσω της επίδρασης του πλούτου και να στηρίξουν το δανεισμό για την προστασία των τραπεζών.
Οι υψηλές τιμές των περιουσιακών assets αντανακλούσαν την υψηλή μόχλευση, με τη μορφή μοχλευμένων δανείων για ιδιωτικές συμμετοχές ή δομημένων επενδύσεων, όπως οι εγγυημένες δανειακές υποχρεώσεις.
Οι εξαγορές και οι διανομές μετοχών που χρηματοδοτήθηκαν από το χρέος αύξησαν τις μετοχές με αύξηση των κερδών ανά μετοχή, αλλά ταυτόχρονα αύξησαν την εταιρική μόχλευση.
Τα τοξικά χρέη ήταν πολύ υψηλά από την σοβαρή μείωση των εσόδων.
Τρίτον, αγνοήθηκαν οι αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος.
Οι ανατροπές και η ανοχή σε μεγάλα μερίσματα και αγορές κεφαλαίων υπονόμευσαν τα βήματα ενίσχυσης του τραπεζικού κεφαλαίου και της ρευστότητας.
Στην Ευρώπη και σε πολλές αναδυόμενες αγορές, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν αναγνωρίστηκαν κατάλληλα.
Η ανάπτυξη του σκιώδους τραπεζικού τομέα δεν εξετάστηκε.
Τα τρέχοντα προβλήματα στη διατραπεζική αγορά, αντανακλώντας τις αυξημένες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου, αποδεικνύουν αυτές τις ανωμαλίες.
Τέταρτον, δεν ελήφθησαν υπόψη οι μειώσεις στη ρευστότητα των συναλλαγών.
Στην αναζήτηση αποδόσεων, οι επενδυτές ανέλαβαν τον κίνδυνο ρευστότητας, χωρίς να το θέλουν πολλές φορές.
Οι όροι εξαγοράς που προσέφεραν επενδυτικά κεφάλαια στους επενδυτές ήταν ασυμβίβαστa με τις μη ρευστοποιήσιμες συμμετοχές τους.
Καθώς οι παραδοσιακοί διαμορφωτές της αγοράς μείωσαν τη δραστηριότητά τους, οι δομές που ακολουθούν την αγορά, όπως τα ETF, βασίστηκαν σ'αυτές για ρευστότητα.
Σε μια κρίση, αυτές οι οντότητες είναι χρήστες και όχι παροχείς ρευστότητας – όπως καθιστά εμφανές η τρέχουσα αδυναμία συναλλαγών.
Παράλληλα, οι επενδυτές μεταφέρθηκαν σε ιδιωτικές αγορές και σε μη εισηγμένους τίτλους, οι οποίοι είναι δύσκολο να εκτιμηθούν ή να ρευστοποιηθούν.
Τα κλειστά κεφάλαια, οι αναστολές εξαγοράς και η ανησυχία για την ακρίβεια των αποτιμήσεων θα δημιουργούσαν προβλήματα σε οποιαδήποτε οικονομική διαταραχή.
Τέλος, κατά την τελευταία δεκαετία, οι περισσότεροι οικονομικοί παράγοντες δεν έχτισαν αρκετούς ρυθμιστές αντίδρασης ή προστασίας έναντι των κραδασμών.
Οι εταιρίες, πεπεισμένες ότι θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε φθηνό κεφάλαιο κατά βούληση, μείωσαν το μετοχικό κεφάλαιο και αύξησαν τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης.
Τα νοικοκυριά μείωσαν τις αποταμιεύσεις και πήγαν σε χρέη για κατανάλωση και αγορά σπιτιών.
Στην περίπτωση των οικονομικά μειονεκτούντων ατόμων, αυτό επιδεινώθηκε από τις χαμηλές αυξήσεις των μισθών, την έλλειψη ασφάλειας στην απασχόληση και την ανισότητα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Federal Reserve διαπίστωσε ότι πολλοί θα αδυνατούσαν να συγκεντρώσουν έστω 400 δολάρια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Οι κυβερνητικές τράπεζες και οι κεντρικές τράπεζες οι ίδιες κατέστρεψαν τα όπλα τους, αφήνοντάς εκτεθειμένα τα νώτα τους και με ελάχιστες ικανότητες να αντιμετωπίσουν μία ενδεχόμενη μεγάλη κρίση.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg σε ανάλυσή του ο κορωνοϊός αποδεικνύεται πως είναι απλά και μόνο ένας επιταχυντής αφού αν δεν ήταν ο Covid-19, κάτι άλλο θα τίναζε την παγκόσμια οικονομία στον αέρα.
Οι ελλείψεις στα έσοδα και οι ταμειακές ροές, που προκλήθηκαν από τις διακοπές λειτουργίας των επιχειρήσεων, απλώς έδειξαν τα τρωτά σημεία ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος με πολλά οικονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα.
Πρώτο πρόβλημα: η ύπαρξη χρέους
Η πτώση των εσόδων είναι προβληματική αλλά διαχειρίσιμη αν δεν υπάρχει χρέος.
Όμως υπάρχει και πριν την κρίση της πανδημίας είχε ήδη φτάσει σε απαγορευτικά επίπεδα και αυτό είναι τοΔυστυχώς, μετά την κρίση του 2008, τα επίπεδα του χρέους αυξήθηκαν παρά μειώθηκαν, εν μέρει ενθαρρύνθηκαν από τα χαμηλά επιτόκια και από την άφθονη ρευστότητα που ευνόησαν οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως.
Το παγκόσμιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε από περίπου 250% το 2007 σε 325% το 2019.
Τα τρέχοντα επίπεδα χρέους είναι τριπλάσια σε σχέση με το 1999.
Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, με μειωμένο ή καθόλου εισόδημα και υψηλά επίπεδα δανεισμού, αντιμετωπίζουν τώρα έναν υπαρξιακό αγώνα δρόμου για να καλύψουν μεγάλες οικονομικές δεσμεύσεις.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι, στην «κάθε φούσκα», οι τιμές των περιουσιακών assets έχουν καθοριστεί με βάση τις ιδανικές συνθήκες.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ενίσχυσαν τις αξίες των χρηματοοικονομικών assets για να αυξήσουν την οικονομική δραστηριότητα μέσω της επίδρασης του πλούτου και να στηρίξουν το δανεισμό για την προστασία των τραπεζών.
Οι υψηλές τιμές των περιουσιακών assets αντανακλούσαν την υψηλή μόχλευση, με τη μορφή μοχλευμένων δανείων για ιδιωτικές συμμετοχές ή δομημένων επενδύσεων, όπως οι εγγυημένες δανειακές υποχρεώσεις.
Οι εξαγορές και οι διανομές μετοχών που χρηματοδοτήθηκαν από το χρέος αύξησαν τις μετοχές με αύξηση των κερδών ανά μετοχή, αλλά ταυτόχρονα αύξησαν την εταιρική μόχλευση.
Τα τοξικά χρέη ήταν πολύ υψηλά από την σοβαρή μείωση των εσόδων.
Τρίτον, αγνοήθηκαν οι αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος.
Οι ανατροπές και η ανοχή σε μεγάλα μερίσματα και αγορές κεφαλαίων υπονόμευσαν τα βήματα ενίσχυσης του τραπεζικού κεφαλαίου και της ρευστότητας.
Στην Ευρώπη και σε πολλές αναδυόμενες αγορές, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν αναγνωρίστηκαν κατάλληλα.
Η ανάπτυξη του σκιώδους τραπεζικού τομέα δεν εξετάστηκε.
Τα τρέχοντα προβλήματα στη διατραπεζική αγορά, αντανακλώντας τις αυξημένες ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο αντισυμβαλλομένου, αποδεικνύουν αυτές τις ανωμαλίες.
Τέταρτον, δεν ελήφθησαν υπόψη οι μειώσεις στη ρευστότητα των συναλλαγών.
Στην αναζήτηση αποδόσεων, οι επενδυτές ανέλαβαν τον κίνδυνο ρευστότητας, χωρίς να το θέλουν πολλές φορές.
Οι όροι εξαγοράς που προσέφεραν επενδυτικά κεφάλαια στους επενδυτές ήταν ασυμβίβαστa με τις μη ρευστοποιήσιμες συμμετοχές τους.
Καθώς οι παραδοσιακοί διαμορφωτές της αγοράς μείωσαν τη δραστηριότητά τους, οι δομές που ακολουθούν την αγορά, όπως τα ETF, βασίστηκαν σ'αυτές για ρευστότητα.
Σε μια κρίση, αυτές οι οντότητες είναι χρήστες και όχι παροχείς ρευστότητας – όπως καθιστά εμφανές η τρέχουσα αδυναμία συναλλαγών.
Παράλληλα, οι επενδυτές μεταφέρθηκαν σε ιδιωτικές αγορές και σε μη εισηγμένους τίτλους, οι οποίοι είναι δύσκολο να εκτιμηθούν ή να ρευστοποιηθούν.
Τα κλειστά κεφάλαια, οι αναστολές εξαγοράς και η ανησυχία για την ακρίβεια των αποτιμήσεων θα δημιουργούσαν προβλήματα σε οποιαδήποτε οικονομική διαταραχή.
Τέλος, κατά την τελευταία δεκαετία, οι περισσότεροι οικονομικοί παράγοντες δεν έχτισαν αρκετούς ρυθμιστές αντίδρασης ή προστασίας έναντι των κραδασμών.
Οι εταιρίες, πεπεισμένες ότι θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε φθηνό κεφάλαιο κατά βούληση, μείωσαν το μετοχικό κεφάλαιο και αύξησαν τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης.
Τα νοικοκυριά μείωσαν τις αποταμιεύσεις και πήγαν σε χρέη για κατανάλωση και αγορά σπιτιών.
Στην περίπτωση των οικονομικά μειονεκτούντων ατόμων, αυτό επιδεινώθηκε από τις χαμηλές αυξήσεις των μισθών, την έλλειψη ασφάλειας στην απασχόληση και την ανισότητα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Federal Reserve διαπίστωσε ότι πολλοί θα αδυνατούσαν να συγκεντρώσουν έστω 400 δολάρια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Οι κυβερνητικές τράπεζες και οι κεντρικές τράπεζες οι ίδιες κατέστρεψαν τα όπλα τους, αφήνοντάς εκτεθειμένα τα νώτα τους και με ελάχιστες ικανότητες να αντιμετωπίσουν μία ενδεχόμενη μεγάλη κρίση.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών