Η Eurobank είναι ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου περίπου 6.000 ακινήτων, με αξία πάνω από 2,1 δισ. ευρώ
Σε μια ιδιαίτερα θετική συγκυρία λοιπόν για την ελληνική αγορά ακινήτων, η Eurobank βρίσκεται σήμερα να είναι ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου περίπου 6.000 ακινήτων, με αξία πάνω από 2,1 δισ. ευρώ, ως αποτέλεσμα κατά ένα βαθμό της κρίσης και των κόκκινων δανείων και κυρίως λόγω της συγχώνευσής της με την Grivalia Properties, η οποία ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2019.
Αυτό ανέφερε ο Σταύρος Ιωάννου, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, στο συνέδριο για την αγορά ακινήτων του Ιδρύματος Μποδοσάκη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, με βάση αυτή τη συμφωνία, η Eurobank απέκτησε το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Grivalia, αξίας άνω του 1,1 δισ. ευρώ, αλλά και συμμετοχή, κατά 25%, στην Grivalia Hospitality, η οποία δραστηριοποιείται επενδυτικά στον, πολλά υποσχόμενο από όλες τις απόψεις, ξενοδοχειακό κλάδο στην Ελλάδα. Διαθέτουμε δηλαδή σήμερα ένα πολύ σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, το οποίο, υπό τις τρέχουσες ευνοϊκές συνθήκες, αποτελεί σημαντικό όχημα άντλησης εσόδων.
"Η Eurobank είναι τράπεζα και βασικός της στόχος είναι να δημιουργεί αξία για τους μετόχους της και να στηρίζει την οικονομία.
Πρόκειται για στόχο ζωτικής σημασίας συνολικά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο καλείται, μετά από μια δεκαετία κρίσης να πατήσει γερά στα πόδια του, να ξεκινήσει πάλι να αναπτύσσεται, να χρηματοδοτεί τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Στην Eurobank κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, στη βάση ενός δυναμικού, πολυεπίπεδου στρατηγικού σχεδιασμού, μέρος του οποίου είναι και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας που κατέχουμε.
Την ίδια στιγμή, με τη συνολική μας δράση επιθυμούμε και οφείλουμε να συμβάλλουμε στη συλλογική προσπάθεια που καταβάλλεται στη χώρα, από το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων, για βιώσιμη ανάπτυξη στη βάση ενός νέου, ανθεκτικού και εξωστρεφούς παραγωγικού μοντέλου, που θα εξασφαλίζει καλύτερες μέρες για όλους.
Ειδικά όσον αφορά στη διαχείριση των ακινήτων μας, κινούμαστε βάσει τεσσάρων αξόνων:
- Αξιοποίηση ευκαιριών που δημιουργούν έσοδα, με ανάληψη προϋπολογισμένου κινδύνου.
- Ανάπτυξη συνεργειών και δημιουργία ωφελειών για τους μετόχους μας.
- Αύξηση της κεφαλαιακής αξίας της Τράπεζας, με ταυτόχρονη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος.
- Επίτευξη των στόχων που έχουμε αναλάβει έναντι του SSM -του ευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού- για μείωση της έκθεσής μας σε ακίνητα και ειδικότερα για μείωση των ακινήτων που περιέρχονται στην κυριότητα της τράπεζας μέσω νομικών ενεργειών (καταγγελίες δανειακών συμβάσεων, πλειστηριασμούς κ.λπ.).
Με τη στρατηγική που υλοποιούμε βάσει των παραπάνω αξόνων υπηρετούμε ένα διπλό στόχο:
Τη βέλτιστη αξιοποίηση του χαρτοφυλακίου μας, ως ένας από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας στη χώρα, συμβάλλοντας – ταυτόχρονα - όχι απλά στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων, αλλά και των συνδεδεμένων επιμέρους στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος και περιορισμού των δυσμενών επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, που αποτελούν πρώτη προτεραιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το χαρτοφυλάκιό μας χαρακτηρίζεται από μέγεθος και ποικιλομορφία. Συμπεριλαμβάνει δηλαδή ακίνητα από όλους του κλάδους, εμπορικά, βιομηχανικά, ξενοδοχειακά, οικιστικά. Παρόλο που αυτό το asset δεν αποτελεί αμιγώς τραπεζική δραστηριότητα, εν τούτοις, για εμάς, πρόκειται για ένα σημαντικό κεφάλαιο με προοπτική ανάπτυξης και κερδοφορίας που διαχειριζόμαστε, αντλώντας την απαιτούμενη εξειδίκευση και εμπειρία μέσα από τη συνεργασία μας με την Grivalia Management Company και το εξαιρετικό team του Γιώργου Χρυσικού που έχουν προετοιμάσει τα μεγαλύτερα και, ίσως, πιο εμβληματικά project και τα οποία αποτελούν μοντέλα ανάπτυξης για την αγορά του Real Estate.
Επειδή πιστεύουμε ότι όλα κρίνονται στο αποτέλεσμα, ήταν στρατηγική μας απόφαση στην Eurobank, να προχωρήσουμε και σε οργανωτική αναδιάρθρωση, μεταφέροντας έμπειρα και εξειδικευμένα στελέχη μας, από τη Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας του Ομίλου με σημαντική τεχνογνωσία στα REOs (repossessed assets), στην ομάδα της Grivalia ManCo ώστε να πετύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα, αξιολογώντας τους κινδύνους που αναλαμβάνουμε σε συνδυασμό με τις προοπτικές ανάπτυξης και τις μελλοντικές ροές εσόδων.
Πιστεύουμε ότι τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου στην ελληνική αγορά προδιαγράφονται σημαντικά στην παρούσα συγκυρία, καθώς υπάρχουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες, σε μια περίοδο που ισχυροποιείται το θετικό perception στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για την ελληνική οικονομία και ο τραπεζικός κλάδος είναι πια σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης.
Στην Ελλάδα σήμερα,
- υπάρχουν πολλές επενδυτικές ευκαιρίες σε ακίνητα,
- ανοίγουν νέες προοπτικές ανάπτυξης στο παραδοσιακό Real Estate (καταστήματα & γραφεία),
- εντείνεται το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε τουριστικά αλλά και σε οικιστικά ακίνητα,
- ενδυναμώνεται αισθητά το ενδιαφέρον για επενδύσεις που στοχεύουν στη βιωσιμότητα και την ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης που είναι η κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Η ποικιλομορφία του χαρτοφυλακίου μας, επιβάλλει και μια πιο σύνθετη, πολυεπίπεδη στρατηγική ανάπτυξης και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας μας.
Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε δύο βασικούς πυλώνες:
1ον Στην ενεργή διαχείριση των ακινήτων που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν επενδυτικό προφίλ, ώστε να αυξήσουμε τα έσοδα από μισθώσεις κατά την περίοδο διακράτησης αυτών των ακινήτων.
Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να βελτιώσουμε τους δείκτες μας και να αυξήσουμε τα κεφαλαιουχικά μας κέρδη από την αποτίμηση της αξίας των ακινήτων μας, εκμεταλλευόμενοι τις αυξήσεις που καταγράφονται σήμερα στις τιμές.
Σε αυτή τη δεξαμενή βρίσκεται και ένας μεγάλος αριθμός οικιστικών ακινήτων τα οποία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η Τράπεζα αποφασίζει να τα αντιμετωπίσει ως δυνητικά επενδυτικά ακίνητα, δηλαδή, επενδύουμε σε αυτά προκειμένου να βελτιώσουμε την ποιότητά τους, προσδοκώντας σε σημαντικά έσοδα μελλοντικά.
Στον προθάλαμο υλοποίησης βρίσκονται επίσης νέες επενδύσεις του Ομίλου σε ακίνητη περιουσία (real estate assets) άνω των 500 εκατ. ευρώ μέχρι το 2022 γεγονός που τον κατατάσσει μεταξύ των μεγαλύτερων παικτών στην ελληνική αγορά ακινήτων. Από τις επενδύσεις αυτές, ένα μεγάλο μέρος προϋπήρχε μέχρι τη συγχώνευση με την Grivalia, ενώ οι όποιες νέες προσθήκες αφορούν ευκαιρίες που εντοπίστηκαν πρόσφατα καθώς και άλλους πιθανούς στόχους.
2ον Στην αποτελεσματική ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων και μεμονωμένων ακινήτων με εντατικούς ρυθμούς, εκμεταλλευόμενοι το υφιστάμενο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ήδη το 2019 έχουν υλοποιηθεί τρεις σημαντικές συναλλαγές ( Opus, Resi, Star) για τη μεταβίβαση περίπου 1.000 ακινήτων ενώ τα έσοδα από ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων ξεπέρασαν τα 140 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων ακινήτων της Leasing. Επίσης, έχει δρομολογηθεί μια ακόμα συναλλαγή που αφορά μεταβίβαση 250-300 ακινήτων η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του 2020.
Με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα ενισχύει τα έσοδά της αλλά και εμφανίζεται συνεπής σε δεσμεύσεις που όπως είπα προηγουμένως έχει αναλάβει έναντι των εποπτικών αρχών , για μείωση της έκθεσής της σε ακίνητα μεσοπρόθεσμα.
Ένα άλλο σημείο, το οποίο εμείς στην Eurobank αντιμετωπίζουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε τομέα όπου δραστηριοποιούμαστε, είναι το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, που πιστεύουμε πως είναι μονόδρομος για το μέλλον της κάθε επιχείρησης. Με βάση αυτές τις αρχές επενδύουμε στη νέα γενιά ακινήτων, των περιβαλλοντικά βιώσιμων υποδομών. Είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στη βέλτιστη διαχείριση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, αφενός ως ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου ακινήτων πάνω από 3 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα και, αφετέρου, ως χρήστης, αφού καταλαμβάνουμε επιπλέον περίπου 270.000 τετραγωνικά μέτρα για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών μας. Από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό μας, περίπου το 9% (260.988 τ.μ.) είναι πιστοποιημένα πράσινα κτίρια κατά τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών LEED και BREEAM ενώ υπό πιστοποίηση βρίσκονται κτίρια που αντιπροσωπεύουν επιπλέον 6% (160.273 τ.μ.).
Επενδύουμε συνεχώς στην ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων μας, συμβαδίζοντας με τις διεθνείς τάσεις αλλά και προσθέτοντας αξία στο χαρτοφυλάκιό μας. Στα καθ’ ημάς, δημιουργούμε ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για τους χιλιάδες ανθρώπους που απασχολούμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στην περιήγησή μας σήμερα, στο “Piraeus Port Plaza”, το πρώην κτιριακό συγκρότημα της καπνοβιομηχανίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της στρατηγικής που συνοπτικά σας περιέγραψα, η οποία εναρμονίζεται πλήρως και με την στρατηγική που ακολουθούσε και η Grivalia Properties όλα αυτά τα χρόνια: Να επενδύει σε κτίρια με βιώσιμα χαρακτηριστικά.
Σε όλα αυτά τα ακίνητα γίνονται ριζικές παρεμβάσεις στις όψεις, στους εσωτερικούς χώρους και στις εγκαταστάσεις τους, με στόχο την ενεργειακή και αισθητική τους αναβάθμιση αλλά και την πιστοποίησή τους.
Θέλω να πιστεύω πως αυτό το πρωτοποριακό μοντέλο των πράσινων κτιρίων, για το οποίο είμαστε πολύ υπερήφανοι, σύντομα θα αποτελεί κανόνα στην αγορά Real Estate που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση, όχι μεμονωμένων υποβαθμισμένων σήμερα περιοχών, αλλά συνολικά του αστικού ιστού της χώρας.
Ζούμε σε καιρούς ισχυρών προκλήσεων αλλά και ισχυρών ευκαιριών.
Ξεφύγαμε, με απώλειες είναι η αλήθεια, από μια κρίση πρωτοφανή σε ένταση και σε διάρκεια. Πλέον, σήμερα, η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα, κάτι που αναγνωρίζουν ακόμη και οι πιο δύσπιστοι.
Πιστεύω πως είναι στο χέρι μας, μέσα από έναν καινοτόμο, σύγχρονο σχεδιασμό, μέσα από συμμαχίες, συνέργειες και διορατικές πρωτοβουλίες να κινηθούμε στο αύριο, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμη ευκαιρία για την ανάπτυξή μας.
Στην Eurobank αυτός είναι ο κανόνας σε κάθε δραστηριότητά μας, και πιστεύω πως το αποτέλεσμα δικαιώνει, ήδη, πολλές από τις προσπάθειες που έχουμε κάνει, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως εφησυχάζουμε", κατέληξε ο κ. Ιωάννου.
Θετικές εξελίξεις & προοπτικές
Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται για 9ο συνεχόμενο τρίμηνο και σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, τόσο τις επίσημες όσο και της αγοράς, η ανάκαμψη εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί τα επόμενα έτη.
Καταγράφεται αισθητή βελτίωση στο μακροοικονομικό περιβάλλον, με ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, διαρκή άνοδο των εξαγωγών και του τουρισμού, βελτίωση του οικονομικού κλίματος και σταθερή μείωση της ανεργίας.
Ισχυροποιείται το θετικό perception στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για την ελληνική οικονομία ενώ, σε τροχιά ανάκαμψης κινείται και ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός κλάδος, επιταχύνοντας το ρυθμό χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
Κατά την περίοδο της κρίσης η Ελλάδα υπέστη τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση στις ονομαστικές τιμές κατοικιών, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης και ιδίως όσες εφάρμοσαν Πρόγραμμα Προσαρμογής ή πρόγραμμα στήριξης τραπεζών. Σε αυτές τις χώρες οι τιμές των ακινήτων άρχισαν να ανακάμπτουν όταν τελείωσε η ύφεση και σε ορισμένες από αυτές οι τιμές είναι ήδη πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα.
Στην Ελλάδα, η ανάκαμψη των τιμών καθυστέρησε αλλά, πλέον, έχει ξεκινήσει, αν και η απόσταση παραμένει σημαντική σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Παραμένουν όμως χαμηλές και σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας ανταγωνιστική την ελληνική κτηματαγορά.
Η ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ των τιμών των ακινήτων και των μακροοικονομικών δεικτών, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου προδιαγράφονται σημαντικά. Υπάρχουν πολλές επενδυτικές ευκαιρίες σε ακίνητα στην Ελλάδα, ανοίγουν νέες προοπτικές ανάπτυξης στο παραδοσιακό Real Estate (καταστήματα & γραφεία), εντείνεται το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε τουριστικά αλλά και για οικιστικά ακίνητα ενώ ενδυναμώνεται αισθητά το ενδιαφέρον για επενδύσεις που στοχεύουν στη βιωσιμότητα και την ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης.
Eurobank - Grivalia - Η ισχυρή συμμαχία στην αγορά ακινήτων
Μετά τη συγχώνευση της Eurobank με την Grivalia Properties, τον περασμένο Μάιο, το Real Estate αναδείχθηκε σε ένα σημαντικό asset για την Τράπεζα.
Με βάση τα στοιχεία του Α΄ εξαμήνου του 2019, το συνολικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων της Τράπεζας ανέρχεται σε 2,1δισ. ευρώ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των παραπάνω ακινήτων (1,7 δισ. ευρώ ή 80%) βρίσκονται στην Ελλάδα και αφορούν κυρίως επενδυτικά ή ιδιοχρησιμοποιούμενα από την Τράπεζα ακίνητα (καταστήματα, αποθηκευτικούς χώρους και κτίρια γραφείων).
Με δεδομένες τις θετικές προοπτικές της εγχώριας αγοράς και τις δυνατότητες που προσφέρει για την επίτευξη των βέλτιστων αποδόσεων, η Τράπεζα έχει δρομολογήσει επενδύσεις ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα μέχρι το 2022, γεγονός που την κατατάσσει μεταξύ των μεγαλύτερων παικτών στην ελληνική αγορά ακινήτων.
Στόχος της Eurobank είναι από την αξιοποίηση (μέσω εκμετάλλευσης ή ρευστοποίησης) της ακίνητης περιουσίας που έχει στην ιδιοκτησία της, να αντλήσει έσοδα δημιουργώντας αξία για τους μετόχους της.
Παρόλο που αυτό το asset δεν αποτελεί βασική τραπεζική δραστηριότητα το μέγεθος και η ποικιλομορφία του χαρτοφυλακίου το οποίο περιλαμβάνει ακίνητα από όλους τους κλάδους όπως εμπορικά, οικιστικά, βιομηχανικά, ξενοδοχειακά, επιβάλλει την ενεργή διαχείριση των ακινήτων εκείνων που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν επενδυτικό προφίλ, προκειμένου η Τράπεζα:
- να αυξήσει τα έσοδα της από ενοίκια κατά την περίοδο διακράτησης των ακινήτων της, ενισχύοντας κατά αυτόν τον τρόπο το PPI της,
- να διαφοροποιήσει τις πηγές εσόδων της με έσοδα που προέρχονται από ενοίκια των ακινήτων της,
- να αυξήσει τα κεφαλαιουχικά της κέρδη από την αποτίμηση της αξίας των ακινήτων της, εκμεταλλευόμενη τις αυξήσεις που καταγράφονται σήμερα στις τιμές των ακινήτων.
H διαχείριση των ακινήτων της Eurobank και οι επενδύσεις της στο Real Estate πραγματοποιούνται με την υποστήριξη, τη συνδρομή και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της Grivalia Management Company, της νέας εταιρείας διαχείρισης ακίνητης περιουσίας η οποία ιδρύθηκε πριν τη συγχώνευση με την Eurobank και περιλαμβάνει, την ομάδα της Grivalia Properties, με τη σημαντική εμπειρία που είχε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κτηματαγορά, αλλά και εξειδικευμένα στελέχη που ήταν αρμόδια για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας της Τράπεζας.
Όσες επενδύσεις δρομολογηθούν από την Eurobank θα είναι στοχευμένες προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα του χαρτοφυλακίου της αξιοποιώντας την καλή δυναμική της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Θα αφορούν δηλαδή ακίνητα με ποιοτικά χαρακτηριστικά, προοπτικές σημαντικής αύξησης της αξίας τους ή / και θετικής παραγωγής εσόδων από μίσθωση.
Η Τράπεζα είναι προσηλωμένη στη βέλτιστη διαχείριση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, τόσο ως ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου ακινήτων πάνω από 3 εκ. τ.μ., τόσο και ως χρήστης, καταλαμβάνοντας επιπλέον περίπου 270.000 τ.μ. για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών της.
Από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό της, περίπου το 9% (260.988 τ.μ.) των κτιρίων της είναι πιστοποιημένα πράσινα κτίρια κατά τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών LEED και BREEAM ενώ υπό πιστοποίηση βρίσκονται κτίρια που αντιπροσωπεύουν επιπλέον 6% (160.273τμ) του χαρτοφυλακίου της.
Η Eurobank επενδύει συνεχώς στην ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων της, καθώς αυτό είναι συμβατό με τις διεθνείς τάσεις, προσθέτει σημαντική αξία στο χαρτοφυλάκιό της, και δημιουργεί ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για τους εργαζόμενους της.
Τέλος, στους παράγοντες που ενισχύουν την προστιθέμενη αξία των προς επένδυση ακινήτων περιλαμβάνονται, επίσης, η τοποθεσία, η ενεργειακή βιωσιμότητα και η αποδοτικότητά τους.
Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι:
- Η δημιουργία νέων αγορών κτιρίων προς εκμετάλλευση.
Συνεκτιμάται η προοπτική αξιοποίησης περιοχών με δυναμική ανάπτυξης που προκύπτουν από τη δημιουργία ή τον εκσυγχρονισμό μεγάλων υποδομών (π.χ. λιμάνια, αεροδρόμια, νέες γραμμές μετρό κ.ά.).
- Αναβάθμιση γηρασμένου κτιριακού αποθέματος στη βάση των διεθνών προτύπων και τάσεων για την πράσινη ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.
- Η ενεργή διαχείριση οικιστικών ακινήτων.
- Στον κλάδο των τουριστικών ακινήτων, που γνωρίζει δυναμική ανάπτυξη και είναι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός στη χώρα μας, η Eurobank, μέσω της συμμετοχής της στην Grivalia Hospitality κατά 25% και σε συνεργασία με την Eurolife και το διεθνές επενδυτικό κεφάλαιο M&G, προχωρά σε σημαντικές επενδύσεις και σε τουριστικά ακίνητα. Ενδεικτικά αναφέρονται το κτίριο του ξενοδοχείου Olympos Naoussa στη Θεσσαλονίκη, το πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα της Aman στο Πόρτο Χέλι, τα Αστέρια της Γλυφάδας, κ.λπ.
Η στρατηγική των επενδύσεων
Στο πλαίσιο της στρατηγικής της η Τράπεζα, πέραν της αξιοποίησης μεγάλων ακινήτων επενδυτικού ενδιαφέροντος ακολουθεί παράλληλα πρωτοποριακές μεθόδους με στόχο την αξιοποίηση του συνόλου του χαρτοφυλακίου της.
Υπό το ίδιο πρίσμα σημαντική είναι η συμβολή της θυγατρικής του Ομίλου, Eurobank Leasing Χρηματοδοτικές Μισθώσεις, μία από τις δραστηριότητες της οποίας είναι να χρηματοδοτεί την απόκτηση επαγγελματικής στέγης από επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αποκτώντας ακίνητα με αγορά είτε από τους ίδιους (περίπτωση sale & leaseback) είτε από τρίτους, με σκοπό την περαιτέρω Χρηματοδοτική Μίσθωσή τους.
Για τα ακίνητα των χρηματοδοτικών μισθώσεων που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της η Eurobank Leasing, η οποία αναλαμβάνει τη διαχείριση και την εκμετάλλευσή τους σε συνεργασία με την Eurobank & την Grivalia ManCo, με σκοπό τη διάθεσή τους για πώληση, χρηματοδοτική ή εμπορική μίσθωση.
Να σημειωθεί ότι, ορισμένα από τα μεγαλύτερα επαγγελματικά ακίνητα ιδιοκτησίας της Eurobank Leasing, έχουν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα πώλησης πακέτου ακινήτων Opus του Ομίλου.
Έχοντας ως προτεραιότητά της να είναι συνεπής με τον κεντρικό της στόχο που είναι η μείωση της έκθεσής της σε ακίνητα μεσοπρόθεσμα, η Eurobank υιοθετεί προγράμματα ενεργούς διαχείρισης μεγάλου όγκου ακινήτων (οικιστικών, γραφείων, καταστημάτων κ.λπ.) ρευστοποιώντας χαρτοφυλάκια ή και μεμονωμένα ακίνητα.
Ήδη έχουν υλοποιηθεί - εντός του 2019 - τρεις σημαντικές συναλλαγές (Opus Resi, Star) για τη μεταβίβαση 1.000 περίπου ακινήτων ενώ έχει δρομολογηθεί μία ακόμη συναλλαγή που αφορά τη μεταβίβαση 250 - 300 ακινήτων η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του 2020.
Σημειώνεται επίσης ότι η Eurobank, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει ένα μεγάλο αριθμό οικιστικών ακινήτων ως δυνητικά επενδυτικά ακίνητα και επενδύει σε αυτά προκειμένου να βελτιώσει την ποιότητά τους και να αποκομίσει σημαντικά έσοδα.
Σχετικά με τις μεγάλες επενδύσεις στα ακίνητα αυτή τη στιγμή, πέρα από το project στις πρώην κτιριακές εγκαταστάσεις της καπνοβιομηχίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ (Piraeus Port Plaza), μεγάλο μέρος του οποίου έχει ήδη ολοκληρωθεί, βρίσκονται υπό κατασκευή ή ανακατασκευή ακόμα τρία κτίρια της Eurobank: ένα κτίριο 14.000 τ.μ. στο Νέο Κόσμο, που παλαιότερα στέγαζε τα κεντρικά γραφεία της Ελευθεροτυπίας, ένα κτίριο γραφείων 4.000 τ.μ. στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας απέναντι από την Παλαιά Βουλή και ένα συγκρότημα γραφείων στον Άλιμο 25.000 τ.μ. που ξεκίνησε ως εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων.
Επιπλέον, από το χαρτοφυλάκιο της Grivalia Hospitality, στην Αθήνα, βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπλαση της έκτασης στα Αστέρια της Γλυφάδας, η οποία περιλαμβάνει την ανακατασκευή των υφιστάμενων κτιριακών εγκαταστάσεων για τη δημιουργία ενός νέου πολυτελούς ξενοδοχείου και συναφών χώρων εστίασης και αναψυχής.
Ενδεικτικές τρέχουσες/ πρόσφατες επενδύσεις
PIRAUES PORT PLAZA
Το έργο είναι στην περιοχή του Αγ. Διονυσίου στον Πειραιά, μέρος του οποίου είναι το ακίνητο που στέγαζε τις πρώην κτιριακές εγκαταστάσεις της καπνοβιομηχανίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ και περιλαμβάνει την ανάπλαση τριών οικοδομικών τετραγώνων και την κατασκευή σύγχρονων γραφειακών χώρων με ενεργειακά χαρακτηριστικά περίπου 80.000τ.μ.
Η συνολική ανάπτυξη θα περιλαμβάνει επίσης χώρους στάθμευσης, χώρους εστίασης και άλλες εμπορικές χρήσεις καθώς και έναν χώρο ο οποίος θα στεγάσει ένα μουσείο της ιστορίας της ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ. Με την σταδιακή ολοκλήρωση της μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020, η ανάπτυξη θα πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα πρότυπα του LEED. Με το έργο δημιουργείται μία νέα τοπική μικρο-οικονομία που θα οδηγήσει και σε άλλες αναπτύξεις ενώ, εκτιμάται, πως με την ολοκλήρωση των έργων, στην περιοχή αναμένεται να εγκατασταθούν πάνω από 4.500 εργαζόμενοι η εξυπηρέτηση των οποίων δημιουργεί επιπλέον ανάγκες για εμπορικές χρήσεις εστίασης, λιανεμπορίου ακόμα και στέγασης στην ευρύτερη περιοχή.
GREEN PLAZA
Το κτιριακό συγκρότημα Green Plaza αποτέλεσε με την ολοκλήρωσή του, το 1991, σημείο αναφοράς τόσο για τους χώρους μικτής γραφειακής και εμπορικής χρήσης, όσο και για την περιοχή του Αμαρουσίου, η οποία εκείνη την εποχή ξεκινούσε την ανάπτυξή της σε επιχειρηματικό προορισμό εκτός κέντρου πόλεως.
Το συγκρότημα διέθετε χαρακτηριστικά που το καθιστούσαν μοναδικό. Επρόκειτο για έργο αμιγώς Ελληνικό, σε κομβικό σημείο, με κρίσιμη μάζα ως προς το μέγεθός
του -σπάνια για την εποχή-, σχεδιαστικά & αρχιτεκτονικά μοναδικό και πρωτοποριακό.
Στόχος της ανακατασκευής ήταν η αισθητική και λειτουργική αναβίωση του συγκροτήματος, σε συνδυασμό με τον ενεργειακό εκσυγχρονισμό του, έτσι ώστε να αποτελέσει πρότυπο εργασιακού περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης στο χώρο της ακίνητης περιουσίας.
Το Green Plaza είναι το πρώτο έργο στην Ελλάδα που πιστοποιείται με την έκδοση LEED for Core & Shell, την ειδική έκδοση του LEED που εφαρμόζεται σε ακίνητα τα οποία προορίζονται για μίσθωση.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Κτίριο στο Νέο Κόσμο που παλαιότερα στέγαζε τα κεντρικά γραφεία της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.
Το κτίριο ανακαινίζεται ριζικά προκειμένου να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων συνολικής επιφάνειας περίπου 15.000τ.μ.
Οι προγραμματιζόμενες εργασίες περιλαμβάνουν παρεμβάσεις στις όψεις με σκοπό την ενεργειακή θωράκιση του κτιρίου αλλά και την αισθητική του αναβάθμιση. Επίσης, περιλαμβάνουν την πλήρη ανακαίνιση των εσωτερικών του χώρων και αντικατάσταση των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεών του. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η φάση των μελετών και αναμένεται η αδειοδότησή του - εντός των επομένων ημερών - με στόχο, ο τελικός χρήστης, να είναι σε θέση να εγκατασταθεί στο κτίριο τον Σεπτέμβριο του 2020.
ΑΛΙΜΟΣ
Συγκρότημα γραφείων στον Άλιμο 25.000τ.μ. που ξεκίνησε ως εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων και ανακατασκευάζεται σε σύγχρονο κτίριο γραφείων με βιώσιμα χαρακτηριστικά.
ΣΤΑΔΙΟΥ & ΟΜΗΡΟΥ
Το πρώτο πράσινο κτίριο γραφείων στο ιστορικό κέντρο.
Κτίριο γραφείων 4.000 τ.μ. στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας απέναντι από την Παλαιά Βουλή.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΣΙΜΙΣΚΗ
Αγορά του κεντρικού καταστήματος συνολικής επιφάνειας 2.032τ.μ. της H&M στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή).
Ολοκληρώθηκε
TENBERCO
Αγορά σύγχρονων αποθηκευτικών χώρων συνολικής επιφάνειας 45.000τ.μ. στην Ελευσίνα.
Ολοκληρώθηκε
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΣΙΜΙΣΚΗ
50% κτιρίου επαγγελματικής στέγης (χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο), 911 τ.μ., επί της οδού Ι. Τσιμισκή, στο εμπορικό κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΑΓ. ΣΟΦΙΑΣ
Εξαώροφο διατηρητέο κτίριο 1.594 τ.μ. με χρήση εμπορικού καταστήματος (πρώην H&M) στην οδό Αγίας Σοφίας.
ΑΘΗΝΑ – ΕΡΜΟΥ & ΔΙΟΜΕΙΑΣ
Κτίριο, με χρήση εμπορικού καταστήματος, 1.701 τ.μ., το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και μνημείο (ως προς το κέλυφός του), στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας..
www.bankingnews.gr
Αυτό ανέφερε ο Σταύρος Ιωάννου, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, στο συνέδριο για την αγορά ακινήτων του Ιδρύματος Μποδοσάκη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, με βάση αυτή τη συμφωνία, η Eurobank απέκτησε το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Grivalia, αξίας άνω του 1,1 δισ. ευρώ, αλλά και συμμετοχή, κατά 25%, στην Grivalia Hospitality, η οποία δραστηριοποιείται επενδυτικά στον, πολλά υποσχόμενο από όλες τις απόψεις, ξενοδοχειακό κλάδο στην Ελλάδα. Διαθέτουμε δηλαδή σήμερα ένα πολύ σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, το οποίο, υπό τις τρέχουσες ευνοϊκές συνθήκες, αποτελεί σημαντικό όχημα άντλησης εσόδων.
"Η Eurobank είναι τράπεζα και βασικός της στόχος είναι να δημιουργεί αξία για τους μετόχους της και να στηρίζει την οικονομία.
Πρόκειται για στόχο ζωτικής σημασίας συνολικά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο καλείται, μετά από μια δεκαετία κρίσης να πατήσει γερά στα πόδια του, να ξεκινήσει πάλι να αναπτύσσεται, να χρηματοδοτεί τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Στην Eurobank κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, στη βάση ενός δυναμικού, πολυεπίπεδου στρατηγικού σχεδιασμού, μέρος του οποίου είναι και η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας που κατέχουμε.
Την ίδια στιγμή, με τη συνολική μας δράση επιθυμούμε και οφείλουμε να συμβάλλουμε στη συλλογική προσπάθεια που καταβάλλεται στη χώρα, από το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων, για βιώσιμη ανάπτυξη στη βάση ενός νέου, ανθεκτικού και εξωστρεφούς παραγωγικού μοντέλου, που θα εξασφαλίζει καλύτερες μέρες για όλους.
Ειδικά όσον αφορά στη διαχείριση των ακινήτων μας, κινούμαστε βάσει τεσσάρων αξόνων:
- Αξιοποίηση ευκαιριών που δημιουργούν έσοδα, με ανάληψη προϋπολογισμένου κινδύνου.
- Ανάπτυξη συνεργειών και δημιουργία ωφελειών για τους μετόχους μας.
- Αύξηση της κεφαλαιακής αξίας της Τράπεζας, με ταυτόχρονη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος.
- Επίτευξη των στόχων που έχουμε αναλάβει έναντι του SSM -του ευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού- για μείωση της έκθεσής μας σε ακίνητα και ειδικότερα για μείωση των ακινήτων που περιέρχονται στην κυριότητα της τράπεζας μέσω νομικών ενεργειών (καταγγελίες δανειακών συμβάσεων, πλειστηριασμούς κ.λπ.).
Με τη στρατηγική που υλοποιούμε βάσει των παραπάνω αξόνων υπηρετούμε ένα διπλό στόχο:
Τη βέλτιστη αξιοποίηση του χαρτοφυλακίου μας, ως ένας από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας στη χώρα, συμβάλλοντας – ταυτόχρονα - όχι απλά στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων, αλλά και των συνδεδεμένων επιμέρους στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος και περιορισμού των δυσμενών επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, που αποτελούν πρώτη προτεραιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το χαρτοφυλάκιό μας χαρακτηρίζεται από μέγεθος και ποικιλομορφία. Συμπεριλαμβάνει δηλαδή ακίνητα από όλους του κλάδους, εμπορικά, βιομηχανικά, ξενοδοχειακά, οικιστικά. Παρόλο που αυτό το asset δεν αποτελεί αμιγώς τραπεζική δραστηριότητα, εν τούτοις, για εμάς, πρόκειται για ένα σημαντικό κεφάλαιο με προοπτική ανάπτυξης και κερδοφορίας που διαχειριζόμαστε, αντλώντας την απαιτούμενη εξειδίκευση και εμπειρία μέσα από τη συνεργασία μας με την Grivalia Management Company και το εξαιρετικό team του Γιώργου Χρυσικού που έχουν προετοιμάσει τα μεγαλύτερα και, ίσως, πιο εμβληματικά project και τα οποία αποτελούν μοντέλα ανάπτυξης για την αγορά του Real Estate.
Επειδή πιστεύουμε ότι όλα κρίνονται στο αποτέλεσμα, ήταν στρατηγική μας απόφαση στην Eurobank, να προχωρήσουμε και σε οργανωτική αναδιάρθρωση, μεταφέροντας έμπειρα και εξειδικευμένα στελέχη μας, από τη Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας του Ομίλου με σημαντική τεχνογνωσία στα REOs (repossessed assets), στην ομάδα της Grivalia ManCo ώστε να πετύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα, αξιολογώντας τους κινδύνους που αναλαμβάνουμε σε συνδυασμό με τις προοπτικές ανάπτυξης και τις μελλοντικές ροές εσόδων.
Πιστεύουμε ότι τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου στην ελληνική αγορά προδιαγράφονται σημαντικά στην παρούσα συγκυρία, καθώς υπάρχουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες, σε μια περίοδο που ισχυροποιείται το θετικό perception στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για την ελληνική οικονομία και ο τραπεζικός κλάδος είναι πια σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης.
Στην Ελλάδα σήμερα,
- υπάρχουν πολλές επενδυτικές ευκαιρίες σε ακίνητα,
- ανοίγουν νέες προοπτικές ανάπτυξης στο παραδοσιακό Real Estate (καταστήματα & γραφεία),
- εντείνεται το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε τουριστικά αλλά και σε οικιστικά ακίνητα,
- ενδυναμώνεται αισθητά το ενδιαφέρον για επενδύσεις που στοχεύουν στη βιωσιμότητα και την ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης που είναι η κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Η ποικιλομορφία του χαρτοφυλακίου μας, επιβάλλει και μια πιο σύνθετη, πολυεπίπεδη στρατηγική ανάπτυξης και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας μας.
Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε δύο βασικούς πυλώνες:
1ον Στην ενεργή διαχείριση των ακινήτων που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν επενδυτικό προφίλ, ώστε να αυξήσουμε τα έσοδα από μισθώσεις κατά την περίοδο διακράτησης αυτών των ακινήτων.
Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να βελτιώσουμε τους δείκτες μας και να αυξήσουμε τα κεφαλαιουχικά μας κέρδη από την αποτίμηση της αξίας των ακινήτων μας, εκμεταλλευόμενοι τις αυξήσεις που καταγράφονται σήμερα στις τιμές.
Σε αυτή τη δεξαμενή βρίσκεται και ένας μεγάλος αριθμός οικιστικών ακινήτων τα οποία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η Τράπεζα αποφασίζει να τα αντιμετωπίσει ως δυνητικά επενδυτικά ακίνητα, δηλαδή, επενδύουμε σε αυτά προκειμένου να βελτιώσουμε την ποιότητά τους, προσδοκώντας σε σημαντικά έσοδα μελλοντικά.
Στον προθάλαμο υλοποίησης βρίσκονται επίσης νέες επενδύσεις του Ομίλου σε ακίνητη περιουσία (real estate assets) άνω των 500 εκατ. ευρώ μέχρι το 2022 γεγονός που τον κατατάσσει μεταξύ των μεγαλύτερων παικτών στην ελληνική αγορά ακινήτων. Από τις επενδύσεις αυτές, ένα μεγάλο μέρος προϋπήρχε μέχρι τη συγχώνευση με την Grivalia, ενώ οι όποιες νέες προσθήκες αφορούν ευκαιρίες που εντοπίστηκαν πρόσφατα καθώς και άλλους πιθανούς στόχους.
2ον Στην αποτελεσματική ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων και μεμονωμένων ακινήτων με εντατικούς ρυθμούς, εκμεταλλευόμενοι το υφιστάμενο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ήδη το 2019 έχουν υλοποιηθεί τρεις σημαντικές συναλλαγές ( Opus, Resi, Star) για τη μεταβίβαση περίπου 1.000 ακινήτων ενώ τα έσοδα από ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων ξεπέρασαν τα 140 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων ακινήτων της Leasing. Επίσης, έχει δρομολογηθεί μια ακόμα συναλλαγή που αφορά μεταβίβαση 250-300 ακινήτων η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του 2020.
Με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα ενισχύει τα έσοδά της αλλά και εμφανίζεται συνεπής σε δεσμεύσεις που όπως είπα προηγουμένως έχει αναλάβει έναντι των εποπτικών αρχών , για μείωση της έκθεσής της σε ακίνητα μεσοπρόθεσμα.
Ένα άλλο σημείο, το οποίο εμείς στην Eurobank αντιμετωπίζουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάθε τομέα όπου δραστηριοποιούμαστε, είναι το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικά υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, που πιστεύουμε πως είναι μονόδρομος για το μέλλον της κάθε επιχείρησης. Με βάση αυτές τις αρχές επενδύουμε στη νέα γενιά ακινήτων, των περιβαλλοντικά βιώσιμων υποδομών. Είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στη βέλτιστη διαχείριση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, αφενός ως ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου ακινήτων πάνω από 3 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα και, αφετέρου, ως χρήστης, αφού καταλαμβάνουμε επιπλέον περίπου 270.000 τετραγωνικά μέτρα για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών μας. Από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό μας, περίπου το 9% (260.988 τ.μ.) είναι πιστοποιημένα πράσινα κτίρια κατά τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών LEED και BREEAM ενώ υπό πιστοποίηση βρίσκονται κτίρια που αντιπροσωπεύουν επιπλέον 6% (160.273 τ.μ.).
Επενδύουμε συνεχώς στην ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων μας, συμβαδίζοντας με τις διεθνείς τάσεις αλλά και προσθέτοντας αξία στο χαρτοφυλάκιό μας. Στα καθ’ ημάς, δημιουργούμε ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για τους χιλιάδες ανθρώπους που απασχολούμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στην περιήγησή μας σήμερα, στο “Piraeus Port Plaza”, το πρώην κτιριακό συγκρότημα της καπνοβιομηχανίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της στρατηγικής που συνοπτικά σας περιέγραψα, η οποία εναρμονίζεται πλήρως και με την στρατηγική που ακολουθούσε και η Grivalia Properties όλα αυτά τα χρόνια: Να επενδύει σε κτίρια με βιώσιμα χαρακτηριστικά.
Σε όλα αυτά τα ακίνητα γίνονται ριζικές παρεμβάσεις στις όψεις, στους εσωτερικούς χώρους και στις εγκαταστάσεις τους, με στόχο την ενεργειακή και αισθητική τους αναβάθμιση αλλά και την πιστοποίησή τους.
Θέλω να πιστεύω πως αυτό το πρωτοποριακό μοντέλο των πράσινων κτιρίων, για το οποίο είμαστε πολύ υπερήφανοι, σύντομα θα αποτελεί κανόνα στην αγορά Real Estate που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση, όχι μεμονωμένων υποβαθμισμένων σήμερα περιοχών, αλλά συνολικά του αστικού ιστού της χώρας.
Ζούμε σε καιρούς ισχυρών προκλήσεων αλλά και ισχυρών ευκαιριών.
Ξεφύγαμε, με απώλειες είναι η αλήθεια, από μια κρίση πρωτοφανή σε ένταση και σε διάρκεια. Πλέον, σήμερα, η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει σελίδα, κάτι που αναγνωρίζουν ακόμη και οι πιο δύσπιστοι.
Πιστεύω πως είναι στο χέρι μας, μέσα από έναν καινοτόμο, σύγχρονο σχεδιασμό, μέσα από συμμαχίες, συνέργειες και διορατικές πρωτοβουλίες να κινηθούμε στο αύριο, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμη ευκαιρία για την ανάπτυξή μας.
Στην Eurobank αυτός είναι ο κανόνας σε κάθε δραστηριότητά μας, και πιστεύω πως το αποτέλεσμα δικαιώνει, ήδη, πολλές από τις προσπάθειες που έχουμε κάνει, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως εφησυχάζουμε", κατέληξε ο κ. Ιωάννου.
Θετικές εξελίξεις & προοπτικές
Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται για 9ο συνεχόμενο τρίμηνο και σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, τόσο τις επίσημες όσο και της αγοράς, η ανάκαμψη εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί τα επόμενα έτη.
Καταγράφεται αισθητή βελτίωση στο μακροοικονομικό περιβάλλον, με ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, διαρκή άνοδο των εξαγωγών και του τουρισμού, βελτίωση του οικονομικού κλίματος και σταθερή μείωση της ανεργίας.
Ισχυροποιείται το θετικό perception στη διεθνή επενδυτική κοινότητα για την ελληνική οικονομία ενώ, σε τροχιά ανάκαμψης κινείται και ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός κλάδος, επιταχύνοντας το ρυθμό χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
Κατά την περίοδο της κρίσης η Ελλάδα υπέστη τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση στις ονομαστικές τιμές κατοικιών, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης και ιδίως όσες εφάρμοσαν Πρόγραμμα Προσαρμογής ή πρόγραμμα στήριξης τραπεζών. Σε αυτές τις χώρες οι τιμές των ακινήτων άρχισαν να ανακάμπτουν όταν τελείωσε η ύφεση και σε ορισμένες από αυτές οι τιμές είναι ήδη πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα.
Στην Ελλάδα, η ανάκαμψη των τιμών καθυστέρησε αλλά, πλέον, έχει ξεκινήσει, αν και η απόσταση παραμένει σημαντική σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Παραμένουν όμως χαμηλές και σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθιστώντας ανταγωνιστική την ελληνική κτηματαγορά.
Η ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ των τιμών των ακινήτων και των μακροοικονομικών δεικτών, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου προδιαγράφονται σημαντικά. Υπάρχουν πολλές επενδυτικές ευκαιρίες σε ακίνητα στην Ελλάδα, ανοίγουν νέες προοπτικές ανάπτυξης στο παραδοσιακό Real Estate (καταστήματα & γραφεία), εντείνεται το ενδιαφέρον για επενδύσεις σε τουριστικά αλλά και για οικιστικά ακίνητα ενώ ενδυναμώνεται αισθητά το ενδιαφέρον για επενδύσεις που στοχεύουν στη βιωσιμότητα και την ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης.
Eurobank - Grivalia - Η ισχυρή συμμαχία στην αγορά ακινήτων
Μετά τη συγχώνευση της Eurobank με την Grivalia Properties, τον περασμένο Μάιο, το Real Estate αναδείχθηκε σε ένα σημαντικό asset για την Τράπεζα.
Με βάση τα στοιχεία του Α΄ εξαμήνου του 2019, το συνολικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων της Τράπεζας ανέρχεται σε 2,1δισ. ευρώ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των παραπάνω ακινήτων (1,7 δισ. ευρώ ή 80%) βρίσκονται στην Ελλάδα και αφορούν κυρίως επενδυτικά ή ιδιοχρησιμοποιούμενα από την Τράπεζα ακίνητα (καταστήματα, αποθηκευτικούς χώρους και κτίρια γραφείων).
Με δεδομένες τις θετικές προοπτικές της εγχώριας αγοράς και τις δυνατότητες που προσφέρει για την επίτευξη των βέλτιστων αποδόσεων, η Τράπεζα έχει δρομολογήσει επενδύσεις ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ σε ακίνητα μέχρι το 2022, γεγονός που την κατατάσσει μεταξύ των μεγαλύτερων παικτών στην ελληνική αγορά ακινήτων.
Στόχος της Eurobank είναι από την αξιοποίηση (μέσω εκμετάλλευσης ή ρευστοποίησης) της ακίνητης περιουσίας που έχει στην ιδιοκτησία της, να αντλήσει έσοδα δημιουργώντας αξία για τους μετόχους της.
Παρόλο που αυτό το asset δεν αποτελεί βασική τραπεζική δραστηριότητα το μέγεθος και η ποικιλομορφία του χαρτοφυλακίου το οποίο περιλαμβάνει ακίνητα από όλους τους κλάδους όπως εμπορικά, οικιστικά, βιομηχανικά, ξενοδοχειακά, επιβάλλει την ενεργή διαχείριση των ακινήτων εκείνων που έχουν ή μπορούν να αποκτήσουν επενδυτικό προφίλ, προκειμένου η Τράπεζα:
- να αυξήσει τα έσοδα της από ενοίκια κατά την περίοδο διακράτησης των ακινήτων της, ενισχύοντας κατά αυτόν τον τρόπο το PPI της,
- να διαφοροποιήσει τις πηγές εσόδων της με έσοδα που προέρχονται από ενοίκια των ακινήτων της,
- να αυξήσει τα κεφαλαιουχικά της κέρδη από την αποτίμηση της αξίας των ακινήτων της, εκμεταλλευόμενη τις αυξήσεις που καταγράφονται σήμερα στις τιμές των ακινήτων.
H διαχείριση των ακινήτων της Eurobank και οι επενδύσεις της στο Real Estate πραγματοποιούνται με την υποστήριξη, τη συνδρομή και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της Grivalia Management Company, της νέας εταιρείας διαχείρισης ακίνητης περιουσίας η οποία ιδρύθηκε πριν τη συγχώνευση με την Eurobank και περιλαμβάνει, την ομάδα της Grivalia Properties, με τη σημαντική εμπειρία που είχε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κτηματαγορά, αλλά και εξειδικευμένα στελέχη που ήταν αρμόδια για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας της Τράπεζας.
Όσες επενδύσεις δρομολογηθούν από την Eurobank θα είναι στοχευμένες προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα του χαρτοφυλακίου της αξιοποιώντας την καλή δυναμική της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Θα αφορούν δηλαδή ακίνητα με ποιοτικά χαρακτηριστικά, προοπτικές σημαντικής αύξησης της αξίας τους ή / και θετικής παραγωγής εσόδων από μίσθωση.
Η Τράπεζα είναι προσηλωμένη στη βέλτιστη διαχείριση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, τόσο ως ιδιοκτήτης ενός χαρτοφυλακίου ακινήτων πάνω από 3 εκ. τ.μ., τόσο και ως χρήστης, καταλαμβάνοντας επιπλέον περίπου 270.000 τ.μ. για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών της.
Από το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό της, περίπου το 9% (260.988 τ.μ.) των κτιρίων της είναι πιστοποιημένα πράσινα κτίρια κατά τα πρότυπα των διεθνών οργανισμών LEED και BREEAM ενώ υπό πιστοποίηση βρίσκονται κτίρια που αντιπροσωπεύουν επιπλέον 6% (160.273τμ) του χαρτοφυλακίου της.
Η Eurobank επενδύει συνεχώς στην ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων της, καθώς αυτό είναι συμβατό με τις διεθνείς τάσεις, προσθέτει σημαντική αξία στο χαρτοφυλάκιό της, και δημιουργεί ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για τους εργαζόμενους της.
Τέλος, στους παράγοντες που ενισχύουν την προστιθέμενη αξία των προς επένδυση ακινήτων περιλαμβάνονται, επίσης, η τοποθεσία, η ενεργειακή βιωσιμότητα και η αποδοτικότητά τους.
Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι:
- Η δημιουργία νέων αγορών κτιρίων προς εκμετάλλευση.
Συνεκτιμάται η προοπτική αξιοποίησης περιοχών με δυναμική ανάπτυξης που προκύπτουν από τη δημιουργία ή τον εκσυγχρονισμό μεγάλων υποδομών (π.χ. λιμάνια, αεροδρόμια, νέες γραμμές μετρό κ.ά.).
- Αναβάθμιση γηρασμένου κτιριακού αποθέματος στη βάση των διεθνών προτύπων και τάσεων για την πράσινη ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.
- Η ενεργή διαχείριση οικιστικών ακινήτων.
- Στον κλάδο των τουριστικών ακινήτων, που γνωρίζει δυναμική ανάπτυξη και είναι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός στη χώρα μας, η Eurobank, μέσω της συμμετοχής της στην Grivalia Hospitality κατά 25% και σε συνεργασία με την Eurolife και το διεθνές επενδυτικό κεφάλαιο M&G, προχωρά σε σημαντικές επενδύσεις και σε τουριστικά ακίνητα. Ενδεικτικά αναφέρονται το κτίριο του ξενοδοχείου Olympos Naoussa στη Θεσσαλονίκη, το πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα της Aman στο Πόρτο Χέλι, τα Αστέρια της Γλυφάδας, κ.λπ.
Η στρατηγική των επενδύσεων
Στο πλαίσιο της στρατηγικής της η Τράπεζα, πέραν της αξιοποίησης μεγάλων ακινήτων επενδυτικού ενδιαφέροντος ακολουθεί παράλληλα πρωτοποριακές μεθόδους με στόχο την αξιοποίηση του συνόλου του χαρτοφυλακίου της.
Υπό το ίδιο πρίσμα σημαντική είναι η συμβολή της θυγατρικής του Ομίλου, Eurobank Leasing Χρηματοδοτικές Μισθώσεις, μία από τις δραστηριότητες της οποίας είναι να χρηματοδοτεί την απόκτηση επαγγελματικής στέγης από επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αποκτώντας ακίνητα με αγορά είτε από τους ίδιους (περίπτωση sale & leaseback) είτε από τρίτους, με σκοπό την περαιτέρω Χρηματοδοτική Μίσθωσή τους.
Για τα ακίνητα των χρηματοδοτικών μισθώσεων που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό της η Eurobank Leasing, η οποία αναλαμβάνει τη διαχείριση και την εκμετάλλευσή τους σε συνεργασία με την Eurobank & την Grivalia ManCo, με σκοπό τη διάθεσή τους για πώληση, χρηματοδοτική ή εμπορική μίσθωση.
Να σημειωθεί ότι, ορισμένα από τα μεγαλύτερα επαγγελματικά ακίνητα ιδιοκτησίας της Eurobank Leasing, έχουν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα πώλησης πακέτου ακινήτων Opus του Ομίλου.
Έχοντας ως προτεραιότητά της να είναι συνεπής με τον κεντρικό της στόχο που είναι η μείωση της έκθεσής της σε ακίνητα μεσοπρόθεσμα, η Eurobank υιοθετεί προγράμματα ενεργούς διαχείρισης μεγάλου όγκου ακινήτων (οικιστικών, γραφείων, καταστημάτων κ.λπ.) ρευστοποιώντας χαρτοφυλάκια ή και μεμονωμένα ακίνητα.
Ήδη έχουν υλοποιηθεί - εντός του 2019 - τρεις σημαντικές συναλλαγές (Opus Resi, Star) για τη μεταβίβαση 1.000 περίπου ακινήτων ενώ έχει δρομολογηθεί μία ακόμη συναλλαγή που αφορά τη μεταβίβαση 250 - 300 ακινήτων η οποία θα ολοκληρωθεί εντός του 2020.
Σημειώνεται επίσης ότι η Eurobank, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει ένα μεγάλο αριθμό οικιστικών ακινήτων ως δυνητικά επενδυτικά ακίνητα και επενδύει σε αυτά προκειμένου να βελτιώσει την ποιότητά τους και να αποκομίσει σημαντικά έσοδα.
Σχετικά με τις μεγάλες επενδύσεις στα ακίνητα αυτή τη στιγμή, πέρα από το project στις πρώην κτιριακές εγκαταστάσεις της καπνοβιομηχίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ (Piraeus Port Plaza), μεγάλο μέρος του οποίου έχει ήδη ολοκληρωθεί, βρίσκονται υπό κατασκευή ή ανακατασκευή ακόμα τρία κτίρια της Eurobank: ένα κτίριο 14.000 τ.μ. στο Νέο Κόσμο, που παλαιότερα στέγαζε τα κεντρικά γραφεία της Ελευθεροτυπίας, ένα κτίριο γραφείων 4.000 τ.μ. στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας απέναντι από την Παλαιά Βουλή και ένα συγκρότημα γραφείων στον Άλιμο 25.000 τ.μ. που ξεκίνησε ως εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων.
Επιπλέον, από το χαρτοφυλάκιο της Grivalia Hospitality, στην Αθήνα, βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπλαση της έκτασης στα Αστέρια της Γλυφάδας, η οποία περιλαμβάνει την ανακατασκευή των υφιστάμενων κτιριακών εγκαταστάσεων για τη δημιουργία ενός νέου πολυτελούς ξενοδοχείου και συναφών χώρων εστίασης και αναψυχής.
Ενδεικτικές τρέχουσες/ πρόσφατες επενδύσεις
PIRAUES PORT PLAZA
Το έργο είναι στην περιοχή του Αγ. Διονυσίου στον Πειραιά, μέρος του οποίου είναι το ακίνητο που στέγαζε τις πρώην κτιριακές εγκαταστάσεις της καπνοβιομηχανίας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ και περιλαμβάνει την ανάπλαση τριών οικοδομικών τετραγώνων και την κατασκευή σύγχρονων γραφειακών χώρων με ενεργειακά χαρακτηριστικά περίπου 80.000τ.μ.
Η συνολική ανάπτυξη θα περιλαμβάνει επίσης χώρους στάθμευσης, χώρους εστίασης και άλλες εμπορικές χρήσεις καθώς και έναν χώρο ο οποίος θα στεγάσει ένα μουσείο της ιστορίας της ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ. Με την σταδιακή ολοκλήρωση της μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020, η ανάπτυξη θα πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα πρότυπα του LEED. Με το έργο δημιουργείται μία νέα τοπική μικρο-οικονομία που θα οδηγήσει και σε άλλες αναπτύξεις ενώ, εκτιμάται, πως με την ολοκλήρωση των έργων, στην περιοχή αναμένεται να εγκατασταθούν πάνω από 4.500 εργαζόμενοι η εξυπηρέτηση των οποίων δημιουργεί επιπλέον ανάγκες για εμπορικές χρήσεις εστίασης, λιανεμπορίου ακόμα και στέγασης στην ευρύτερη περιοχή.
GREEN PLAZA
Το κτιριακό συγκρότημα Green Plaza αποτέλεσε με την ολοκλήρωσή του, το 1991, σημείο αναφοράς τόσο για τους χώρους μικτής γραφειακής και εμπορικής χρήσης, όσο και για την περιοχή του Αμαρουσίου, η οποία εκείνη την εποχή ξεκινούσε την ανάπτυξή της σε επιχειρηματικό προορισμό εκτός κέντρου πόλεως.
Το συγκρότημα διέθετε χαρακτηριστικά που το καθιστούσαν μοναδικό. Επρόκειτο για έργο αμιγώς Ελληνικό, σε κομβικό σημείο, με κρίσιμη μάζα ως προς το μέγεθός
του -σπάνια για την εποχή-, σχεδιαστικά & αρχιτεκτονικά μοναδικό και πρωτοποριακό.
Στόχος της ανακατασκευής ήταν η αισθητική και λειτουργική αναβίωση του συγκροτήματος, σε συνδυασμό με τον ενεργειακό εκσυγχρονισμό του, έτσι ώστε να αποτελέσει πρότυπο εργασιακού περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης στο χώρο της ακίνητης περιουσίας.
Το Green Plaza είναι το πρώτο έργο στην Ελλάδα που πιστοποιείται με την έκδοση LEED for Core & Shell, την ειδική έκδοση του LEED που εφαρμόζεται σε ακίνητα τα οποία προορίζονται για μίσθωση.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Κτίριο στο Νέο Κόσμο που παλαιότερα στέγαζε τα κεντρικά γραφεία της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.
Το κτίριο ανακαινίζεται ριζικά προκειμένου να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κτίριο γραφείων συνολικής επιφάνειας περίπου 15.000τ.μ.
Οι προγραμματιζόμενες εργασίες περιλαμβάνουν παρεμβάσεις στις όψεις με σκοπό την ενεργειακή θωράκιση του κτιρίου αλλά και την αισθητική του αναβάθμιση. Επίσης, περιλαμβάνουν την πλήρη ανακαίνιση των εσωτερικών του χώρων και αντικατάσταση των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεών του. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η φάση των μελετών και αναμένεται η αδειοδότησή του - εντός των επομένων ημερών - με στόχο, ο τελικός χρήστης, να είναι σε θέση να εγκατασταθεί στο κτίριο τον Σεπτέμβριο του 2020.
ΑΛΙΜΟΣ
Συγκρότημα γραφείων στον Άλιμο 25.000τ.μ. που ξεκίνησε ως εργοστάσιο παραγωγής φαρμάκων και ανακατασκευάζεται σε σύγχρονο κτίριο γραφείων με βιώσιμα χαρακτηριστικά.
ΣΤΑΔΙΟΥ & ΟΜΗΡΟΥ
Το πρώτο πράσινο κτίριο γραφείων στο ιστορικό κέντρο.
Κτίριο γραφείων 4.000 τ.μ. στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας απέναντι από την Παλαιά Βουλή.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΣΙΜΙΣΚΗ
Αγορά του κεντρικού καταστήματος συνολικής επιφάνειας 2.032τ.μ. της H&M στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή).
Ολοκληρώθηκε
TENBERCO
Αγορά σύγχρονων αποθηκευτικών χώρων συνολικής επιφάνειας 45.000τ.μ. στην Ελευσίνα.
Ολοκληρώθηκε
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΤΣΙΜΙΣΚΗ
50% κτιρίου επαγγελματικής στέγης (χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο), 911 τ.μ., επί της οδού Ι. Τσιμισκή, στο εμπορικό κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΑΓ. ΣΟΦΙΑΣ
Εξαώροφο διατηρητέο κτίριο 1.594 τ.μ. με χρήση εμπορικού καταστήματος (πρώην H&M) στην οδό Αγίας Σοφίας.
ΑΘΗΝΑ – ΕΡΜΟΥ & ΔΙΟΜΕΙΑΣ
Κτίριο, με χρήση εμπορικού καταστήματος, 1.701 τ.μ., το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και μνημείο (ως προς το κέλυφός του), στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας..
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών