Τελευταία Νέα
Διεθνή

Fischer (π.ΥΠΕΞ Γερμανίας): Τα θέματα που έχουν βάλει πάγο στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας

Fischer (π.ΥΠΕΞ Γερμανίας): Τα θέματα που έχουν βάλει πάγο στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας
Οι Ρώσοι δεν έχουν συμφέρον να συνδέονται με την Ανατολική Ασία ή τον Ισλαμικό Νότο, οπότε καλούνται είτε να πορευτούν μόνοι τους, είτε να προσανατολιστούν στην Ευρώπη - ο πρώτος δρόμος είναι επικίνδυνος, ο δεύτερος έχει πολλά αγκάθια
Μπορεί η οικονομία να τεθεί στο κέντρο επαναπροσδιορισμού και αναθέρμανσης των σχέσεων των δύο δυνάμεων;
Ή μήπως τα πολιτικά αγκάθια είναι τόσο αιχμηρά που εμποδίζουν κάθε προσέγγιση;
Τα ερωτήματα αυτά αποσαφηνίζει με τα θέματα που θίγει ο Joschka Fischer πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και Αντικαγκελάριος από το 1998 ως το 2005.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Emanuel Macron έχει κάθε δίκιο να ανησυχεί για την διάλυση του παγκόσμιου καθεστώτος ελέγχου των όπλων, αλλά και για την όλο και στενότερη διασύνδεση της Ρωσίας με την Κίνα.
Δοθέντος του γεγονότος ότι ο διχασμός Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι  πάνω σε θεμελιώδεις αξίας, δεν υπάρχει βάσιμος λόγος να υποστηρίζουμε την αλλαγή προς το καλύτερο των σχέσεων μεταξύ των δύο δυνάμεων.
Μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία να είναι τμήματα του ίδιου τμήματος στο χάρτη δεν έχουν και πολλά κοινά.
Στην πραγματικότητα, οι Ρώσοι πρέπει ακόμη να αποφασίσουν τη θέση της χώρας τους στον κόσμο.
Το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειάς τους βρίσκεται στην Ασία, αλλά πάνω από το 70% των κατοίκων της ζουν στα δυτικά της οροσειράς των Ουραλίων.
Οι Ρώσοι δεν έχουν κανένα συμφέρον να συνδέονται με την Ανατολική Ασία ή τον Ισλαμικό Νότο, οπότε η μόνη επιλογή τους είναι είτε να πορευτούν μόνοι τους, είτε να προσανατολιστούν στην Ευρώπη.
Όμως η μοναχική πορεία είναι επικίνδυνη.
Η Ρωσία μπορεί να είναι ένας πυρηνικά οπλισμένος κολοσσός, ωστόσο φθίνει δημογραφικά, οικονομικά και τεχνολογικά.
Η χώρα εξακολουθεί να πλουτίζει εξάγοντας ορυκτά καύσιμα και άλλα αγαθά, εξαγωγές που ωστόσο είναι μάλλον ανεπαρκή για να διατηρήσουν το καθεστώς της υπερδύναμης στον 21ο αιώνα.
Διακινδυνεύεται ολοένα και περισσότερο να γίνει ένας κατώτερος συνεργάτης της Κίνας.
Η μόνη εναλλακτική λύση που έχει, επομένως, είναι η Ευρώπη.
Αλλά και οι δύο πλευρές είναι δέσμιες του παρελθόντος και της ιστορίας τους.
Οι αναμνήσεις μιας καταπιεστικής κυριαρχίας υπό τους Τσάρους και τους Σοβιετικούς παραμένουν νωπές πάνω από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ιδιαίτερα πάνω από την Πολωνία και τη Βαλτική.
Επιπρόσθετα η στρατιωτική εκστρατεία στην Ανατολική Ουκρανία και η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία του Vladimir Putin ενίσχυσε τη δυσπιστία εναντίον της Ρωσίας σε ολόκληρη την περιοχή.
Ωστόσο και οι σχέσεις της Ρωσία με την υπόλοιπη Ευρώπη καθορίζεται επίσης από την ιστορία.
Εκκινώντας από τη σοβιετική κατάρρευση και καθ 'όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, η Ρωσία υιοθέτησε μια νοοτροπία του 19ου αιώνα από τη στιγμή που ο Putin ανέλαβε την εξουσία το 2000.
Η ρωσική ελίτ, την ίδια περίοδο αναπτύσσει νοοτροπία τσαρικής περιόδου, πριν από την Μπολσεβίκικη Επανάσταση, και αντιλαμβάνεται τη χώρα ως μια ευρωπαϊκή μεγάλη δύναμη, μια ηγεμονία, στην περίπτωση της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία (Ανατολική Ευρώπη) την καταστρέφει έναντι στην ΕΕ.
Ο λόγος ύπαρξης της ΕΕ είναι να υπερβεί τις ζώνες επιρροής στην Ευρώπη, διότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η επιστροφή των αγώνων ισχύος και εξουσίας και των καταστροφικών πολέμων που κορυφώθηκαν στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα.
Και όπως είναι αποδεκτό, η Ρωσία είναι απλά πάρα πολύ μεγάλη για να ενταχθεί στην ΕΕ. Πράγματι, με τον όγκο της Ρωσίας δεν είναι σαφές ποιος θα ενσωμάτωνε ποιον.
Ακόμα κι αν αυτό δεν συνέβαινε, η Ρωσία - ή τουλάχιστον η ηγεσία της - δεν μοιράζεται τις αξίες της ΕΕ.
Εκτός από την προάσπιση της δημοκρατίας, της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος και του κράτους δικαίου, η ΕΕ δεν δέχεται οποιαδήποτε αναθεώρηση των συνόρων με βία.
Ενώ η γεωγραφική εγγύτητα απαιτεί από τη Ρωσία και την ΕΕ να διαχειρίζονται τη σχέση τους με γνώμονα στα κοινά τους συμφέρονται ο συνεχιζόμενος πόλεμος του Κρεμλίνου στην περιοχή Donbas της Ουκρανίας το καθιστά αδύνατο.
Ωστόσο, ο Γάλλος πρόεδρος Emanuel Macron ανανεώσει τις προσπάθειες για τη βελτίωση των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας, μεταξύ άλλων με συνάντηση με τον Putin κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G7 στο Μπιαρίτς τον περασμένο μήνα.
Κατά την άποψη Macron, δεν είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης να οδηγήσει τη Ρωσία περαιτέρω στα χέρια της Κίνας ή να παραμείνει άπραγος παρατηρητής της διάλυσης των αμερικανο-ρωσικών συνθηκών ελέγχου των όπλων.
Όσον αφορά τον έλεγχο των εξοπλισμών, τα αμερικανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα διαφέρουν ριζικά και η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται παρά ελάχιστα για την Ευρώπη ή τις απόψεις της για οποιοδήποτε θέμα.
Ωστόσο, οι προσπάθειες Macron θέτουν πολλά ερωτήματα.
Κατ'αρχάς δεν είναι προφανές ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Ευρώπης στην ανανέωση του παγκόσμιου καθεστώτος ελέγχου των εξοπλισμών.
Χωρίς τις ΗΠΑ, η Ευρώπη δεν έχει πολλά να προσφέρει στη Ρωσία για το θέμα των μέσων πυραύλων.
Θα μπορούσε να βρεθεί εγκλωβισμένη και μπλοκαρισμένη σε μία θέση να προσπαθεί να πείσει δύο απρόθυμα μέλη να καταλήξουν σε νέα συμφωνία.
Και αυτό δεν αντιπροσωπεύει ούτε την Κίνα, η οποία έχει επίσης αναπτύξει ένα επαρκές οπλοστάσιο πυραύλων μέσου βεληνεκούς.
Η Ευρώπη έχει κάτι να προσφέρει στη Ρωσία οικονομικά.
Αλλά η βελτίωση των οικονομικών σχέσεων είναι απλώς αδύνατη χωρίς επαληθεύσιμη πρόοδο στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου του Μινσκ για τον τερματισμό της σύγκρουσης στο Ντόνμπας.
Δεν είναι σαφές εάν ο Putin είναι έτοιμος γι 'αυτό.
Αλλά το πραγματικό πρόβλημα μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ είναι το θέμα της δημοκρατίας.
Ο Putin και ο μεγαλύτερος φόβος της ρωσικής ολιγαρχίας είναι ότι η επανάσταση του Μαϊντάν της Ουκρανίας το 2014 θα μπορούσε να αναπαραχθεί στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας και το Κρεμλίνο δεν κατηγορεί το ΝΑΤΟ για αυτή τη δυνατότητα αλλά την ΕΕ.
Η αντι-ΝΑΤΟ ρητορική είναι μια δοκιμασμένη και αληθινή προπαγάνδα που εκμεταλλεύεται τον φόβο πολλών Ρώσων από έναν ψυχρό πόλεμο.
Αλλά η πραγματική απειλή στα μάτια της ρωσικής ολιγαρχίας είναι η ΕΕ και η προώθηση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Τα ρωσικά και ευρωπαϊκά συστήματα είναι θεμελιωδώς ασυμβίβαστα, αντιπροσωπεύοντας αντιφατικές αξίες και πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις στην εξωτερική και την εσωτερική πολιτική.
Τον 19ο αιώνα, η τσαρική Ρωσία ήταν ο ηγέτης της «Αγίας Συμμαχίας», ενός αντιδραστικού προπύργιου ενάντια στις αστικές επαναστάσεις που σάρωναν στην Ευρώπη.
Αυτή η δυναμική αντιστράφηκε από τους Μπολσεβίκους μετά το 1917, όταν η Ρωσία έγινε το λίκνο της επανάστασης.
Αλλά κάτω από το Στάλιν, επέστρεψε στην επιδίωξη ουσιαστικά των ίδιων στόχων με τους Τσάρους, ιδιαίτερα όταν έφτασε στη συντριβή των κινήσεων ανεξαρτησίας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Το καθεστώς του Putin ακολούθησε παρόμοια τροχιά, υιοθετώντας τακτικές του 19ου αιώνα, ενώνοντας την Ορθόδοξη Εκκλησία, και ξεκινώντας επιθέσεις εναντίον της «παρακμιακής Δύσης», με κραυγές ενάντια στην ομοφυλοφιλία και τον φιλελευθερισμό.
Η ενεργή στήριξη του Κρεμλίνου για τις λαϊκές, εθνικιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι μόνο ένα μέρος αυτής της ευρύτερης εικόνας.
Η επιθυμητή βελτίωση των σχέσεων ΕΕ και Ρωσίας, δεν θα έρθει ούτε γρήγορα ούτε εύκολα, αφού στα κυριότερα ζητήματα της Ουκρανίας και της δημοκρατίας, η Ευρώπη δεν υποχωρεί ούτε χιλιοστό.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης