Ο Recep Tayyip Erdogan μοιάζει να πιστεύει ότι μπορεί να «νικήσει» τις αγορές, αλλά κανείς δεν το έχει πετύχει έως τώρα...
Στις 24 Ιουνίου 2018 ο Recep Tayyip Erdogan ανακηρύχθηκε και επίσημα έως ο νέος σουλτάνος της Τουρκίας, διαθέτοντας ανάλογου τύπου εξουσίες στην πολιτική και οικονομική πολιτική της χώρας του.
Η πρώτη του κίνηση, στις αρχές Ιουλίου 2018, ήταν να τοποθετήσει τον γαμπρό του, Berat Albayrak στον θώκο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, τα οποία είχε προηγουμένως συγχωνεύσει.
Οι αγορές φρόντισαν, τότε, να του στείλουν το πρώτο μήνυμα, με την τουρκική λίρα να βυθίζεται 3,8% καθώς όπως τόνισε η Nora Neuteboom, οικονομολόγος της ABN Amro «οι αγορές περίμεναν ότι θα ανακοινώνονταν ένα υπουργικό συμβούλιο φιλικό προς αυτές (market friendly), αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι είναι φιλικό μόνο προς τον Erdogan (Erdogan friendly)».
Ο Τούρκος πρόεδρος, όμως, δεν πτοήθηκε στο ελάχιστο θεωρώντας ότι μπορεί να χειριστεί και τις αγορές με τον ίδιο τρόπο που χειρίζεται την πολιτική και οικονομική κατάσταση της Τουρκίας.
Για μία ακόμη φορά διαψεύσθηκε, καθώς η ανακοίνωση εκ μέρους των ΗΠΑ επιβολής κυρώσεων σε δύο κορυφαίους υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης ήταν αρκετή για να βυθίσει τόσο την τουρκική λίρα έναντι του δολαρίου όσο και το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης.
Όμως το τουρκικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει απόλυτη ανάγκη τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα συρρέουν προς την έξοδο.
Η Τουρκία διαθέτει το μεγαλύτερο χρέος σε δολάρια μεταξύ των αναδυόμενων αγορών, σημαντικό μέρος του οποίου ωριμάζει το 2019, με τη δραματική πτώση της λίρας να καθιστά την αποπληρωμή του όλο και πιο δύσκολη.
Η λίρα έχει χάσει το 25% της αξίας της έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, με τις αποδόσεις των ομολόγων να έχουν εκτοξευθεί και τις μετοχές να διαλύονται.
Υψηλό ρίσκο για τους ξένους επενδυτές
Για όσους ξένους επενδυτές παραμένουν πιστοί στην τουρκική αγορά το μεγάλο ερωτηματικό είναι: «οι υψηλές αποδόσεις των ομολόγων αξίζουν το τεράστιο ρίσκο παραμονής στην τουρκική αγορά;».
«Δεν είναι πολύ εύκολο να κοιμηθείς τα βράδια όταν έχεις επενδύσει στην Τουρκία», παραδέχεται ο Nishant Upadhuyay, διαχειριστής κεφαλαίων 18 δισ. δολαρίων για λογαριασμό της HSBC.
Όντως τα προβλήματα της Τουρκίας συνδέονται με την ευρύτερη έξοδο των επενδυτών από τις αναδυόμενες αγορές.
Όμως η γειτονική χώρα έχει και έναν μακρύ κατάλογο εσωτερικών προβλημάτων.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας θα ξεπεράσει το 5% του ΑΕΠ το 2018 και θα είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των G20.
Ο πληθωρισμός έφθασε στο 15,4% τον Ιούνιο, ο υψηλότερος ετήσιος ρυθμός σε 15 χρόνια.
Οι επενδυτές αμφισβήτησαν την ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να μετριάσει τον πληθωρισμό, καθώς ο Erdogan την ελέγχει απόλυτα.
Μια άλλη μεγάλη ανησυχία είναι το ύψος του χρέους που οφείλει η Τουρκία σε άλλα νομίσματα, το οποίο σύμφωνα με το ΔΝΤ ανερχόταν στο 53% του ΑΕΠ στα τέλη του 2017.
Το 1/3 εξ αυτού θα πρέπει να εξοφληθεί έως το 2019, ενώ το 40% του τουρκικού χρέους είναι σε κυμαινόμενο επιτόκιο, κάτι που το καθιστά περισσότερο επικίνδυνο.
Εικονική ανάπτυξη
Το 2017, η οικονομία της Τουρκίας επεκτάθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό μεταξύ των οικονομιών των G20.
Αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης τροφοδοτήθηκε από την πίστωση που εγγυάται εν μέρει το κράτος.
Το πρόγραμμα αυτό, γνωστό ως Ταμείο Εγγυοδοσίας, επεκτάθηκε 10 φορές το 2017 σε περίπου 7% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Το χρέος αυτό διοχετεύτηκε μέσω τοπικών τραπεζών και τώρα τα προβληματικά δάνεια αυξάνονται.
Οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες της Τουρκίας «είδαν» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αυξάνονται με εντυπωσιακή ταχύτητα στο α’ τρίμηνο του 2018, όπως αναφέρει η Standard & Poor’s, προβλέποντας ότι η ποιότητα του ενεργητικού τους θα επιδεινωθεί περαιτέρω.
Οι τράπεζες της Τουρκίας, όπως και πολλές από τις εταιρείες της, εξαρτώνται από την εισροή συναλλάγματος.
Εάν το χρέος αυτό δεν μπορεί να τεθεί σε διαδικασία roll over, τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι αρκετά μεγάλα για να καλύψουν αυτό το έλλειμμα.
Η τουρκική οικονομία μοιάζει με μία «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί, γεγονός που μπορεί να συμπαρασύρει και αρκετές ακόμη αναδυόμενες αγορές.
«Φιλία» με Ρωσία και Κίνα
Ο Erdogan κατέστησε επίσης σαφές ότι η απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση θα προχωρήσει πιο γρήγορα εάν συνεχιστεί ο εκφοβισμός και η περιθωριοποίηση.
Επί μήνες, η Άγκυρα βλέπει την τουρκική λίρα να διολισθαίνει στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.
Η κυβέρνηση Trump γνωρίζει ότι η Τουρκία γλιστρά από τη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ.
Η Τουρκία έπαιξε καθοριστική σημασία στο να βοηθήσει το Ιράν να αντισταθεί στις κυρώσεις που του είχαν επιβληθεί πριν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του (JCPOA), ξεπλένοντας τα έσοδα από τις ιρανικές πωλήσεις πετρελαίου με φυσικό χρυσό μέσω των τουρκικών τραπεζών.
Η Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ξένες εισαγωγές ενέργειας και είναι ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες του Ιράν.
Για να περιορίσει αυτή την εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση, η Τουρκία, μέσω της Ρωσίας, κατασκευάζει πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου Turkish Stream.
Ο αγωγός Turkish Stream θα παρέχει ρωσικό φυσικό αέριο από την Gazprom με μια σημαντική έκπτωση, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου προορίζεται για ευρωπαϊκούς προορισμούς και η Τουρκία πιθανότατα θα λάβει τέλη διέλευσης για το αέριο αυτό αντισταθμίζοντας μέρος του κόστους του φυσικού αερίου που θα αγοράζει από τη Gazprom.
Η Τουρκία αρνείται να συμμορφωθεί με το διάταγμα του Trump να μην αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο μετά το Νοέμβριο του 2018.
Η Τουρκία αγοράζει συστήματα πυραυλικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία.
Οι ΗΠΑ μπλοκάρουν την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία ως αντίποινα.
Η κατοχή της Βόρειας Συρίας από την Τουρκία παρεμποδίζει την αμερικανική κυβέρνηση να κινήσει τα στρατεύματα των ΗΠΑ δυτικά προς την Αφρίν και να ενώσουν τα καντόνια των Κούρδων.
www.bankingnews.gr
Η πρώτη του κίνηση, στις αρχές Ιουλίου 2018, ήταν να τοποθετήσει τον γαμπρό του, Berat Albayrak στον θώκο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, τα οποία είχε προηγουμένως συγχωνεύσει.
Οι αγορές φρόντισαν, τότε, να του στείλουν το πρώτο μήνυμα, με την τουρκική λίρα να βυθίζεται 3,8% καθώς όπως τόνισε η Nora Neuteboom, οικονομολόγος της ABN Amro «οι αγορές περίμεναν ότι θα ανακοινώνονταν ένα υπουργικό συμβούλιο φιλικό προς αυτές (market friendly), αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι είναι φιλικό μόνο προς τον Erdogan (Erdogan friendly)».
Ο Τούρκος πρόεδρος, όμως, δεν πτοήθηκε στο ελάχιστο θεωρώντας ότι μπορεί να χειριστεί και τις αγορές με τον ίδιο τρόπο που χειρίζεται την πολιτική και οικονομική κατάσταση της Τουρκίας.
Για μία ακόμη φορά διαψεύσθηκε, καθώς η ανακοίνωση εκ μέρους των ΗΠΑ επιβολής κυρώσεων σε δύο κορυφαίους υπουργούς της τουρκικής κυβέρνησης ήταν αρκετή για να βυθίσει τόσο την τουρκική λίρα έναντι του δολαρίου όσο και το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης.
Όμως το τουρκικό χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει απόλυτη ανάγκη τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα συρρέουν προς την έξοδο.
Η Τουρκία διαθέτει το μεγαλύτερο χρέος σε δολάρια μεταξύ των αναδυόμενων αγορών, σημαντικό μέρος του οποίου ωριμάζει το 2019, με τη δραματική πτώση της λίρας να καθιστά την αποπληρωμή του όλο και πιο δύσκολη.
Η λίρα έχει χάσει το 25% της αξίας της έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, με τις αποδόσεις των ομολόγων να έχουν εκτοξευθεί και τις μετοχές να διαλύονται.
Υψηλό ρίσκο για τους ξένους επενδυτές
Για όσους ξένους επενδυτές παραμένουν πιστοί στην τουρκική αγορά το μεγάλο ερωτηματικό είναι: «οι υψηλές αποδόσεις των ομολόγων αξίζουν το τεράστιο ρίσκο παραμονής στην τουρκική αγορά;».
«Δεν είναι πολύ εύκολο να κοιμηθείς τα βράδια όταν έχεις επενδύσει στην Τουρκία», παραδέχεται ο Nishant Upadhuyay, διαχειριστής κεφαλαίων 18 δισ. δολαρίων για λογαριασμό της HSBC.
Όντως τα προβλήματα της Τουρκίας συνδέονται με την ευρύτερη έξοδο των επενδυτών από τις αναδυόμενες αγορές.
Όμως η γειτονική χώρα έχει και έναν μακρύ κατάλογο εσωτερικών προβλημάτων.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας θα ξεπεράσει το 5% του ΑΕΠ το 2018 και θα είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των G20.
Ο πληθωρισμός έφθασε στο 15,4% τον Ιούνιο, ο υψηλότερος ετήσιος ρυθμός σε 15 χρόνια.
Οι επενδυτές αμφισβήτησαν την ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να μετριάσει τον πληθωρισμό, καθώς ο Erdogan την ελέγχει απόλυτα.
Μια άλλη μεγάλη ανησυχία είναι το ύψος του χρέους που οφείλει η Τουρκία σε άλλα νομίσματα, το οποίο σύμφωνα με το ΔΝΤ ανερχόταν στο 53% του ΑΕΠ στα τέλη του 2017.
Το 1/3 εξ αυτού θα πρέπει να εξοφληθεί έως το 2019, ενώ το 40% του τουρκικού χρέους είναι σε κυμαινόμενο επιτόκιο, κάτι που το καθιστά περισσότερο επικίνδυνο.
Εικονική ανάπτυξη
Το 2017, η οικονομία της Τουρκίας επεκτάθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό μεταξύ των οικονομιών των G20.
Αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης τροφοδοτήθηκε από την πίστωση που εγγυάται εν μέρει το κράτος.
Το πρόγραμμα αυτό, γνωστό ως Ταμείο Εγγυοδοσίας, επεκτάθηκε 10 φορές το 2017 σε περίπου 7% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Το χρέος αυτό διοχετεύτηκε μέσω τοπικών τραπεζών και τώρα τα προβληματικά δάνεια αυξάνονται.
Οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες της Τουρκίας «είδαν» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αυξάνονται με εντυπωσιακή ταχύτητα στο α’ τρίμηνο του 2018, όπως αναφέρει η Standard & Poor’s, προβλέποντας ότι η ποιότητα του ενεργητικού τους θα επιδεινωθεί περαιτέρω.
Οι τράπεζες της Τουρκίας, όπως και πολλές από τις εταιρείες της, εξαρτώνται από την εισροή συναλλάγματος.
Εάν το χρέος αυτό δεν μπορεί να τεθεί σε διαδικασία roll over, τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι αρκετά μεγάλα για να καλύψουν αυτό το έλλειμμα.
Η τουρκική οικονομία μοιάζει με μία «φούσκα» έτοιμη να εκραγεί, γεγονός που μπορεί να συμπαρασύρει και αρκετές ακόμη αναδυόμενες αγορές.
«Φιλία» με Ρωσία και Κίνα
Ο Erdogan κατέστησε επίσης σαφές ότι η απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση θα προχωρήσει πιο γρήγορα εάν συνεχιστεί ο εκφοβισμός και η περιθωριοποίηση.
Επί μήνες, η Άγκυρα βλέπει την τουρκική λίρα να διολισθαίνει στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.
Η κυβέρνηση Trump γνωρίζει ότι η Τουρκία γλιστρά από τη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ.
Η Τουρκία έπαιξε καθοριστική σημασία στο να βοηθήσει το Ιράν να αντισταθεί στις κυρώσεις που του είχαν επιβληθεί πριν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του (JCPOA), ξεπλένοντας τα έσοδα από τις ιρανικές πωλήσεις πετρελαίου με φυσικό χρυσό μέσω των τουρκικών τραπεζών.
Η Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ξένες εισαγωγές ενέργειας και είναι ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες του Ιράν.
Για να περιορίσει αυτή την εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση, η Τουρκία, μέσω της Ρωσίας, κατασκευάζει πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου Turkish Stream.
Ο αγωγός Turkish Stream θα παρέχει ρωσικό φυσικό αέριο από την Gazprom με μια σημαντική έκπτωση, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου προορίζεται για ευρωπαϊκούς προορισμούς και η Τουρκία πιθανότατα θα λάβει τέλη διέλευσης για το αέριο αυτό αντισταθμίζοντας μέρος του κόστους του φυσικού αερίου που θα αγοράζει από τη Gazprom.
Η Τουρκία αρνείται να συμμορφωθεί με το διάταγμα του Trump να μην αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο μετά το Νοέμβριο του 2018.
Η Τουρκία αγοράζει συστήματα πυραυλικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία.
Οι ΗΠΑ μπλοκάρουν την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία ως αντίποινα.
Η κατοχή της Βόρειας Συρίας από την Τουρκία παρεμποδίζει την αμερικανική κυβέρνηση να κινήσει τα στρατεύματα των ΗΠΑ δυτικά προς την Αφρίν και να ενώσουν τα καντόνια των Κούρδων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών