O Αμερικανός πρόεδρος, Donald Trump, έχει ανακοινώσει την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου
Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος, Donald Trump, ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμινίου, προκαλώντας παγκόσμια κατακραυγή.
Στο πλαίσιο αυτό, το Reuters παρουσιάζει το πως η Ουάσιγκτον θα πρέπει να παρουσιάσει τους δασμούς στον Παγκόσμια Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) -που υποτίθεται ότι επιβλέπει του όρους ελεύθερου εμπορίου- και το πως ο Οργανισμός θα μπορούσε να διευθετήσει το θέμα.
Καμία κουβέντα στον ΠΟΕ
Οι δασμοί που ανακοινώθηκαν από τον Trump, για τους οποίους δεν έχει ενημερωθεί ο ΠΟΕ επισήμως, επιβάλουν φόρο σε αλουμίνιο και χάλυβα που εισάγεται στις ΗΠΑ από όλον τον κόσμο.
Παρ' όλο που οι ΗΠΑ έχουν αρνηθεί να ανακοινώσουν τους δασμούς στον ΠΟΕ, μπορούν να συνεχίσουν να υπάγονται στη δικαιοδοσία του εάν οι χώρες που πλήττονται υποβάλλουν καταγγελίες.
Αν και ο Trump έχει πει ότι κάποιες χώρες όπως ο Καναδάς και το Μεξικό θα εξαιρεθούν, οι δασμοί απειλούν να αφήσουν τον υπόλοιπο κόσμο αντιμέτωπο με υπερπροσφορά αλουμινίου και χάλυβα.
Το χαρτί του Trump: Εθνική ασφάλεια
Ο Trump έχει δικαιολογήσει τους δασμούς επικαλούμενος τη ρήτρα «εθνικής ασφάλειας» σύμφωνα με το 232 του νόμου του 1962 για την επέκταση του εμπορίου στις ΗΠΑ, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από την ίδρυση του ΠΟΕ το 1995.
Η Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου του ΠΟΕ επιτρέπει μια εξαίρεση από τους κανόνες της για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Ωστόσο, η εθνική ασφάλεια δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως υπεράσπιση σε μια διαμάχη του ΠΟΕ, αν και αναμένεται να προκύψει σε μια τρέχουσα διαφωνία μεταξύ του Κατάρ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Οι δικηγόροι του εμπορικού δικαίου μιλούν για την εθνική ασφάλεια ως «ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου» ή «συστημικό κίνδυνο» - γιατί εάν γίνει συνήθης πρακτική, η πειθαρχία του ΠΟΕ θα καταρρεύσει και καμία χώρα δεν θα δεσμευτεί από τους διεθνείς εμπορικούς κανόνες.
Μπορεί να ξεπεραστεί το θέμα της «εθνικής ασφάλειας»;
Σε μια συνεδρίαση του ΠΟΕ σχετικά με την υπόθεση Κατάρ πέρυσι, ένας διπλωμάτης των ΗΠΑ δήλωσε ότι εάν επικαλεσθεί η «εθνική ασφάλεια», η διαδικασία επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ θα ολοκληρωνόταν και τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να λύσουν το ζήτημα αλλού ή να χρησιμοποιήσουν τις «καλές υπηρεσίες» του ΠΟΕ γενικό διευθυντή ή άλλο τρίτο μέρος για να το λύσει.
Έτσι φαίνεται πως αναμένεται η Ουάσιγκτον να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση του ΠΟΕ στους δασμούς της, αλλά οι δικηγόροι βλέπουν κενά στην υπόθεση των ΗΠΑ, εν μέρει λόγω των φαινομενικά αυθαίρετων εξαιρέσεων του Trump.
Τι είδους δασμοί θα είναι αυτοί;
Πολλοί ειδικοί εμπορίου λένε ότι οι δασμοί των ΗΠΑ φαίνεται να εμπίπτουν στην κατηγορία των «διασφαλίσεων» - ένα είδος προστασίας έκτακτης ανάγκης που επιτρέπεται σε περίπτωση που ξαφνικό, απρόβλεπτο και ζημιογόνο κύμα εισαγωγών απειλεί σοβαρά να βλάψει μια συγκεκριμένη βιομηχανία.
Είτε πρόκειται για διασφαλίσεις είτε όχι, δεν έχει να κάνει με τον Trump.
Οι δικαστές του ΠΟΕ έχουν ήδη αποφανθεί ότι η χώρα που επιβάλλει μια συγκεκριμένη εμπορική πολιτική δεν μπορεί να αποφασίσει ποια περιοχή των κανόνων του ΠΟΕ θα πρέπει να τηρεί.
Εξαρτάται από το «περιεχόμενο και την ουσία» της ίδιας της πολιτικής.
Γιατί έχει σημασία;
Εάν πρόκειται για διασφαλίσεις, οι δασμοί του Trump δεν καλύπτονται από την απαλλαγή για εθνική ασφάλεια.
Ευτυχώς για τον Trump, οι έλεγχοι και τα υπόλοιπα των δασμών διασφάλισης είναι αδύναμοι, επιτρέποντας σε μια χώρα να ζητήσει αποζημίωση μόνο έπειτα από τρία χρόνια.
Ωστόσο, αυτή η τριετής αναμονή ισχύει μόνο εάν οι δασμοί τιμολόγια πληρούν τα πρότυπα της συμφωνίας διασφάλισης του ΠΟΕ - και οι επικριτές του Trump λένε ότι οι δασμοί δεν τα πληρούν.
Εάν έχουν δίκιο, μια χώρα που θίγεται αδικαιολόγητα από τους δασμούς μπορεί να «απαντήσει» αμέσως, επιβάλλοντας εμπορικές κυρώσεις για να εξισορροπήσει τη ζημία που προκλήθηκε από τις διασφαλίσεις.
Και δεν υπάρχει διάταξη περί «εθνικής ασφάλειας» που να την εμποδίζει.
Στο πλαίσιο αυτό, το Reuters παρουσιάζει το πως η Ουάσιγκτον θα πρέπει να παρουσιάσει τους δασμούς στον Παγκόσμια Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) -που υποτίθεται ότι επιβλέπει του όρους ελεύθερου εμπορίου- και το πως ο Οργανισμός θα μπορούσε να διευθετήσει το θέμα.
Καμία κουβέντα στον ΠΟΕ
Οι δασμοί που ανακοινώθηκαν από τον Trump, για τους οποίους δεν έχει ενημερωθεί ο ΠΟΕ επισήμως, επιβάλουν φόρο σε αλουμίνιο και χάλυβα που εισάγεται στις ΗΠΑ από όλον τον κόσμο.
Παρ' όλο που οι ΗΠΑ έχουν αρνηθεί να ανακοινώσουν τους δασμούς στον ΠΟΕ, μπορούν να συνεχίσουν να υπάγονται στη δικαιοδοσία του εάν οι χώρες που πλήττονται υποβάλλουν καταγγελίες.
Αν και ο Trump έχει πει ότι κάποιες χώρες όπως ο Καναδάς και το Μεξικό θα εξαιρεθούν, οι δασμοί απειλούν να αφήσουν τον υπόλοιπο κόσμο αντιμέτωπο με υπερπροσφορά αλουμινίου και χάλυβα.
Το χαρτί του Trump: Εθνική ασφάλεια
Ο Trump έχει δικαιολογήσει τους δασμούς επικαλούμενος τη ρήτρα «εθνικής ασφάλειας» σύμφωνα με το 232 του νόμου του 1962 για την επέκταση του εμπορίου στις ΗΠΑ, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από την ίδρυση του ΠΟΕ το 1995.
Η Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου του ΠΟΕ επιτρέπει μια εξαίρεση από τους κανόνες της για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Ωστόσο, η εθνική ασφάλεια δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως υπεράσπιση σε μια διαμάχη του ΠΟΕ, αν και αναμένεται να προκύψει σε μια τρέχουσα διαφωνία μεταξύ του Κατάρ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Οι δικηγόροι του εμπορικού δικαίου μιλούν για την εθνική ασφάλεια ως «ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου» ή «συστημικό κίνδυνο» - γιατί εάν γίνει συνήθης πρακτική, η πειθαρχία του ΠΟΕ θα καταρρεύσει και καμία χώρα δεν θα δεσμευτεί από τους διεθνείς εμπορικούς κανόνες.
Μπορεί να ξεπεραστεί το θέμα της «εθνικής ασφάλειας»;
Σε μια συνεδρίαση του ΠΟΕ σχετικά με την υπόθεση Κατάρ πέρυσι, ένας διπλωμάτης των ΗΠΑ δήλωσε ότι εάν επικαλεσθεί η «εθνική ασφάλεια», η διαδικασία επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ θα ολοκληρωνόταν και τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να λύσουν το ζήτημα αλλού ή να χρησιμοποιήσουν τις «καλές υπηρεσίες» του ΠΟΕ γενικό διευθυντή ή άλλο τρίτο μέρος για να το λύσει.
Έτσι φαίνεται πως αναμένεται η Ουάσιγκτον να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση του ΠΟΕ στους δασμούς της, αλλά οι δικηγόροι βλέπουν κενά στην υπόθεση των ΗΠΑ, εν μέρει λόγω των φαινομενικά αυθαίρετων εξαιρέσεων του Trump.
Τι είδους δασμοί θα είναι αυτοί;
Πολλοί ειδικοί εμπορίου λένε ότι οι δασμοί των ΗΠΑ φαίνεται να εμπίπτουν στην κατηγορία των «διασφαλίσεων» - ένα είδος προστασίας έκτακτης ανάγκης που επιτρέπεται σε περίπτωση που ξαφνικό, απρόβλεπτο και ζημιογόνο κύμα εισαγωγών απειλεί σοβαρά να βλάψει μια συγκεκριμένη βιομηχανία.
Είτε πρόκειται για διασφαλίσεις είτε όχι, δεν έχει να κάνει με τον Trump.
Οι δικαστές του ΠΟΕ έχουν ήδη αποφανθεί ότι η χώρα που επιβάλλει μια συγκεκριμένη εμπορική πολιτική δεν μπορεί να αποφασίσει ποια περιοχή των κανόνων του ΠΟΕ θα πρέπει να τηρεί.
Εξαρτάται από το «περιεχόμενο και την ουσία» της ίδιας της πολιτικής.
Γιατί έχει σημασία;
Εάν πρόκειται για διασφαλίσεις, οι δασμοί του Trump δεν καλύπτονται από την απαλλαγή για εθνική ασφάλεια.
Ευτυχώς για τον Trump, οι έλεγχοι και τα υπόλοιπα των δασμών διασφάλισης είναι αδύναμοι, επιτρέποντας σε μια χώρα να ζητήσει αποζημίωση μόνο έπειτα από τρία χρόνια.
Ωστόσο, αυτή η τριετής αναμονή ισχύει μόνο εάν οι δασμοί τιμολόγια πληρούν τα πρότυπα της συμφωνίας διασφάλισης του ΠΟΕ - και οι επικριτές του Trump λένε ότι οι δασμοί δεν τα πληρούν.
Εάν έχουν δίκιο, μια χώρα που θίγεται αδικαιολόγητα από τους δασμούς μπορεί να «απαντήσει» αμέσως, επιβάλλοντας εμπορικές κυρώσεις για να εξισορροπήσει τη ζημία που προκλήθηκε από τις διασφαλίσεις.
Και δεν υπάρχει διάταξη περί «εθνικής ασφάλειας» που να την εμποδίζει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών