Η φιλοδοξία του Σαουδάραβα πρίγκιπα μοιάζει ικανή να οδηγήσει σε μία νέα αιματηρή σύγκρουση τη Μέση Ανατολή
Με έναν «ερασιτέχνη τζογαδόρο» συγκρίνει τον Σαουδάραβα πρίγκιπα Mohammed bin Salman ο Shlomo Ben-Ami, σε άρθρο του στο Project Syndicate υπό τον τίτλο «The Saudi Prince’s Dangerous War Games».
Ο Shlomo Ben-Ami, υπήρξε υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, ενώ σήμερα είναι αντιπρόεδρος του Toledo International Center for Peace.
Είναι, επίσης, συγγραφέας του βιβλίου «Σημάδια του Πολέμου, Πληγές της Ειρήνης: Η Ισραηλινό-Αραβική Τραγωδία» («Scars of War, Wounds of Peace: The Israeli-Arab Tragedy»).
Στο άρθρο του τονίζει ότι μία σειρά από εντυπωσιακές πολιτικές εξελίξεις προερχόμενες από τη Σ. Αραβία έχουν ταρακουνήσει την ήδη εύθραυστη Μέση Ανατολή.
Άραγε ξεκινά ένας νέος μεγάλος πόλεμος;
Ο φιλόδοξος 32χρονος Σαουδάραβας πρίγκιπας Mohammed bin Salman (γνωστός με τα αρχικά του MBS), ο οποίος επιβλέπει μία ιστορική (και αποσταθεροποιητική) μεταμόρφωση της οικονομίας του βασιλείου, διέταξε τη σύλληψη μίας σειράς ισχυρών πριγκίπων και αξιωματούχων.
Η κίνηση αυτή, η οποία μεταμφιέστηκε ως προσπάθεια πάταξης της διαφθοράς, έχει ως στόχο τη συγκέντρωση (σ.σ. σε αυτόν) της εξουσίας.
Όμως οι φιλοδοξίες του ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας του.
Την ίδια ημέρα, ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Saad Hariri ανακοίνωσε την παραίτησή του, μέσω τηλεόρασης και από το Ριάντ, κατηγορώντας το Ιράν ότι δημιουργεί «καταστροφή και χάος» μέσω της παρέμβασής του σε άλλες χώρες.
Μερικές ημέρες αργότερα βαλιστικός πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς έπληξε το Ριάντ προερχόμενος από την Υεμένη και τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες Houthi.
Η Σ. Αραβία δεν έχασε χρόνο και απείλησε το Ιράν με πιθανό πόλεμο.
Οι Σαουδάραβες ηγέτες στράφηκαν, επίσης, κατά της Hezbollah – της στρατιωτικής οργάνωσης Σιιτών του Λιβάνου την οποία στηρίζει το Ιράν- υποστηρίζοντας ότι προσφέρει βοήθεια στους Houthis.
Το γεγονός ότι μέλη της Hezbollah συμμετέχουν στην κυβέρνηση του Λιβάνου οδήγησε τη Σ. Αραβία να κατηγορήσει τη χώρα ότι έχει κηρύξει πόλεμο ενάντια στο Ιράν και διέταξε τους Λιβανέζους πολίτες να εγκαταλείψουν το βασίλειο.
Ο MBS ξεκάθαρα ελπίζει να καταστήσει τη Σ. Αραβία ως τον απόλυτο ηγεμόνα στον Περσικό Κόλπο και ως προστάτη των Σουνιτών Ισλαμιστών σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Όμως οι προσπάθειές του μοιάζουν πολύ με αυτές ενός ερασιτέχνη τζογαδόρου.
Η Σ. Αραβία έχει, ήδη, υποφέρει από την αποτυχία του εμπάργκο κατά του Κατάρ αλλά και τις δύο αποτυχημένες προσπάθειές της να μειώσει την επιρροή του Ιράν σε Συρία και Υεμένη.
Το να προβοκάρει το Ιράν το πιθανότερο είναι πως δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη Σ. Αραβία.
Όπως γνωρίζει πολύ καλά και ο ίδιος ο πρίγκιπας η χώρα του δεν μπορεί ούτε καν να πλησιάσει τη στρατιωτική ισχύ του Ιράν.
Και ο back-up σχέδιο που έχει –η ενίσχυση της συνεργασίας ασφάλειας με το Ισραήλ- ίσως δεν «βγει» όπως ο ίδιος έχει σχεδιάσει.
Όντως ο επικεφαλής του ισραηλινού στρατού, στρατηγός Gadi Eisenkot, μιλώντας –κάτι που γίνεται σπάνια- σε μία σαουδαραβική εφημερίδα έκανε λόγω για «πολλά κοινά ενδιαφέροντα», μεταξύ των δύο χωρών.
Επιπρόσθετα ο υπουργός Άμυνας Avigdor Lieberman προειδοποίησε ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει την ένωση των Σιιτικών αξόνων στη Συρία.
Και ο πρωθυπουργός Binyamin Netanyahu ξεκαθάρισε ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει στο Ιράν να αυξήσει τη στρατιωτική και ναυτική του ισχύ στη Συρία.
Θα ήταν, όμως, ανόητο να σκεφθεί κάποιος ότι το Ισραήλ θα εμπλακεί σε έναν πόλεμο βόρεια των συνόρων του για χάρη της Σ. Αραβίας.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά, άλλωστε, που το Ισραήλ δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες της Σ. Αραβίας για μία παρέμβαση.
Το 2012 ο Netanyahu δεν το έπραξε ακόμη και εάν υπήρξαν απειλές για πλήγμα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Πρόσφατα το Ισραήλ απέφυγε να εμπλακεί στον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία ενάντια στο καθεστώς του Bashar al-Assad.
Στην πραγματικότητα το Ισραήλ έχει κάνει τα πάντα προκειμένου να αποφύγει την εμπλοκή του σε αυτή τη σύγκρουση, αν και έχει ανταποδώσει εναέριες επιθέσεις από τη Hezbollah, η οποία προσπαθεί να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο ενάντια στο Ισραήλ στο Golan.
Όμως θα ήταν ανεύθυνο να διαγράψουμε πλήρως το ενδεχόμενο πολέμου.
Άλλωστε, οι πόλεμοι στα βόρεια του Ισραήλ δεν ήταν πάντα προμελετημένοι.
Και ένας συνεχώς ενισχυμένος Assad δεν φαίνεται πρόθυμος να υπακούσει στην εντολή του Ισραήλ ότι η αεροπορία του έχει δικαίωμα να «λειτουργεί» σε Συρία και Λίβανο: τα αντιαεροπορικά της Συρίας έχουν αρχίσει να επιτίθενται σε ισραηλινά αεροσκάφη πάνω από τη Συρία.
Στις 11 Νοεμβρίου 2017 οι ισραηλινές δυνάμεις κατέρριψαν ένα drone από τη Συρία.
Επιπρόσθετα το Ισραήλ έχει μία νέα κόκκινη γραμμή αναφορικά με τη Συρία: την προστασία των Δρούζων, με τους οποίους οι Δρούζοι του Ισραήλ έχουν ισχυρούς δεσμούς.
Στις 3 Νοεμβρίου 2017 όταν δυνάμεις των αναρτών σκότωσαν εννέα άτομα σε χωριό Δρούζων στο εσωτερικό της Συρίας, ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε ότι θα παρέμβει προκειμένου να αποτρέψει κατάληψη του χωριού.
Αν και το Ισραήλ δεν έχει κάποιο συμφέρον να εμπλακεί σε έναν «πλήρη» πόλεμο δεν υπάρχει, όμως, και το σενάριο να παραμείνει πλήρως αδρανές.
Τον Σεπτέμβριο πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση των τελευταίων δύο δεκαετιών, με τις στρατιωτικές δυνάμεις όλων των σωμάτων να συμμετέχουν σε εικονικές συγκρούσεις στα μέτωπα Συρίας και Λιβάνου.
Μετά από δύο πολέμους με τη Hezbollah, οι οποίοι ουσιαστικά τελείωσαν με ένα είδος ισοπαλίας, το Ισραήλ έχει ξεκαθαρίσει ότι μία νέα σύγκρουση δεν μπορεί παρά να είναι νικηφόρα.
Ταυτόχρονα η Hezbollah, έχοντας «στεγνώσει» από δυνάμεις καθώς στηρίζει τον Assad στον εμφύλιο της Συρίας, δεν είναι και τόσο πρόθυμη να εμπλακεί σε μία σύγκρουση, αυτή τη στιγμή, με το Ισραήλ.
Το Ιράν από την πλευρά του έχει αποφύγει να διαταράξει την ισορροπία του Λιβάνου και την αβέβαιη ειρήνη του με το Ισραήλ, προκειμένου να επιτρέψει στη Hezbollah να επικεντρωθεί στη Συρία.
Βέβαια η Σ. Αραβία θα καλωσόριζε μία σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Hezbollah, πιστεύοντας ότι αυτό θα οδηγούσε, αναπόφευκτα, σε σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Αυτό, όντως, αληθεύει: καθώς οι πολεμικές συγκρούσεις στη Συρία μειώνονται, η Σουνίτες που στηρίζονται από τους Σαουδάραβες θέλουν να αποζημιωθούν και αυτό μετατρέπει τον Λίβανο ως το επόμενο πεδίο μάχης που επιθυμούν.
Αυτή τη στιγμή ο Λίβανος είναι διχασμένος.
Από τη μία πλευρά η Hezbollah που βρίσκεται στο στρατόπεδο Συρίας και Ιράν (στην οποία ανήκει ο πρόεδρος Michel Aoun) και από την άλλη η «Συμμαχία 14 Μαρτίου» του Hariri, την οποία στηρίζουν οι Σουνίτες, που είναι κατά της Συρίας και τους οποίους η Σ. Αραβία ευελπιστεί να σπρώξει στη σύγκρουση που τόσο επιθυμεί.
Σαφώς ένας πόλεμος που αντιμετωπίζει τον Λίβανο απλά σαν ένα κομμάτι ενός ευρύτερου στρατηγικού παζλ δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη χώρα.
Δεν συμφέρει ούτε τον Hariri.
Άλλωστε μία τέτοια σύγκρουση θα απέκλειε την οικογενειακή του επιχείρηση που δραστηριοποιείται στις κατασκευές από το να κερδίσει πλούσια σε αμοιβές συμβόλαια για την ανοικοδόμηση της Συρίας.
Όντως, όπως όλα δείχνουν ο Hariri παρέμεινε στο Ριάντ παρά τη θέλησή του.
Καθώς ο MBS παίζε με τη φωτιά, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump του έχει προσφέρει πλήρη στήριξη, εξαιτίας του δικού του μίσους ενάντια στο Ιράν και ίσως με την ελπίδα ότι η Σ. Αραβία θα στηρίξει τα σχέδια των ΗΠΑ για την Παλαιστίνη.
Αλλά πρέπει γρήγορα να βρεθεί μία πιο καλή προσέγγιση.
Άλλωστε όπως απέδειξε και ο πόλεμος στη Συρία, οι συγκρούσεις συνήθως δεν «καλύπτουν» τους λόγους για τους οποίους ξεκίνησαν.
www.bankingnews.gr
Ο Shlomo Ben-Ami, υπήρξε υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, ενώ σήμερα είναι αντιπρόεδρος του Toledo International Center for Peace.
Είναι, επίσης, συγγραφέας του βιβλίου «Σημάδια του Πολέμου, Πληγές της Ειρήνης: Η Ισραηλινό-Αραβική Τραγωδία» («Scars of War, Wounds of Peace: The Israeli-Arab Tragedy»).
Στο άρθρο του τονίζει ότι μία σειρά από εντυπωσιακές πολιτικές εξελίξεις προερχόμενες από τη Σ. Αραβία έχουν ταρακουνήσει την ήδη εύθραυστη Μέση Ανατολή.
Άραγε ξεκινά ένας νέος μεγάλος πόλεμος;
Ο φιλόδοξος 32χρονος Σαουδάραβας πρίγκιπας Mohammed bin Salman (γνωστός με τα αρχικά του MBS), ο οποίος επιβλέπει μία ιστορική (και αποσταθεροποιητική) μεταμόρφωση της οικονομίας του βασιλείου, διέταξε τη σύλληψη μίας σειράς ισχυρών πριγκίπων και αξιωματούχων.
Η κίνηση αυτή, η οποία μεταμφιέστηκε ως προσπάθεια πάταξης της διαφθοράς, έχει ως στόχο τη συγκέντρωση (σ.σ. σε αυτόν) της εξουσίας.
Όμως οι φιλοδοξίες του ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας του.
Την ίδια ημέρα, ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Saad Hariri ανακοίνωσε την παραίτησή του, μέσω τηλεόρασης και από το Ριάντ, κατηγορώντας το Ιράν ότι δημιουργεί «καταστροφή και χάος» μέσω της παρέμβασής του σε άλλες χώρες.
Μερικές ημέρες αργότερα βαλιστικός πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς έπληξε το Ριάντ προερχόμενος από την Υεμένη και τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες Houthi.
Η Σ. Αραβία δεν έχασε χρόνο και απείλησε το Ιράν με πιθανό πόλεμο.
Οι Σαουδάραβες ηγέτες στράφηκαν, επίσης, κατά της Hezbollah – της στρατιωτικής οργάνωσης Σιιτών του Λιβάνου την οποία στηρίζει το Ιράν- υποστηρίζοντας ότι προσφέρει βοήθεια στους Houthis.
Το γεγονός ότι μέλη της Hezbollah συμμετέχουν στην κυβέρνηση του Λιβάνου οδήγησε τη Σ. Αραβία να κατηγορήσει τη χώρα ότι έχει κηρύξει πόλεμο ενάντια στο Ιράν και διέταξε τους Λιβανέζους πολίτες να εγκαταλείψουν το βασίλειο.
Ο MBS ξεκάθαρα ελπίζει να καταστήσει τη Σ. Αραβία ως τον απόλυτο ηγεμόνα στον Περσικό Κόλπο και ως προστάτη των Σουνιτών Ισλαμιστών σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Όμως οι προσπάθειές του μοιάζουν πολύ με αυτές ενός ερασιτέχνη τζογαδόρου.
Η Σ. Αραβία έχει, ήδη, υποφέρει από την αποτυχία του εμπάργκο κατά του Κατάρ αλλά και τις δύο αποτυχημένες προσπάθειές της να μειώσει την επιρροή του Ιράν σε Συρία και Υεμένη.
Το να προβοκάρει το Ιράν το πιθανότερο είναι πως δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη Σ. Αραβία.
Όπως γνωρίζει πολύ καλά και ο ίδιος ο πρίγκιπας η χώρα του δεν μπορεί ούτε καν να πλησιάσει τη στρατιωτική ισχύ του Ιράν.
Και ο back-up σχέδιο που έχει –η ενίσχυση της συνεργασίας ασφάλειας με το Ισραήλ- ίσως δεν «βγει» όπως ο ίδιος έχει σχεδιάσει.
Όντως ο επικεφαλής του ισραηλινού στρατού, στρατηγός Gadi Eisenkot, μιλώντας –κάτι που γίνεται σπάνια- σε μία σαουδαραβική εφημερίδα έκανε λόγω για «πολλά κοινά ενδιαφέροντα», μεταξύ των δύο χωρών.
Επιπρόσθετα ο υπουργός Άμυνας Avigdor Lieberman προειδοποίησε ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει την ένωση των Σιιτικών αξόνων στη Συρία.
Και ο πρωθυπουργός Binyamin Netanyahu ξεκαθάρισε ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει στο Ιράν να αυξήσει τη στρατιωτική και ναυτική του ισχύ στη Συρία.
Θα ήταν, όμως, ανόητο να σκεφθεί κάποιος ότι το Ισραήλ θα εμπλακεί σε έναν πόλεμο βόρεια των συνόρων του για χάρη της Σ. Αραβίας.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά, άλλωστε, που το Ισραήλ δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες της Σ. Αραβίας για μία παρέμβαση.
Το 2012 ο Netanyahu δεν το έπραξε ακόμη και εάν υπήρξαν απειλές για πλήγμα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Πρόσφατα το Ισραήλ απέφυγε να εμπλακεί στον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία ενάντια στο καθεστώς του Bashar al-Assad.
Στην πραγματικότητα το Ισραήλ έχει κάνει τα πάντα προκειμένου να αποφύγει την εμπλοκή του σε αυτή τη σύγκρουση, αν και έχει ανταποδώσει εναέριες επιθέσεις από τη Hezbollah, η οποία προσπαθεί να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο ενάντια στο Ισραήλ στο Golan.
Όμως θα ήταν ανεύθυνο να διαγράψουμε πλήρως το ενδεχόμενο πολέμου.
Άλλωστε, οι πόλεμοι στα βόρεια του Ισραήλ δεν ήταν πάντα προμελετημένοι.
Και ένας συνεχώς ενισχυμένος Assad δεν φαίνεται πρόθυμος να υπακούσει στην εντολή του Ισραήλ ότι η αεροπορία του έχει δικαίωμα να «λειτουργεί» σε Συρία και Λίβανο: τα αντιαεροπορικά της Συρίας έχουν αρχίσει να επιτίθενται σε ισραηλινά αεροσκάφη πάνω από τη Συρία.
Στις 11 Νοεμβρίου 2017 οι ισραηλινές δυνάμεις κατέρριψαν ένα drone από τη Συρία.
Επιπρόσθετα το Ισραήλ έχει μία νέα κόκκινη γραμμή αναφορικά με τη Συρία: την προστασία των Δρούζων, με τους οποίους οι Δρούζοι του Ισραήλ έχουν ισχυρούς δεσμούς.
Στις 3 Νοεμβρίου 2017 όταν δυνάμεις των αναρτών σκότωσαν εννέα άτομα σε χωριό Δρούζων στο εσωτερικό της Συρίας, ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε ότι θα παρέμβει προκειμένου να αποτρέψει κατάληψη του χωριού.
Αν και το Ισραήλ δεν έχει κάποιο συμφέρον να εμπλακεί σε έναν «πλήρη» πόλεμο δεν υπάρχει, όμως, και το σενάριο να παραμείνει πλήρως αδρανές.
Τον Σεπτέμβριο πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση των τελευταίων δύο δεκαετιών, με τις στρατιωτικές δυνάμεις όλων των σωμάτων να συμμετέχουν σε εικονικές συγκρούσεις στα μέτωπα Συρίας και Λιβάνου.
Μετά από δύο πολέμους με τη Hezbollah, οι οποίοι ουσιαστικά τελείωσαν με ένα είδος ισοπαλίας, το Ισραήλ έχει ξεκαθαρίσει ότι μία νέα σύγκρουση δεν μπορεί παρά να είναι νικηφόρα.
Ταυτόχρονα η Hezbollah, έχοντας «στεγνώσει» από δυνάμεις καθώς στηρίζει τον Assad στον εμφύλιο της Συρίας, δεν είναι και τόσο πρόθυμη να εμπλακεί σε μία σύγκρουση, αυτή τη στιγμή, με το Ισραήλ.
Το Ιράν από την πλευρά του έχει αποφύγει να διαταράξει την ισορροπία του Λιβάνου και την αβέβαιη ειρήνη του με το Ισραήλ, προκειμένου να επιτρέψει στη Hezbollah να επικεντρωθεί στη Συρία.
Βέβαια η Σ. Αραβία θα καλωσόριζε μία σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Hezbollah, πιστεύοντας ότι αυτό θα οδηγούσε, αναπόφευκτα, σε σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Αυτό, όντως, αληθεύει: καθώς οι πολεμικές συγκρούσεις στη Συρία μειώνονται, η Σουνίτες που στηρίζονται από τους Σαουδάραβες θέλουν να αποζημιωθούν και αυτό μετατρέπει τον Λίβανο ως το επόμενο πεδίο μάχης που επιθυμούν.
Αυτή τη στιγμή ο Λίβανος είναι διχασμένος.
Από τη μία πλευρά η Hezbollah που βρίσκεται στο στρατόπεδο Συρίας και Ιράν (στην οποία ανήκει ο πρόεδρος Michel Aoun) και από την άλλη η «Συμμαχία 14 Μαρτίου» του Hariri, την οποία στηρίζουν οι Σουνίτες, που είναι κατά της Συρίας και τους οποίους η Σ. Αραβία ευελπιστεί να σπρώξει στη σύγκρουση που τόσο επιθυμεί.
Σαφώς ένας πόλεμος που αντιμετωπίζει τον Λίβανο απλά σαν ένα κομμάτι ενός ευρύτερου στρατηγικού παζλ δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη χώρα.
Δεν συμφέρει ούτε τον Hariri.
Άλλωστε μία τέτοια σύγκρουση θα απέκλειε την οικογενειακή του επιχείρηση που δραστηριοποιείται στις κατασκευές από το να κερδίσει πλούσια σε αμοιβές συμβόλαια για την ανοικοδόμηση της Συρίας.
Όντως, όπως όλα δείχνουν ο Hariri παρέμεινε στο Ριάντ παρά τη θέλησή του.
Καθώς ο MBS παίζε με τη φωτιά, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump του έχει προσφέρει πλήρη στήριξη, εξαιτίας του δικού του μίσους ενάντια στο Ιράν και ίσως με την ελπίδα ότι η Σ. Αραβία θα στηρίξει τα σχέδια των ΗΠΑ για την Παλαιστίνη.
Αλλά πρέπει γρήγορα να βρεθεί μία πιο καλή προσέγγιση.
Άλλωστε όπως απέδειξε και ο πόλεμος στη Συρία, οι συγκρούσεις συνήθως δεν «καλύπτουν» τους λόγους για τους οποίους ξεκίνησαν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών