Αν και οι κυβερνήσεις εκλέγονται με ελεύθερες και δίκαιες διαδικασίες, οι ίδιες καταπατούν τα βασικά δικαίωμα των πολιτών τους
Ήταν πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες όταν ο πολιτικός αναλυτής Fareed Zakaria έγραψε το προφητικό άρθρο του με τίτλο «Η άνοδος των φιλελεύθερων δημοκρατιών».
Σήμερα, δύο πανεπιστημιακοί, ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Princeton, Dani Rodric και ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Warwick, Sharun Mukand εξετάζουν το «Πάζλ» των Φιλελεύθερων Δημοκρατιών και πως αυτές επικράτησαν.
Επαναφέροντας το άρθρο του Zakaria, οι δύο καθηγητές θυμούνται τη βαθιά ανησυχία του αρθρογράφου, για την άνοδο στην εξουσία της μοναρχίας των λαϊκιστών, οι οποίοι ελάχιστα εκτιμούν τους νόμους και τις πολιτικές ελευθερίες.
Οι κυβερνήσεις μπορεί να εκλέγονται κάτω από ελεύθερες και δίκαιες εκλογικές διαδικασίες, έγραψε ο Zakaria, και την ίδια ώρα να καταπατούν τα βασικά δικαίωμα των πολιτών τους.
Από τότε που γράφτηκε αυτό το άρθρο, οι Φιλελεύθερες Δημοκρατίες έχουν γίνει πλέον «κανόνας» στην πολιτική περισσότερο από όσο θα περιμέναμε.
Σύμφωνα με στοιχεία του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού Freedom House, περισσότερο από το 60% των χωρών παγκοσμίως είναι εκλεγμένες Δημοκρατίες, οι οποίες έχουν καθεστώτα που έχουν εκλεγεί σε προγραμματισμένες εκλογές.
Το ποσοστό ξεπερνά κατά πολύ εκείνο του 1980 που μόλις το 40% των κρατών είχαν εκλεγμένες κυβερνήσεις.
Το παράδοξο ωστόσο είναι ότι η πλειοψηφία αυτών των κυβερνήσεων αδυνατών να παρέχουν στους πολίτες τους ίση προστασία και μεταχείριση απέναντι στους νόμους.
Θεωρητικά, υπάρχουν μειονότητες όπως θρησκευτικές, τοπικές φυλετικές κα, οι οποίες είναι κυρίως έρμαια αυτών των διαχωρισμών.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα όσοι εκφράζουν αντίθετες απόψεις από αυτές του καθεστώτος λογοκρίνονται, διώκονται ακόμη και φυλακίζονται.
Οι Φιλελεύθερες Δημοκρατίες ωστόσο, υπερασπίζονται τρία βασικά δικαιώματα.
Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και τα θεμελιώδη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Το πρώτο, προστατεύει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας από την οποιαδήποτε καταπάτηση ενώ το πολιτικό δικαίωμα επιτρέπει στους πολίτες να εκλέγουν και να εκλέγονται.
Τέλος, τα κοινωνικά δικαιώματα εγγυάται την ίση αντιμετώπιση απέναντι στο νόμο και την ίση πρόσβαση στα δημόσια αγαθά όπως η παιδεία.
Όπως υπογραμμίζουν οι καθηγητές Rodrik και Mukand τα πολιτικά δικαιώματα κι αυτά της ιδιοκτησίας αναφέρονται κυρίως σε ανθρώπους της λεγόμενης ελίτ- τους κατέχοντες και όσους μπορούν να επενδύουν.
Αν και υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα τους ώστε να στρέψουν τις καταστάσεις προς όφελός τους.
Μπορούν να μετακινήσουν τα χρήματα τους αλλού, η να επιλέξουν να μην επενδύσουν, προκαλώντας τεράστιο κόστος στην τοπική οικονομία και κοινωνία.
Αντίθετα, τα πολιτικά δικαιώματα ενδιαφέρουν περισσότερο τις «μάζες»- την εργατική τάξη ή τις μειονότητες.
Μπορεί οι εκπρόσωποί τους να είναι φτωχοί όμως καταφέρνουν να απειλούν την ελίτ με εξεγέρσεις.
Σε αυτή την περίπτωση βρίσκει κανείς τους Κούρδους της Τουρκίας, του Ρομά στην Ουγγαρία, τους αυτόχθονες του Μεξικό και τους Ρώσους φιλελεύθερους που διεκδικούν τα δικαιώματα τους μέσα από «παζάρια».
«Κι εκεί είναι που διαπιστώνει πως η Δημοκρατία μετατρέπεται τόσο συχνά σε ανελεύθερη» τονίζουν οι δύο καθηγητές.
Οι λόγοι πολλοί.
Καταρχήν, ότι δεν υπάρχει έθνος χωρίς μειονότητες ή άλλες ομάδες που δεν ανήκουν στην ελίτ, όπου είναι πολιτιστικά και κοινωνικά ομογενοποιημένοι.
Οι Σκανδιναβοί, οι Ιάπωνες και οι Νότιο Κορεάτες ανήκουν ιστορικά σε αυτή την κατηγορία.
Σε αντίθετη περίπτωση η κάθε ομάδα- μειονότητα να διεκδικεί να ενισχύσει τα δικά της δικαιώματα έναντι των άλλων όπως παρατηρεί κανείς στο Λίβανο.
Μια άλλη αιτία που διαχωρίζει τους πολίτες είναι τα φυλετικά τους χαρακτηριστικά, όπως στη Νότιο Αφρική, όπου αν και οι λευκοί αποτελούν τη μειονότητα έχουν καταφέρει να αποτελούν την ελίτ.
Όταν το Απαρτχάιντ διαπραγματεύτηκε με το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο το 1994 για τη μετάβαση στη δημοκρατία απαίτησε και έλαβε πολιτικά και ιδιοκτησιακά δικαιώματα για τους λευκούς για να παραχωρήσει πολιτικά δικαιώματα στους μαύρους.
Μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση- παζάρι προέκυψε η σημερινή δημοκρατία της χώρας.
Όπως καταλήγουν οι καθηγητές Rodrik και Mukand, αν και οι Φιλελεύθερες δημοκρατίες έχουν μικρή ανάμιξη στην ισορροπία μεταξύ της εξουσίας των κοινωνικών ομάδων και της στρατηγικής επικράτησης τους, απαιτεί κι εκεί η ύπαρξη οργανισμών που θα έχουν την εξουσία να προστατεύσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα από όποιον επιχειρήσεις να τα καταπατήσει.
www.bankingnews.gr
Σήμερα, δύο πανεπιστημιακοί, ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Princeton, Dani Rodric και ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Warwick, Sharun Mukand εξετάζουν το «Πάζλ» των Φιλελεύθερων Δημοκρατιών και πως αυτές επικράτησαν.
Επαναφέροντας το άρθρο του Zakaria, οι δύο καθηγητές θυμούνται τη βαθιά ανησυχία του αρθρογράφου, για την άνοδο στην εξουσία της μοναρχίας των λαϊκιστών, οι οποίοι ελάχιστα εκτιμούν τους νόμους και τις πολιτικές ελευθερίες.
Οι κυβερνήσεις μπορεί να εκλέγονται κάτω από ελεύθερες και δίκαιες εκλογικές διαδικασίες, έγραψε ο Zakaria, και την ίδια ώρα να καταπατούν τα βασικά δικαίωμα των πολιτών τους.
Από τότε που γράφτηκε αυτό το άρθρο, οι Φιλελεύθερες Δημοκρατίες έχουν γίνει πλέον «κανόνας» στην πολιτική περισσότερο από όσο θα περιμέναμε.
Σύμφωνα με στοιχεία του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού Freedom House, περισσότερο από το 60% των χωρών παγκοσμίως είναι εκλεγμένες Δημοκρατίες, οι οποίες έχουν καθεστώτα που έχουν εκλεγεί σε προγραμματισμένες εκλογές.
Το ποσοστό ξεπερνά κατά πολύ εκείνο του 1980 που μόλις το 40% των κρατών είχαν εκλεγμένες κυβερνήσεις.
Το παράδοξο ωστόσο είναι ότι η πλειοψηφία αυτών των κυβερνήσεων αδυνατών να παρέχουν στους πολίτες τους ίση προστασία και μεταχείριση απέναντι στους νόμους.
Θεωρητικά, υπάρχουν μειονότητες όπως θρησκευτικές, τοπικές φυλετικές κα, οι οποίες είναι κυρίως έρμαια αυτών των διαχωρισμών.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα όσοι εκφράζουν αντίθετες απόψεις από αυτές του καθεστώτος λογοκρίνονται, διώκονται ακόμη και φυλακίζονται.
Οι Φιλελεύθερες Δημοκρατίες ωστόσο, υπερασπίζονται τρία βασικά δικαιώματα.
Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και τα θεμελιώδη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Το πρώτο, προστατεύει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας από την οποιαδήποτε καταπάτηση ενώ το πολιτικό δικαίωμα επιτρέπει στους πολίτες να εκλέγουν και να εκλέγονται.
Τέλος, τα κοινωνικά δικαιώματα εγγυάται την ίση αντιμετώπιση απέναντι στο νόμο και την ίση πρόσβαση στα δημόσια αγαθά όπως η παιδεία.
Όπως υπογραμμίζουν οι καθηγητές Rodrik και Mukand τα πολιτικά δικαιώματα κι αυτά της ιδιοκτησίας αναφέρονται κυρίως σε ανθρώπους της λεγόμενης ελίτ- τους κατέχοντες και όσους μπορούν να επενδύουν.
Αν και υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα τους ώστε να στρέψουν τις καταστάσεις προς όφελός τους.
Μπορούν να μετακινήσουν τα χρήματα τους αλλού, η να επιλέξουν να μην επενδύσουν, προκαλώντας τεράστιο κόστος στην τοπική οικονομία και κοινωνία.
Αντίθετα, τα πολιτικά δικαιώματα ενδιαφέρουν περισσότερο τις «μάζες»- την εργατική τάξη ή τις μειονότητες.
Μπορεί οι εκπρόσωποί τους να είναι φτωχοί όμως καταφέρνουν να απειλούν την ελίτ με εξεγέρσεις.
Σε αυτή την περίπτωση βρίσκει κανείς τους Κούρδους της Τουρκίας, του Ρομά στην Ουγγαρία, τους αυτόχθονες του Μεξικό και τους Ρώσους φιλελεύθερους που διεκδικούν τα δικαιώματα τους μέσα από «παζάρια».
«Κι εκεί είναι που διαπιστώνει πως η Δημοκρατία μετατρέπεται τόσο συχνά σε ανελεύθερη» τονίζουν οι δύο καθηγητές.
Οι λόγοι πολλοί.
Καταρχήν, ότι δεν υπάρχει έθνος χωρίς μειονότητες ή άλλες ομάδες που δεν ανήκουν στην ελίτ, όπου είναι πολιτιστικά και κοινωνικά ομογενοποιημένοι.
Οι Σκανδιναβοί, οι Ιάπωνες και οι Νότιο Κορεάτες ανήκουν ιστορικά σε αυτή την κατηγορία.
Σε αντίθετη περίπτωση η κάθε ομάδα- μειονότητα να διεκδικεί να ενισχύσει τα δικά της δικαιώματα έναντι των άλλων όπως παρατηρεί κανείς στο Λίβανο.
Μια άλλη αιτία που διαχωρίζει τους πολίτες είναι τα φυλετικά τους χαρακτηριστικά, όπως στη Νότιο Αφρική, όπου αν και οι λευκοί αποτελούν τη μειονότητα έχουν καταφέρει να αποτελούν την ελίτ.
Όταν το Απαρτχάιντ διαπραγματεύτηκε με το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο το 1994 για τη μετάβαση στη δημοκρατία απαίτησε και έλαβε πολιτικά και ιδιοκτησιακά δικαιώματα για τους λευκούς για να παραχωρήσει πολιτικά δικαιώματα στους μαύρους.
Μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση- παζάρι προέκυψε η σημερινή δημοκρατία της χώρας.
Όπως καταλήγουν οι καθηγητές Rodrik και Mukand, αν και οι Φιλελεύθερες δημοκρατίες έχουν μικρή ανάμιξη στην ισορροπία μεταξύ της εξουσίας των κοινωνικών ομάδων και της στρατηγικής επικράτησης τους, απαιτεί κι εκεί η ύπαρξη οργανισμών που θα έχουν την εξουσία να προστατεύσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα από όποιον επιχειρήσεις να τα καταπατήσει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών