Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Zilibotti (Παν. Ζυρίχης): Ένα Grexit θα οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό και καταστροφή της μεσαίας τάξης

Zilibotti (Παν. Ζυρίχης): Ένα Grexit θα οδηγήσει σε υπερπληθωρισμό και καταστροφή της μεσαίας τάξης
Απαιτείται ένας ρεαλιστικός συμβιβασμός μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαίων
Μια συμβιβαστική λύση για το ελληνικό ζήτημα συστήνει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, Fabrizio Zilibotti, και την οποία υιοθετεί το τμήμα ερευνών της UBS, καθώς προβλέπει μια πιο ήπια στάση των Ευρωπαίων απέναντι στην Ελλάδα, στηρίζοντας την να προχωρήσει τις απαραίτητες εκείνες μεταρρυθμίσεις που θα την επαναφέρουν σε αναπτυξιακή τροχιά.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, ορισμένοι πολιτικοί φαίνεται να πιστεύουν ότι μόνο μια σκληρή στάση μπορεί να λύσει το ελληνικό πρόβλημα.
Ο κίνδυνος είναι ότι το αποτέλεσμα επιβάλλει μεγάλες απώλειες ευημερίας.
Η ελληνική κρίση χρέους έχει ανακτήσει μια περίοπτη παγκόσμια θέση μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι Γερμανοί πολιτικοί, που υποστηρίζονται από μια απογοητευμένη τοπική κοινή γνώμη, υπόσχονται να λάβουν μια ισχυρή στάση ενάντια σε κάθε προσπάθεια για επαναδιαπραγμάτευση των υφιστάμενων συμφωνιών.
Υπάρχει τρόπος να βγουν από αυτό το ατέρμονο όλεθρο;
Κατά τη συζήτηση, ακούει κανείς δύο φαινομενικά ασυμβίβαστες θέσεις.
Τα γεράκια υποστηρίζουν ότι το χρέος πρέπει να εξοφληθεί, και ότι δεν σχεδιάζονται περαιτέρω παραχωρήσεις για την Ελλάδα.
Ειδικότερα, πολλοί γερμανοί οικονομολόγοι και πολιτικοί υποστηρίζουν μια μηδενική ανοχή.
Πέρα από τις άμεσες δαπάνες, μια ήπια απάντηση θα υπονόμευε την αξιοπιστία των αγορών και ιδρυμάτων, δημιουργώντας ένα πρόβλημα ηθικού κινδύνου.
Άλλες χώρες θα μιμηθούν σύντομα την Ελλάδα και τα κίνητρα για να γίνουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα εξαφανιστούν σε όλη την Νότια Ευρώπη.
Η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι η λιτότητα είναι η ρίζα του προβλήματος και όχι η λύση του.
Σημειώνουν ότι η Ελλάδα έχει ήδη περάσει από μια επώδυνη προσαρμογή, συμπεριλαμβανομένης της δραστικής μείωσης των δημοσίων δαπανών.
Ωστόσο, η λιτότητα έφερε μόνο καταστροφικές κοινωνικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού ανεργίας που ξεπέρασε το 25%.
Αντ 'αυτού, δεν υπάρχει κανένα σημάδι οικονομικής ανάκαμψης.
Στην παρούσα κατάσταση, το επίπεδο χρέους είναι απλά μη βιώσιμο, και η επιμονή στην επιβολή αποπληρωμής είναι τόσο ανούσια και κατά των βασικών αρχών της ενδο-ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Θυμίζουν στη Γερμανία τη συμφωνία του Λονδίνου του 1953, όταν οι πιστωτές χορήγησαν στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία μια σημαντική ελάφρυνση του χρέους.

Άκαρπες συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών

Και οι δύο θέσεις χάνουν σημαντικά κομμάτια του προβλήματος.
Οι μεν υπενθυμίζουν ότι ο κίνδυνος αθέτησης ενσωματώθηκε στην τιμή στην οποία πωλήθηκε το ελληνικό χρέος.
Για παράδειγμα, τον Απρίλιο του 2014, η ελληνική κυβέρνηση δανείστηκε από τις ιδιωτικές αγορές με την έκδοση κρατικών ομολόγων πενταετούς διάρκειας με απόδοση κοντά στο 5%.
Οι επενδυτές γνώριζαν ότι αυτό δεν ήταν ένα ασφαλές περιουσιακό στοιχείο, όπως αντανακλάται στην τιμή στην οποία αγόρασαν.
Δεύτερον, η δημοκρατική διαδικασία θέτει όριο στο πόσο σκληρή προσαρμογή μπορεί να επιβληθεί στις υπερχρεωμένες χώρες - όπως οι πρόσφατες ελληνικές εκλογές έδειξαν.
Η άρνηση αυτή είναι είτε προπαγάνδα είτε αυταπάτη.
Κατά μία έννοια, οι επενδυτές άδραξαν την ευκαιρία ελπίζοντας σε μια γρήγορη ανάκαμψη που δεν υλοποιήθηκε.
Τρίτον, μια πολύ σκληρή προσέγγιση μπορεί να είναι αυτοκαταστροφική.
Ένα κοινό επιχείρημα από την πλευρά των "σκληρών" είναι ότι μια επώδυνη λιτότητα είναι απαραίτητη για τις χρεωμένες χώρες, ώστε να καταπιούν το σκληρό χάπι των οικονομικών μεταρρυθμίσεων.
Ωστόσο, η οικονομική θεωρία και τα στοιχεία δείχνουν ότι σε πολύ υψηλά επίπεδα χρέους, το αντίθετο μπορεί να είναι αλήθεια: Οι χρεωμένες οικονομίες μπορούν να εισέλθουν σε αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν "υπερβολικό χρέος".
Δηλαδή, η κυβέρνηση συνειδητοποιεί ότι το χρέος είναι απίθανο να εξοφληθεί εάν συνεχιστεί η ύφεση, αλλά θα πρέπει να καταβληθεί, εάν υπάρχει οικονομική ανάκαμψη.
Αυτό σημαίνει ότι οι επιτυχημένες πολιτικές (αλλά επώδυνες) είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Σε αυτό το σενάριο, η υποστήριξη για δαπανηρές οικονομικές μεταρρυθμίσεις εξασθενεί, και η πιθανότητα ενός haircut του χρέους θα αυξηθεί πραγματικά.
Τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς είναι επίσης υπερβολικά απλοϊκά.
Η ακύρωση μέρους του χρέους μπορεί να προσφέρει κάποια ανακούφιση, αλλά τι είναι αυτό που θα έρθει στο επόμενο βήμα;
Η Ελλάδα έχει ήδη επωφεληθεί από ένα σημαντικό κούρεμα του χρέους το 2011.
Παρά το γεγονός αυτό, το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας έχει αυξηθεί γρήγορα και πάλι σε μη βιώσιμα επίπεδα.
Αναμένοντας ότι η ΕΕ θα δεχθεί να δίνει χρήματα απεριόριστα στην Ελλάδα είναι απατηλό.
Πού θα βρει ο ΣΥΡΙΖΑ τους πόρους για τη χρηματοδότηση των φιλόδοξων προγραμμάτων που διακηρύσσει;
Ο δανεισμός από την αγορά είναι εξωφρενικά ακριβός.
Φυσικά, σε ένα ακραίο σενάριο η Ελλάδα θα μπορούσε να αφήσει τη ζώνη του ευρώ και να ανακτήσει τον έλεγχο της νομισματικής της πολιτικής.
Ωστόσο, αυτό θα είναι μια μικτή ευδαιμονία.
Θα μπορούσε βέβαια να καταφύγει στη χρηματοδότηση των δημοσίων δαπανών με την εκτύπωση χρήματος.
Είναι σαφές που η προσέγγιση αυτή θα οδηγήσει: σε υπερπληθωρισμό και καταστροφή της μεσαίας τάξης, όπως η Γιουγκοσλαβία το 1994 και η Ζιμπάμπουε το 2008.
Η κυβέρνηση θα είναι δύσκολο να επιβιώσει με την επακόλουθη κοινωνική αναταραχή.
Εν ολίγοις, ανακοινώνοντας μεγάλα σχέδια κοινωνικών δαπανών μπορεί να βοηθήσει ένα κόμμα να κερδίσει τις εκλογές, αλλά δεν είναι λύση.

Τρόπος συμβιβασμού

Ένας τρίτος τρόπος είναι ένας ρεαλιστικός συμβιβασμός.
Ο ρεαλισμός παρουσιάζεται συχνά ως το έδαφος των επαγγελματιών, σε αντίθεση με τη θεωρία που είναι βασισμένη σε αρχές.
Σε πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης επισημαίνεται ότι σε αυτή την περίπτωση ο πραγματισμός είναι πραγματικά ριζωμένος στις προβλέψεις της υγιούς οικονομικής θεωρίας.
Το μακροοικονομικό μοντέλο της έρευνας ενσωματώνει δύο σημαντικά χαρακτηριστικά.
Πρώτον, οι χώρες μπορούν να αθετήσουν τις πληρωμές για το δημόσιο χρέος τους, όταν το κόστος ενός τέτοιου εγχειρήματος (συμπεριλαμβανομένων πολιτικού κόστους, υπεραξίας, κυρώσεων κλπ) υπολείπεται των ωφελειών (μη αποπληρωμής).
Η αντίληψη του κόστους μπορεί να ποικίλει αναλόγως των πολιτικών κομμάτων.
Για παράδειγμα, μπορεί να είναι μεγαλύτερες για τη Νέα Δημοκρατία σε σχέση με το ΣΥΡΙΖΑ, και αυτό μπορεί να προσδώσει στο ΣΥΡΙΖΑ μια ισχυρότερη διαπραγματευτική ισχύ σε διεθνές επίπεδο.
Δεύτερον, οι κοινωνικά δαπανηρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να μειώσουν την αναμενόμενη διάρκεια της ύφεσης.
Σε αυτό το περιβάλλον, η χώρα μπορεί να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες της με την έκδοση χρέους.
Ωστόσο, ο τόκος που θα χρεώνεται από την αγορά μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα αθέτησης των υποχρεώσεων, η οποία με τη σειρά της αυξάνει με το επίπεδο χρέους.
Κάθε φορά που μια χώρα αποτελεί μια αξιόπιστη απειλή για την χρεοκοπία, οι πιστωτές μπορούν να προσφέρουν τη χώρα τη δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους της σε βελτιωμένους όρους, η οποία θα λαμβάνει τη μορφή κουρέματος του χρέους ή μια μείωση των τόκων.
Σε αυτό το περιβάλλον, διαπιστώνουμε ότι η αγορά δεν επιτυγχάνει μια ικανοποιητική έκβαση.
Το κόστος κοινωνικής πρόνοιας που συνδέεται με την αποτυχία της αγοράς είναι σημαντικό.
Η χώρα έχει ένα κίνητρο όταν εκδίδει πάρα πολύ χρέος και αποφεύγει τις μεταρρυθμίσεις, παρά το γεγονός ότι τιμωρείται από την αγορά με τη μορφή πολύ υψηλού επιτοκίου.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο οι χρεοκοπίες συμβαίνουν πολύ συχνά, και η ύφεση διαρκεί πάρα πολύ καιρό.
Η βέλτιστη παρέμβαση είναι ένα πρόγραμμα βοήθειας που παρέχει η ελάφρυνση του χρέους και μια ροή κεφαλαίων να συνεχίζεται μέχρι το τέλος της ύφεσης.

Υπέρ μιας εύκαμπτης συμφωνίας

Η αποτελεσματική ρύθμιση έχει δύο σημαντικές προϋποθέσεις.
Πρώτον, η χώρα δεν επιτρέπεται να επεκτείνει μονομερώς το χρέος της, δηλαδή, επιβάλλεται ένα σχέδιο λιτότητας.
Δεύτερον, μια επιτροπή παρακολουθεί τη διαδικασία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Αυτό το μέρος είναι σύμφωνο με τη σκληρή γραμμή.
Ωστόσο, κάθε φορά που ο οφειλέτης μπορεί να απειλήσει αξιόπιστα να εγκαταλείψει το πρόγραμμα, εξαιτίας για παράδειγμα ενός πολιτικού σοκ, όπως η νίκη του ενός ριζοσπαστικού κόμματος (ΣΥΡΙΖΑ), οι όροι της συμφωνίας θα πρέπει να προβλέπουν επαναδιαπραγμάτευση.
Ειδικότερα, θα πρέπει να προσφερθεί στη χώρα μια πιο επιεικής δομή αποπληρωμής και ηπιότερες απαιτήσεις όσον αφορά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Αυτή η πορεία των γεγονότων (συμπεριλαμβανομένων των πιθανών μελλοντικών επαναδιαπραγματεύσεων) ελήφθη υπόψη όταν η πρώτη συμφωνία με την Ελλάδα υπεγράφη.
Αυτή η συνταγή είναι διαφορετική από τη γλώσσα που ομιλείται σήμερα από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο.
Ορισμένοι πολιτικοί φαίνεται να πιστεύουν ότι μόνο μια σκληρή στάση ή ακόμη και ένα ηχηρό μάθημα στην Ελλάδα μπορεί να λύσει το πρόβλημα.
Τα συμπεράσματα του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης είναι εντελώς διαφορετικά.
Ο κίνδυνος είναι ότι, στο όνομα των εσφαλμένων οικονομικών αρχών, το αποτέλεσμα επιβάλλει μεγάλες απώλειες ευημερίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταλήγει ο καθηγητής.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης