Είναι πραγματικά αρμοδιότητα της ΕΚΤ να διατηρήσει τις ελληνικές τράπεζες εν ζωή, όταν η κυβέρνηση προκλητικά δεν συνεργάζεται με τους θεσμούς;
Τις έντονες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αποκαλύπτει δημοσίευμα των New York Times, αναφορικά με τις ελληνικές τράπεζες, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι την πορεία της Ελλάδος θα καθορίσει η απόφαση της ΕΚΤ για τη στήριξη του τραπεζικού κλάδου.
Σύμφωνα με την ανάλυση, τον Ιανουάριο του 2013, όταν οι κυπριακές τράπεζες ήταν αντιμέτωπες με την κατάρρευση, ο Jens Weidmann, ο ισχυρός άντρας της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατέστησε σαφές πόσο δυσαρεστημένος ήταν με τη διάσωση των τραπεζών στην Κύπρο.
Δεν ήταν δουλειά της ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα που προέκυψαν από το bank run, ανέφερε ο Weidmann στο διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης.
Όσο βλέπουμε τώρα οι καταθέτες να αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους από τις ελληνικές τράπεζες, η ερώτηση που επανέρχεται είναι αν η ΕΚΤ θα τις διασώσει και πάλι.
Το ερώτημα πλέον είναι κρίσιμο, καθώς στα τέλη της περασμένης εβδομάδας η νέα ελληνική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα απότομα διέκοψε τις συνομιλίες με τους δανειστές της χώρας.
Την Τετάρτη, η ΕΚΤ θα συνεδριάσει για να αποφασίσει κατά πόσον θα πρέπει να εγκρίνει μια κίνηση για την Ελλάδα, για την παροχή δανείων έκτακτης ανάγκης για ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας.
Τέτοια βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, η οποία είναι πιο ακριβή από ό, τι τα παραδοσιακά δάνεια, παρέχεται μόνο ως ύστατη λύση, όταν οι τράπεζες αντιμετωπίζουν αιμορραγία καταθέσεων και δεν μπορούν να βρουν κεφάλαια από τους δανειστές τους.
Και ενώ οι τράπεζες στην Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό, τι ήταν πριν από δύο χρόνια, ο φόβος ότι η κυβέρνηση του Τσίπρα θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ριζοσπαστική προκάλεσε ένα μίνι bank run, με τους τραπεζίτες και αναλυτές να εκτιμούν ότι περίπου 14 δισ. ευρώ έχουν αποσυρθεί από τις τράπεζες τον τελευταίο μήνα.
Οι τραπεζίτες λένε ότι αυτές οι εκροές επιταχύνθηκαν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, εξαιτίας των σχολίων που έγιναν από τους νέους υπουργούς της κυβέρνησης.
"Οι άνθρωποι δεν είναι φοβισμένοι από τις τράπεζες", ανέφερε ο Γκίκας Χαρδούβελης, πρώην υπουργός οικονομικών στην Ελλάδα.
"Φοβούνται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει οικονομικό σχέδιο", πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων ξεπέρασαν το 11% και οι τραπεζικές μετοχές έχουν χάσει σχεδόν το ήμισυ της αξίας τους.
Παράλληλα, η Standard & Poors, προειδοποίησε ότι οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες.
Υπό αυτά τα δεδομένα, αν και ο Mario Draghi έχει καταφέρει πολλές επιτυχίες στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων, τώρα δεν αναμένεται να είναι πρόθυμος να πάρει δώσει άλλη μια μάχη με την απείθαρχη Ελλάδα, για μια δεύτερη διάσωση των ελληνικών τραπεζών.
"Υπάρχει ο κίνδυνος η ΕΚΤ να μην επιτρέψει τη χρηματοδότηση", δήλωσε ο Χαρδούβελης, αναγνωρίζοντας παράλληλα τι μια ακραία βήμα αυτό θα ήταν.
"Είναι πολιτική.
Ο Draghi πιέζεται από τη Γερμανία για την ποσοτική χαλάρωση, έτσι η περικοπή των πόρων στην Ελλάδα είναι ένας τρόπος για να κερδίσει πόντους με τη Γερμανία.
Πράγματι, οι αναλυτές λένε ότι η κεντρική τράπεζα έχει μάθει από την εμπειρία της στην Κύπρο, όπου εγγυήθηκε για τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα του νησιού, παρά τις ενδείξεις ότι η τράπεζα ήταν στα πρόθυρα κατάρρευσης, παραβιάζοντας έτσι τον κανονισμό της ΕΚΤ.
Τώρα, ο Draghi βρίσκεται αντιμέτωπος με την προοπτική να επαναλάβει το λάθος, ενώ ο Τσίπρας διέκοψε τις συνομιλίες με τους πιστωτές στην Ελλάδα, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των τραπεζών της χώρας.
Σε μια τέτοια κατάσταση, ο Draghi θα πρέπει να αντιμετωπίσει το ακανθώδες ερώτημα που τέθηκε από τον Weidmann: Είναι πραγματικά αρμοδιότητα της ΕΚΤ να διατηρήσει τις ελληνικές τράπεζες - ή οποιαδήποτε από τις τράπεζες της ευρωζώνης - εν ζωή, όταν η κυβέρνηση προκλητικά δεν συνεργάζεται με τους θεσμούς;
Ως εκ τούτου, η τράπεζα τώρα ζυγίζει την απόφαση να περιορίσει τη χρονική περίοδο κατά την οποία οι προβληματικές τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν αυτά τα δάνεια.
Ένα τέτοιο βήμα θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση σε μια πεισματική κυβέρνηση για την επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές της και να αποτρέψει μια κατάρρευση των τραπεζών.
Το 2012, όταν πολλοί φοβούνταν ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ, οι ελληνικές τράπεζες εντελώς εξαρτούν την επιβίωσή τους από τα δάνεια έκτακτης ανάγκης.
Από τότε, τα οικονομικά των τραπεζών έχουν βελτιωθεί σημαντικά και έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν φθηνότερα κεφάλαια από το εξωτερικό, καθιστώντας περιττή την ανάγκη τους για κεφάλαια έκτακτης ανάγκης.
Τα δανειακά χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών έχουν επίσης καθαριστεί, ενώ έχουν ωφεληθεί από μια μέτρια οικονομική ανάκαμψη.
Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει, ωστόσο, πόσο γρήγορα η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα μπορεί να σταματήσει σε μια εποχή περιορισμού της ρευστότητας, καθώς οι τραπεζικοί λογαριασμοί αδειάζουν και οι καταναλωτές να σταματήσουν τις δαπάνες.
Τρεις από τις μεγαλύτερες τέσσερις τράπεζες της χώρας έχουν ζητήσει έκτακτη στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος: Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς.
Αν και δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη αποκάλυψη σχετικά με το ποσό της έκτακτης χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, αλλά οι τραπεζίτες στην Αθήνα λένε ότι αν οι καταθέσεις εξακολουθούν να συρρικνώνονται, οι τράπεζες θα χρειαστούν τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ.
Ο περιορισμός των κονδυλίων έκτακτης ανάγκης στις ελληνικές τράπεζες θα ήταν ένα ριζοσπαστικό μέτρο για την ΕΚΤ, ώστε να μην διακινδυνεύσει με την προοπτική της πτώχευσης τραπεζών και τη δυνατότητα μετάδοσης σε όλη την Ευρώπη.
Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι σίγουρα θα ακολουθήσουν και οι πιθανότητες η Ελλάδα να αθετήσει τις υποχρεώσεις της θα αυξηθούν αισθητά.
Για το λόγο αυτό, οποιαδήποτε απόφαση από την ΕΚΤ να περιορίσει την πρόσβαση στον μηχανισμό έκτακτης χρηματοδότησης θα απαιτούσε τα δύο τρίτα των ψήφων.
Έτσι, ενώ ο Weidmann μπορεί κάλλιστα να θέλει να κόψει τη χρηματοδότηση στην Ελλάδα, θα χρειαστεί την υποστήριξη ενός μεγάλου αριθμού συναδέλφων του - αν μη τι άλλο και του Draghi - για να το καταφέρει αυτό.
www.bankingnews.gr
Σύμφωνα με την ανάλυση, τον Ιανουάριο του 2013, όταν οι κυπριακές τράπεζες ήταν αντιμέτωπες με την κατάρρευση, ο Jens Weidmann, ο ισχυρός άντρας της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατέστησε σαφές πόσο δυσαρεστημένος ήταν με τη διάσωση των τραπεζών στην Κύπρο.
Δεν ήταν δουλειά της ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα που προέκυψαν από το bank run, ανέφερε ο Weidmann στο διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, σύμφωνα με τα πρακτικά της συνεδρίασης.
Όσο βλέπουμε τώρα οι καταθέτες να αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους από τις ελληνικές τράπεζες, η ερώτηση που επανέρχεται είναι αν η ΕΚΤ θα τις διασώσει και πάλι.
Το ερώτημα πλέον είναι κρίσιμο, καθώς στα τέλη της περασμένης εβδομάδας η νέα ελληνική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα απότομα διέκοψε τις συνομιλίες με τους δανειστές της χώρας.
Την Τετάρτη, η ΕΚΤ θα συνεδριάσει για να αποφασίσει κατά πόσον θα πρέπει να εγκρίνει μια κίνηση για την Ελλάδα, για την παροχή δανείων έκτακτης ανάγκης για ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας.
Τέτοια βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, η οποία είναι πιο ακριβή από ό, τι τα παραδοσιακά δάνεια, παρέχεται μόνο ως ύστατη λύση, όταν οι τράπεζες αντιμετωπίζουν αιμορραγία καταθέσεων και δεν μπορούν να βρουν κεφάλαια από τους δανειστές τους.
Και ενώ οι τράπεζες στην Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό, τι ήταν πριν από δύο χρόνια, ο φόβος ότι η κυβέρνηση του Τσίπρα θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο ριζοσπαστική προκάλεσε ένα μίνι bank run, με τους τραπεζίτες και αναλυτές να εκτιμούν ότι περίπου 14 δισ. ευρώ έχουν αποσυρθεί από τις τράπεζες τον τελευταίο μήνα.
Οι τραπεζίτες λένε ότι αυτές οι εκροές επιταχύνθηκαν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, εξαιτίας των σχολίων που έγιναν από τους νέους υπουργούς της κυβέρνησης.
"Οι άνθρωποι δεν είναι φοβισμένοι από τις τράπεζες", ανέφερε ο Γκίκας Χαρδούβελης, πρώην υπουργός οικονομικών στην Ελλάδα.
"Φοβούνται ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει οικονομικό σχέδιο", πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων ξεπέρασαν το 11% και οι τραπεζικές μετοχές έχουν χάσει σχεδόν το ήμισυ της αξίας τους.
Παράλληλα, η Standard & Poors, προειδοποίησε ότι οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες.
Υπό αυτά τα δεδομένα, αν και ο Mario Draghi έχει καταφέρει πολλές επιτυχίες στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων, τώρα δεν αναμένεται να είναι πρόθυμος να πάρει δώσει άλλη μια μάχη με την απείθαρχη Ελλάδα, για μια δεύτερη διάσωση των ελληνικών τραπεζών.
"Υπάρχει ο κίνδυνος η ΕΚΤ να μην επιτρέψει τη χρηματοδότηση", δήλωσε ο Χαρδούβελης, αναγνωρίζοντας παράλληλα τι μια ακραία βήμα αυτό θα ήταν.
"Είναι πολιτική.
Ο Draghi πιέζεται από τη Γερμανία για την ποσοτική χαλάρωση, έτσι η περικοπή των πόρων στην Ελλάδα είναι ένας τρόπος για να κερδίσει πόντους με τη Γερμανία.
Πράγματι, οι αναλυτές λένε ότι η κεντρική τράπεζα έχει μάθει από την εμπειρία της στην Κύπρο, όπου εγγυήθηκε για τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα του νησιού, παρά τις ενδείξεις ότι η τράπεζα ήταν στα πρόθυρα κατάρρευσης, παραβιάζοντας έτσι τον κανονισμό της ΕΚΤ.
Τώρα, ο Draghi βρίσκεται αντιμέτωπος με την προοπτική να επαναλάβει το λάθος, ενώ ο Τσίπρας διέκοψε τις συνομιλίες με τους πιστωτές στην Ελλάδα, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των τραπεζών της χώρας.
Σε μια τέτοια κατάσταση, ο Draghi θα πρέπει να αντιμετωπίσει το ακανθώδες ερώτημα που τέθηκε από τον Weidmann: Είναι πραγματικά αρμοδιότητα της ΕΚΤ να διατηρήσει τις ελληνικές τράπεζες - ή οποιαδήποτε από τις τράπεζες της ευρωζώνης - εν ζωή, όταν η κυβέρνηση προκλητικά δεν συνεργάζεται με τους θεσμούς;
Ως εκ τούτου, η τράπεζα τώρα ζυγίζει την απόφαση να περιορίσει τη χρονική περίοδο κατά την οποία οι προβληματικές τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν αυτά τα δάνεια.
Ένα τέτοιο βήμα θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση σε μια πεισματική κυβέρνηση για την επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές της και να αποτρέψει μια κατάρρευση των τραπεζών.
Το 2012, όταν πολλοί φοβούνταν ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ, οι ελληνικές τράπεζες εντελώς εξαρτούν την επιβίωσή τους από τα δάνεια έκτακτης ανάγκης.
Από τότε, τα οικονομικά των τραπεζών έχουν βελτιωθεί σημαντικά και έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν φθηνότερα κεφάλαια από το εξωτερικό, καθιστώντας περιττή την ανάγκη τους για κεφάλαια έκτακτης ανάγκης.
Τα δανειακά χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών έχουν επίσης καθαριστεί, ενώ έχουν ωφεληθεί από μια μέτρια οικονομική ανάκαμψη.
Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει, ωστόσο, πόσο γρήγορα η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα μπορεί να σταματήσει σε μια εποχή περιορισμού της ρευστότητας, καθώς οι τραπεζικοί λογαριασμοί αδειάζουν και οι καταναλωτές να σταματήσουν τις δαπάνες.
Τρεις από τις μεγαλύτερες τέσσερις τράπεζες της χώρας έχουν ζητήσει έκτακτη στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος: Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς.
Αν και δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη αποκάλυψη σχετικά με το ποσό της έκτακτης χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, αλλά οι τραπεζίτες στην Αθήνα λένε ότι αν οι καταθέσεις εξακολουθούν να συρρικνώνονται, οι τράπεζες θα χρειαστούν τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ.
Ο περιορισμός των κονδυλίων έκτακτης ανάγκης στις ελληνικές τράπεζες θα ήταν ένα ριζοσπαστικό μέτρο για την ΕΚΤ, ώστε να μην διακινδυνεύσει με την προοπτική της πτώχευσης τραπεζών και τη δυνατότητα μετάδοσης σε όλη την Ευρώπη.
Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι σίγουρα θα ακολουθήσουν και οι πιθανότητες η Ελλάδα να αθετήσει τις υποχρεώσεις της θα αυξηθούν αισθητά.
Για το λόγο αυτό, οποιαδήποτε απόφαση από την ΕΚΤ να περιορίσει την πρόσβαση στον μηχανισμό έκτακτης χρηματοδότησης θα απαιτούσε τα δύο τρίτα των ψήφων.
Έτσι, ενώ ο Weidmann μπορεί κάλλιστα να θέλει να κόψει τη χρηματοδότηση στην Ελλάδα, θα χρειαστεί την υποστήριξη ενός μεγάλου αριθμού συναδέλφων του - αν μη τι άλλο και του Draghi - για να το καταφέρει αυτό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών