Οι δύο ηγέτες μπορεί να διαθέτουν πολλά κοινά σημεία, όμως οι βαθιές διαφορές τους, τους οδηγούν σε σοβαρά επικοινωνιακά σφάλματα, όπως στο θέμα της Συρίας, που επιφέρουν επιπλοκές και τους εκθέτουν διεθνώς
Τα εμφανή προβλήματα επικοινωνίας που προέκυψαν μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump και του Τούρκου Προέδρου Recep Tayyip Erdogan οφείλονται βασικά στην αδυναμία του Trump να καταλάβει ότι ο Erdogan είναι ουσιαστικά ο Τούρκος ομόλογός του, με τον οποίο έχει βαθιές διαφορές, αλλά και περισσότερα κοινά, πέραν του ιδίου τίτλου που φέρουν και οι δύο.
Συνοπτικά, ανήλθαν στην εξουσία με παρόμοιο τρόπο, στηριζόμενοι στην πεποίθηση ότι υπήρχε μεγάλος αριθμός δυσαρεστημένων και απογοητευμένων συντηρητικών ψηφοφόρων και συνεχίζουν να κυβερνούν με έναν ανορθόδοξο τρόπο, που συνδυάζει υψηλό επίπεδο προσωπικής ευαισθησίας, με μεγάλη ανοχή στη διαφθορά, συν την τάση να βγαίνουν προς τα έξω με τρόπο που δεν είναι αυτό που αποκαλείται ως «πολιτικά ορθός», εκφέροντας πολλάκις αδυσώπητες ανακρίβειες.
Αναλυτικά, οι διαφορές τους…
Κανείς δεν περιμένει από τον Trump με την ιδιοσυγκρασία που έχει, να γνωρίζει πραγματικά το παραμικρό για την Τουρκία, την ιστορία της ή για την πολιτική πορεία του Erdogan, αλλά η πεποίθηση του επιχειρηματία - προέδρου ότι η προσωπική σχέση του με τους ηγέτες των άλλων χωρών αρκεί για να ασκήσει μια επιτυχημένη εξωτερική πολιτική, είναι σοβαρά λανθασμένη και εγκυμονεί κινδύνους.
Ο Trump περιέγραψε τον Erdogan ως «φίλο», βασισμένος κυρίως, σε πολλές προσωπικές συναντήσεις και τηλεφωνήματα, παρόλο που είναι εντελώς απίθανο να περιγράψει τη σχέση με τον ίδιο τρόπο και ο πανούργος πολιτικός Erdogan.
Μάλιστα, σύμφωνα με αναφορές, η πιο πρόσφατη προσωπική επιστολή του Trump προς τον Τούρκο ηγέτη κατέληξε αδιάβαστη στο καλάθι των αχρήστων.
Στις βασικές διαφορές τους θα πρέπει να τονιστεί το εκ διαμέτρου αντίθετο υπόβαθρο από το οποίο προέρχονται: ο Erdogan γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, από μια φτωχή οικογένεια και έγινε γνωστός αρχικά ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.
Ο Trump πάλι προέρχεται από οικογένεια πλούσιων επιχειρηματιών.
Αναλαμβάνοντας την αρχική οικογενειακή επιχείρηση στήριξε και ανέπτυξε τις μετέπειτα επιχειρηματικές του δραστηριότητες.
Ο Erdogan πάλι ήταν και παραμένει βαθιά θρησκευόμενος. Ο Trump δεν είναι.
Μεγάλη αντίθεση ωστόσο, παρουσιάζει η ανέλιξή τους στον προεδρικό θώκο:
Ο Erdogan έχει μακρά πολιτική ιστορία, ενώ ο Trump μακρά επιχειρηματική ιστορία.
Η ανέλιξη Erdogan…
Ο Erdogan μπήκε στην πολιτική όπου και εξελέγη Δήμαρχος της Πόλης το 1994 ως υποψήφιος του μετριοπαθούς Ισλαμιστικού Κόμματος της Ευημερίας.
Τα θρησκευτικά κόμματα κρίθηκαν παράνομα σύμφωνα με το κοσμικό σύνταγμα που επέβαλε ο στρατός το 1982, ο ίδιος ωθήθηκε σε παραίτηση (παύτηκε) από το πολιτικό αξίωμα και φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες κατηγορούμενος για «υποκίνηση θρησκευτικού ή φυλετικού μίσους».
Μετά την απελευθέρωσή του από τη φυλακή, ψάχνοντας ένα τρόπο να ξεπεράσει την απαγόρευση της θρησκείας στην πολιτική, συμμετείχε στη δημιουργία του κοσμικού, συντηρητικού και μετριοπαθούς Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης γνωστό και ως AKP το 2001.
Το 2002, το AKP κέρδισε μια μεγάλη νίκη στις εθνικές εκλογές, αλλά επειδή του απαγορευόταν η ανάληψη δημόσιων αξιωμάτων, την πρωθυπουργία ανέλαβε ο συν-ιδρυτής του ΑΚΡ, Abdullah Gul.
Ο Gul έφερε την νομοθετική ακύρωση της στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων, οπότε ο Erdogan αντικατέστησε τον Gul στην τουρκική πρωθυπουργία το 2003.
Ο Erdogan ηγήθηκε του AKP σε δύο ακόμα νικηφόρες εκλογές το 2007 και το 2011, προτού εκλεγεί πρόεδρος το 2014, και επανεκλεγεί το 2018.
Τα πρώτα χρόνια της πρωθυπουργίας του ο Erdogan ήταν πολιτικά μετριοπαθής, καθώς η Τουρκία εξακολουθούσε να διέπεται από το στρατιωτικό σύνταγμα. Υπήρξαν πολλές υποσχόμενες διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ξένες επενδύσεις ενθαρρύνθηκαν, η οικονομία επωφελήθηκε από μέτρα για την απελευθέρωση των επιχειρήσεων από τον κρατικό έλεγχο και υπήρχαν σημαντικά κρατικά κονδύλια για υποδομές.
Στο παρασκήνιο, ο Erdogan συνεργάστηκε στενά με τον Fethullah Gulen και το Κίνημα του το «Gulen», που σήμερα έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση, για να καθαρίσει την κυβέρνηση από τους κοσμικούς γραφειοκράτες και τους αξιωματικούς του στρατού, χρησιμοποιώντας τη δικτύωση του Gulen και το δικαστικό σύστημα, ώστε να οδηγηθεί σε μια σειρά συνταγματικών δημοψηφισμάτων που αποδυνάμωσαν την πρόσφυση του στρατού στην εξουσία και επέτρεψαν τη νομιμοποίηση των εκφράσεων της μουσουλμανικής ευσέβειας στην εξουσία.
Ο Erdogan υπέστη πολιτική βλάβη από μια σειρά αντικυβερνητικών διαμαρτυριών που άρχισαν το 2013.
Απαγόρευσε τα κοινωνικά μέσα, ανέλαβε τον έλεγχο του δικαστικού συστήματος και συνέλαβε τόσο δημοσιογράφους όσο και πολιτικούς της αντιπολίτευσης.
Οι αντίπαλοί του απάντησαν εκθέτοντας τη διαφθορά που διείπε τη διοίκησή του στην οποία συμμετείχαν και οι γιοι του αλλά και οι κορυφαίοι των οικονομικών υποστηρικτών του. Αρχείο με καταγεγραμμένες συνομιλίες μεταξύ του Erdogan και του γιου του τον Δεκέμβριο του 2013, στις οποίες φαινόταν να παρέχει οδηγίες για το πώς να αποκρύψει πολύ μεγάλα χρηματικά ποσά, δημοσιοποιήθηκαν.
Ο Erdogan αρνήθηκε ότι η συζήτηση ήταν γνήσια, υποστηρίζοντας ότι ήταν προϊόν «ανήθικου μοντάζ».
Ακολούθως, ένα αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα που διενεργήθη το 2016 καταλογίστηκε στον Gulen, αλλά το πιθανότερο ήταν να ήταν ελεγχόμενο από τον ίδιο τον Erdogan, ώστε να αποτελέσει δικαιολογία για περαιτέρω καταστολή των κριτικών εναντίον του.
Περισσότεροι από 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι έκτοτε απολύθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τους πιστούς Erdogan.
Το 2017 ο Erdogan σχημάτισε συμμαχία με το ακροδεξιό κόμμα Εθνικού Κινήματος (MHP) για την προώθηση συνταγματικού δημοψηφίσματος για τη μορφή διακυβέρνησης.
Παρά τη σκληρή αντιπολίτευση και τη σημαντική εκλογική απάτη, το δημοψήφισμα ενέκρινε το νέο κυβερνητικό σύστημα, ένα προεδρικό σύστημα χωρίς πρωθυπουργό, που τυπικά τέθηκε σε ισχύ μετά τις εθνικές εκλογές του 2018, που κέρδισε ο Erdogan και το νέο κόμμα του AKP-MHP ΣΥΜΜΑΧΙΑ.
Μια συναλλαγματική κρίση, παράλληλα με μια κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2018 προκάλεσε σημαντική πτώση στη δημοτικότητα του Erdogan και οδήγησε σε απώλεια στις δημοτικές εκλογές του 2019, κατά τις οποίες το κυβερνών κόμμα έχασε τον έλεγχο της πρωτεύουσας Άγκυρας και του μεγαλύτερου αστικού και οικονομικού κόμβου, της Κωνσταντινούπολης, για πρώτη φορά στις 25 χρόνια.
Μετά την απώλεια, η τουρκική κυβέρνηση διέταξε επανεκλογή στην Κωνσταντινούπολη, όπου το AKP-MHP έχασε και πάλι τις εκλογές με ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό.
Οι δύο διαδοχικές απώλειες έβλαψαν το πολιτικό εκτόπισμα και τη ρητορική του Erdogan, ο οποίος είχε πει κάποτε, ότι αν χάσουμε την Κωνσταντινούπολη θα χάναμε την Τουρκία, γεγονός που ώθησε του επικριτές του θεωρήσουν την απώλεια της Πόλης ως «αρχή του τέλους» για το λαϊκό παιδί τον Recep που κατάφερε να γίνει ο πρόεδρος Erdogan.
Η ανέλιξη Trump...
Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος Trump ξεκίνησε ως επιχειρηματίας, έγινε εργολάβος οικοδομών, διετέλεσε τηλεπαρουσιαστής και συγγραφέας 20 βιβλίων.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη και ολοκλήρωσε τις σπουδές πάνω στα οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Ανέλαβε την οικογενειακή του επιχείρηση το 1971 και τη μετανόμασε σε Trump Organisation, ενώ ανέπτυξε τις επιτυχημένες επιχειρηματικές του δραστηριότητες με ίδρυση καζίνο, ξενοδοχείων και γηπέδων γκολφ, που τον κατέτσησαν σήμερα ως έναν από τους πλουσιότερους Αμερικανούς πολίτες, αλλά σίγουρα τον πιο πλούσιο πρόεδρο που είχαν οι ΗΠΑ.
Ό,τι ήθελε το είχε και η προεδρία των ΗΠΑ έμοιαζε να είναι ένα ακόμη στοίχημα για κείνον που θα ήθελε να κερδίσει.
Και το κέρδισε.
Το 2016 κέρδισε τις Προεδρικές Εκλογές στις ΗΠΑ, αφού πρώτα κατάφερε να λάβει την υποψηφιότητα από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων ανάμεσα 16 υποψηφίους.
Πολιτικοί σχολιαστές έχουν περιγράψει τις θέσεις του ως λαϊκιστικές, προστατευτικές και εθνικιστικές.
Όχι πολύ διαφορετικές από του Erdogan.
Τόσο η νίκη του, αλλά και η εφαρμογή μίας σειράς πολιτικών μετά την εκλογή του, οδήγησαν σε έντονες διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.
Επίσης, τον Ιανουάριο του 2017 και με προεδρικό του διάταγμα εφαρμόστηκε απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ σε μουσουλμάνους.
Από το 2017 και ύστερα από την απόφαση απόλυσης του επικεφαλής του FBI, διερευνάται από τη δικαιοσύνη η πιθανή συνεργασία της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ με τη ρωσική κυβέρνηση, καθώς και αν αυτή σχετίζεται με τη συνολική παρέμβαση της ρωσικής πλευράς στις εκλογές του 2016.
Η πολιτική τους…
Αμφότεροι οι ηγέτες διακρίνονται για μια δεσποτική στάση στην πολιτική τους.
Για παράδειγμα, η υιοθέτηση μιας πιο αυταρχικής στάσης από τον Erdogan μετά το 2013, υποστηρίζοντας ότι η αντιπολίτευση σε αυτόν ισοδυναμούσε με προδοσία, είναι ένα από τα κοινά σημεία με την αυταρχικότητα που διακρίνει και τον Αμερικανό πρόεδρο στον τρόπο που λαμβάνει τις αποφάσεις του.
Το κεντρικό σημείο της ομοιότητάς τους στην ανέλιξή τους στην εξουσία, είναι η στήριξή τους σε απογοητευμένους ψηφοφόρους.
Ο Trump εξέφρασε την έκκληση «Να Κάνουμε την Αμερική Μεγάλη και Πάλι» προς μια μεγάλη μερίδα «απογοητευμένων Αμερικανών», που ήθελαν να «συμμαζευτεί» το «σπίτι» τους, να επιστρέψουν οι στρατεύσιμοι που υπηρετούσαν στο όνομα της Αμερικής σε αποστολές ανά τον κόσμο, να δοθεί έμφαση στην εσωτερική ενδυνάμωση και όχι στην πλανητική παντοκρατορία της Αμερικής.
Ο Erdogan ανέβηκε στην εξουσία χάρη στην συνειδητοποίησή του, ότι η βαθιά θρησκευόμενη Τουρκική αγροτιά που κατά μεγάλα κύματα μετακόμιζε στις μεγάλες πόλεις της χώρας, ήταν μια βαθιά απογοητευμένη ομάδα ψηφοφόρων, που δεν αξιοποιήθηκαν από οποιοδήποτε από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα.
Ο Erdogan συνελήφθη, αλλά στη συνέχεια απέφυγε επιδέξια τη δίωξη κατά την άνοδό του, λόγω της προθυμίας του να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα και τις ρητορικές μεταφορές που μιλούσαν και έκαναν έκκληση σε αυτό που αντιλαμβανόταν ως την αφοσιωμένη αλλά σε μεγάλο βαθμό μη-πολιτικοποιημένη πλειοψηφία.
Αυτό δίνει εξήγηση γιατί και οι δύο ηγέτες διαθέτουν έναν πυρήνα υποστηρικτών που τους ακολουθούν με πραγματικό πάθος.
Άλλες ομοιότητες μεταξύ των δύο περιλαμβάνουν την τάση τους να λένε τα πράγματα αυθόρμητα, όσο παράλογα ή πολιτικά ζημιογόνα κι αν ακούγονται ή είναι, την πεποίθηση ότι ο κάθε γενικός τους διευθυντής δεν θα πρέπει να έχει κανέναν περιορισμό πάνω στις πολιτικές και τις θέσεις του, διαθέτουν γιους που επωφελούνται από τη θέση του πατέρα τους, αλλά και έλλειψη διακριτικότητας κατά τη χρήση του τηλεφώνου.
Και οι δύο άνδρες είναι κατηγορηματικοί, δείχνουν πεισματάρηδες σε ότι θέλουν, ενώ δεν θέλουν να ανατραπούν από κανέναν.
Επίσης είναι γεγονός ότι είχαν την τάση να μιλάνε και κατά το παρελθόν μεταξύ τους είτε τηλεφωνικά, είτε αυτοπροσώπως.
Αυτό εξηγεί την περίεργη παρεξήγηση του τι υποσχέθηκαν οι Αμερικανοί και τι κατάλαβαν οι Τούρκοι να κάνουν μέσω της τηλεφωνικής συνομιλίας, μετά την μερική απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη συνοριακή περιοχή της Συρίας πριν από αρκετές εβδομάδες.
Εξηγεί επίσης γιατί δεν θα υπάρξει γρήγορη επίλυση των προβλημάτων που δημιούργησαν τόσο η Άγκυρα όσο και η Ουάσινγκτον, καθώς η Συρία αγωνίζεται να επιστρέψει σε κάτι που πλησιάζει την κανονικότητα.
Αλεξία Κοσίνα
www.bankingnews.gr
Συνοπτικά, ανήλθαν στην εξουσία με παρόμοιο τρόπο, στηριζόμενοι στην πεποίθηση ότι υπήρχε μεγάλος αριθμός δυσαρεστημένων και απογοητευμένων συντηρητικών ψηφοφόρων και συνεχίζουν να κυβερνούν με έναν ανορθόδοξο τρόπο, που συνδυάζει υψηλό επίπεδο προσωπικής ευαισθησίας, με μεγάλη ανοχή στη διαφθορά, συν την τάση να βγαίνουν προς τα έξω με τρόπο που δεν είναι αυτό που αποκαλείται ως «πολιτικά ορθός», εκφέροντας πολλάκις αδυσώπητες ανακρίβειες.
Αναλυτικά, οι διαφορές τους…
Κανείς δεν περιμένει από τον Trump με την ιδιοσυγκρασία που έχει, να γνωρίζει πραγματικά το παραμικρό για την Τουρκία, την ιστορία της ή για την πολιτική πορεία του Erdogan, αλλά η πεποίθηση του επιχειρηματία - προέδρου ότι η προσωπική σχέση του με τους ηγέτες των άλλων χωρών αρκεί για να ασκήσει μια επιτυχημένη εξωτερική πολιτική, είναι σοβαρά λανθασμένη και εγκυμονεί κινδύνους.
Ο Trump περιέγραψε τον Erdogan ως «φίλο», βασισμένος κυρίως, σε πολλές προσωπικές συναντήσεις και τηλεφωνήματα, παρόλο που είναι εντελώς απίθανο να περιγράψει τη σχέση με τον ίδιο τρόπο και ο πανούργος πολιτικός Erdogan.
Μάλιστα, σύμφωνα με αναφορές, η πιο πρόσφατη προσωπική επιστολή του Trump προς τον Τούρκο ηγέτη κατέληξε αδιάβαστη στο καλάθι των αχρήστων.
Στις βασικές διαφορές τους θα πρέπει να τονιστεί το εκ διαμέτρου αντίθετο υπόβαθρο από το οποίο προέρχονται: ο Erdogan γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, από μια φτωχή οικογένεια και έγινε γνωστός αρχικά ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.
Ο Trump πάλι προέρχεται από οικογένεια πλούσιων επιχειρηματιών.
Αναλαμβάνοντας την αρχική οικογενειακή επιχείρηση στήριξε και ανέπτυξε τις μετέπειτα επιχειρηματικές του δραστηριότητες.
Ο Erdogan πάλι ήταν και παραμένει βαθιά θρησκευόμενος. Ο Trump δεν είναι.
Μεγάλη αντίθεση ωστόσο, παρουσιάζει η ανέλιξή τους στον προεδρικό θώκο:
Ο Erdogan έχει μακρά πολιτική ιστορία, ενώ ο Trump μακρά επιχειρηματική ιστορία.
Η ανέλιξη Erdogan…
Ο Erdogan μπήκε στην πολιτική όπου και εξελέγη Δήμαρχος της Πόλης το 1994 ως υποψήφιος του μετριοπαθούς Ισλαμιστικού Κόμματος της Ευημερίας.
Τα θρησκευτικά κόμματα κρίθηκαν παράνομα σύμφωνα με το κοσμικό σύνταγμα που επέβαλε ο στρατός το 1982, ο ίδιος ωθήθηκε σε παραίτηση (παύτηκε) από το πολιτικό αξίωμα και φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες κατηγορούμενος για «υποκίνηση θρησκευτικού ή φυλετικού μίσους».
Μετά την απελευθέρωσή του από τη φυλακή, ψάχνοντας ένα τρόπο να ξεπεράσει την απαγόρευση της θρησκείας στην πολιτική, συμμετείχε στη δημιουργία του κοσμικού, συντηρητικού και μετριοπαθούς Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης γνωστό και ως AKP το 2001.
Το 2002, το AKP κέρδισε μια μεγάλη νίκη στις εθνικές εκλογές, αλλά επειδή του απαγορευόταν η ανάληψη δημόσιων αξιωμάτων, την πρωθυπουργία ανέλαβε ο συν-ιδρυτής του ΑΚΡ, Abdullah Gul.
Ο Gul έφερε την νομοθετική ακύρωση της στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων, οπότε ο Erdogan αντικατέστησε τον Gul στην τουρκική πρωθυπουργία το 2003.
Ο Erdogan ηγήθηκε του AKP σε δύο ακόμα νικηφόρες εκλογές το 2007 και το 2011, προτού εκλεγεί πρόεδρος το 2014, και επανεκλεγεί το 2018.
Τα πρώτα χρόνια της πρωθυπουργίας του ο Erdogan ήταν πολιτικά μετριοπαθής, καθώς η Τουρκία εξακολουθούσε να διέπεται από το στρατιωτικό σύνταγμα. Υπήρξαν πολλές υποσχόμενες διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ξένες επενδύσεις ενθαρρύνθηκαν, η οικονομία επωφελήθηκε από μέτρα για την απελευθέρωση των επιχειρήσεων από τον κρατικό έλεγχο και υπήρχαν σημαντικά κρατικά κονδύλια για υποδομές.
Στο παρασκήνιο, ο Erdogan συνεργάστηκε στενά με τον Fethullah Gulen και το Κίνημα του το «Gulen», που σήμερα έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση, για να καθαρίσει την κυβέρνηση από τους κοσμικούς γραφειοκράτες και τους αξιωματικούς του στρατού, χρησιμοποιώντας τη δικτύωση του Gulen και το δικαστικό σύστημα, ώστε να οδηγηθεί σε μια σειρά συνταγματικών δημοψηφισμάτων που αποδυνάμωσαν την πρόσφυση του στρατού στην εξουσία και επέτρεψαν τη νομιμοποίηση των εκφράσεων της μουσουλμανικής ευσέβειας στην εξουσία.
Ο Erdogan υπέστη πολιτική βλάβη από μια σειρά αντικυβερνητικών διαμαρτυριών που άρχισαν το 2013.
Απαγόρευσε τα κοινωνικά μέσα, ανέλαβε τον έλεγχο του δικαστικού συστήματος και συνέλαβε τόσο δημοσιογράφους όσο και πολιτικούς της αντιπολίτευσης.
Οι αντίπαλοί του απάντησαν εκθέτοντας τη διαφθορά που διείπε τη διοίκησή του στην οποία συμμετείχαν και οι γιοι του αλλά και οι κορυφαίοι των οικονομικών υποστηρικτών του. Αρχείο με καταγεγραμμένες συνομιλίες μεταξύ του Erdogan και του γιου του τον Δεκέμβριο του 2013, στις οποίες φαινόταν να παρέχει οδηγίες για το πώς να αποκρύψει πολύ μεγάλα χρηματικά ποσά, δημοσιοποιήθηκαν.
Ο Erdogan αρνήθηκε ότι η συζήτηση ήταν γνήσια, υποστηρίζοντας ότι ήταν προϊόν «ανήθικου μοντάζ».
Ακολούθως, ένα αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα που διενεργήθη το 2016 καταλογίστηκε στον Gulen, αλλά το πιθανότερο ήταν να ήταν ελεγχόμενο από τον ίδιο τον Erdogan, ώστε να αποτελέσει δικαιολογία για περαιτέρω καταστολή των κριτικών εναντίον του.
Περισσότεροι από 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι έκτοτε απολύθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τους πιστούς Erdogan.
Το 2017 ο Erdogan σχημάτισε συμμαχία με το ακροδεξιό κόμμα Εθνικού Κινήματος (MHP) για την προώθηση συνταγματικού δημοψηφίσματος για τη μορφή διακυβέρνησης.
Παρά τη σκληρή αντιπολίτευση και τη σημαντική εκλογική απάτη, το δημοψήφισμα ενέκρινε το νέο κυβερνητικό σύστημα, ένα προεδρικό σύστημα χωρίς πρωθυπουργό, που τυπικά τέθηκε σε ισχύ μετά τις εθνικές εκλογές του 2018, που κέρδισε ο Erdogan και το νέο κόμμα του AKP-MHP ΣΥΜΜΑΧΙΑ.
Μια συναλλαγματική κρίση, παράλληλα με μια κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2018 προκάλεσε σημαντική πτώση στη δημοτικότητα του Erdogan και οδήγησε σε απώλεια στις δημοτικές εκλογές του 2019, κατά τις οποίες το κυβερνών κόμμα έχασε τον έλεγχο της πρωτεύουσας Άγκυρας και του μεγαλύτερου αστικού και οικονομικού κόμβου, της Κωνσταντινούπολης, για πρώτη φορά στις 25 χρόνια.
Μετά την απώλεια, η τουρκική κυβέρνηση διέταξε επανεκλογή στην Κωνσταντινούπολη, όπου το AKP-MHP έχασε και πάλι τις εκλογές με ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό.
Οι δύο διαδοχικές απώλειες έβλαψαν το πολιτικό εκτόπισμα και τη ρητορική του Erdogan, ο οποίος είχε πει κάποτε, ότι αν χάσουμε την Κωνσταντινούπολη θα χάναμε την Τουρκία, γεγονός που ώθησε του επικριτές του θεωρήσουν την απώλεια της Πόλης ως «αρχή του τέλους» για το λαϊκό παιδί τον Recep που κατάφερε να γίνει ο πρόεδρος Erdogan.
Η ανέλιξη Trump...
Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος Trump ξεκίνησε ως επιχειρηματίας, έγινε εργολάβος οικοδομών, διετέλεσε τηλεπαρουσιαστής και συγγραφέας 20 βιβλίων.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη και ολοκλήρωσε τις σπουδές πάνω στα οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Ανέλαβε την οικογενειακή του επιχείρηση το 1971 και τη μετανόμασε σε Trump Organisation, ενώ ανέπτυξε τις επιτυχημένες επιχειρηματικές του δραστηριότητες με ίδρυση καζίνο, ξενοδοχείων και γηπέδων γκολφ, που τον κατέτσησαν σήμερα ως έναν από τους πλουσιότερους Αμερικανούς πολίτες, αλλά σίγουρα τον πιο πλούσιο πρόεδρο που είχαν οι ΗΠΑ.
Ό,τι ήθελε το είχε και η προεδρία των ΗΠΑ έμοιαζε να είναι ένα ακόμη στοίχημα για κείνον που θα ήθελε να κερδίσει.
Και το κέρδισε.
Το 2016 κέρδισε τις Προεδρικές Εκλογές στις ΗΠΑ, αφού πρώτα κατάφερε να λάβει την υποψηφιότητα από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων ανάμεσα 16 υποψηφίους.
Πολιτικοί σχολιαστές έχουν περιγράψει τις θέσεις του ως λαϊκιστικές, προστατευτικές και εθνικιστικές.
Όχι πολύ διαφορετικές από του Erdogan.
Τόσο η νίκη του, αλλά και η εφαρμογή μίας σειράς πολιτικών μετά την εκλογή του, οδήγησαν σε έντονες διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.
Επίσης, τον Ιανουάριο του 2017 και με προεδρικό του διάταγμα εφαρμόστηκε απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ σε μουσουλμάνους.
Από το 2017 και ύστερα από την απόφαση απόλυσης του επικεφαλής του FBI, διερευνάται από τη δικαιοσύνη η πιθανή συνεργασία της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ με τη ρωσική κυβέρνηση, καθώς και αν αυτή σχετίζεται με τη συνολική παρέμβαση της ρωσικής πλευράς στις εκλογές του 2016.
Η πολιτική τους…
Αμφότεροι οι ηγέτες διακρίνονται για μια δεσποτική στάση στην πολιτική τους.
Για παράδειγμα, η υιοθέτηση μιας πιο αυταρχικής στάσης από τον Erdogan μετά το 2013, υποστηρίζοντας ότι η αντιπολίτευση σε αυτόν ισοδυναμούσε με προδοσία, είναι ένα από τα κοινά σημεία με την αυταρχικότητα που διακρίνει και τον Αμερικανό πρόεδρο στον τρόπο που λαμβάνει τις αποφάσεις του.
Το κεντρικό σημείο της ομοιότητάς τους στην ανέλιξή τους στην εξουσία, είναι η στήριξή τους σε απογοητευμένους ψηφοφόρους.
Ο Trump εξέφρασε την έκκληση «Να Κάνουμε την Αμερική Μεγάλη και Πάλι» προς μια μεγάλη μερίδα «απογοητευμένων Αμερικανών», που ήθελαν να «συμμαζευτεί» το «σπίτι» τους, να επιστρέψουν οι στρατεύσιμοι που υπηρετούσαν στο όνομα της Αμερικής σε αποστολές ανά τον κόσμο, να δοθεί έμφαση στην εσωτερική ενδυνάμωση και όχι στην πλανητική παντοκρατορία της Αμερικής.
Ο Erdogan ανέβηκε στην εξουσία χάρη στην συνειδητοποίησή του, ότι η βαθιά θρησκευόμενη Τουρκική αγροτιά που κατά μεγάλα κύματα μετακόμιζε στις μεγάλες πόλεις της χώρας, ήταν μια βαθιά απογοητευμένη ομάδα ψηφοφόρων, που δεν αξιοποιήθηκαν από οποιοδήποτε από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα.
Ο Erdogan συνελήφθη, αλλά στη συνέχεια απέφυγε επιδέξια τη δίωξη κατά την άνοδό του, λόγω της προθυμίας του να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα και τις ρητορικές μεταφορές που μιλούσαν και έκαναν έκκληση σε αυτό που αντιλαμβανόταν ως την αφοσιωμένη αλλά σε μεγάλο βαθμό μη-πολιτικοποιημένη πλειοψηφία.
Αυτό δίνει εξήγηση γιατί και οι δύο ηγέτες διαθέτουν έναν πυρήνα υποστηρικτών που τους ακολουθούν με πραγματικό πάθος.
Άλλες ομοιότητες μεταξύ των δύο περιλαμβάνουν την τάση τους να λένε τα πράγματα αυθόρμητα, όσο παράλογα ή πολιτικά ζημιογόνα κι αν ακούγονται ή είναι, την πεποίθηση ότι ο κάθε γενικός τους διευθυντής δεν θα πρέπει να έχει κανέναν περιορισμό πάνω στις πολιτικές και τις θέσεις του, διαθέτουν γιους που επωφελούνται από τη θέση του πατέρα τους, αλλά και έλλειψη διακριτικότητας κατά τη χρήση του τηλεφώνου.
Και οι δύο άνδρες είναι κατηγορηματικοί, δείχνουν πεισματάρηδες σε ότι θέλουν, ενώ δεν θέλουν να ανατραπούν από κανέναν.
Επίσης είναι γεγονός ότι είχαν την τάση να μιλάνε και κατά το παρελθόν μεταξύ τους είτε τηλεφωνικά, είτε αυτοπροσώπως.
Αυτό εξηγεί την περίεργη παρεξήγηση του τι υποσχέθηκαν οι Αμερικανοί και τι κατάλαβαν οι Τούρκοι να κάνουν μέσω της τηλεφωνικής συνομιλίας, μετά την μερική απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη συνοριακή περιοχή της Συρίας πριν από αρκετές εβδομάδες.
Εξηγεί επίσης γιατί δεν θα υπάρξει γρήγορη επίλυση των προβλημάτων που δημιούργησαν τόσο η Άγκυρα όσο και η Ουάσινγκτον, καθώς η Συρία αγωνίζεται να επιστρέψει σε κάτι που πλησιάζει την κανονικότητα.
Αλεξία Κοσίνα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών