Η γερμανική κυβέρνηση δέχεται πιέσεις να εγκαταλείψει τη μακροχρόνια αποστροφή της σε δημόσιες επενδύσεις
Μπορεί η Γερμανία να είναι ο οικονομικός κινητήρας της Ευρώπης... αλλά λειτουργεί με καπνούς.
Μετά από μια δεκαετία σχεδόν συνεχούς επέκτασης, η οικονομία φλερτάρει με την ύφεση.
Οι εξαρτώμενες από τις εξαγωγές εταιρείες της Γερμανίας είναι εκτεθειμένες σε εμπορικές διαφωνίες και η κρίσιμη αυτοκινητοβιομηχανία αγωνίζεται με τη στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Και αυτό σημαίνει καθώς η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις να εγκαταλείψει τη μακροχρόνια αποστροφή της σε δημόσιες επενδύσεις.
Το Bloomberg παρουσιάζει σήμερα τις απαντήσεις σε 8 κρίσιμα ερωτήματα για τη Γερμανία:
1. Γιατί η οικονομία έχει πρόβλημα;
Εξαιτίας του Donald Trump, τουλάχιστον εν μέρει.
Οι εμπορικές πιέσεις του προέδρου των ΗΠΑ με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κλονίσει τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της Γερμανίας, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν μείωση της ζήτησης λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο.
Το δεύτερο τρίμηνο, οι γερμανικές εξαγωγές υποχώρησαν κατά 1,3%, με τις μεγαλύτερες εταιρείες, όπως οι Daimler AG, BASF SE και Continental AG να μειώνουν τις προβλέψεις τους και να σκιαγραφούν μια ζοφερή εικόνα των προοπτικών.
Μια ακόμη ισχυρή αγορά εργασίας, με την ανεργία σε χαμηλά επίπεδα περίπου 5%, βοήθησε να αντισταθμιστεί η αδυναμία παραγωγής και να προωθηθούν υψηλότερα οι μισθοί, υποστηρίζοντας τη σταθερή εγχώρια ζήτηση.
2. Ο κίνδυνος ύφεσης δεν ανησυχεί κι άλλες χώρες;
Ναι, αλλά η Γερμανία έχει ιδιαίτερες προκλήσεις.
Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του έθνους, καθώς πουλούν περισσότερα αγαθά στο εξωτερικό από οποιονδήποτε άλλο κράτος, εκτός από την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στα σκαμπανεβάσματα της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο δείκτης επιχειρηματικού αίσθηματος του ινστιτούτου Ifo βρίσκεται κοντά στο χαμηλό επίπεδο επταετίας, με τους κατασκευαστές να είναι πιο απαισιόδοξοι από το 2009.
Οι πρόσφατες δοκιμασίες του κυρίαρχου τομέα αυτοκινήτων του έθνους έχουν επίσης βαρύνει το κλίμα.
Εκτός από την αντιμετώπιση του φαινομενικού σκανδάλου εξαπάτησης των εκπομπών ντίζελ, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων και οι προμηθευτές ανταλλακτικών προσπάθησαν να διαχειριστούν τη μετάβαση από τον κινητήρα καύσης στον ηλεκτροκινητήρα.
Αν ο Trump ακολουθήσει την απειλή του να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, θα αντιμετωπίσει ένα σοβαρό πλήγμα στον γερμανικό τομέα αυτοκινήτων.
3. Πόσο κοντά βρίσκεται η Γερμανία σε ύφεση;
Η οικονομία ενδέχεται να έχει συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια των τριών μηνών μέχρι τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την Bundesbank, μετά από τη μείωση κατά 0,1% την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου.
Δύο τρίμηνα συρρίκνωσης της παραγωγής στη σειρά - κάτι που δεν συνέβη από το 2012 έως το 2013 - πληρούν τα κριτήρια για μια τεχνική ύφεση.
Την ίδια ώρα όμως οι οικονομολόγοι δεν αναμένουν σοβαρή κάμψη όπως αυτή που προκάλεσε η χρηματοπιστωτική κρίση πριν από μια δεκαετία.
Οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν σε ισχύ και η εγχώρια ζήτηση είναι σταθερή.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές, συμπεριλαμβανομένης ενδεχόμενης διακοπής της προγραμματισμένης αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ και των εντάσεων στη Μέση Ανατολή.
Και αν οι κατασκευαστές ανταποκριθούν στην πτώση με τη μείωση των εργαζομένων, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ένα φαινόμενο χιονοστιβάδας, με αποτέλεσμα το άλμα στην ανεργία να επηρεάζει την εγχώρια ζήτηση.
4. Μπορεί η κυβέρνηση να τονώσει την οικονομία;
Από όταν αποφασνίστηκε η επανένωση της Γερμανίας το 1990, οι φημισμένοι λιτοί νομοθέτες της Γερμανίας μόλις μία φορά σκόπιμα αύξησαν τις δαπάνες τους για να αναζωογονήσουν την ανάπτυξη.
Σε ανταπόκριση της οικονομικής κρίσης του 2008, η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή ένα πακέτο μέτρων αξίας 50 δισ. ευρώ, το οποίο περιελάμβανε επιδοτήσεις για αγοραστές αυτοκινήτων και στήριξη για επιχειρήσεις.
Ο υπουργός Οικονομικών Olaf Scholz είπε ότι το ίδιο ποσό θα είναι και πάλι διαθέσιμο εάν χρειαστεί.
Η Γερμανία δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει τη δική της νομισματική πολιτική, δεδομένου ότι αποτελεί μέρος του νομισματικού νομίσματος της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επομένως η δημοσιονομική ώθηση είναι η μοναδική ανεξάρτητη επιλογή της.
5. Τι έχει κάνει η κυβέρνηση;
Αυτό που μερικές φορές ξεχνιέται εν μέσω όλων των προσκλήσεων για ένα πακέτο κινήτρων είναι ότι ο κυβερνών συνασπισμός της Merkel έχει ήδη θεσπίσει φορολογικά μέτρα που οι οικονομολόγοι του ινστιτούτου IWH ανέφεραν ότι έδωσαν ώθηση φέτος στο ΑΕΠ της τάξεως του 0,7%.
Ο υπουργός Οικονομίας Peter Altmaier δήλωσε στα τέλη Αυγούστου ότι η κυβέρνηση θέλει να βοηθήσει τις μικρότερες επιχειρήσεις, μειώνοντας το φόρο εταιρειών στο 25% από περίπου 30%.
Αλλά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι μόνο ένα μέρος του δημόσιου τομέα.
Ορισμένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα στις επενδύσεις είναι σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, όπου τα προβλήματα συμφόρησης είναι επίσης σοβαρό ζήτημα.
6. Γιατί η Γερμανία είναι τόσο επιφυλακτική όσον αφορά τις ελλειμματικές δαπάνες;
Η πεποίθηση ότι η διαβίωση πρέπει να γίνεται με τα μέσα που διαθέτει κανείς είναι μια αρετή βαθιά ριζωμένη στη γερμανική ψυχή.
Το έθνος εξακολουθεί να στοιχειώνεται από την εμπειρία του υπερπληθωρισμού στη δεκαετία του 1920, καθώς και από την μεταπολεμική ανασυγκρότηση και την τιμή της επανένωσης.
Η δέσμευση της Γερμανίας σε έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό της επέτρεψε να συγκρίνει το δημόσιο χρέος με το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος - το χαμηλότερο από κάθε σημαντική ευρωπαϊκή οικονομία - από 83% το 2010.
Με την πίεση για ανάληψη δράσης, η Merkel δήλωσε ότι η κυβέρνησή της θα αντιδράσει "ανάλογα με την κατάσταση" αλλά μέχρι στιγμής έχει αντισταθεί στις προσκλήσεις για μια προληπτική κίνηση με στόχο την αναζωογόνηση της ανάπτυξης.
7. Τι σημαίνει αυτό για την υπόλοιπη Ευρώπη;
Η δημοσιονομική πειθαρχία της Γερμανίας έχει σκοπό να αποτελέσει παράδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Με τους περιορισμούς των δαπανών, το Βερολίνο δείχνει σε άλλα έθνη, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, τα οφέλη του αυτοέλεγχου.
Αλλά με το δανεισμό ουσιαστικά ελεύθερο, ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι πολιτικοί στο Βερολίνο χάνουν την ευκαιρία να αυξήσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών και επικοινωνιών, καθώς και μέτρα για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής.
Μια ύφεση στη Γερμανία θα είχε φαινόμενα κυματισμού πολύ πέρα από τα σύνορά της, καθώς πολλοί από τους εταίρους της στην ΕΕ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την πώληση των αγαθών τους στην ευρωπαϊκή οικονομία.
8. Τι γίνεται με την ΕΚΤ;
Η χαλαρή νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της έχει σχεδιαστεί για να διατηρήσει σε θετικά εδάφη την οικονομία της ευρωζώνης.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, έχει απεικονιστεί από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ως ένα βαμπίρ που ρουφάει το αίμα από τους αποταμιευτές του έθνους.
Και δεν υπάρχει κανένα σημάδι για το τέλος της εποχής των φθηνών χρημάτων.
Με τη συρρίκνωση του νομισματικού μπλοκ και τον φούσκωμα του πληθωρισμού, η ΕΚΤ μείωσε τα καταθετικά επιτόκια της σε επίπεδα χαμηλότερα από το μηδέν στις 12 Σεπτεμβρίου και επανενεργοποίησε τις αγορές ομολόγων.
Ο πρόεδρος της Bundesbank, Jens Weidmann, ο οποίος εκπροσωπεί τη Γερμανία στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, είναι μεταξύ των πολιτικών που διαφώνησαν ανοιχτά με την κίνηση τόνωσης.
www.bankingnews.gr
Μετά από μια δεκαετία σχεδόν συνεχούς επέκτασης, η οικονομία φλερτάρει με την ύφεση.
Οι εξαρτώμενες από τις εξαγωγές εταιρείες της Γερμανίας είναι εκτεθειμένες σε εμπορικές διαφωνίες και η κρίσιμη αυτοκινητοβιομηχανία αγωνίζεται με τη στροφή προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Και αυτό σημαίνει καθώς η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις να εγκαταλείψει τη μακροχρόνια αποστροφή της σε δημόσιες επενδύσεις.
Το Bloomberg παρουσιάζει σήμερα τις απαντήσεις σε 8 κρίσιμα ερωτήματα για τη Γερμανία:
1. Γιατί η οικονομία έχει πρόβλημα;
Εξαιτίας του Donald Trump, τουλάχιστον εν μέρει.
Οι εμπορικές πιέσεις του προέδρου των ΗΠΑ με την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κλονίσει τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της Γερμανίας, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν μείωση της ζήτησης λόγω της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο.
Το δεύτερο τρίμηνο, οι γερμανικές εξαγωγές υποχώρησαν κατά 1,3%, με τις μεγαλύτερες εταιρείες, όπως οι Daimler AG, BASF SE και Continental AG να μειώνουν τις προβλέψεις τους και να σκιαγραφούν μια ζοφερή εικόνα των προοπτικών.
Μια ακόμη ισχυρή αγορά εργασίας, με την ανεργία σε χαμηλά επίπεδα περίπου 5%, βοήθησε να αντισταθμιστεί η αδυναμία παραγωγής και να προωθηθούν υψηλότερα οι μισθοί, υποστηρίζοντας τη σταθερή εγχώρια ζήτηση.
2. Ο κίνδυνος ύφεσης δεν ανησυχεί κι άλλες χώρες;
Ναι, αλλά η Γερμανία έχει ιδιαίτερες προκλήσεις.
Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του έθνους, καθώς πουλούν περισσότερα αγαθά στο εξωτερικό από οποιονδήποτε άλλο κράτος, εκτός από την Κίνα και τις ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στα σκαμπανεβάσματα της παγκόσμιας οικονομίας.
Ο δείκτης επιχειρηματικού αίσθηματος του ινστιτούτου Ifo βρίσκεται κοντά στο χαμηλό επίπεδο επταετίας, με τους κατασκευαστές να είναι πιο απαισιόδοξοι από το 2009.
Οι πρόσφατες δοκιμασίες του κυρίαρχου τομέα αυτοκινήτων του έθνους έχουν επίσης βαρύνει το κλίμα.
Εκτός από την αντιμετώπιση του φαινομενικού σκανδάλου εξαπάτησης των εκπομπών ντίζελ, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων και οι προμηθευτές ανταλλακτικών προσπάθησαν να διαχειριστούν τη μετάβαση από τον κινητήρα καύσης στον ηλεκτροκινητήρα.
Αν ο Trump ακολουθήσει την απειλή του να επιβάλει δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, θα αντιμετωπίσει ένα σοβαρό πλήγμα στον γερμανικό τομέα αυτοκινήτων.
3. Πόσο κοντά βρίσκεται η Γερμανία σε ύφεση;
Η οικονομία ενδέχεται να έχει συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια των τριών μηνών μέχρι τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την Bundesbank, μετά από τη μείωση κατά 0,1% την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου.
Δύο τρίμηνα συρρίκνωσης της παραγωγής στη σειρά - κάτι που δεν συνέβη από το 2012 έως το 2013 - πληρούν τα κριτήρια για μια τεχνική ύφεση.
Την ίδια ώρα όμως οι οικονομολόγοι δεν αναμένουν σοβαρή κάμψη όπως αυτή που προκάλεσε η χρηματοπιστωτική κρίση πριν από μια δεκαετία.
Οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν σε ισχύ και η εγχώρια ζήτηση είναι σταθερή.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές, συμπεριλαμβανομένης ενδεχόμενης διακοπής της προγραμματισμένης αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ και των εντάσεων στη Μέση Ανατολή.
Και αν οι κατασκευαστές ανταποκριθούν στην πτώση με τη μείωση των εργαζομένων, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ένα φαινόμενο χιονοστιβάδας, με αποτέλεσμα το άλμα στην ανεργία να επηρεάζει την εγχώρια ζήτηση.
4. Μπορεί η κυβέρνηση να τονώσει την οικονομία;
Από όταν αποφασνίστηκε η επανένωση της Γερμανίας το 1990, οι φημισμένοι λιτοί νομοθέτες της Γερμανίας μόλις μία φορά σκόπιμα αύξησαν τις δαπάνες τους για να αναζωογονήσουν την ανάπτυξη.
Σε ανταπόκριση της οικονομικής κρίσης του 2008, η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή ένα πακέτο μέτρων αξίας 50 δισ. ευρώ, το οποίο περιελάμβανε επιδοτήσεις για αγοραστές αυτοκινήτων και στήριξη για επιχειρήσεις.
Ο υπουργός Οικονομικών Olaf Scholz είπε ότι το ίδιο ποσό θα είναι και πάλι διαθέσιμο εάν χρειαστεί.
Η Γερμανία δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει τη δική της νομισματική πολιτική, δεδομένου ότι αποτελεί μέρος του νομισματικού νομίσματος της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επομένως η δημοσιονομική ώθηση είναι η μοναδική ανεξάρτητη επιλογή της.
5. Τι έχει κάνει η κυβέρνηση;
Αυτό που μερικές φορές ξεχνιέται εν μέσω όλων των προσκλήσεων για ένα πακέτο κινήτρων είναι ότι ο κυβερνών συνασπισμός της Merkel έχει ήδη θεσπίσει φορολογικά μέτρα που οι οικονομολόγοι του ινστιτούτου IWH ανέφεραν ότι έδωσαν ώθηση φέτος στο ΑΕΠ της τάξεως του 0,7%.
Ο υπουργός Οικονομίας Peter Altmaier δήλωσε στα τέλη Αυγούστου ότι η κυβέρνηση θέλει να βοηθήσει τις μικρότερες επιχειρήσεις, μειώνοντας το φόρο εταιρειών στο 25% από περίπου 30%.
Αλλά η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι μόνο ένα μέρος του δημόσιου τομέα.
Ορισμένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα στις επενδύσεις είναι σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, όπου τα προβλήματα συμφόρησης είναι επίσης σοβαρό ζήτημα.
6. Γιατί η Γερμανία είναι τόσο επιφυλακτική όσον αφορά τις ελλειμματικές δαπάνες;
Η πεποίθηση ότι η διαβίωση πρέπει να γίνεται με τα μέσα που διαθέτει κανείς είναι μια αρετή βαθιά ριζωμένη στη γερμανική ψυχή.
Το έθνος εξακολουθεί να στοιχειώνεται από την εμπειρία του υπερπληθωρισμού στη δεκαετία του 1920, καθώς και από την μεταπολεμική ανασυγκρότηση και την τιμή της επανένωσης.
Η δέσμευση της Γερμανίας σε έναν ισορροπημένο προϋπολογισμό της επέτρεψε να συγκρίνει το δημόσιο χρέος με το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος - το χαμηλότερο από κάθε σημαντική ευρωπαϊκή οικονομία - από 83% το 2010.
Με την πίεση για ανάληψη δράσης, η Merkel δήλωσε ότι η κυβέρνησή της θα αντιδράσει "ανάλογα με την κατάσταση" αλλά μέχρι στιγμής έχει αντισταθεί στις προσκλήσεις για μια προληπτική κίνηση με στόχο την αναζωογόνηση της ανάπτυξης.
7. Τι σημαίνει αυτό για την υπόλοιπη Ευρώπη;
Η δημοσιονομική πειθαρχία της Γερμανίας έχει σκοπό να αποτελέσει παράδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Με τους περιορισμούς των δαπανών, το Βερολίνο δείχνει σε άλλα έθνη, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, τα οφέλη του αυτοέλεγχου.
Αλλά με το δανεισμό ουσιαστικά ελεύθερο, ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι πολιτικοί στο Βερολίνο χάνουν την ευκαιρία να αυξήσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών και επικοινωνιών, καθώς και μέτρα για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής.
Μια ύφεση στη Γερμανία θα είχε φαινόμενα κυματισμού πολύ πέρα από τα σύνορά της, καθώς πολλοί από τους εταίρους της στην ΕΕ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την πώληση των αγαθών τους στην ευρωπαϊκή οικονομία.
8. Τι γίνεται με την ΕΚΤ;
Η χαλαρή νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της έχει σχεδιαστεί για να διατηρήσει σε θετικά εδάφη την οικονομία της ευρωζώνης.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, έχει απεικονιστεί από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ως ένα βαμπίρ που ρουφάει το αίμα από τους αποταμιευτές του έθνους.
Και δεν υπάρχει κανένα σημάδι για το τέλος της εποχής των φθηνών χρημάτων.
Με τη συρρίκνωση του νομισματικού μπλοκ και τον φούσκωμα του πληθωρισμού, η ΕΚΤ μείωσε τα καταθετικά επιτόκια της σε επίπεδα χαμηλότερα από το μηδέν στις 12 Σεπτεμβρίου και επανενεργοποίησε τις αγορές ομολόγων.
Ο πρόεδρος της Bundesbank, Jens Weidmann, ο οποίος εκπροσωπεί τη Γερμανία στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, είναι μεταξύ των πολιτικών που διαφώνησαν ανοιχτά με την κίνηση τόνωσης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών