Διεθνή

Οι Ευρωπαίοι στις κάλπες, αλλά άλλοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι για την Ευρώπη

Οι Ευρωπαίοι στις κάλπες, αλλά άλλοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι για την Ευρώπη
Οι ευρωεκλογές δεν πρέπει να αποσπούν την προσοχή από κανένα από τα πιο υπαρξιακά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη
Η καλύτερη Ευρώπη στην ιστορία αντιμετωπίζει ορισμένες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, ικανές να τεστάρουν τη βιωσιμότητα, την αποτελεσματικότητα και τη συνάφεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμικών της οργάνων, που βοήθησαν να τερματιστούν αιώνες συγκρούσεων.
Όπως επισημαίνει το «CNBC», παρά το γεγονός ότι το ενδιαφέρον αυτή την εβδομάδα μονοπωλούν οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αυτή η ψηφοφορία δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή από κανένα από τα πιο υπαρξιακά ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι και εμπίπτουν σε τρεις, ευρείες κατηγορίες: την σταθερά αργή οικονομική ανάπτυξη, τη μείωση της παγκόσμιας επιρροής και την κοινότυπη και στερούμενη ενθουσιασμού πολιτική ηγεσία.
Τα καλά νέα είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και πολίτες μπορούν να διαχειριστούν και τους τρεις αυτούς κινδύνους και οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσαν να βοηθήσουν περισσότερο από ό,τι να βλάψουν, δημιουργώντας μια δημοκρατικότερη δυναμική και έναν πραγματικά ευρωπαϊκό οργανισμό που να είναι πιο κοντά στους ψηφοφόρους του.
Τα κακά νέα είναι ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες και πολίτες εξακολουθούν να ζουν σε άρνηση, ανεπαρκώς ενήμεροι για την «ευθραυστότητα» των ιστορικών τους επιτευγμάτων και ανεπαρκώς παρακινημένοι να λάβουν τις αποφάσεις που θα μπορούσαν να «χτίσουν» στα 74 χρόνια ευρωπαϊκής ειρήνης και προόδου.
Ακόμη χειρότερα, λίγοι από την αμερικανική κυβέρνηση –και λιγότερο από όλους ο ίδιος ο πρόεδρος Donald Trump- είναι πρόθυμοι να δηλώσουν δυνατά και δημοσίως ότι η σημερινή Ευρώπη είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της εξωτερικής πολιτικής στην αμερικανική ιστορία, έχοντας επιτευχθεί με σημαντικό κόστος αίματος και χρήματος μέσα από δύο παγκόσμιους πολέμους και τον Ψυχρό Πόλεμο που ακολούθησε.
Σπανίως υπήρξαν μεγαλύτεροι οι κίνδυνοι για τις σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, καθώς εισερχόμαστε σε μια νέα και εντεινόμενη περίοδο μεγάλου ανταγωνισμού για την εξουσία.
Αντιμετωπίζουμε ένα ιστορικό σημείο καμπής τόσο σημαντικό όσο το 1919, το 1945 και το 1989 και, όπως τότε, η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο ενός παγκόσμιου διαγωνισμού και οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ένας αποφασιστικός παράγοντας στον τρόπο με τον οποίο αυτός εκτυλίσσεται.
Οποιεσδήποτε προκλήσεις αντιμετωπίζει η Δύση στον 21ο αιώνα -ιδεολογικές, οικονομικές, τεχνολογικές και γεωπολιτικές- όλες αναδύονται με πλήρη ισχύ στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Όπως έχει υποστηρίξει ο George Soros, «η Ευρώπη υπνοβατεί στη λήθη και οι Ευρωπαίοι πρέπει να ξυπνήσουν πριν είναι πολύ αργά.
Εάν δεν το πράξουν, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να ακολουθήσει την πορεία της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Ούτε οι ηγέτες μας ούτε οι απλοί πολίτες φαίνεται να καταλαβαίνουν ότι βιώνουμε μια επαναστατική στιγμή, ότι το φάσμα των δυνατοτήτων είναι πολύ ευρύ και ότι το τελικό αποτέλεσμα είναι επομένως εξαιρετικά αβέβαιο».
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο συντάκτης του CNBC, το ευρωπαϊκό εγχείρημα, στην ηλικία των 74 ετών, είναι πιο ισχυρό και ανθεκτικό από ό,τι αναγνωρίζουν οι δογματιστές.
Πράγματι, ακόμη και εάν πολλοί ανησυχούν ότι τα ευρωσκεπτικιστικά και εθνικιστικά κόμματα θα ενδυναμωθούν στις εκλογές του σαββατοκύριακου, τα ακροδεξιά λαϊκίστικα κόμματα, εκτός από εκείνο του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν πλέον απομακρυνθεί από την αναζήτηση μιας διεξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πλέον θέλουν να την αλλάξουν από μέσα.
Αυτή η ψηφοφορία είναι ίσως η πιο αληθινά ευρωπαϊκή στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ιδεολογικές γραμμές μάχης που ξεκινούν πέρα από τα εθνικά σύνορα.
Το αποτέλεσμα είναι πιθανό να είναι ένα πιο κατεκερματισμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με πιο έντονες διαφωνίες.
Ωστόσο, ταυτόχρονα θα αποτελεί μια πιο δημοκρατική δυναμική, ένα πολιτικό και πανευρωπαϊκό κοινοβούλιο το οποίο θα αντικατοπτρίζει περισσότερο τις προτιμήσεις των εθνικών εκλογέων και, κατά συνέπεια, θα μπορούσε να αυξήσει την εμπιστοσύνη στην ΕΕ.
Αυτό όμως θα συμβεί μόνο εάν αυτοί και οι εθνικοί πολιτικοί ηγέτες ασχοληθούν με τα τρία ευρεία θέματα που αναφέρονται παραπάνω.

Αργή οικονομική ανάπτυξη

Δεν είναι περίεργο που οι λαϊκιστές κερδίζουν έδαφος έναντι των καθιερωμένων κομμάτων που έχουν αποτύχει να φέρουν αποτελέσματα.
Εάν το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά την τελευταία δεκαετία ήταν μετοχή, δεν θα θέλατε να την αγοράσετε.
Η οικονομική παραγωγή της Ευρωζώνης το 2017 ήταν χαμηλότερη από ό,τι το 2009, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Συγκριτικά, το ΑΕΠ της Κίνας κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 139%, το ΑΕΠ της Ινδίας κατά 96% και των ΗΠΑ κατά 34%.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μειώσει την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του 2019 στην Ευρωζώνη στο 1,2%, από ένα ήδη αμελητέο 1,9% -λόγω ανησυχιών για την οικονομία της Γερμανίας.
«Και υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τα χειρότερα θα έρθουν», ισχυρίζεται η Ana Palacio, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας.
«Τα επίπεδα του χρέους αυξάνονται γρήγορα και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει επανεκκινήσει μέτρα τόνωσης για την αντιμετώπιση της ύφεσης», προσθέτει.
Σε αντίθεση με την οικονομική κρίση πριν από μια δεκαετία, όπου τα προβλήματα είχαν επικεντρωθεί στη νότια Ευρώπη, αυτό αναμένεται να πλήξει γενικά την Ευρωζώνη και, πιο επικίνδυνα, τη Γερμανία.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση μόλις που κατάφερε να επιβιώσει της πρώτης κρίσης», τονίζει η Palacio.
«Μια ύφεση που πλήττει τον πυρήνα της ΕΕ θα ισοδυναμούσε με σοβαρή, ακόμη και υπαρξιακή απειλή», προειδοποιεί η ίδια.

Η μείωση της παγκόσμιας επιρροής της Ευρώπης

Η ΕΕ δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στον νέο κόσμο του μεγάλου ανταγωνισμού εξουσίας, κι έτσι κινδυνεύει να αποτελεί έναν λιγότερο σημαντικό παγκόσμιο παράγοντα –ένα αντικείμενο διεθνών σχέσεων και όχι θέμα.
«Η ΕΕ βρίσκεται σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από μεγάλες ανταγωνιστικές δυνάμεις, από την κινεζική αυτοπεποίθηση και από την ρεβιζιονιστική αντιπολίτευση της Ρωσίας», λέει ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας Carl Bildt.
«Ακόμη χειρότερα, αντιμετωπίζοντας αυτές τις απειλές, δεν μπορεί πλέον να υπολογίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες ως έναν άνευ όρων φίλο ή σύμμαχο», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο Bildt, ένας από τους κορυφαίους στρατηγικούς στοχαστές της Ευρώπης, λέει ακόμη:
«Η ΕΕ πρέπει τώρα να επιλέξει μεταξύ της εξασφάλισης της δικής της θέσης στην παγκόσμια σκηνή και του να καθιερωθεί ως μια παιδική χαρά για άλλες δυνάμεις.
Αυτή είναι μια στρατηγική απόφαση της πρώτης γραμμής - όλες οι άλλες πολιτικές επιλογές θα προκύψουν από αυτήν».

Αδιάφορη ηγεσία

Με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Angela Merkel, να βγαίνει από το πεδίο, με τα ευρωπαϊκά οράματα του Γάλλου προέδρου, Emmanuel Macron, να βουλάζουν σε μια θάλασσα από κίτρινα γιλέκα και δεδομένων των σημερινών υποψηφίων για κορυφαίες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πού θα αναδυθούν οι ηγέτες που θα μεταρρυθμίσουν και θα αναπροσανατολίσουν την Ευρώπη για τις μελλοντικές προκλήσεις.
Η ήπειρος που έδωσε στον κόσμο τον Τριακονταετή Πόλεμο, μια ντουζίνα χρόνια Ναπολεόντειων πολέμων και στη συνέχεια δύο παγκόσμιους πολέμους, δεν φαίνεται να είναι έτοιμη να αυτοκαταστραφεί και πάλι σε αυτή την κλίμακα.
Ωστόσο, οι ελπίδες των τελευταίων επτά δεκαετιών επίσης εξασθενούν.
Η Ευρώπη, με την κρίσιμη βοήθεια των ΗΠΑ, εξασφάλισε την ειρήνη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και αναβάθμισε τα θεσμικά της όργανα και την ατζέντα της, μένοντας ισχυρή εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης μέσω του Ψυχρού Πολέμου.
Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, μετέτρεψε σε νέες δημοκρατίες 11 πρώην κομμουνιστικές χώρες.
Τα χρόνια μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ήταν χρόνια αυτοπεποίθησης που έκαναν πολλούς να πιστέψουν, λέει ο Bildt, ότι το μοντέλο της ΕΕ «θα οδηγούσε σε μια πιο σταθερή διακυβέρνηση για ολόκληρο τον κόσμο».
Προς το παρόν, ωστόσο, πρέπει να δοθεί έμφαση στη διάσωση της καλύτερης ιστορίας που έχει γνωρίσει η Ευρώπη.
Εξάλλου, η ιστορία μας έχει διδάξει επίσης πόσο δαπανηρό είναι να ξαναχτίσουμε μια κατεστραμμένη Ευρώπη.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης