Strategic Culture: Μπορεί η Ιαπωνία να ενταχθεί στην πολυπολική επανάσταση ή ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ θα τη σταματήσει;

Οι σχέσεις μεταξύ Ιαπωνίας και Ρωσίας υπήρξαν από καιρό αντικείμενο συζήτησης στους κύκλους των διεθνών σχέσεων αναφέρει σε ανάλυσή του το think tank Strategic Culture Foundation.
Οι συναντήσεις μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Abe και του ρώσου Προέδρου Putin συνεχίζονται εδώ και χρόνια, όμως η κατάσταση σχετικά με τη συνθήκη ειρήνης μεταξύ των δύο χωρών, που δεν υπεγράφει ποτέ μετά την ολοκλήρωση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, είναι δύσκολο να επιλυθεί.
Ενώ οι συζητήσεις φαίνεται να αφορούν το καθεστώς των νησιών Kuril, στην πραγματικότητα είναι πιο βαθιές, καλύπτοντας το ρόλο που διαδραματίζουν η Ιαπωνία και η Ρωσία στην Ασία, ιδίως όσον αφορά τις άλλες δύο περιφερειακές υπερδυνάμεις, συγκεκριμένα την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Vladimir Putin και ο Shinzo Abe συναντήθηκαν 25 φορές σε διάστημα πέντε ετών, κατά μέσο όρο πέντε συναντήσεις ετησίως, κάθε δυόμισι μήνες.
Μια τέτοια ενεργός σχέση όχι μόνο καταδεικνύει την εγγύτητα μεταξύ των δύο ηγετών, αλλά και τη δυσκολία τους στην προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας για την επίλυση της μακρόχρονης εδαφικής διαμάχης γύρω από τα νησιά Kuril.
Είναι προφανές ότι η Μόσχα δεν έχει την πρόθεση να παραιτηθεί από την κυριαρχία της στα νησιά, δεδομένης κυρίως της γεωστρατηγικής σημασίας της πόλης του Βλαδιβοστόκ.
Αυτή η σημαντική ρωσική πόλη φιλοξενεί τον στόλο του Ειρηνικού της Ρωσίας. και όταν κάποιος κοιτάξει τον χάρτη, είναι εύκολο να καταλάβουμε τη σημασία των νησιών Kuril.
Αν αυτά τα νησιά στρατιωτικοποιηθούν εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τότε θα μπορούσαν να εμποδίσουν αποτελεσματικά την πρόσβαση του ρωσικού στόλου στον Ειρηνικό.
Η Μόσχα αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα με τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας, όπου χρειάζεται να περιηγηθεί στα Τουρκικά Στενά για να φτάσει στη Μεσόγειο.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον στόλο της Βαλτικής, που βρίσκεται στην Αγία Πετρούπολη και στο Καλίνινγκραντ, ενώ τα ρωσικά ναυτικά πλοία πρέπει να ταξιδεύουν μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας, αν έρχονται από την Αγία Πετρούπολη και στη συνέχεια μέσω των στενών της Δανίας, μεταξύ Σουηδίας και Δανίας, Ατλαντικός Ωκεανός.
Για στρατιωτικούς και στρατηγικούς λόγους, η απρόσκοπτη πρόσβαση στους ωκεανούς είναι απόλυτη ανάγκη για μια μεγάλη δύναμη όπως η Ρωσική Ομοσπονδία. η σημασία της θέσης του Βόρειου Στόλου στο Severomorsk και της ναυτικής βάσης στο Tartus της Συρίας, η οποία επιτρέπει στην Μόσχα να έχει πρόσβαση στον Ατλαντικό και στις Μεσόγειες Θάλασσες χωρίς να χρειάζεται να ανησυχεί για την Τουρκία ή τις σκανδιναβικές χώρες απέναντι Αγία Πετρούπολη και Καλίνινγκραντ.
Το ερώτημα είναι πιο περίπλοκο όσον αφορά το Βλαδιβοστόκ, δεδομένου ότι η Ρωσία έχει ελάχιστη επιλογή από το να ταξιδέψει μέσω των νησιών Kuril για να αποκτήσει πρόσβαση στον Ειρηνικό Ωκεανό, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για τη Μόσχα να διατηρήσει τον έλεγχο των νησιών αυτών.
Αφήνοντας κατά μέρος τα ιστορικά αποτελέσματα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία απέδωσαν στην Ρωσική Ομοσπονδία πλήρη κυριαρχία επί των εν λόγω νησιών, σήμερα η διαμάχη αυτή εμποδίζει τις δύο χώρες να εμβαθύνουν περαιτέρω τους οικονομικούς και μάλιστα πολιτικούς τους δεσμούς.
Ο Putin επανέλαβε επανειλημμένα στον Abe την ανάγκη και για τις δύο χώρες να υπογράψουν την ειρηνευτική συμφωνία και να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τα αμφισβητούμενα νησιά.
Ο Putin πρότεινε την αμοιβαία χρήση των νησιών από την Ιαπωνία και τη Ρωσία όσον αφορά τους λιμένες και το ελεύθερο εμπόριο αγαθών και μάλιστα πρότεινε την έκδοση διπλού διαβατηρίου στους πολίτες των νησιών προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη ελευθερία κινήσεων.
Κάθε φορά που συναντιούνται ο Abe και ο Putin, οι Ρώσοι προβάλλουν αρκετές υπερβολές που βλέπουν μόνο τους Ιάπωνες ομολόγους τους να απαντούν με τόσο απαράδεκτες προτάσεις όπως η επιστροφή κυριαρχίας σε ολόκληρο το νησί Habomai, Shikotan, Kunashir και Iturup (όπως είναι γνωστό στην Ιαπωνία).
Η ρωσική διπλωματία προσπάθησε ακόμη να χωρίσει το ζήτημα των νησιών από την ειρηνευτική συμφωνία μετά το Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ Τόκιο και Μόσχα, προκειμένου να επιταχυνθεί μία από τις κρίσιμες πτυχές στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Ειδικότερα, η Abe προτιμά να χρησιμοποιεί το ζήτημα των Νήσων Kuril και τη συνθήκη ειρήνης ως μέσο εξισορρόπησης μεταξύ διαφόρων περιφερειακών δυνάμεων.
Η South China Morning Post, αναδεικνύει τις τελευταίες εξελίξεις μεταξύ του ρωσικού και του ιαπωνικού πρωθυπουργού: Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Shinzo Abe προκάλεσε αγανάκτηση στη Μόσχα όταν μίλησε για την ανάγκη να βοηθηθούν οι Ρώσοι στα νησιά «να δεχτούν και να κατανοήσουν ότι η κυριαρχία των σπιτιών τους θα αλλάξει τα χέρια».
Εκτός από τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας της Ρωσίας που περιβάλλουν τον Στόλο του Ειρηνικού, υπάρχει μια σημαντική πτυχή των σχέσεων Ιαπωνίας-Ρωσίας που πρέπει να αναφερθεί.
Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά 18% το 2018 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φθάνοντας σχεδόν τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτό, σε ένα περιβάλλον όπου πολλές συμφωνίες δεν επικυρώνονται λόγω έλλειψης ειρηνευτικής συμφωνίας, περιορίζει σοβαρά τη συνεργασία σε ορισμένους στρατηγικούς τομείς.
Υπάρχει επίσης η περιφερειακή και παγκόσμια πτυχή αυτής της σχέσης, η οποία έχει μεγάλη σημασία για διάφορους λόγους.
Πρώτον, η γεωγραφική θέση των δύο χωρών καθορίζει την επιρροή τους στην ασιατική περιοχή, η οποία πρόκειται να αποτελέσει το κέντρο βαρύτητας για τη γεωπολιτική στον 21ο αιώνα.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι προνομιακές σχέσεις που έχει το Τόκιο με την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα με το Πεκίνο αντίστοιχα.
Για να κατανοήσουμε πλήρως την εξέλιξη της πολυπολικής εξέλιξης, φαίνεται ότι το τετράπλευρο σενάριο που αφορά την Ιαπωνία, τη Ρωσία, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι το καταλληλότερο.
Η κίνηση της Ουάσινγκτον να εγκαταλείψει την εταιρική σχέση μεταξύ των χωρών του Ειρηνικού και να επιβάλει κυρώσεις και δασμούς στους συμμάχους και τους εχθρούς της, έχει αφήσει λίγα όπλα στην Ιαπωνία για να αντισταθμίσει το οικονομικό βάρος της Κίνας, αναγκάζοντας έτσι τον Abe να ξεκινήσει εποικοδομητικό διάλογο με τον Xi Jinping.
Οι πρόσφατες συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών έθεσαν τα θεμέλια για μια μελλοντική οικονομική συνεργασία που μέχρι πριν από μερικά χρόνια φαινόταν πρακτικά αδιανόητη.
Η πρόοδος που σημειώθηκε μεταξύ των δύο αντίπαλων δυνάμεων της Ιαπωνίας και της Κίνας ώθησε τον Putin και τη ρωσική διπλωματία να επιτύχουν ισχυρή οικονομική συνεργασία για το μέλλον.
Για το σκοπό αυτό, το Ανατολικό Οικονομικό Φόρουμ που πραγματοποιήθηκε στο Βλαδιβοστόκ είδε τη συμμετοχή του Abe και του Xi Jinping, μαζί με τον Putin, με στόχο να επαναβεβαιωθεί πως η συνεργασία και η οικονομική ανάπτυξη είναι ένας εφικτός στόχος για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Ο Abe δήλωσε πως «θα προωθήσουμε τους διμερείς δεσμούς σε ένα νέο στάδιο ώστε να οικοδομήσουμε ένα θεμέλιο για την ειρήνη και την ευημερία στη βορειοανατολική Ασία», εκφράζοντας τις προθέσεις των τριών ηγετών να προωθήσουν μια αμοιβαία επωφελής συνεργασία.
Η Ουάσινγκτον, ως συνήθως, είναι ο ελέφαντας στην αίθουσα, που τώρα υποβιβάζεται σε ένα παρελθόν, όπου η υπερδύναμη έπαιρνε τις αποφάσεις και οι άλλοι υπάκουαν.
Από την μονοπολική προοπτική της Ουάσιγκτον, η προσέγγιση μεταξύ Ρωσίας και Κίνας θεωρείται εφιάλτης, για να μην αναφέρουμε τον διάλογο της Ιαπωνίας με τη Ρωσία για μια ειρηνευτική συνθήκη.
Ο Abe φαίνεται να έχει υιοθετήσει το διφορούμενο στυλ του Erdogan, έτοιμο να εξισορροπήσει τον εαυτό του με πολλαπλές δυνάμεις για να αποκομίσει το μεγαλύτερο πλεονέκτημα για την Ιαπωνία.
Είναι μια στρατηγική που συχνά δεν πληρώνει και στην πραγματικότητα μπορεί μόνο να καταλήξει να εξημερώσει τα υπόλοιπα μέρη.
Η Ιαπωνία, όπως και οι Ευρωπαίοι, θα πρέπει να εγκαταλείψουν την αδικαιολόγητη εκτίμησή της στις Ηνωμένες Πολιτείες και το συνοδευτικό καθεστώς ως αποικιακό φυλάκιο.
Η επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης ειρηνικών και καρποφόρων σχέσεων με γείτονες όπως η Ρωσία και η Κίνα πρέπει να υπερισχύουν της επιθυμίας της Ουάσινγκτον να τις σαμποτάρει.
Η αναδυόμενη διεθνής πολυπολική πραγματικότητα βασίζεται στον διάλογο, τη συνεργασία, την ανάπτυξη, τον αμοιβαίο σεβασμό και την αποτροπή.
Η ασιατική περιοχή είναι ο τόπος όπου θα διασταυρώνονται σημαντικά συμφέροντα περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων στο άμεσο μέλλον.
Η ανάγκη της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας να αποφύγουν τις διαφορές τους και τις αντιφατικές στρατηγικές τους θα καταστεί επιτακτική, καθώς η Ουάσινγκτον αποδεικνύει την ετοιμότητά της να επιδεινώσει τις υπάρχουσες διαφορές για λόγους πρόληψης της περιφερειακής ολοκλήρωσης σε ένα πολυπολικό πλαίσιο.
Η προοπτική μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ιαπωνίας αποτελεί το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά απαιτεί επίσης ισχυρό πνεύμα ανεξαρτησίας για να αντισταθεί στην Ουάσινγκτον.
Οι εμπορικές πολιτικές που εφαρμόζει ο Trump και η προσέγγισή του στις διεθνείς σχέσεις, προσφέρουν στους συμμάχους της Ουάσιγκτον, όπως το Τόκιο, την ευκαιρία να προωθήσουν μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική χωρίς τις επιρροές της Ουάσινγκτον.
Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί ήδη σε τέτοιες εμπορικές συνεργασίες όπως εκείνες που αφορούν την Huawei και σε τέτοιους τεχνολογικούς τομείς όπως εκείνους που αφορούν την τεχνολογία 5G.

www.bankingnews.gr