Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Bruegel: Καλή λύση μια κοινή bad bank για τις ελληνικές τράπεζες... αλλά πιθανόν θα δημιουργηθούν νέες κεφαλαιακές ανάγκες

tags :
Bruegel: Καλή λύση μια κοινή bad bank για τις ελληνικές τράπεζες... αλλά πιθανόν θα δημιουργηθούν νέες κεφαλαιακές ανάγκες
Η Ελλάδα παραμένει ένα κρίσιμο πεδίο δοκιμών στη στρατηγική της Ευρωζώνης για την «μείωση του κινδύνου», σύμφωνα με το Bruegel
Υπέρ της πρότασης της Τράπεζας της Ελλάδος, για τη δημιουργία ενός κοινού για όλες τις ελληνικές τράπεζες οχήματος ειδικού σκοπού (SPV), τάσσεται το ινστιτούτο Bruegel, καθώς όπως εκτιμά το όχημα μπορεί να δομήσει χαρτοφυλάκια που είναι πιο ελκυστικά για τους επενδυτές από ό, τι θα έκανε κάθε τράπεζα ξεχωριστά.
Επίσης, θα μπορούσαν να ξεπεραστούν τα προβλήματα συντονισμού σε δανειολήπτες που είναι εκτεθειμένοι σε προβληματικά δάνεια από διάφορες τράπεζες.
Όπως σημειώνει το Bruegel, με 90 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) στα τέλη του 2018, που ισοδυναμεί με το 43% του συνόλου των δανείων, η Ελλάδα παραμένει ένα κρίσιμο πεδίο δοκιμών στη στρατηγική της Ευρωζώνης για την «μείωση του κινδύνου».
Άλλωστε, το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις ελληνικές τράπεζες ήταν ένα πρώιμο και εξαιρετικά ορατό αποτέλεσμα της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης στη χώρα.
Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξήθηκε έως το 47% στα μέσα του 2017, το υψηλότερο στην ΕΕ, με τον ESM να αναγνωρίζει ότι η εκτεταμένη ύφεση ήταν η βασική αιτία των προβλημάτων του τραπεζικού τομέα.
Επίσης, ο ηθικός κίνδυνος (moral hazard) που ενισχύθηκε από το πλέγμα προστασίας του οφειλέτη έπαιξε επίσης ρόλο.
Κατά τη διάρκεια των δύο ετών μέχρι τα μέσα του 2018 το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε κατά πάνω από 20 δισ. ευρώ, κυρίως μέσω διαγραφών.
Σε αυτό το μέτωπο, και στο πλαίσιο του προγράμματος ESM, διάφορα μέτρα βελτίωσαν επίσης την προοπτική για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων:
- ο εξωδικαστικός μηχανισμός αναδιάρθρωσης του χρέους
- η μεταρρύθμιση του καθεστώτος αφερεγγυότητας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις
- η επιτάχυνση της πώλησης των collaterals σε ανεξόφλητα δάνεια μέσω ηλεκτρονικών δημοπρασιών
- η απλούστευση της πώλησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω της απελευθέρωσης του καθεστώτος
Επίσης, οι ελληνικές τράπεζες έθεσαν φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ υπήρξε και ένα παρόμοιο πλαίσιο από την Τράπεζα της Ελλάδος για τις μικρότερες τράπεζες.
Οι δείκτες NPL αναμένεται επομένως να μειωθούν στο 35% κατά το τέλος του τρέχοντος έτους, και ενδεχομένως στο 20% μέχρι το τέλος του 2021.
Παράλληλα, σχεδιάζονται κάποιες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα βοηθήσουν στην επίτευξη της αρκετά μεγάλης μείωσης που προβλέπουν οι στόχοι.
Ως εκ τούτου, συζητούνται δύο πιο ευρείες λύσεις.

Μια κοινή "κακή τράπεζα"

Η ΤτΕ, στα τέλη Νοεμβρίου, πρότεινε ένα καθεστώς βάσει του οποίου θα δημιουργηθεί ένας ιδιωτικός φορέας ειδικού σκοπού (SPV).
Πρόκειται για μια κακή τράπεζα, η οποία θα αποκτούσε σχεδόν το ήμισυ των NPLs από τις τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές από τις προηγούμενες εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως αυτές στην Ιρλανδία και την Ισπανία.
Πρώτον, η νέα οντότητα θα πρέπει να αποκτήσει διαφορετικούς τύπους περιουσιακών, συμπεριλαμβανομένων των προβληματικότερων ΜΜΕ και στεγαστικών δανείων, όπου η κακή στοχοθετημένη προστασία των δανειοληπτών αποτελεί μεγάλο πρόβλημα.
Σε αντίθεση με τις άλλες χώρες, η καθυστέρηση στην εξυπηρέτηση των δανείων στην Ελλάδα κατανέμεται εξίσου μεταξύ των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Εάν μεταφερθεί ένα ευρύ φάσμα τύπων περιουσιακών στοιχείων, αυτό θα περιόριζε την ικανότητα αναδιάρθρωσης και αναγκαστικής εκτέλεσης από τη νέα οντότητα ή στους συμβεβλημένους φορείς παροχής υπηρεσιών.
Δεύτερον, η κεφαλαιακή βάση της νέας οντότητας θα αποτελείται κατά μεγάλο μέρος από τις αποκαλούμενες «αναβαλλόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις» (DTC).
Αυτές θα μεταφερθούν από τις τράπεζες για να καλύψουν τη διαφορά μεταξύ των καθαρών λογιστικών αξιών (μετά από προβλέψεις) και των αγοραίων τιμών (που θα βασίζονται σε προηγούμενες αναθεωρήσεις των στοιχείων ενεργητικού).
Οι κωδικοί DTC εγκρίθηκαν από την Επιτροπή ως μορφή τραπεζικού κεφαλαίου στο πλαίσιο διαδικασιών κρατικών ενισχύσεων, αλλά θα απαιτηθεί πρόσθετη νομοθεσία για να καταστούν κατάλληλες ως κεφαλαιακή βάση για τη νέα οντότητα.
Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες θα πρέπει να ξαναχτίσουν την κεφαλαιακή τους κάλυψη μετά τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων.
Τέλος, η απόκτηση περιουσιακών στοιχείων από τις τράπεζες από το SPV θα χρηματοδοτηθεί μέσω της έκδοσης τιτλοποιημένων ομολόγων που θα υποστηρίζονται από το απόθεμα των NPLs.
Το μερίδιο των τίτλων χαμηλότερης ποιότητας θα αγοραζόταν από τις συμμετέχουσες τράπεζες και το ελληνικό κράτος, ενώ άλλες θα πωλούνταν στην αγορά.
Αυτό θα διασφαλίζει τον ιδιωτικό χαρακτήρα αυτής της οντότητας, αν και θεωρεί δεδομένη την όρεξη για δομημένα χρηματοπιστωτικά μέσα.
Τα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν τη βάση αυτών των τίτλων θα είναι δύσκολο να εκτιμηθούν και να συγκεντρωθούν σε διάφορες κατηγορίες δανείων, ενώ ακόμη και οι ίδιες οι τράπεζες λειτουργούν με διαφορετικά εσωτερικά πρότυπα.
Για να επιτευχθεί ο στόχος των παραπάνω για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, μια πώληση θα πρέπει να συνεπάγεται σχεδόν πλήρη μεταβίβαση των κινδύνων.

Ένα κυβερνητικό σύστημα εγγύησης

Ένα εναλλακτικό σύστημα που εξετάζει η κυβέρνηση είναι η δημιουργία μιας σειράς SPV για καθεμία από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, οι οποίες θα αγοράζαν χαρτοφυλάκια NPL που θα χρηματοδοτούνταν από την πώληση εξασφαλισμένων τίτλων σε ιδιώτες επενδυτές.
Μόνο οι senior τίτλοι θα είναι εγγυημένοι από την κυβέρνηση, ενώ ένα αρκετά μεγάλο μερίδιο τίτλων από τα πιο ριψοκίνδυνα assets θα πουληθεί σε άλλους επενδυτές (μόνο τότε τα χαρτοφυλάκια NPL δεν θα χρειάζονται πλέον κεφαλαιακή κάλυψη από την τράπεζα).
Η πρόταση αυτή είναι πολύ παρόμοια με το ιταλικό σύστημα «GACS», το οποίο το 2016 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά από συζητήσεις σχετικά με το σχέδιο «κακής τράπεζας» στην Ιταλία.
Η βασική ιδέα τόσο των ιταλικών όσο και των ελληνικών καθεστώτων εγγυήσεων είναι ότι η κυβερνητική υποστήριξη συμβάλλει στη γεφύρωση του μεγάλου χάσματος ανάμεσα στην τιμολόγηση των χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων που πωλούνται από τις τράπεζες και στις τιμές που προσφέρουν σήμερα οι επενδυτές στις αγορές.
Επειδή αυτή η κρατική εγγύηση θα επιστραφεί από τις τράπεζες σε όρους της αγοράς, αυτό δεν θεωρηθείται κρατική ενίσχυση.

Απαιτείται πρόσθετη αναδιάρθρωση χρέους

Σε αντίθεση με άλλες χώρες κρίσης της ευρωζώνης, κυρίως την Ιταλία, υπήρξαν μόνο λίγες πωλήσεις NPL από τις τράπεζες στην Ελλάδα.
Επίσης, από τα μέσα του 2018 το ποσοστό με το οποίο οι οφειλέτες αθέτησαν τις υποχρεώσεις τους εξακολουθεί να υπερβαίνει το ρυθμό με τον οποίο τα δάνεια επέστρεψαν σε βιώσιμη και καλή απόδοση.
Και οι δύο προτάσεις θα μπορούσαν να επιτύχουν τη μετατόπιση των μεγάλων αποθεμάτων επισφαλών δανείων σε νομικά χωριστές οντότητες, με αποτέλεσμα την ελευθέρωση του τραπεζικού κεφαλαίου και της ικανότητας χορήγησης νέων δανείων.
Και οι δύο έχουν σχεδιαστεί με βάση τους περιορισμούς της ΕΕ στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, πράγμα που θα μπορούσε να είναι ένα πρόβλημα όταν τα δάνεια μεταφέρονται σε αγοραίες αξίες.
Θα μπορούσαν επίσης να τονώσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών για περιουσιακά στοιχεία τα οποία εγγενώς στερούνται διαφάνειας, εκτίθενται σε πολιτικές παρεμβάσεις στην αναδιάρθρωση και εξαρτώνται από την έκβαση των δικαστικών διαδικασιών σε μια μη αποτελεσματική δικαστική εξουσία.
Η χρηματοπιστωτική μηχανική των δανείων που είναι σε αδυναμία πληρωμής ή σε δικαστικές διαδικασίες και τα οποία προέρχονται από διαφορετικές τράπεζες και κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων θα αποτελούσε πρόκληση.
Η πρόταση της ΤτΕ για τη δημιουργία κοινού SPV θα δημιουργήσει χώρο ώστε αυτό να δομήσει χαρτοφυλάκια που είναι πιο ελκυστικά για τους επενδυτές από ό, τι εκείνες των επιμέρους τραπεζών, και θα μπορούσαν να ξεπεραστούν τα προβλήματα συντονισμού όταν είναι σε αθέτηση δανειολήπτες εκτεθειμένοι σε δάνεια από διάφορες τράπεζες.
Επίσης, οι ανεξάρτητοι πράκτορες εξυπηρέτησης δανείων θα μπορούσαν να επιβάλουν πιο αποτελεσματικές λύσεις αναδιάρθρωσης.
Η Ελλάδα έχει ένα σημαντικό πρόβλημα με τις «εταιρείες ζόμπι» - εταιρείες που είναι ζημιογόνες και υπερχρεωμένες και οι οποίες είναι απίθανο να ανακάμψουν μετά από οποιαδήποτε περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους.
Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί ένας νέος οργανισμός που θα διαχειριστεί αυτές τις περιπτώσεις.
Σε επιχειρήσεις που είναι δυνητικά βιώσιμες, πολλές από τις ίδιες τις λύσεις αναδιάρθρωσης των τραπεζών φαίνεται να έχουν αποτύχει.
Ένας κοινός θεσμός μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός στις προσπάθειες αναδιάρθρωσης.
Αλλά αυτό θα απαιτήσει αρκετούς παραμέτρους, και ίσως πρόσθετα κεφάλαια.
Η άλλη πρόταση προβλέπει μια σειρά συναλλαγών από μεμονωμένες τράπεζες.
Αυτό θα προσφέρει πιο διαφανή περιουσιακά στοιχεία στους επενδυτές και θα μπορούσε να γίνει με την απόφαση της ΕΕ.
Οι κρατικές εγγυήσεις των χαρτοφυλακίων θα είναι πιθανώς δαπανηρή, καθώς το ελληνικό κράτος παραμένει κάτω από το επενδυτικό επίπεδο.
Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια λογική συμπληρωματική λύση για τη δημιουργία περαιτέρω επενδυτικής ζήτησης, ιδίως για δάνεια που ήδη βρίσκονται σε δικαστική διαδικασία.
Όπως καταλήγει το Bruegel, η έλλειψη τραπεζικού κεφαλαίου για την περαιτέρω μείωση της αξίας του ενεργητικού είναι ο μεγάλος περιορισμός στην αντιμετώπιση του προβληματικού ιδιωτικού χρέους στην Ελλάδα.
Η κρατική στήριξη για ένα σχέδιο που δεσμεύει τους ιδιώτες επενδυτές σε αυτή τη διαδικασία μπορεί να γεφυρώσει ορισμένες δυσλειτουργίες της αγοράς που είναι εγγενείς στην αντιμετώπιση των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων, αν και η ικανότητα του κράτους να επεκτείνει τις εγγυήσεις είναι περιορισμένη.
Ένα ενιαίο ίδρυμα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που υποστηρίζεται από κοινού από τις κυριότερες τράπεζες θα αποτελούσε πολύτιμη προσθήκη στη διαδικασία αντιμετώπισης του προβληματικού ιδιωτικού χρέους.
Μόνο ορισμένοι τύποι περιουσιακών στοιχείων που είναι κατάλληλοι για αναδιαρθρώσεις θα παραμείνουν στις τράπεζες.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης