Τόσο η Fed όσο και η κυβέρνηση των ΗΠΑ εάν μία νέα ύφεση καταφθάσει για παράδειγμα το 2020 δεν θα μπορέσουν να την αντιμετωπίσουν
Τις αιτίες για τις οποίες οι κορυφαίοι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες σημειώνουν σημαντικές απώλειες από την αρχή του 2018 εξετάζει με άρθρο του στο Project Syndicate, ο Martin Feldstein, καθηγητής στο Harvard University.
Όπως σημειώνει ότι δείκτης S&P 500 έχει εμφανίσει έντονες διακυμάνσεις από την αρχή του 2018, ενώ σήμερα βρίσκεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με αυτά που ξεκίνησε το έτος.
Ο δείκτης είναι πρακτικά αμετάβλητος, καθώς από τη μία πλευρά έχει υπάρξει αύξηση των κερδών ανά μετοχή και από την άλλη πτώση 12% του P/E.
Ταυτόχρονα το P/E είναι αυτή τη στιγμή 40% υψηλότερο σε σύγκριση με τον μέσο ιστορικό όρο.
Αιτία γι’ αυτήν την πορεία τα πολύ χαμηλά επιτόκια στις ΗΠΑ.
Όμως η Fed έχει ξεκινήσει την αύξηση των επιτοκίων κάτι που καθιστά παραδοσιακά λιγότερο ελκυστικές τις μετοχές.
Την ίδια ώρα η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου έχει διπλασιαστεί την τελευταία 2ετία.
Βρίσκεται, όμως, λίγο πάνω από το 3% επίπεδο το οποίο δεν μπορεί να θεωρηθεί υψηλό, καθώς είναι οριακά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο επίπεδο του πληθωρισμού, ο οποίος βρέθηκε κατά μέσο όρο στο 2,9% τους τελευταίους 12 μήνες.
Τρεις είναι οι δυνάμεις, σύμφωνα πάντα με τον Feldstein που θα οδηγήσουν σε αύξηση του μακροπρόθεσμου επιτοκίου.
Πρώτον, η Fed αυξάνει τα επιτόκια, με το βασικό εξ αυτών να φθάσει στο 3,5% έως το τέλος του 2020.
Δεύτερον, τα πολύ μεγάλα προβλεπόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα θα προκαλέσουν αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων προκειμένου να ωθήσουν τους επενδυτές να απορροφήσουν τον αυξημένο όγκο του δημόσιου χρέους.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, ο όγκος του δημόσιου χρέους θα αυξηθεί από περίπου 15 τρισεκατομμύρια δολάρια τώρα σε σχεδόν 30 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Τρίτον, το πολύ χαμηλό και μειούμενο ποσοστό ανεργίας θα προκαλέσει επιτάχυνση του πληθωρισμού.
Οι επενδυτές θα απαιτήσουν υψηλότερες αποδόσεις σε ομόλογα για να αντισταθμίσουν την προκύπτουσα απώλεια αγοραστικής δύναμης.
Δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου φθάσει και το 5% τα επόμενα χρόνια.
Με πληθωρισμό κοντά στο 3%, η πραγματική απόδοση θα επανέλθει σε κανονικό ιστορικό επίπεδο πάνω από 2%.
Αυτή η εξομάλυνση του δεκαετούς επιτοκίου θα μπορούσε να αναγκάσει το P/E να επιστρέψει στο ιστορικό σημείο αναφοράς του.
Μία μείωση αυτού του μεγέθους θα έχει ως αποτέλεσμα να συρρικνωθεί ο πλούτος των νοικοκυριών κατά περίπου 8 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η ιστορική σχέση μεταξύ του πλούτου των νοικοκυριών και των καταναλωτικών δαπανών υποδηλώνει ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης των νοικοκυριών θα μειωθεί κατά περίπου 1,5% του ΑΕΠ. Αυτή η πτώση της ζήτησης των νοικοκυριών και η επαχθείς πτώση των επιχειρηματικών επενδύσεων θα ωθούσαν την αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Οι περισσότερες υφέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σχετικά βραχυχρόνιες, με διάρκεια μικρότερη του ενός έτους μεταξύ της έναρξης της ύφεσης και της ημερομηνίας έναρξης της ανάκαμψης.
Η ύφεση που άρχισε το 2007 ήταν πολύ μεγαλύτερη και βαθύτερη λόγω της κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι ταχύτερες και πιο ισχυρές ανακτήσεις που χαρακτήρισαν την πλειονότητα των προηγούμενων υποχωρήσεων αντανακλούσαν την επιθετική αντικυκλική νομισματική πολιτική από τη Fed, η οποία μείωσε σημαντικά το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο.
Αν όμως η ύφεση αρχίσει μόλις το 2020, η Fed δεν θα είναι σε θέση να μειώσει σημαντικά το ποσοστό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων. Πράγματι, η Fed σχεδιάζει τώρα το βασικό επιτόκιο των ΗΠΑ στα τέλη του 2020 να είναι μικρότερο από 3,5%.
Στην περίπτωση αυτή, η νομισματική πολιτική δεν θα μπορέσει να καταπολεμήσει μια οικονομική ύφεση.
Η εναλλακτική λύση είναι να στηριχθεί στη δημοσιονομική ώθηση, η οποία επιτυγχάνεται με τη μείωση των φόρων ή την αύξηση των δαπανών.
Ωστόσο, με ετήσια δημοσιονομικά ελλείμματα ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων και δημόσιο χρέος κοντά στο 100% του ΑΕΠ, είναι δύσκολο να τεθεί σε εφαρμογή ένα πακέτο κινήτρων.
Ως αποτέλεσμα, η επόμενη οικονομική ύφεση είναι πιθανόν να είναι βαθύτερη και μεγαλύτερη.
Εάν η κυβέρνηση εκείνη την εποχή επιλέξει να χρησιμοποιήσει τη δημοσιονομική πολιτική, ο μελλοντικός λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα αυξηθεί περαιτέρω πάνω από το 100% του ΑΕΠ, οδηγώντας τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ακόμη υψηλότερα.
Σαφώς δεν πρόκειται για μία θετική προοπτική.
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνει ότι δείκτης S&P 500 έχει εμφανίσει έντονες διακυμάνσεις από την αρχή του 2018, ενώ σήμερα βρίσκεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με αυτά που ξεκίνησε το έτος.
Ο δείκτης είναι πρακτικά αμετάβλητος, καθώς από τη μία πλευρά έχει υπάρξει αύξηση των κερδών ανά μετοχή και από την άλλη πτώση 12% του P/E.
Ταυτόχρονα το P/E είναι αυτή τη στιγμή 40% υψηλότερο σε σύγκριση με τον μέσο ιστορικό όρο.
Αιτία γι’ αυτήν την πορεία τα πολύ χαμηλά επιτόκια στις ΗΠΑ.
Όμως η Fed έχει ξεκινήσει την αύξηση των επιτοκίων κάτι που καθιστά παραδοσιακά λιγότερο ελκυστικές τις μετοχές.
Την ίδια ώρα η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου έχει διπλασιαστεί την τελευταία 2ετία.
Βρίσκεται, όμως, λίγο πάνω από το 3% επίπεδο το οποίο δεν μπορεί να θεωρηθεί υψηλό, καθώς είναι οριακά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο επίπεδο του πληθωρισμού, ο οποίος βρέθηκε κατά μέσο όρο στο 2,9% τους τελευταίους 12 μήνες.
Τρεις είναι οι δυνάμεις, σύμφωνα πάντα με τον Feldstein που θα οδηγήσουν σε αύξηση του μακροπρόθεσμου επιτοκίου.
Πρώτον, η Fed αυξάνει τα επιτόκια, με το βασικό εξ αυτών να φθάσει στο 3,5% έως το τέλος του 2020.
Δεύτερον, τα πολύ μεγάλα προβλεπόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα θα προκαλέσουν αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων προκειμένου να ωθήσουν τους επενδυτές να απορροφήσουν τον αυξημένο όγκο του δημόσιου χρέους.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, ο όγκος του δημόσιου χρέους θα αυξηθεί από περίπου 15 τρισεκατομμύρια δολάρια τώρα σε σχεδόν 30 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Τρίτον, το πολύ χαμηλό και μειούμενο ποσοστό ανεργίας θα προκαλέσει επιτάχυνση του πληθωρισμού.
Οι επενδυτές θα απαιτήσουν υψηλότερες αποδόσεις σε ομόλογα για να αντισταθμίσουν την προκύπτουσα απώλεια αγοραστικής δύναμης.
Δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου φθάσει και το 5% τα επόμενα χρόνια.
Με πληθωρισμό κοντά στο 3%, η πραγματική απόδοση θα επανέλθει σε κανονικό ιστορικό επίπεδο πάνω από 2%.
Αυτή η εξομάλυνση του δεκαετούς επιτοκίου θα μπορούσε να αναγκάσει το P/E να επιστρέψει στο ιστορικό σημείο αναφοράς του.
Μία μείωση αυτού του μεγέθους θα έχει ως αποτέλεσμα να συρρικνωθεί ο πλούτος των νοικοκυριών κατά περίπου 8 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η ιστορική σχέση μεταξύ του πλούτου των νοικοκυριών και των καταναλωτικών δαπανών υποδηλώνει ότι το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης των νοικοκυριών θα μειωθεί κατά περίπου 1,5% του ΑΕΠ. Αυτή η πτώση της ζήτησης των νοικοκυριών και η επαχθείς πτώση των επιχειρηματικών επενδύσεων θα ωθούσαν την αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Οι περισσότερες υφέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σχετικά βραχυχρόνιες, με διάρκεια μικρότερη του ενός έτους μεταξύ της έναρξης της ύφεσης και της ημερομηνίας έναρξης της ανάκαμψης.
Η ύφεση που άρχισε το 2007 ήταν πολύ μεγαλύτερη και βαθύτερη λόγω της κατάρρευσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι ταχύτερες και πιο ισχυρές ανακτήσεις που χαρακτήρισαν την πλειονότητα των προηγούμενων υποχωρήσεων αντανακλούσαν την επιθετική αντικυκλική νομισματική πολιτική από τη Fed, η οποία μείωσε σημαντικά το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο.
Αν όμως η ύφεση αρχίσει μόλις το 2020, η Fed δεν θα είναι σε θέση να μειώσει σημαντικά το ποσοστό των ομοσπονδιακών κεφαλαίων. Πράγματι, η Fed σχεδιάζει τώρα το βασικό επιτόκιο των ΗΠΑ στα τέλη του 2020 να είναι μικρότερο από 3,5%.
Στην περίπτωση αυτή, η νομισματική πολιτική δεν θα μπορέσει να καταπολεμήσει μια οικονομική ύφεση.
Η εναλλακτική λύση είναι να στηριχθεί στη δημοσιονομική ώθηση, η οποία επιτυγχάνεται με τη μείωση των φόρων ή την αύξηση των δαπανών.
Ωστόσο, με ετήσια δημοσιονομικά ελλείμματα ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων και δημόσιο χρέος κοντά στο 100% του ΑΕΠ, είναι δύσκολο να τεθεί σε εφαρμογή ένα πακέτο κινήτρων.
Ως αποτέλεσμα, η επόμενη οικονομική ύφεση είναι πιθανόν να είναι βαθύτερη και μεγαλύτερη.
Εάν η κυβέρνηση εκείνη την εποχή επιλέξει να χρησιμοποιήσει τη δημοσιονομική πολιτική, ο μελλοντικός λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα αυξηθεί περαιτέρω πάνω από το 100% του ΑΕΠ, οδηγώντας τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ακόμη υψηλότερα.
Σαφώς δεν πρόκειται για μία θετική προοπτική.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών