Μηδενικές οι πιθανότητες για ειρηνευτικό διαμεσολαβητικό ρόλο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή
Η μετακίνηση της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και οι θάνατοι δεκάδων παλαιστίνιων διαδηλωτών τη Δευτέρα απομακρύνουν ακόμη πιο πολύ το ενδεχόμενο να υπάρξει ειρήνη με τη μεσολάβηση της Ουάσινγκτον, εκτιμούν οι αναλυτές, σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters.
«Κάπου μεταξύ του μηδέν και της καμίας», τοποθέτησε ο Martin Indyk, πρώην ειδικός απεσταλμένος της κυβέρνησης του Barack Obama στις ισραηλινοπαλαιστινιακές διαπραγματεύσεις, τις πιθανότητες που έχει ο πρόεδρος Donald Trump να φέρει τα μέρη στο τραπέζι και να μεσολαβήσει για την επίτευξη αυτής που ο ρεπουμπλικάνος αποκαλεί τη «συμφωνία του αιώνα».
Ισραηλινοί στρατιώτες πυροβόλησαν εκατοντάδες παλαιστίνιους διαδηλωτές στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς η αμερικανική πρεσβεία εγκαινιαζόταν με μια επίσημη τελετή στην Ιερουσαλήμ.
Η μεταφορά της πρεσβείας σήμανε την υλοποίηση μιας δέσμευσης που είχε κάνει ο Trump προεκλογικά, αλλά εξόργισε τους Παλαιστίνιους και προκάλεσε επικρίσεις από πολλές πλευρές, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση υπονόμευσε τις προσπάθειες που γίνονταν από την Ουάσινγκτον εδώ και δεκαετίες.
Σύμφωνα με στελέχη του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας, τουλάχιστον 58 διαδηλωτές σκοτώθηκαν και άλλοι 2.700 τραυματίστηκαν από σφαίρες, δακρυγόνα και τα άλλα μέσα που χρησιμοποίησε ο ισραηλινός στρατός.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός B. Netanyahu υποστήριξε ότι οι ενέργειες των ισραηλινών ένοπλων δυνάμεων αποτελούσαν αυτοάμυνα και επέρριψε την ευθύνη για τη βία στη Χαμάς.
Ο παλαιστίνιος ηγέτης Mahmud Abas από πλευράς του κατήγγειλε «σφαγή».
«Είναι δύσκολο να φανταστούμε το πώς οποιοσδήποτε παλαιστίνιος ηγέτης θα μπορούσε να επιστρέψει σε μια ειρηνευτική διαδικασία υπό αμερικανική αιγίδα» μετά τη μετακίνηση της πρεσβείας και το μακελειό στη Γάζα, σχολίασε ο Κhaled Elgindy, πρώην σύμβουλος της παλαιστινιακής ηγεσίας που εργάζεται σήμερα στο Brookings Institution στην Ουάσινγκτον.
«Αν και όταν η κυβέρνηση Trump προτείνει ένα ειρηνευτικό σχέδιο, θα είναι πιθανότατα θνησιγενές», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κάνει τίποτε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
«Κατ' ελάχιστον, αυτό θα προϋπέθετε η Ουάσινγκτον να προτρέψει τους Ισραηλινούς να σταματήσουν να χρησιμοποιούν θανατηφόρα βία εναντίον άοπλων διαδηλωτών», εξήγησε.
Αντί να καλέσει το Ισραήλ σε αυτοσυγκράτηση, όπως έκαναν τόσο η Γαλλία όσο και η Βρετανία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατηγόρησε τη Χαμάς.
«Η Χαμάς προκαλεί εσκεμμένα και κυνικά αυτή την αντίδραση», έκρινε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Ρατζ Σα σε δημοσιογράφους και πρόσθεσε πως η Ουάσινγκτον δεν πιστεύει ότι η μεταφορά της πρεσβείας ή η βία πλήττουν το ειρηνευτικό της σχέδιο.
Η Χαμάς αρνήθηκε ότι υποκίνησε τη βία.
Ο Trump επιχειρηματολογεί ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ «αφαιρεί την Ιερουσαλήμ, το δυσκολότερο ζήτημα της διαπραγμάτευσης, από το τραπέζι» και αναγνωρίζει επίσημα την πραγματικότητα στο πεδίο.
Tο Ισραήλ θεωρεί όλη την πόλη, συμπεριλαμβανομένου του ανατολικού της τομέα, που κατέλαβε στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και προσάρτησε κατόπιν, κάτι που η διεθνής κοινότητα δεν αναγνωρίζει, «αιώνα και αδιαίρετη πρωτεύουσά του».
Οι περισσότερες χώρες θεωρούν ότι το τελικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ πρέπει να οριστεί στο πλαίσιο της συμφωνίας ειρήνης και ότι η μεταφορά των πρεσβειών τους θα έφερνε τη διαπραγμάτευση προ τετελεσμένων.
Η κυβέρνηση Trump διατείνεται ότι η μετακίνηση της αμερικανικής πρεσβείας δεν είχε σκοπό να προκαταλάβει τη χάραξη των συνόρων.
Για τον γερουσιαστή Tim Cain, υποψήφιο των Δημοκρατικών για την αντιπροεδρία των ΗΠΑ το 2016, «οι περισσότεροι στην περιοχή θεωρούν ότι οι ΗΠΑ πλέον δεν ενδιαφέρονται να διαδραματίσουν ρόλο μεσολαβητή για την ειρήνη, κι αυτό απλά επιτείνει την απόγνωση και είναι τραγικό».
Ο Dan Karcher πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο, ο οποίος διδάσκει σήμερα στο πανεπιστήμιο Πρίνστον, σημείωσε πως η κυβέρνηση Trump θα μπορούσε να ανακτήσει μέρος της αξιοπιστίας της έναντι των Παλαιστινίων εάν υποσχόταν να ανοίξει μια πρεσβεία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, που οι Παλαιστίνιοι θέλουν να γίνει πρωτεύουσα του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους τους, όταν υπογραφτεί ειρηνευτική συμφωνία.
«Αν ο Trump το πει αυτό, οι ΗΠΑ θα επανέλθουν στο επίκεντρο» της διαδικασίας, έκρινε, αλλά «πόσο πιθανό είναι; (...) Πολύ ισχνό ενδεχόμενο».
Αναφερόμενος στη μεταφορά της πρεσβείας, ο Indyk ανέφερε πως «δεν είναι απλά το ότι προκάλεσε τη βία, ή ότι έκανε τις ΗΠΑ να μοιάζουν σαν προκατειλημμένος μεσολαβητής μάλλον, παρά σαν έντιμος μεσολαβητής», αλλά και ότι «πήγε τόσο πολύ πίσω τη διαδικασία που όλα αυτά τα σχόλια για το πώς θα προωθήσει την ειρήνη είναι αστεία».
Στελέχη της κυβέρνησης Trump λένε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο, αρχιτέκτονες του οποίου είναι ο γαμπρός του προέδρου Jared Kushner και ο απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή, είναι «σχεδόν έτοιμο».
Αλλά ο σκεπτικισμός κυριαρχούσε ήδη πριν από τις τελευταίες εξελίξεις.
Οι Παλαιστίνιοι διέκοψαν κάθε επαφή με την Ουάσινγκτον και τη διαδικασία αφότου ο Trump ανακοίνωσε την απόφασή του για την Ιερουσαλήμ την 6η Δεκεμβρίου.
Για τον Indyk, η απόφαση του ρεπουμπλικάνου κάθε άλλο παρά «προώθησε την ειρήνη».
«Η ιδέα ότι έτσι θα πείθονταν οι Παλαιστίνιοι να γυρίσουν στο τραπέζι είναι θεμελιώδης παρερμηνεία αυτού που έκανε» η κυβέρνηση Trump, τόνισε.
«Έδιωξε τους Παλαιστίνιους από το τραπέζι και τους έδωσε τη δικαιολογία για να μην επιστρέψουν», πρόσθεσε.
«Κάπου μεταξύ του μηδέν και της καμίας», τοποθέτησε ο Martin Indyk, πρώην ειδικός απεσταλμένος της κυβέρνησης του Barack Obama στις ισραηλινοπαλαιστινιακές διαπραγματεύσεις, τις πιθανότητες που έχει ο πρόεδρος Donald Trump να φέρει τα μέρη στο τραπέζι και να μεσολαβήσει για την επίτευξη αυτής που ο ρεπουμπλικάνος αποκαλεί τη «συμφωνία του αιώνα».
Ισραηλινοί στρατιώτες πυροβόλησαν εκατοντάδες παλαιστίνιους διαδηλωτές στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς η αμερικανική πρεσβεία εγκαινιαζόταν με μια επίσημη τελετή στην Ιερουσαλήμ.
Η μεταφορά της πρεσβείας σήμανε την υλοποίηση μιας δέσμευσης που είχε κάνει ο Trump προεκλογικά, αλλά εξόργισε τους Παλαιστίνιους και προκάλεσε επικρίσεις από πολλές πλευρές, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση υπονόμευσε τις προσπάθειες που γίνονταν από την Ουάσινγκτον εδώ και δεκαετίες.
Σύμφωνα με στελέχη του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας, τουλάχιστον 58 διαδηλωτές σκοτώθηκαν και άλλοι 2.700 τραυματίστηκαν από σφαίρες, δακρυγόνα και τα άλλα μέσα που χρησιμοποίησε ο ισραηλινός στρατός.
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός B. Netanyahu υποστήριξε ότι οι ενέργειες των ισραηλινών ένοπλων δυνάμεων αποτελούσαν αυτοάμυνα και επέρριψε την ευθύνη για τη βία στη Χαμάς.
Ο παλαιστίνιος ηγέτης Mahmud Abas από πλευράς του κατήγγειλε «σφαγή».
«Είναι δύσκολο να φανταστούμε το πώς οποιοσδήποτε παλαιστίνιος ηγέτης θα μπορούσε να επιστρέψει σε μια ειρηνευτική διαδικασία υπό αμερικανική αιγίδα» μετά τη μετακίνηση της πρεσβείας και το μακελειό στη Γάζα, σχολίασε ο Κhaled Elgindy, πρώην σύμβουλος της παλαιστινιακής ηγεσίας που εργάζεται σήμερα στο Brookings Institution στην Ουάσινγκτον.
«Αν και όταν η κυβέρνηση Trump προτείνει ένα ειρηνευτικό σχέδιο, θα είναι πιθανότατα θνησιγενές», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κάνει τίποτε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
«Κατ' ελάχιστον, αυτό θα προϋπέθετε η Ουάσινγκτον να προτρέψει τους Ισραηλινούς να σταματήσουν να χρησιμοποιούν θανατηφόρα βία εναντίον άοπλων διαδηλωτών», εξήγησε.
Αντί να καλέσει το Ισραήλ σε αυτοσυγκράτηση, όπως έκαναν τόσο η Γαλλία όσο και η Βρετανία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατηγόρησε τη Χαμάς.
«Η Χαμάς προκαλεί εσκεμμένα και κυνικά αυτή την αντίδραση», έκρινε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Ρατζ Σα σε δημοσιογράφους και πρόσθεσε πως η Ουάσινγκτον δεν πιστεύει ότι η μεταφορά της πρεσβείας ή η βία πλήττουν το ειρηνευτικό της σχέδιο.
Η Χαμάς αρνήθηκε ότι υποκίνησε τη βία.
Ο Trump επιχειρηματολογεί ότι η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ «αφαιρεί την Ιερουσαλήμ, το δυσκολότερο ζήτημα της διαπραγμάτευσης, από το τραπέζι» και αναγνωρίζει επίσημα την πραγματικότητα στο πεδίο.
Tο Ισραήλ θεωρεί όλη την πόλη, συμπεριλαμβανομένου του ανατολικού της τομέα, που κατέλαβε στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και προσάρτησε κατόπιν, κάτι που η διεθνής κοινότητα δεν αναγνωρίζει, «αιώνα και αδιαίρετη πρωτεύουσά του».
Οι περισσότερες χώρες θεωρούν ότι το τελικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ πρέπει να οριστεί στο πλαίσιο της συμφωνίας ειρήνης και ότι η μεταφορά των πρεσβειών τους θα έφερνε τη διαπραγμάτευση προ τετελεσμένων.
Η κυβέρνηση Trump διατείνεται ότι η μετακίνηση της αμερικανικής πρεσβείας δεν είχε σκοπό να προκαταλάβει τη χάραξη των συνόρων.
Για τον γερουσιαστή Tim Cain, υποψήφιο των Δημοκρατικών για την αντιπροεδρία των ΗΠΑ το 2016, «οι περισσότεροι στην περιοχή θεωρούν ότι οι ΗΠΑ πλέον δεν ενδιαφέρονται να διαδραματίσουν ρόλο μεσολαβητή για την ειρήνη, κι αυτό απλά επιτείνει την απόγνωση και είναι τραγικό».
Ο Dan Karcher πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο, ο οποίος διδάσκει σήμερα στο πανεπιστήμιο Πρίνστον, σημείωσε πως η κυβέρνηση Trump θα μπορούσε να ανακτήσει μέρος της αξιοπιστίας της έναντι των Παλαιστινίων εάν υποσχόταν να ανοίξει μια πρεσβεία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, που οι Παλαιστίνιοι θέλουν να γίνει πρωτεύουσα του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους τους, όταν υπογραφτεί ειρηνευτική συμφωνία.
«Αν ο Trump το πει αυτό, οι ΗΠΑ θα επανέλθουν στο επίκεντρο» της διαδικασίας, έκρινε, αλλά «πόσο πιθανό είναι; (...) Πολύ ισχνό ενδεχόμενο».
Αναφερόμενος στη μεταφορά της πρεσβείας, ο Indyk ανέφερε πως «δεν είναι απλά το ότι προκάλεσε τη βία, ή ότι έκανε τις ΗΠΑ να μοιάζουν σαν προκατειλημμένος μεσολαβητής μάλλον, παρά σαν έντιμος μεσολαβητής», αλλά και ότι «πήγε τόσο πολύ πίσω τη διαδικασία που όλα αυτά τα σχόλια για το πώς θα προωθήσει την ειρήνη είναι αστεία».
Στελέχη της κυβέρνησης Trump λένε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο, αρχιτέκτονες του οποίου είναι ο γαμπρός του προέδρου Jared Kushner και ο απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή, είναι «σχεδόν έτοιμο».
Αλλά ο σκεπτικισμός κυριαρχούσε ήδη πριν από τις τελευταίες εξελίξεις.
Οι Παλαιστίνιοι διέκοψαν κάθε επαφή με την Ουάσινγκτον και τη διαδικασία αφότου ο Trump ανακοίνωσε την απόφασή του για την Ιερουσαλήμ την 6η Δεκεμβρίου.
Για τον Indyk, η απόφαση του ρεπουμπλικάνου κάθε άλλο παρά «προώθησε την ειρήνη».
«Η ιδέα ότι έτσι θα πείθονταν οι Παλαιστίνιοι να γυρίσουν στο τραπέζι είναι θεμελιώδης παρερμηνεία αυτού που έκανε» η κυβέρνηση Trump, τόνισε.
«Έδιωξε τους Παλαιστίνιους από το τραπέζι και τους έδωσε τη δικαιολογία για να μην επιστρέψουν», πρόσθεσε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών